Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคของระบบทางเดินปัสสาวะ (Diseases of Urinary system) - Coggle Diagram
โรคของระบบทางเดินปัสสาวะ
(Diseases of Urinary system)
ความผิดปกติของไต
(Renal malformations)
ความผิดปกติใน differentiation
ความผิดปกติในตําแหน่งรูปร่าง และ Orientation
Fustion of kidneys
การเชื่อมกันตรงกลางระหว่างเนื้อไตสองข้าง
Malrotation
ไตมีrenal pelvis และ ureter อยู่ทางด้านหน้า
Ectopia
อาจเป็นข้างเดียวหรือสองข้าง
ไตอยู่ในตําแหน่งที่ผิดปกติเช่นอยู่ในอุ้มเชิงกราน
ความผิดปกติในปริมาตรของเนื้อไต
Supernumerary kidney
มีจำนวนไตมากกว่าสองส่วนใหญ่เป็นสามไต
ไตชั้นที่กินจะแยกออกจากไตปกติ (ภาวะไตเกิน)
ที่ไตสองส่วนอยู่ติดแน่นเป็นไตเกียว
Hypoplasia
ภาวะไตขนาดเล็กกว่าปกติมากกว่าร้อยละ 50
จำนวน renal lobule และ calyx ลดลงแต่เนื้อไตไม่ผิดปกติ
Agenesis ไตฝ่อ ภาวะไม่มีเนื้อไต,
Potter's syndrome เป็นสองข้าง
รูปร่างผิดปกติ โก่งบิด ข้อเคลื่อน
หูติดต่ำ ผิวหนังย่น จมูกงุ้ม คางเล็ก มีสันนูนเด่นที่หัวคิ้วทั้งสองข้าง
Renal agenesis อาจเป็นข้างเดียวหรือสองข้าง
ร่วมกับปอดไม่เจริย แขนขาผิดรูปร่างลักษณะใบหน้าเป็นแบบเฉพาะ
ระบบปัสสาวะส่วนบน
กรวยไต
ส่งมาตามท่อไต
ท่อไต
นำปัสสาวะออกจากไตไปกระเพราะปัสสาวะ
หน่วยไต
ไตสองข้าง
แบ่งเป็น2ส่วน
Renal corpuscle
Renal tubule
สร้างน้ำปัสสาวะ
ระบบปัสสาวะส่วนล่าง
กระเพราะปัสสาวะ
ที่เก็บปัสสาวะชั่วคราว
ท่อปัสสาวะ
ทางผ่านน้ำปัสสาวะจากกระเพาะปัสสาวะไปนอกร่างกาย
Renal cystic diseases
เป็นรอยโรคที่อาจเป็นพันธุกรรมการเจริญที่ผิดปกติหรือเกิดขึ้นภายหลัง
ก่อให้เกิดปัญหาในการวินิจฉัยแยกจากเนื้องอกของไต
Medullray cyst
Polycystic kidney disease
Adult type
พบได้บ่อย เป็นทั้งสองข้าง
ไตใหญ่ขึ้น หนักไดเถึง 4 kg
Autosomal dominant (ยีนเด่น)
ผิวนอกตะปุ่มตะป่ำ หน้าตัดประกอบด้วย cyst ขนาดใหญ่ 3-4 cm
lnfantile type
Autosomal recessive (ยีนด้อย)
พบได้ตั้งแต่ทารกแรกคลอดมักเสียชีวิตในระยะแรกๆ
ไตมีขนาดใหญ่ทั้ง 2 ข้าง
ผิวนอกเรียบ หน้าตัด Cyst ทั้ง Cortex และ Medulla เนื้อพรุนฟองน้ำ
Medullary sponge kidney
ขยายใหญ่เป็นถุง collecting tubule ของ medulla
พบในผู้ใหญ่
ไตทำงานปกติ
Uremic Medullary cystic disease
โรคถ่ายทอดทางพันธุกรรม มีอาการตั้งแต่เด็ก
มี Cortical tubular atrophy และ interstitial fibrosis
เป็นสาเหตุของภาวะไตวายในระยะต่อมา
พบ cyst บริเวณ medulla
Simple cyst
พบ Cyst เดียวหรือหลายอัน ขนาดใหญ่หรือเล็ก
พบบริเวณ cortex เกิด dilatation ของ tubule อาจทำให้เลือดออก หรือ calcification
Glomerular diseases
พยาธิสภาพที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน
Glomerulonephritis (GN)
การอักเสบภายนอกไตทีมีผลต่อไต ส่วนใหญ่เป็นภูมิแพ้ตนเอง
เช่น Malaria, Syphilis, Hepatitis, Systemic Lupus Erythematosus (SLE)
พยาธิสภาพที่ไม่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน
