Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลเด็กที่มีปัญหา ทางระบบประสาท, ที่มา : นภิสสรา ธีระเนตร.(2562)…
การพยาบาลเด็กที่มีปัญหา
ทางระบบประสาท
ชักจากไข้สูง (Febrile convulsion)
ชนิด
simple febrile seizure
ภาวะชักแบบธรรมดา ชักประมาณ 15 นาที เมื่อหายจะไม่ชักซ้ำ
complex febrile seizure
ภาวะชักแบบซับซ้อน ชักเกิน 15 นาที มีการชักซ้ำภายใน 24 ชม.
อาการ
ไข้สูง > 39 องศา , หน้าแดง , ชักเกร็งหรือกระตุก , อุจจาระราด , ตาลอย , ไม่รู้สึกตัว
สาเหตุ
เกิดจากการติดเชื้อ เด็กจะมีอาการชักเมื่อร่างกายมีอุณหภูมิมากกว่า 39 องศา
การรักษา
ขณะมีอาการ
ชักเกิน 5 นาที ให้ยาระงับอาการชัก เช่น diazepam
ลดไข้ โดย การใช้เจลลดไข้ ห้ามให้ยากิน
หลังชัก
ตรวจร่างกายโดยละเอียด ให้ยาป้องกันการชักทานทุกวันนาน 1-2 ปี
การพยาบาล
จับเด็กนอนหงายตะแคงศีรษะ ห้ามใส่อะไรเข้าไปในปาก ไม่ผูกยึดหรือจับเด็กไว้
เช็ดตัวลดไข้ นาน 10-15 นาที วัด V/S ทุก 4 ชม.
โรคลมชัก(Epilepsy)
คือ
เกิดจากความผิดปกติของคลื่นไฟฟ้าสมอง ทำให้เกิดอาการชัก
ชนิด
Generalized seizure
คนทั่วไปเรียกว่า “ลมบ้าหมู” จะมีอาการชักเกร็งกระตุกทั้งตัว
Partial seizure
ลักษณะอาการชักจะขึ้นอยู่กับบริเวณของสมองที่มีการเปลี่ยนแปลงของคลื่นไฟฟ้าสมอง
สาเหตุ
การมีรอยโรคในเนื้อสมองหรือในสมอง
การรักษา
ให้ Diazepam ทาง vein ถ้าไม่หายภายใน 2-5 นาที ให้ Diazepam อีกครั้งถ้า 5 นาทียังไม่หยุดซักให้phenytoin ผสม 0.9% NSS โดยวัด V/S หลังให้ยา 20-30นาที
ยากันชัก
Benzodiazepine ได้แก่ diazepam ง่วงหลับ
Phenobarbital ง่วงซึม เดินเซ
Phenytoin เซ ง่วงซึม เห็นภาพซ้อน
Valproic acid ง่วงซึม คลื่นไส้อาเจียน มือสั่น
Guillain Barre ‘s Syndrome
คือ
กลุ่มอาการของโรคที่เกิดจากการบวมอักเสบของระบบประสาทส่วนปลายหลายๆเส้นอย่างเฉียบพลัน
อาการแสดง
Sensation
เหน็บชา เจ็บ และปวดโดยเฉพาะปลายแขนปลายขา ไหล่ สะโพกและโคนขา
motor
กล้ามเนื้ออ่อนแรง อัมพาตจะเริ่มจากขา ลุกลามไปที่แขนและลำตัวด้านบน
ประสาทสมอง
คู่ที่ 7 มีอัมพาตของหน้า ปิดตา และปากไม่สนิท
คู่ที่ 10 จะมีอาการกลืน พูด และหายใจลำบาก
ประสาทอัตโนมัติ
หัวใจผิดจังหวะ ความดันโลหิตไม่คงที่ หน้าแดง เหงื่อออก ปัสสาวะคั่ง และท้องอืดจาก paralytic ileus
การรักษา
การรักษาด้วยการเปลี่ยนถ่ายพลาสมา (Plasmapheresis)
