Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคของระบบทางเดินปัสสาวะ (Diseases of Urinary system) - Coggle Diagram

- - - - ไตฝ่อหรือภาวะที่ไม่มีเนื้อไต
      - Renal agenesis อาจจะเป็ นข้างเดียวหรือสอง
        ข้าง
      - ถ้าเป็นสองข้าง เรียกว่า Potter’s syndrome
        
        เกิดจากทารกในครรภ์อยู่ในภาวะขาดน้ำคร่ำ ทำให้ร่างกายถูกกด การแบ่งตัวของเซลล์ผิดปกติ เป็นสาเหตุการเสียชีวิตแต่กำเนิดของทารก
        
        แขนขาที่ผิดปกติบ่อยคือ รูปร่างผิดปกติ โก่ง บิด ข้อเคลื่อน clubfoot
        
        Potter's facies หูติดต่ำ ผิวหนังย่น จมูกงุ้ม คางเล็ก มีสันนูนเด่นที่หัวคิ้วทัง 2 ข้าง
      - ร่วมกับปวดไม่เจริญอแขนขาผิดรูปร่าง และมีลักษณะใบหน้าที่เป็นแบบจำเพาะ
    - - ภาวะที่ไตมีขนาดเล็กกว่าปกติมากกว่า
        ร้อยละ 50
      - จำนวน renal lobule และ calyx ลดลง
        ด้วย แต่เนื้อไต ไม่มีความผิดปกติ
    - - ภาวะที่มีจำนวนไตมากกว่าสอง ส่วนใหญ่จะ
        เป็นสามไต
      - ไตชั้นที่เกินจะแยกออกจากไตปกติหรือเป็นภาวะ "ไตแฝด" ที่ไตสองส่วนอยู่ติดแน่นเป็นไตเดียว
  - - - กรณีนี้ไม่ทำให้ทารกมีอาการผิดปกติและทารกยังคงมีชีวิตอยู่ตามปกติ
    - - ภาวะที่ไตอยู่ในตำแหน่งที่ผิดปกติ เช่น อยู่ในอุ้งเชิงกราน
      - อาจเป็นได้ข้าเดียวหรือสองข้าง
    - - ภาวะที่ไตมี renal pelvis และ ureter อยู่ทาด้านหน้า
    - - การเชื่อมกันตรงกลางระหว่างเนื้อไตทั้งสองข้าง
- - - - พบได้บ่อย เป็นทั้งสองข้าง
      - ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์แบบ autosomal dominant
      - ไตจะมีขนาดใหญ่ขึ้น บางครั้งหนักได้ถึง
        4 กิโลกรัม
      - ผิวนอกตะปุ่มตป่ำ หน้าตัดประกอบด้วย cyst ขนาด
        ใหญ่ 3-4 เซนติเมตร
    - - พบได้ตั้งแต่ทารกแรกคลอด มักจะเสียชีวิตใน
        ระยะแรกๆ
      - ถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์แบบ autosomal
        recessive
      - ไตมีขนาดใหญ่ทั้งสองข้าง ผิวหนังนอกเรียบ หน้าตัดพบ cyst ทั้งที่ cortex และ medulla ทำให้เนื้อมีลักษณะพรุนแบบฟองน้ำ
  - - - มีการขยายใหญ่เป็นถุงของ collecting tubule ของ medulla
      - พบในผู้ใหญ่
      - ไตยังท างานปกติ
    - - พบ cyst อยู่ในบริเวณ Medulla
      - ที่สำคัญคือมี cortical tubular atrophy และ interstitial fibrosis ร่วมด้วย ซึ่งเป็นสาเหตุของภาวะไตวายในระยะต่อมา
- - - - Malaria
      - Syphilis
      - Hepatitis
      - Systemic Lupus Erythematosus (SLE)
    - - Ag + Ab
        
        Ag – Ab complex
        
        เข้าสู่ glomerulus ถูกกรองติดอยู่ภายใน glomerulus
        
        Ag – Ab complex เป็ นเหมือนสิ่งแปลกปลอม
        
        กระตุ้นComplement system เพื่อเร่งปฏิกิริยาการอักเสบ
        
        กระตุ้น neutrophil และ monocyte ให้ท าการย่อยสลาย
        Ag – Ab complex , collagen fiber และเส้นใยเจลาติน
        
