Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Twin Pregnancy GDMA1 นศพต.กิตติมา มาศงามเมือง - Coggle Diagram

- - - - ผลต่อทารก
        
        1.ทารกน้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย (Low birth weight) โดยมารดาที่ตั้งครรภ์แฝดจะมีโอกาสเกิดภาวะนี้ได้สูง โดยภาวะนี้จะเกิดเมื่อทารกมีน้ำหนักน้อยกว่า 2,500 g ซึ่งหากทารกในครรภ์มากเท่าไหร่ น้ำหนักตัวทารกก็จะน้องลงมากขึ้น
        
        ท่าและส่วนนำของทารกผิดปกติ
        
        รกลอกตัวก่อนกำหนด
      - ผลต่อมารดา
        
        1.การแท้งบุตร การตั้งครรภ์แฝดมีโอกาสเกิดกรแท้งสูงกว่าปกติ เนื่องจากอาจมีความผิดปกติของโครโมโซม หรือทารกมีความผิดปกติตั้งแต่ในครรภ์
        
        2.การคลอดก่อนกำหนด (Preterm labour) เป็นภาวะที่เกิดได้บ่อยในมารดาตั้งครรภ์เดี่ยวและครรภ์แฝด ซึ่งจะส่งผลกระทบอย่างมากถึงทารก เช่น ภาวะหายใจลำบาก (respiratory distress syndrome; RDS) ทารกน้ำหนักแรกเกิดน้อย และยังเป็นสาเหตุให้เกิดการตายได้สูง ซึ่งสาเหตุอาจมาจากการที่มารดามีภาวะแทรกซ้อน เช่น มารดามีความดันขณะตั้งครรภ์สูง ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด (apruptio placenta) หรือเกิดจากความผิดปกติของตัวทารก เช่น ทารกเจริญเติบโตช้า
        
        3.ภาวะซีด (Anemia) ซึ่งเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางสรีระที่มากกว่ามารดาครรภ์เดี่ยว ปริมาณเลือดที่ไหลเวียนในร่างกายเพิ่มมากขึ้นประกอบกับการต้องการธาตุเหล็กของทารกในครรภ์ทำให้มารดามีภาวะซีดมากขึ้น
        
        4.ความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ (Pregnancy Induced Hypertension; PIH) ส่วนมากในมารดาตั้งครรภ์แฝดจะพบเป็น Gestational hypertention ซึ่งภาวะที่มารดามีความดันโลหิตสูงจะส่งผลให้ทารกในครรภ์เติบโตช้าจากการไหลเวียนเลือดที่รกไม่มีประสิทธิภาพ
    - - 1.การพันกันของสายสะดือ (Cord entanglement) เป็นภาวะแทรกซ้อนที่ทำให้ทารกในครรภ์มีโอกาสเสียชีวิตสูง ความเสี่ยงของภาวะนี้จะลดลงเมื่อครรภ์อายุ 32 สัปดาห์ เนื่องจากทารกมีขนาดใหญ่ขึ้นและเกิดการจำกัดพื้นที่
        
        2.ทารกแฝดมีน้ำหนักต่างกัน (Discordant twins) เป็นภาวะที่น้ำหนักตัวของทารกแต่ละคนต่างกัน 25 % อาจเกิดจากตำแหน่งการเกาะของรก ขนาดของรก ทำให้การไหลเวียนเลือดไม่ดี จึงทำให้การเจริญเติบโตของแฝดทั้ง 2 ต่างกัน
        
        เสี่ยงต่อการเกิด TTTTS จากการที่เส้นเลือดของทารกท้งสองเชื่อมต่อกัน
        
        อาจเกิดการขัดกันของทารกทั้ง2
  - - - ประวัติการตั้งครรภ์ที่เกิดจากเทคโนโลยี
        
        ประวัติการตั้งครรภ์แฝดในครอบครัว
        
        อายุครรภ์ และจำนวนครั้งการตั้งครรภ์ของมารดา
      - 2.การตรวจร่างกาย
        
        ตรวจดูขนาดมดลูกว่าโตกว่าอายุครรภ์หรือไม่
        
        คลำ ballottement ของศีรษะได้มากกว่า 1 ตำแหน่ง
        
        ฟังเสียงหัวใจทารกได้มากกว่า 1 ตำแหน่ง
      - 3.การอัลตราซาวน์
- - - - คัดกรอง
        
        1.Glucose test กินน้ำตาล 50 g เจาะเลือดหลังกิน 1 ชั่วโมง ค่าปกติ < 140 mg/dL
        
        2.ตรวจน้ำตาล 100 g OGTT
        ค่าปกติ <95 - <180 - <155 - <140 mg/dL
        
        3.ผิดปกติ 1 ค่านัดตรวจซ้ำภายใน 1เดือน
        ผิดปกติทุกค่าตรวจซ้ำเมื่อ GA 24-28 wks.
        
