Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 4 การพยาบาลเด็กและวัยรุ่นที่มีการเจ็บป่วยทางจิตเวช - Coggle Diagram

- - - - ดาวน์ซินโดรม (down syndrome) มีความผิดปกติของโครโมโชมคู่ที่ 21 เกินมา 1 แท่ง
      - กลุ่มอาการฟลาจิลเอกซ์ (flaggy X syndrome) มีความผิดปกติของโครโมโชม X ขาดหายไป
      - เฟนิลคีโตนยูเรีย (phenylketonuria)
  - - - การซักประวัติ เป็นการรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับอาการสำคัญ เช่น อายุของมารดา ภาวะสุขภาพของมารดา การดื่มสุรา การใช้สารเสพติด และการได้รับยาอื่น ๆ ระหว่างการตั้งครรภ์ อายุครรภ์ การคลอด
      - การประเมินด้านร่างกาย (physical assessment)
      - การประเมินพัฒนาการ (developmental assessment)
      - ใช้แบบคัดกรองพัฒนาการ
      - การตรวจสภาพจิต ได้แก่ การตรวจลักษณะทั่วไป สีหน้าท่าทาง การแสดงออก การรับรู้ สภาพแวดล้อม กรพูดและการใช้ภาษา อารมณ์ ความคิด และการรับรู้ต่อตนเอง ความสัมพันธ์กับบุคคลอื่น การ
        เคลื่อนไหว สติปัญญา ความจำ สมาธิ ภาพลักษณ์ การตัดสินใจและแก้ปัญหา ความสนใจ
      - การประเมินด้านจิตสังคมและจิตวิญญาณ
    - - เป็นขั้นตอนการนำความต้องการหรือปัญหาทางสุขภาพของเด็กที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา มาวิเคราะห์ข้อมูลข้อเท็จจริงและสรุปเป็นข้อวินิจฉัยทางการพยาบาลที่ครอบคลุมปัญหาของเด็กและครอบครัว ซึ่งจะช่วยให้การวางแผนการปฏิบัติการพยาบาลมีความเหมาะสมสอดคล้อง
        กับความต้องการกับเด็กและครอบครัวมากขึ้น
    - - ประเมินพัฒนาการเด็กที่ภาวะบกพร่องทางสติปัญญาด้วยเครื่องมือประเมินที่คลอบคลุมเกี่ยวกับพัฒนาการด้านการเคลื่อนไหว ภาษา การสื่อความหมาย และการช่วยเหลือตนเองและสังคม
      - การจัดโปรแกรมการสอนที่เฉพาะเจาะจงสำหรับเด็กที่มีภาวะบกพร่องทางสติปัญญาในแต่ละราย ซึ่งต้องวางแผนร่วมกับพ่อแม่หรือผู้เลี้ยงดูเพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ตรงกันลดความขัดแย้งและเกิดความร่วมมือจากพ่อแม่หรือผู้เลี้ยงดู
      - นิเวศบำบัด โดยการปรับปรุงสภาพแวดล้อมของเด็กที่มีภาวะบกพร่องทางสติปัญญาเพื่อเพิ่มความสามารถในการปรับตัว เพิ่มคุณภาพชีวิต และลดปัญหาทางอารมณ์และพฤติกรรม โดยให้โอกาสเด็กทำิจกรรมที่พึงพอใจตอบสนองความต้องการเพิ่มศักยภาพในการสื่อความหมาย การเข้าสังคม การช่วยเหลือตนเอง
      - การปรับพฤติกรรม มี 2 แนวทาง คือ การเพิ่มพฤติกรรมที่เหมาะสม ด้วยการให้แรงเสริมทางบวก เซ่น การชมเชย ให้รางวัล เป็นต้น และการให้แรงเสริมทางลบ เช่น ไม่อนุญาตให้ไปเที่ยวนอกบ้านจนกว่าจะทำพฤติกรรมที่เหมาะสม การลดพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมด้วยการลงโทษจะใช้เมื่อจำเป็นเท่านั้น
      - การทำจิตบำบัด เด็กที่มีภาวะบกพร่องทางสติปัญญามักเผชิญภาวะทางจิตสังคมทีเลวร้าย ช่น การสูญเสีย การล้มเหลว การไม่ได้รับการยอมรับ การต้องพึ่งพาผู้อื่น
- - - - ยีนที่ท าให้เกิดอาการโรคสมาธิสั้น (attention deficit hyperactivity disorder หรือ ADHD)
      - ีการตอบสนองของระบบประสาทอัตโนมัติ (autonomic nervous system หรือ ANS) น้อย
      - สมองส่วน paralimbic system ซึ่งเป็นส่วนที่ควบคุมเรื่องของแรงจูงใจและอารมณ์มีความผิดปกติ
      - สารสื่อประสาท (neurotransmitters) พบว่าเด็กที่มีพฤติกรรมเกเรจะมีระดับของ dopamineและ serotonin สูง
      - ฮอร์โมนเพศชาย (testosterone hormone) ระดับสูงมีความสัมพันธ์กับการมีพฤติกรรมก้าวร้าว
      - การที่ได้รับสารพิษตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา เช่น มารดาได้รับสารตะกั่ว, มารดาสูบบุหรี่ขณะตั้งครรภ์และ/หรือมีการใช้สารเสพติดพวกอนุพันธ์ของฝิ่นได้แก่ ฝิ่น มอร์ฟีน เฮโรอีน โคดีอีน
    - - ลักษณะพื้นอารมณ์ (temperament)
      - วิธีการเลี้ยงดูของพ่อแม่ที่มีพยาธิสภาพทางจิต, ติดสารเสพติด, ถูกท าร้ายในวัยเด็กมากก่อน, ขาดทักษะในการเลี้ยงดูลูก, ไม่สามารถสร้างความผูกพันกับลูกได้
      - ครอบครัวที่มีสถานะทางเศรษฐกิจและสังคมอยู่ในระดับต่ าอยู่กันอย่างแออัด
      - พ่อแม่มีการหย่าร้างกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งมีการทะเลาะกันอย่างรุนแรง
      - ได้รับความกระทบกระเทือนทางจิตใจ เช่น การถูกท าร้ายร่างกาย, หรือการถูกล่วงละเมิดทางเพศ
      - การไม่รับการยอมรับจากเพื่อน, การมีความขัดแย้งกับเพื่อน จะส่งผลให้เด็กโรคพฤติกรรมเกเร
  - - - การรักษาโรคต่างๆ ที่พบร่วมกับพฤติกรรมเกเร เช่น การบ าบัดการติดยาเสพติด
      - การรักษาทางยา
      - การรักษาทางจิต
      - การรักษาทางสังคม
      - การรักษาทางอารมณ์
- - - - พันธุกรรม
      - กายวิภาค
      - สรีรวิทยาของระบบประสาท
      - สารเคมีของระบบประสาท มีการหมุนเวียนกันของ dopamine และ norepinephrine มีระดับต่ำกว่าปกติ
      - โรคความผิดปกติของระบบประสาท เช่น สมองอักเสบ (encephalitis), มีอาการชัก
  - - - ยาที่ได้รับการยอมรับในการนำมาใช้รักษาโรคซนสมาธิสั้น ได้แก่ stimulants และ alphaadrenergic agonis
    - - การฝึกอบรมพ่อแม่ในการดูแลเด็ก ADHD (parent management training) เพื่อให้สามารถเลี้ยงดูเด็ก ADHD ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
      - การให้ความช่วยเหลือเด็กขณะอยู่ที่โรงเรียน (school focused intervention)
      - การให้ความช่วยเหลือโดยมุ่งเน้นที่ตัวเด็กเป็นสำคัญ (child focused intervention)
- - - - ยา methylphenidate ใช้บรรเทาอาการขาดสมาธิ พฤติกรรมอยู่ไม่นิ่ง วิ่งไปมา
        