การรักษาด้วย Intravenous Immunglobulin (IVIG) ราคาแพงมีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำ
การพยาบาล
เช็ค V/S โดยเฉพาะ RR
ให้ออกซิเจน
ติดตามประเมินการเคลื่อนไหว กำลังของกล้ามเนื้อ การรับรู้สัมผัส
ดูแลปัญหาการขาดสารอาหาร
สังเกตอาการปวดตามกล้ามเนื้อ
Down ’s syndrome
อาการแสดง
กล้ามเนื้ออ่อนปวกเปียก(hypotonia) , หัวแบน(brachiocephaly) , คอสั้น ปากอ้า ลิ้นยื่น
มือกว้าง สั้น นิ้วก้องโค้งงอ ไม่ค่อยพบเส้นลายมือ
ทางเดินอาหารอุดตัน ตาเข หัวใจพิการแต่กำเนิด ติดเชื้อง่ายโดยเฉพาะระบบทางเดินหายใจ Hypothyroidism
การรักษา
การกระตุ้นและส่งเสริมพัฒนาการให้เหมาะสม
การรักษาโรคทางกายอื่นๆ เช่น ทางเดินอาหารอุดตัน Hypothyroidism
Spina Bifida
คือ
ท่อระบบประสาทเจริญไม่สมบูรณ์ ทำให้รอยต่อของกระดูกสันหลังไม่เชื่อมติดกัน
ชนิด
Spina bifida occulta
กระดูกสันหลังเชื่อมกันไม่สนิท
Meningocele
กระดูกสันหลังเชื่อมกันไม่สนิท มีถุงน้ำยื่นออกมา
Myelomeningocele
กระดูกสันหลังเชื่อมกันไม่สนิท มีถุงน้ำยื่นออกมา มีความผิดปกติของเท้า
สาเหตุ
ยังไม่ทราบสาเหตุ แต่คาดว่าเกิดจาก
มารดามีการติดเชื้อไวรัสในขณะตั้งครรภ์ ในไตรมาสแรก
มารดาที่อายุน้อยหรือมากเกินไป
ความผิดปกติในสัปดาห์ที่ 10 ของเอ็มบริโอ
การวินิจฉัย
พบ Alphafetoprotienในน้ำคร่ำสูง
การตรวจร่างกายทารกพบความผิดปกติ
การพยาบาล
ป้องกันการติดเชื้อจากถุงน้ำแตก
จัดท่านอนตะแคงหรือนอนคว่ำ ดูแลถุงน้ำให้ชุ่มชื่น ตรวจสอบการฉีกขาด รั่ว
ป้องกันการติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะ
ทำ Crede’manuever ทุก 2-4 hr. ทำความสะอาดทุกครั้งหลังขับถ่าย
มีกล้ามเนื้อแขนขาอ่อนแรงจากการกดทับที่เส้นประสาทไขสันหลัง
หมั่นทำ Passive Exercise ให้กับผู้ป่วย
Hydrocephalus
คือ
ภาวะน้ำไขสันหลังคั่งในโพรงสมอง
สาเหตุ
ผลิตน้ำไขสันหลังออกมามากผิดปกติ
มีการอุดกั้นการไหลเวียนของน้ำไขสันหลัง
มีการดูดซึมน้ำไขสันหลังผิดปกติ
อาการแสดง
ศรีษะโต(cranium enlargement) , กระหม่อมหน้าโป่งตึง , หนังศีรษะบาง , เสียงเคาะเหมือนหม้อแตก , ตาดำกรอกลงล่าง
การรักษา
ผ่าตัดเปลี่ยนทางเดินน้ำไขสันหลัง Ventriculo-peritoneal Shunt (V-P Shunt)
ยาลดการสร้างน้ำไขสันหลัง (Diamox)
การพยาบาล
ก่อนผ่าตัด
ประเมินความดันในกระโหลกศีรษะ
วัดเส้นรอบวงศีรษะทุกวันเวลาเดียวกัน
จัดท่านอนศีรษะสูง 15-30 องศา