        4.ผิดปกติ >= 2 ค่า
        
        GDMA2
        FBS >= 95 mg/dL
        2hrPP >= 120 mg/dL
        
        GDMA1
        FBS < 95 mg/dL
        2 hrPP < 120 mg/dL
      - 1.มารดาที่มีอายุ > 30 ปีขึ้นไป
        2.มารดาที่มี BMI > เท่ากับ 27 kg/m^2
        3.เคยคลอดบุตรที่มีน้ำหนก 4,000 g ขึ้นไป
        4.เคยคลอดบุตรที่มีความพิการแต่กำเนิด หรือเสียชีวิตในครรภ์โดยไม่ทราบสาเหตุ
        5.เคยมีประวัติการเป็นเบาหวานขณะตั้งครภ์
        6.เคยมีประวัติการเป็นเบาหวานในครอบครัว
        7.เคยมีประวัติความดันสูงขณะตั้งครรภ์
  - - - 1.Hyperglycemia/Hypoglycemia
        2.ความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์
        3.Abortion
        4.Premature labor
        5.คลอดยากเนื่องจากทารกตัวโต (dystocia)
        6.ตกเลือดหลังคลอด
    - - 1.IUGR
        2.Macrosomia
        3.Preterm
        4.Hypoglycemia/Hyperglycemia
        5.เลือดไปเลี้ยงรกไม่ดีเนื่องจากหลอดเลือดแข็งและเลือดข้น
        6.ทารกมีภาวะหายใจลำบาก
        7.ทารกมีโอกาสเสียชีวิตตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา
- - - - ข้อวินิจฉัยข้อที่ 1
        มารดามีโอกาสแพ้ท้องรุนแรง
        (Hyperemesis Gravidarum)
        
        ข้อมูลสนับสนุน
        
        มารดาหญิงตั้งครรภ์แฝด
        
        วัตถุประสงค์
        เพื่อบรรเทาอาการแพ้ท้องรุนแรงของมารดาที่ตั้งครรภ์แฝด
        
        เกณฑ์การประเมิน
        
        มารดาทราบถึงวิธีการบรรเทาอาการแพ้ท้อง
        
        มารดาทราบถึงวิธีการดูแลตนเอง และการรับประทานอาหาร
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        1.ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการรับประทานอาหาร และวิธีบรรเทาอาการแพ้ท้องแก่มารดา ดังนี้
        1.1.รับประทานอาหารน้อยแต่บ่อยครั้งประมาณทุก 2-3 ชั่วโมง
        1.2.รับประทานอาหารโปรตีนที่มีไขมันน้อย เช่น เนื้อปลา เนื้อสัน และอาหารประเภท คาร์โบไฮเดรทที่ง่ายต่อการย่อย เช่นข้าวขนมปัง ผลไม้น้ำผลไม้อาหารที่มีวิตามินบี
        1.3.ดื่มนํ้าซุปหรือน้ำผลไม้ระหว่างมื้ออาหาร
        1.4.หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมัน หรืออาการที่มีน้ำมันมาก
        1.5.หลังรับประมาณไม่ควรเอนหลับทันที ควรลุกทำกิจกรรมต่างๆ
        1.6.รับประทานอาหารที่ย่อยง่าย ก่อนเข้านอนหรือระหว่างกลางคืน เช่น ผลไม้โยเกิร์ต นมเปรี้ยว ขนมปัง
        1.7.หลังตื่นนอนตอนเช้า ถ้ามีอาการคลื่นไล้ ควรรับประทานอาหารอ่อนย่อยง่ายทันที เช่น ขนมปังกรอบ ข้าวต้ม โจ๊ก
        1.8.ควรนอนหลับและพักผ่อนอย่างเพียงพอ การตื่นนอนตอนเช้าควรค่อยๆ ลุกจากเตียงไม่ควรลุกขึ้นทันทีทันใด
        
