Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

แนวคิดพื้นฐานของการป้องกันและควบคุมโรค หน่วยที่ 5 - Coggle Diagram

- - - - ปฏิกิริยาระหว่าง สิ่งที่ทำให้เกิดโรค
        มนุษย์สิ่งแวดล้อม
        
        Agent-Environment
        ระยะก่อนการเกิดโรค (prepathogenesis)
        
        Host-Environment
        ระยะก่อนการเกิดโรค (prepathogenesis)
        และระยะเกิดโรค (pathogenesis)
        
        Agent-Host
        ระยะก่อนการเกิดโรค (prepathogenesis)
        และระยะเกิดโรค (pathogenesis)
      - ปัจจัยทั้ง 3
        อยู่กันอย่างสมดุล
        
        ในแง่ของปัจเจกบุคคล (Individual) หมายถึง ภาวะที่เชื้อโรคและมนุษย์อยู่
        ร่วมกันภายใต้สิ่งแวดล้อมหนึ่งอย่างเป็นปกติ ไม่มีโรคเกิดขึ้นในบุคคลนั้น
        
        ในแง่ของการเกิดโรคในชุมชน (Community) หมายถึง ประชาชนที่อยู่ใน
        ชุมชนมีสุขภาพดี ไม่มีการระบาดหรือการแพร่กระจายของโรค
      - ปัจจัยทั้ง 3 อยู่กันอย่างไม่สมดุล
        
        Agent เพื่ม
        
        Host อ่อนแอ
        
        Environment เปลี่ยนทำให้ Host อ่อนแอ
        
        Environment เปลี่ยนทำให้ Agent เพื่ม
  - - - โรคติดต่อแบ่งกลุ่มตามชนิดของเชื้อ
        
        โรคที่เกิดจากเชื้อไวรัส
        
        โรคที่เกิดจากเชื้อคลามีเดีย
        
        โรคที่เกิดเชื้อริกเกตเซีย
        
        โรคที่เกิดจากเชื้อมัยโคพลาสมา
        
        โรคที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย
        
        โรคที่เกิดจากเชื้อโปรโตซัว
        
        โรคที่เกิดจากเชื้อรา
        
        โรคที่เกิดจากพยาธ
        
        โรคที่เกิดจากปรสิตประเภทสัตว์ขาข้อ
        
        โรคที่เกิดจากพิษของสาหร่าย
      - โรคติดต่อแบ่งกลุ่มตามกลวิธีหลัก
        ในการป้องกันและควบคุมโรค
        
        โรคติดต่อที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน
        
        โรคติดต่อที่นำโดยแมลง
        
        โรคติดต่อโดยการสัมผัส
        
        โรคติดต่ออื่นๆ
      - แบ่งกลุ่มตามกลวิธีหลักในการป้องกันและควบคุมโรค
        
        โรคติดต่อที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน
        
        โรคติดต่อที่นำโดยแมลง
        
        โรคติดต่อโดยการสัมผัส
        
        โรคติดต่ออื่นๆ
      - ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง
        
        เชื้อโรคต้นเหตุ
        
        แหล่งรังโรค
        
        ทางออกของเชื้อโรคจากรังโรค
        
        วิธีการถ่ายทอดเชื้อโรค
        
        ทางที่เชื้อเข้าสู่ร่างกายคน
    - - จำแนกตามสาเหตุ
        
        1.พฤติกรรม 2.สิ่งแวดล้อม 3.พันธุกรรม 4.กลุ่มอื่นๆ
    - - การจำแนกชนิดของโรคทางพันธุกรรม
        
        กลุ่มโรคที่เกิดจากความผิดปกติของจีน (Gene Disorders)
        
        กลุ่มโรคที่เกิดจากความผิดปกติของโครโมโซม(Chromosome Disorders)
        
        กลุ่มโรคที่เกิดจากหลายปัจจัย/หลายจีน (กลายพันธุ์, mutation) (Multifactorial and polygenic disorders)
        
        กลุ่มโรคที่เกิดจากความผิดปกติของจีนในไมโตคอนเดรีย (Mitichondrial Disorders)
- - - - เป็นทฤษฎีของนักสุขาภิบาลที่เป็นที่สนใจกันเป็นอย่างมากในช่วงยุคกลางคือ ศตวรรษที่ 19 นักสุขาภิบาลได้แสดงให้เห็นถึงวิธีและสถานที่ที่ทำการค้นหาสาเหตุต่าง ๆ ของการเกิดโรคในแง่ของตัวเลขของการป่วยและการตาย
        
        นักสุขาภิบาลที่เป็นที่
        สนใจ
        
        William Farr
        
        Edwin Chadwick
        
        Friedrich Engels
        
        Louis Rene Villerme
    - - สิ่งก่อโรคสิ่งหนึ่งเกี่ยวข้องกับโรคหนึ่งโดยเฉพาะ (Single agents relating one to one to specific diseases)
        ทฤษฎีนี้เสนอว่า จุลินทรีย์เป็นสาเหตุของโรคหลายโรค
        
        นักสุขาภิบาลที่เป็นที่
        สนใจ
        
        Jakob Henle
        
        John Snow
        
        Louis Pasteur
        
        Robert Koch
        
        Leeuwenhoek
    - - สงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงไปสู่การเริ่มต้นยุคของโรคเรื้อรังในยุคนี้ การเพิ่มการบำบัดด้วยเคมีและยาปฏิชีวนะพร้อมกับวัสดุอุปกรณ์และวิธีการต่าง ๆ ที่ใช้ในการปฏิบัติงานทางการแพทย์ ผลลัพธ์ทางการรักษาทำให้หายได้จากวิธีการเหล่านี้ จึงให้หลักฐานที่ชัดเจนว่าโรคติดต่อที่รุนแรงได้รับการกำจัดลง
    - - ทฤษฎีนี้ทำให้วิทยาการระบาดมีแนวคิดเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิต ถิ่นที่อยู่ และสภาพแวดล้อม
- - - - ข้อจำกัด
        • การสื่อสารความเข้าใจต้องใช้งบประมาณสูงยากต่อกาปฏิบัติ
        • เห็นประโยชน์ในแต่ละคนน้อยต้องดูในภาพรวม
        • ต้องอาศัยความร่วมมือจากหลายหน่วยงานและ
        ต้องดำเนินการอย่างต่อเนื่องจึงจะเห็นผล
    - - ข้อจำกัด
        • ผลต่อภาพรวมน้อย
        • ค่าใช้จ่ายในการคัดกรองผู้ป่วยสูง
        • มีการใช้ผิดกลุ่มหรือไม่ตรงกลุ่มเป้าหมายได้