        1 more item...
  - - - การกรองเพิ่มขึ้น (hyperfiltration)
        
        เนื่องจากกล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือดนำเลือดเข้าโกลเมอรูลัส มีระดับน้ำตาลภายในเซลล์ลดลง
        
        ทำให้ขาดพลังงานในการหดตัว เกิดการขยายตัวของหลอดเลือดเลือดจึงไหลเวียนไปกรอง
        ที่ไตเพิ่มขึ้น
      - การเปลี่ยนแปลงกลไกการท างานของ Renin
        
        ปกติ juxtaglomerular cell มีหน้าที่สร้าง
        Prorenin และเปลี่ยนเป็ นเรนิน
        
        สำหรับผู้ป่วยโรคไตจากเบาหวานจะพบ prorenin
        เพิ่มขึ้น และการหลั่งเรนินเข้าสู้เลือดลดลง
        
        ทำให้เกิดภาวะ hyperkalemia ภาวะกรดเกินเนื่องจากพยาธิสภาพที่หลอดฝอยไต (renal tubular acidosis) และภาวะน้ำเกินตามมา
- - - - พบ interstitial edema ร่วมกับ leukocytic infiltration และ tubularnecrosis
    - - Chronic interstitial nephritis
        
        พบ interstitialfibrosis , tubular atrophy และ mononuclear cellinfiltration
- - - - Nephrotoxic type : ได้รับสารพิษ
      - Ischemic type : shock
    - - ระยะที่ 1 Oliguric phase
        
        เกิดในช่วงแรก เมื่อมีการตายของ renal tubule ท าให้ renal cell หลุดมาอุดตันทางเดินปัสสาวะ
        
        ปัสสาวะจึงออกน้อย และมีอาการบวมร่วมด้วย
      - ระยะที่ 2 Diuretic phase
        
        เกิดในช่วงกลาง
        
        เมื่อเวลาผ่านไป tubular cell ที่ตายมีการสลายไปและมีการสร้าง cell ใหม่
        
        cell ใหม่ที่สร้างไม่สามารถดูกลับน้ำได้เต็มที่ ปัสสาวะจึงออกมามาก
      - ระยะที่ 3 Recovery phase
        
        เกิดในช่วงหลัง
        
        เมื่อนานเข้า tubular cell สามารถดูดน ้ากลับได้ปกติ ปัสสาวะจึงมีปริมาณปกติ
- - - - Acute Pyelonephritis
        
        เกิดทันทีและรุนแรง แต่เมื่อได้รับการรักษาจะหายได้ภายใน 2-3 สัปดาห์
        
        มีอาการไตบวมโตมีเลือดคั่งมากขึ้น พบจุดหนองกระจายเป็นทางจากผิว ลึกลงไปในส่วน cortex,medulla และ renal pelvis
        
        รายที่รุนแรงเช่น ผู้ป่วยโรคเบาหวาน หรือในรายที่มีการอุดกั้นของทางเดินปัสสาวะร่วมด้วยอาจมีการตายของ renal papilla เรียกว่า Renal papillary necrosis
      - Chronic Pyelonephritis
        
        เป็นการอักเสบไม่รุนแรง แต่เป็นๆหายๆ
        
        ไตจะมีขนาดเล็กลง ผิวขรุขระ เนื่องจากรอยแผลเป็น(scar) รูป “U” ที่เกิดจากการทำลายของเนื้อไตแล้วแทนที่ด้วย fibrosis ร่วมกับ deformity ของ calyx ที่อยู่ใกล้เคียง
        