        การประเมินผล
        
        มารดาสามารถบรรเทาอาการแพ้ท้องได้
        
        มารดาสามารถรับประทานอาหารได้มากขึ้น อาเจียนลดลง
      - ข้อวินิจฉัยข้อที่ 2
        มารดาเสี่ยงต่อภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์
        
        ข้อมูลสนับสนุน
        
        มารดาตั้งครรภ์ อายุ 38 ปี
        
        มารดาตั้งครรภ์มีประวัติคนบิดา-มารดาเป็นเบาหวาน
        
        วัตถุประสงค์
        เพื่อให้การดูแลมารดาที่มีความเสี่ยงต่อภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์
        
        เกณฑ์การประเมิน
        
        ผลการตรวจน้ำตาลในปัสสาวะเป็น Negative
        
        GCT < 140 mg/dL
        
        OGTT <95 , <180 , <155 , <140 mg/dL
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        1.แนะนำเกี่ยวกับการปฏิบัติตัวในการควบคุมเบาหวาน เพื่อลดภาวะแทรกซ้อน เช่น การแนะนำให้ลดอาหารที่มีน้ำตาลสูง เพื่อป้องกันภาวะน้ำตาลในเลือดสูง
        2.แนะนำเกี่ยวกับการอออกกำลังกาย ให้ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้กลูโคสได้ใช้มากขึ้น และดึงอินซูลินดูดซึมได้เร็วขึ้น แต่ต้องระวังภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ เมื่อรู้สึกเหนื่อยต้องพัก
        3.แนะนำให้มารดาตั้งครรภ์เห็นถึงความสำคัญของการมาตรวจตามนัด เพื่อประเมินอาการและให้การรักษาอย่างเหมาะสม
        4.แนะนำภาวะแทรกซ้อนที่อาจพบได้และสังเกตได้ เช่น อาการคลื่นไส้อาเจียน ปัสสาวะแสบขัด เป็นต้น ถ้ามีอาการผิดปกติควรมารับการตรวจทันที เนื่องจากอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้
        5.แนะนำเกี่ยวกับการรักษาความสะอาดเนื่องจากขณะตั้งครรภ์มีโอกาสผิวแห้งและเกิดแผลได้ง่าย ทำให้อาจเกิดการติดเชื้อได้ ควรแช่เท้าในน้ำอุ่นวันละ 5 นาทีเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดในอวัยวะส่วนปลาย
        6.แนะนำให้นับการดิ้นของทารก หลังรับประทานอาหาร 3 มื้อ โดย 1 ชั่วโมง ถ้าได้ 3 ครั้งขึ้นไปถือว่าปกติ แต่ถ้าน้อยกว่าให้นับต่อไปอีก 1 ชั่วโมง ไม่ควรน้อยกว่า 4 8ครั้ง ถ้าน้อยกว่า 4 ครั้ง และหลังอาหาร 3 มื้อ รวมกันไม่ครบ 10 ครั้ง แสดงว่าทารกมีการดิ้นผิดปกติควรมาพบแพทย์
        
        การประเมินผล
        
        ไม่มีภาวะแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์
        
        ดูแลตัวเองขณะตั้งครรภ์ได้อย่างเหมาะสม
    - - ข้อวินิจฉัยข้อที่ 1
        มารดาเสี่ยงต่อการมีภาวะซีด
        