ประเมินการเกิดแผลกดทับสม่ำเสมอ
หลังผ่าตัด
จัดท่านอนเพื่อป้องกันการกดทับลิ้นของท่อทางเดินน้ำไขสันหลัง พลิกตะแคงตัวบ่อยๆ
วัด V/S , วัดเส้นรอบท้อง หลังผ่าตัด 24 hr.แรก , วัดเส้นรอบวงศีรษะทุกวัน
โรคสมองพิการ(Cerebral Palsy)
คือ
ความบกพร่องของสมองส่วนที่ใช้ควบคุมกล้ามเนื้อ
อาการ
กลุ่มเกร็ง (Spastic)
มีกล้ามเนื้อเกร็งเคลื่อนไหวได้ช้าขาอาจมีอาการมากกว่าแขน
กลุ่มเคลื่อนไหวผิดปกติ (Dystonia)
คอบิด แขนงอ พูดลำบาก กลืนลำบาก อาจมีการกระตกอย่างรวดเร็ว
การรักษา
การให้ยาคลายกล้ามเนื้อ ได้แก่ diazepam,baclofen
ให้ early stimulation เพื่อให้สมองได้พัฒนา
ทำกายภาพบำบัดของกล้ามเนื้อแขน ขา หรือลำตัว
ให้คำแนะนำผู้ปกครองในการดูแลเด็ก และหาวิธีแก้ไขความผิดปกติต่างๆ
เยื่อหุ้มสมองอักเสบ(Meningitis)
การวิเคราะห์ผลการตรวจ CSF
แบคทีเรีย : สีขุ่น ความดัน > 180 WBC 10-10000
ไวรัส : สีใส ความดัน 110-150 WBC 10-100
TB : สีเหลืองอ่อน ความดัน >200 WBC 25-500
อาการแสดงของติดเชื้อ
มีไข้ ปวดศีรษะ ซึมลง กระหม่อมโป่งตึง อาเจียน ชัก
อาการแสดงของการระคายเคืองของเยื่อหุ้มสมอง
คอแข็ง (Stiffness of neck) คางชิดอกไม่ได้
Brudzinski’s sign ได้ผลบวก ยกศีรษะแล้ว แขนและขากระตุก
Kernig’s sign ได้ผลบวก ยกขาตั้งฉากเหยียดเข่าตรงตึงเจ็บ
การรักษา
ให้ยาปฏิชีวนะที่สอดคล้องกับผลการเพาะเชื้อน้ำไขสันหลังที่เป็นสาเหตุ
การรักษาตามอาการ
การป้องกัน ควรฉีดวัคซีน เช่น Hib vaccine , JE vaccine,BCG
ไข้สมองอักเสบ (Encephalitis)
คือ
เนื้อสมองผิดปกติอาจเกิดจากการติดเชื้อไวรัส
Primary viral encephalitis ไวรัสที่นำโดยแมลง โดยเฉพาะไข้สมองJE
Secondary viral encephalitis เช่น ไวรัสหัด อีสุกอีใส คางทูม
อาการแสดง
เกิดอย่างเฉียบพลัน โดยเริ่มมีอาการไข้สูง คอแข็ง อาเจียน ซึมลง การเคลื่อนไหวผิดปกติ และชัก
การวินิจฉัย
ตรวจน้ำไขสันหลัง : ใส WBC 10-1000 ความดัน > 180
การรักษา
ยาปฏิชีวนะ
ยากันชัก เช่น Phenoberbital
ยาลดบวมของสมอง เช่น ยาสเตียรอยด์
การป้องกัน
การฉีดวัคซีน
ป้องกันไม่ให้ยุงกัด
ที่มา : นภิสสรา ธีระเนตร.(2562).SlidePlayer The Child with Musculoskeletal Dysfunction.สืบค้นจาก :
https://slideplayer.in.th/slide/15117835/
วิริยาภรณ์ สุวัฒนสวัสดิ์.การพยาบาลเด็กที่มีปัญหาทางระบบประสาท.วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ราชบุรี