        ยา haloperidol กับ risperidone ที่ใช้บรรเทาอาการหงุดหงิด พฤติกรรมวุ่นวาย ก้าวร้าวพฤติกรรมทำร้ายตนเองหรือผู้อื่น
        
        ยา fluoxetine ใช้บรรเทาอาการซึมเศร้า ลดพฤติกรรมซ้ำๆ
        
        ยา lorazepam ใช้บรรเทาอาการวิตกกังวล
  - - - การซักประวัต
      - การประเมินทางร่างกาย
      - การประเมินพัฒนาการ
      - การสังเกตพฤติกรรม โดยเฉพาะการเล่นของเด็ก
      - การใช้แบบคัดกรองพัฒนาการตามช่วงวัย
      - การประเมินสภาพจิต
      - การประเมินทางด้านจิตสังคม และด้านจิตวิญญาณ (psychosocial and spiritual assessment)
      - สัมพันธภาพในครอบครัว
    - - การฝึกกิจวัตรประจำวัน ให้เด็กรู้จักทำกิจวัตรประจำวัน
      - ฝึกทักษะการสื่อความหมาย
      - ฝึกทักษะทางสังคม
      - แก้ไขพฤติกรรมที่ไม่หมาะสม ปัญหาพฤติกรรมที่ไม่รุนแรง
      - พยายามพาเด็กไปเล่นกับเด็กอื่นหรือพาเด็กไปร่วมกิจกรรมกับกลุ่มเด็กวัยเดียวกันเมื่อมีโอกาส
      - ให้แรงเสริมเสริมทางบวก เมื่อเด็กเริ่มมีปฏิสัมพันธ์กับเด็กคนอื่น
      - เรียกชื่อทุกครั้งเมื่อต้องการพูดคุยกับเด็กหรือต้องการให้เด็กละสายตาจากการมองแบบไร้จุดหมาย หากเด็กไม่หันมาเมื่อเรียกชื่อ ให้จับหน้าเด็กเบา ๆ ให้หันมาลสบตา
      - ฝึกให้เด็กสบตาคนอื่น โดยใช้กิจกรรมการเล่นในการฝึกทักษะ
      - ลดสิ่งเร้าที่ทำให้เด็กไม่มีสมาธ
      - ไม่ตำหนิ ดุด่า ประชดประชัน
      - ไม่ลงโทษรุนแรงเพื่อให้เด็กหยุด