พบได้บ่อย คือ โรคไตจากเบาหวาน (Diabetic nephropathy) หรือจากการรักษาเบาหวาน
ภาวะที่พบบ่อยในผู้ป่วยเบาหวาน เช่นการติดเชื่อในระบบทางเดินปัสสาวะ ความดันโลหิตสูง การติดเชื้อในกระแสเลือด
กลไกลการเกิด
การกรองเพิ่มขึ้น (hyperfiltration)
การเปลี่ยนแปลงการทํางานของ Renin
กระเพาะปัสสาวะอักเสบ (Cystitis)
เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย มักเกิดขึ้นในผู้หญิงเนื่องจากท่อปัสสาวะสั้น และรูเปิดของท่อปัสสาวะอยู่ใกล้ทวารหนักทำให้เชื้อสามารถเข้าไปในท่อปัสสาวะไต
สาเหตุ
หลังการกระเทือนหรือหลังมีเพศสัมพันธ์
เกิดการอักเสบของท่อปัสสาวะ
กั้นปัสสาวะ
มีสิ่งแปลกปลอมในท่อทางเดินปัสสาวะ
ดื่มน้ำน้อย ดื่มแอลกอฮอล์มาก
Ureteric Obstruction
การอุดกั้นทำให้ปัสสาวะที่สร้างแล้วขับถ่ายออกจากร่างกายไม่ได้ /ได้น้อย ทำให้เกิด Hydronephrosis ของไตข้างนั้น แต่ถ้าการอุดกั้นเกิดในส่วนล่างของหลอดไตเกิดการโป่งพองของ Ureter (Hydroureter)
สาเหตุ
นิ่วที่หลุดมาจากส่วนของไต
เนื้องอกของ Ureter
เนื้องอกของอวัยวะใกล้เคียงเช่นปากมดลูกและมดลูก
Urinary tract obstruction :
ภาวะที่มีการอุดกั้นของทางเดินปัสสาวะ
สาเหตุ
พิการแต่กำเนิด
ความผิดปกติของระบบประสาทที่ควบคุมการทำงานของกระเพาะปัสสาวะ
ผลจาก Urinary tract obstruction
ทำให้ทางเดินปัสสาวะที่อยู่เหนือตำแหน่งที่มีการอุดตันขึ้นไปขยายตัว
มีโอกาสเกิดนิ่วและการติดเชื้อเพิ่มขึ้นและทำลาย
เนื้อไตอย่างถาวร
นิ่วในทางเดินปัสสาวะ
ประกอบด้วย amorphous crystalloid ได้แก่ uricacid, calcium , oxalate และ magnesium phosphate
ปัจจัยเสริม ได้แก่ - crystalloidconc.เพิ่มขึ้นในปัสสาวะ : ปัสสาวะน้อย - crystalloid ตกตะกอนมากขึ้น :การคลั่งของปัสสาวะ - Foreign bodies : แบคทีเรีย
Vesicoureteral reflux
เป็นความผิดปกติที่เกิดจากการไหลย้อนกลับของปัสสาวะจากกระเพาะปัสสาวะ เข้าไปในหลอดไปและ renal pelvis พบมากในเด็กอาจทำให้มีการติดเชื้อและเป็นสาเหตุหนึ่งของ pyelonephritis
สาเหตุ
การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
การบาดเจ็บจากภายนอก
พันธุกรรม
มีความผิดปกติของ sphincter
การทำศัลยกรรมทางการแพทย
มีการอุดกั้นทางเดินปัสสาวะส่วนที่ออกจากกระเพาะปัสสาวะ
Tubular diseases
โรคสำคัญ
Acute tubular necrosis (ATN)
ภาวะที่มีการถูกทำลายอย่างเฉียบพลันของ Renal tubule
เกิดจากการขาดเลือดไปเลี้ยงไตเป็นเวลานาน
ชนิดของ ATN Nephrotoxic type : ได้รับสารพิษ - Ischemic type : shock
มี 3 ระยะ
ระยะที่ 1 Oliguric phase
เกิดในช่วงแรก เมื่อมีการตายของ renal tubule ทำให้ renal cell หลุดมาอุดตันทางเดินปัสสาวะ
ทำให้ปัสสาวะออกน้อย &
มีอาการบวมร่วมด้วย
ระยะที่ 2 Diuretic phase
เกิดในช่วงกลางเมื่อเวลาผ่านไป tubular cell ที่ตายมีการสลายไป& มีการสร้าง cell ใหม
เซลล์ใหม่ที่สร้างไม่สามารถดูดกลับน้ำได้เต็มที่ปัสสาวะจึงออกมาก
ระยะที่ 3 Recovery phase
เกิดในช่วงหลังเมื่อนานเข้า tubular cell
สามารถดูดกลับน้ำได้ปกติปัสสาวะจึงมีปริมาณปกติ