        มักเกิดจากการควบคุมสาเหตุของโรคไม่ได้ เช่น นิ่วในไตเรื้อรังหรือต่อมลูกหมากโต
  - - - crystalloid conc. เพิ่มขึ้นในปัสสาวะ : ปัสสาวะน้อย
      - crystalloid ตกตะกอนมากขึ้น : การคั่งของปัสสาวะ
      - Foreign bodies : แบคทีเรีย
    - - amorphous crystalloid ได้แก่ uric acid, calcium , oxalate และ magnesium phosphate
    - - ภาวะที่มี calcium สะสมในเนื้อไต
      - Nephrocalcinosis เป็ นสาเหตุหนึ่งของ
        การเกิดนิ่วในไต
      - สาเหตุเกิดจาก Hypercalcemia
      - กลไกการเกิด
        
        การมีระดับแคลเซียมในเลือดสูง
        
        เมื่อเลือดมีแคลเซียมสูง ร่างกายขับแคลเซียมออกไม่หมด เกิดการตกตะกอนของแคลเซียมในเนื้อไต
        
        เมื่อเลือดกรองที่ไต แคลเซียมส่วนหนึ่งจะถูกดึงไว้ในกระดูกเพื่อใช้ในยามจำเป็น ส่วนที่เหลือจะถูกขับออกทางปัสสาวะ
- - - - นิ่วที่หลุดมาจากส่วนของไต
      - หลอดไตตีบ(stricture) อาจเป็ นมาแต่กำเนิดหรือเป็ นผลจากการอักเสบ
      - เนื้องอกของ Ureter
      - เนื้องอกของอวัยวะใกล้เคียง เช่น ปากมดลูกและมดลูก
  - - - การท าศัลยกรรมทางการแพทย์
      - การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
      - การบาดเจ็บจากภายนอก
      - พันธุกรรม
      - มีการอุดกั้นทางเดินปัสสาวะส่วนที่ออกจากกระเพาะปัสสาวะ
      - มีความผิดปกติของ sphincter
  - - - การกลั้นปัสสาวะ
      - หลังการกระเทือนหรือหลังมีเพศสัมพันธ์
      - เกิดการอักเสบของท่อปัสสาวะ
      - มีสิ่งแปลกปลอมในท่อทางเดินปัสสาวะ
      - อาหารหรือยาบางอย่าง เช่น อาหารที่มีเกลือมาก
      - ดื่มน้ำน้อย ดื่มแอลกอฮอล์มาก
  - - - เป็นการบาดเจ็บ อักเสบ บวม ของเซลล์เยื่อเมือกบุท่อปัสสาวะเกิดจากหลายสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดคือจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์โดยเฉพาะจากเชื้อแบคทีเรีย
      - พบได้ในทุกอายุ แต่มักพบในวัยที่มีเพศสัมพันธ์ ช่วงอายุ 20-35 ปี
      - ผู้หญิงมีโอกาสติดมากกว่าผู้ชาย
      - สาเหตุของ Urethritis
        
        โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
        
        ติดเชื้อจากโรคหนองใน หรือโกโนเรีย (Gonococcalurethritis)
        
        จากเชื้อที่ไม่ใช่หนองใน เช่น โรคเริม โรคซิฟิลิสจาก การติดเชื้อHIV หรือ โรคเอดส์
        
        การติดเชื้อที่ไม่ใช่จากเพศสัมพันธ์
        
        เชื้อ E. coli (Staphylococcus)
        
        เชื้อ Pseudomonas ซึ่งอาจติดต่อผ่านมาทางล าไส้(ทางอุจจาระ) หรือทางไตหรือทางกระเพาะปัสสาวะ (ทางปัสสาวะ)
        
        สาเหตุที่ไม่ใช่จากการติดเชื้อ
        
        การบาดเจ็บของท่อปัสสาวะจากการสวนปัสสาวะ
        
        ในการผ่าตัด
        
        การใส่คาท่อปัสสาวะในผู้ป่วยอัมพาตหรือเมือกบุท่อปัสสาวะได้รับสารทำให้ระคายเคือง
      - อาการ
        
        โดยทั่วไปในผู้ชายจะเหมือนผู้หญิง แต่จะต่างกันคือ
        
        อาจมีหนองออกจากปลายท่อปัสสาวะ(ปลายอวัยวะเพศ)
        
        อาจคลำได้ต่อมน้ำเหลืองขาหนีบโต เจ็บ ข้างเดียว หรือ ทั้งสองข้าง