Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
BAĞIŞIKLIK - Coggle Diagram
BAĞIŞIKLIK
Özgül olmayan (
doğal
) bağışıklık
Savunmanın 1. hattı
Derideki keratin tabaka
Vücut salgılarında bulunan lizozim enzimi mikropların hücre duvarını parçalar
Mikropların, vücudumuzun açık bölgelerinden girmesini engelleyen tüm etkenler
Midenin asit salgısı ve enzimler
Savunmanın 2. hattı
Yangısal tepki
1) Yaralanma bölgesinde mast hücreleri ve makrofajlar uyarıcı maddeler (
histamin
) salgılar. çevredeki damarlar genişler
2) Kandaki fagositik nötrofiller ve antimikrobiyal proteinler kandan çıkarak yaralı bölgeye geçer (bölge şişer/kızarır)
3) Makrofaj ve nötrofiller patojenleri sindirerek dokuyu iyileştirir
Yangı bölgesindeki akyuvar, ölmüş bakteri, hasarlı doku hücreleri irini oluşturur
İnterferon
Virüsle enfekte olan hücre
interferon
salgılayarak komşu hücreleri uyarır
Virüsün hücreden hücreye yayılması engellenir
Fagositoz yapan hücreler
Fagositoz ile yuttukları mikropları lizozim organeli ile parçalarlar
Nötrofil ve makrofajlar
Doğal katil hücreler
Enfekte olmuş ya da kanserli hücreleri kimyasal salgılayarak yok ederler
Fagositoz yapmazlar
Yüksek ateş
mikropların üremesini durdurur
fagositoz hızlanır
Aktif hale geçmesi için daha önce patojenle karşılaşması gerekmez
Özgül olmaması, hastalık yapıcı bir etkeni ayırt edemediği anlamına gelir
Özgül (
kazanılmış
) bağışıklık
Savunmanın 3. hattı
Humoral (sıvısal) bağışıklık
B lenfositleri antijenle karşılaşınca antikor üreten plazma hücreleri ve hafıza hücrelerine dönüşür
Bir antikor sadece bir çeşit antijene bağlanabilir (anahtar-kilit uyumu)
Antikorlar, mikropların yüzeyinde bulunan antijenlere bağlanarak onları etkisiz hale getirir veya çöktürür
Vücutta serbest dolaşan antijenlere karşı
Hücresel bağışıklık
T lenfositleri hedef hücrenin antijenine bağlanarak perforin salgılar
Perforin etkisiyle hücre üzerinde delikler oluşur
Su ve iyonlar bu deliklerden girerek hücrenin patlamasına (
liziz
) neden olur
Hücre içine girmiş antijenler
Vücuda girdiğinde antikor üretimine sebep olan yabancı moleküllere
antijen
denir
Antijenler, lenfositleri uyararak çoğalmalarına sebep olur
Sadece omurgalılarda görülür
kemik iliğindeki kök hücrelerden gelişen akyuvar tipleri
T lenfositleri
Doku aktarımı ve kanser gibi "
kendinden olmayanlara
" karşı tepkide görev yapar
Timus bezinde olgunlaşır
B lenfositleri
Fetüs döneminde karaciğerde, doğumdan sonra kırmızı kemik iliğinde üretilir ve burada olgunlaşır
Aktif Bağışıklık
Vücudun antikorları kendi üretmesi
Doğal
Hastalığı geçirme: Lenfositlerin bellek hücrelerine dönüşmesi
Yapay
Aşılanma: Sağlıklı bireylere zayıflatılmış antijenler verilerek hafıza hücrelerini oluşturması sağlanır
Pasif Bağışıklık
Doğal
Plasenta ve anne sütü aracılığıyla anneden bebeğe geçen antikorlar
Antikorların bir bireyden diğerine aktarılması
Yapay
Serum: Hasta bireyi tedavi etmek için başka canlıdan alınan antikorlar verilir