        ข้อมูลสนับสนุน
        
        มารดามีการตั้งครรภ์แฝด
        
        Hb : 11.7 g/dL
        
        Hct : 33.9 %
        
        วัตถุประสงค์
        เพื่อให้การดูแลมารดาที่มีภาวะซีด
        
        เกณฑ์การประเมิน
        
        มารดาทราบวิธีการรับประทานอาหารสำหรับมารดาที่มีภาวะซีด
        
        ทารกไม่มีภาวะแทรกซ้อนจากภาวะซีดของมารดา
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        1.แนะนำให้มารดารับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง เช่น ตับ ม้าม ไข่
        2.แนะนำให้มารดารับประทานยา Ferrous sulfate เพื่อช่วยในการเสริมธาตุเหล็กแก่ร่างกาย โดยการรับประทานควบคู่กับวิตมินซีเพื่อเสริมการดูดซึมธาตุเหล็ก
        3.แนะนำมารดาให้พักผ่อนอย่างเต็มที่ โดยนอนอย่างน้อย 10 ชั่วโมงในตอนกลางคืน และนอนพักครึ่งชั่วโมงหลังอาหาร และแนะนำให้นอนตะแคงเพื่อให้เลือดไหลเวียนไปยังรกได้ดียิ่งขึ้น
        4.ประเมิน สภาพทารกในครรภ์อย่างสม่ำเสมอ เช่น การชั่งน้ำหนักของมารดาเพื่อประเมินน้ำหนักที่เพิ่มขึ้น ดูความสูงของยอดมดลูกเพื่อประเมินการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ การแนะนำมารดาให้ สังเกตและบันทึกการดิ้นของทารกในครรภ์ การฟังเสียงหัวใจทารกและอาจพิจารณาการตรวจพิเศษอื่น ๆ ที่จำเป็นสำหรับผู้ป่วยแต่ละราย
        
        การประเมินผล
        
        มารดาสามารถดูแลตนเองในภาวะซีดได้
        
        ทารกไม่มีภาวะแทรกซ้อนจากภาวะซีดของมารดา
      - ข้อวินิจฉัยข้อที่ 2
        ทารกมีโอกาสเกิดfetal distress เนื่องจากมารดามีภาวะ GDMA1
        
        ข้อมูลสนับสนุน
        
        มาดามีพยาธิสภาพของ GDMA1
        
        วัตถุประสงค์
        เพื่อลดภาวะแทรกซ้อนของทารกที่เกิดจากพยาธิสภาพGDMA1ของมารดา
        
        เกณฑ์การประเมิน
        
        อัตราการเต้นของหัวใจทารกอยู่ในเกณฑ์ 110-160 ครั้ง/นาที
        
        ผล NST เป็น reactive
        
        U/S พบ AFI 5-25 cm
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        1.แนะนำมารดาสังเกตการดิ้นของทารก
        2.แนะนำให้มารดานอนตะแคงเพื่อให้เลือไปเลี้ยงทารกได้ดีขึ้น
        3.แนะนำให้มารดาสังเกตอาการ คลื่นไส้ อาเจียน อึดอัด หายใจลำบาก
        4.แนะนำให้มาดามา NST อย่างสม่ำเสมอเพื่อประเมินสุขภาพของทารกในครรภ์
        5.ประเมินสภาพทารกด้วยเครื่อง Fetal monitor เพื่อประเมินลักษณะการเต้นของหัวมจที่ผิดปกติอย่างต่อเนื่อง
        
        การประเมินผล
        
        ผล U/S AFI Twin A = 5.4 cm
        
        ผล AFI Twin B = 4.2 cm
    - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        มารดาบอกว่าเหนื่อย หายใจไม่ค่อยออก
        
        มารดาตั้งครรภ์แฝด
        
        วัตถุประสงค์
        เพื่อลดภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดจากการตั้งครรภ์แฝด
        
        เกณฑ์การประเมิน
        
        มารดาไม่มีอาการหายใจหอบเหนื่อย
        
        อัตราการหายใจ 20-22 ครั้ง/นาที
        
        มารดาทราบวิธีในการช่วยบรรเทาอาการหอบเหนื่อย
        
        กิจกรรมการพยาบาล
        1.ประเมินการหายใจของมารดา ว่ามีอาการหายใจหอบเหนื่อยหรือไม่ ปรับท่าทางการนอนของมารดาโดยการให้นอนหัวสูงตะแคงซ้าย เพื่อให้กระบังลมหย่อนตัว ขนาดของทรวงอกมากขึ้น นอกจากช่วยในเรื่องการหายใจ ยังช่วยให้เลือดไปเลี้ยงหัวใจได้ดีขึ้น น้ำออกซิเจนมาใช้ได้มากขึ้น 2.ประเมินการเต้นหัวใจของทารก เพื่อดูภาวะการขาดออกซิเจนของทารก
        3.แนะนำให้มารดาลดการทำงานหนักเพื่อลดการใช้ออกซิเจน
        
        การประเมินผล
        
        มารดาตั้งครรภ์แฝดไม่มีภาวะพร่องออกซิเจน
        
        อัตราการหายใจของมารดาอยู่ที่ 20-22 ครั้ง/นาที