Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Ceimicí an tSaol/Bia, peptide, polypeptide - Coggle Diagram
Ceimicí an tSaol/Bia
Na 6 dúil is coitiannta i mbia
Nitrigin
Ocsaigin
Fosfaras
Hidrigin
Sulfar
C,H,O,N,P,S
Carbón
Dúil i bia salannacha
Clóirín
Potaisiam
Maignéisiam
Sodiam
Cailciam
Bithmoiliní
Próitéin
Déanta suas de charbón , hidrigin, ocsaigin agus nitrigin.
Struchtuir aimínaigéad
Struchtúr phróitéin
Feidhm Protein
Cuidíonn sé le fíocháin do choirp a dheisiú agus a thógáil
Ceadaíonn sé frithghníomhartha meitibileach a dhéanamh
Comhordaíonn sé feidhmeanna coirp
Lipidí (saill/ola)
Saill = Soladach ag teocht seomra
Ola = Leacht ag teocht seomra
Struchtuir lipidí
Vitamíní
2 chineálacha
Vitamín D
Réimse vitimín D éagsúla. Vitimín D2 coitianta = cailcifearól
Riachtannach fa choinne ionsú chailciam isteach ‘sna cnámha. Mar sin cnámha + fiacla láidre
Tuaslagann sé i saill/ola
Vitamín C
Cuidíonn sé le cneasú (leigheas) gearrthaí
Riachtannach i bhfeidhmniú an chóras imdhíonadh
Tuaslagtha in uisce
Carbaihiodráití
3 chineal
Déshiúicrídí
Lactós
Súcrós
Maltós
Polaisuicrídí
Ceallalos
Stairse
Glicigin
Monaisúicrídí
Fructós
Glúcós
Cothaithe de dhith fa choinne
Chun ceimicí a dheanú do meitibileacht
Mar bunábhar fa choinne fás agus cóiriú
Foinse fuinnimhe
Riandúil
Copair
Sinc
Iarann
Mianraí
De dhith ó ainmhithe
Iarann
Cailciam
De dhith ó plandaí
Maignéisiam
Cailciam
peptide
polypeptide
