Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Ectopic Pregnancy การตั้งครรภ์นอกมดลูก, อ้างอิง, ตำแหน่งที่เกิดบ่อย,…
Ectopic Pregnancy
การตั้งครรภ์นอกมดลูก
สาเหตุ
ปัจจัยเสี่ยง
ความเสี่ยงเล็กน้อย
สูบบุหรี่
สวนล้างช่องคลอด
เคยผ่าตัดอุ้งเชิงกราน
มีเพศสัมพันธ์ก่อนอายุ 18 ปี
ความเสี่ยงสูง
เคยตั้งครรภ์นอกมดลูก--
เคยเป็นอุ้งเชิงกรานอักเสบได้รับ Diethylstilbestrol (DES) ขณะอยู่ในครรภ์ตั้งครรภ์
ตั้งครรภ์ตามหลังการทำหมัน
ตั้งครรภ์ขณะใส่ห่วงคุมกำเนิด
เคยผ่าตัดท่อนำไข่
ความเสี่ยงปานกลาง
มีคู่นอนหลายคน
ภาวะมีบุตรยาก
เกิดขึ้นภายในช่วงครรภ์สัปดาห์แรก ๆ
หลังไข่ผสม + สเปิร์ม ในท่อนำไข่ 3-4วัน
ไม่เคลื่อนตัวไปฝังในผนังมดลูก
ไปฝังตัวอยู่ในบริเวณท่อนำไข่ หรือในอวัยวะอื่น ๆ
อาการ/อาการแสดง
อาการปวด
อาการปวดท้องน้อย
มีประวัติการขาดระดู
มีเลือดออกกะปริดกะปรอยทางช่องคลอด
ระดูผิดปกติ
ส่วนใหญ่จะขาดระดู 25 % ไม่ขาดระดู อาจมีประวัติว่าเลือดที่ออกทางช่องคลอดเป็นระดูปกติ เลือดที่ออกทางช่องคลอดแบบกะปริดกะปรอย
การเปลี่ยนแปลงที่มดลูก
ผู้ป่วยมดลูกจะขยายขนาดใหญ่ขึ้นจากฮอร์โมนการตั้งครรภ์
การกดเจ็บที่ท้องน้อยและอุ้งเชิงกราน
มีอาการกดเจ็บบริเวณท้องน้อยอาจพบ rebound tenderness
คลำพบก้อนจากการตรวจภายใน
พบก้อนบริเวณด้านข้างของมดลูก
ขนาดของก้อนอาจโตได้ตั้งแต่ 5 ถึง 15 เซนติเมตร
เนื่องจากมีเลือดปริมาณมากเข้าไปหล่อเลี้ยงบริเวณผนังของท่อนำไข่
การรักษา
รักษาที่ไม่ต้องผ่าตัด
การรักษาด้วยยา
Methotrexate
ห้ามใช้ในผู้ป่วย
1) มีเลือดออกในช่องท้องบ่งบอกว่ามีการแตกของก้อน
3) มีความผิดปกติทางเม็ดเลือด
4) ไม่สามารถมาตรวจติดตามการรักษาได้
2) มีการทำงานของตับและไตผิดปกติ
ออกฤทธิ์ต้านกรดโฟลิคโดยตัวยาจะไปทำลายเซลล์เนื้อรกฝังตัวนอกโพรงมดลูก
ผลดีจากการได้รักษาด้วยยา
1.ขนาดก้อน ไม่ควรมีขนาดใหญ่กว่า 4 ซม.
2.ถ้ามีการเต้นของหัวใจทารกมีโอกาสไม่สำเร็จ
ระดับ B-hCG <1000 mlU/mLโอกาสได้ผลยิ่งสูง
ติดตามการได้รับยา
ดูผล B-hCG ทุกสัปดาห์จนไม่พบ
ประเมินอาการ จะมีอาการปวดท้องน้อย
ประเมินภาวะแทรกซ้อน ex. N/V ไข้ เวียนศีรษะ
การรักษาแบบประคับประคองและสังเกต
2)มีค่าB-hCG <1000 mlU/mL
1) ผู้ป่วยไม่มีอาการ ที่บ่งบอกว่ามีอาเลือดออกในช่องท้อง
3)ติดตาม B-hCG ให้ค่า แล้วค่าลดลงมากกว่าร้อยละ 50ในเวลา 7วัน
การรักษาด้วยการผ่าตัด
การผ่าตัดแบบ salpingectomy เป็นการตัดท่อนำไข่ข้างที่เกิดการตั้งครรภ์นอกมดลูกออก
1.ไม่ต้องการมีบุตรแล้ว
2.เป็นการตั้งครรภ์นอกมดลูกในท่อนำไข่ข้างเดิม
3.ท่อนำไข่ที่มีความเสียหายรุนแรง
4.มีโอกาสเกิดเลือดออกมาก ไม่สามารถควบคุมได้
1.การผ่าตัดแบบ salpingostomy เป็นการผ่าตัดที่เก็บท่อนำไข่ไว้เพื่อการตั้งครรภ์ในอนาคต (conservative surgery)
2.การผ่าตัดแบบ Salpingotomy การท่อนําไข่ออกเฉพาะส่วนสั้น ๆ แล้วเย็บปิดแผลบริเวณท่อนำไข่
การวินิจฉัย
Ultrasound
มดลูกขนาด 6.33x3.44 cm. มดลูกว่างเปล่า พบก้อนที่ปีกมดลูกข้างขวาขนาด1.54x1.5 cm.,ไม่พบทารกในครรภ์
การตรวจ B-hCG ในเลือด
<2000 mlU/mL
เจาะ B-hCGซ้ำอีก 48 ชม
>ร้อยละ 66
ทำการUltrasound ซ้ำเพื่อยืนยันการตั้งครรภ์ปกติ
<ร้อยละ 66
>2000 mlU/mL
ให้การวินิจฉัยว่าเป็นการท้องนอกมดลูก
676 mIU/mL
การขูดมดลูก (Curettage)
นำชิ้นเนื้อตรวจ
ไม่พบ villi
พบ villi
เป็นการตั้งครรรภ์ในโพรงมดลูก
laparoscopy
ซักประวัติ
15 วันก่อนมาโรงพยาบาล ประจำเดือนมานานมากกว่า 10 วัน ลักษณะเหมือนคราบเลือด ปวดท้อง ซื้อยาแก้ปวดรับประทานเอง 2 วันแล้วไม่หาย
1 วันก่อนมาโรงพยาบาล ประจำเดือนมีสีคล้ำ มาไม่มาก เวลาปัสสาวะมีลิ่มเลือดออกมาด้วย ปวดท้องจึงมาโรงพยาบาล
ประจำเดือนมามาก ปวดท้อง จึงมาโรงพยาบาล
ตรวจร่างกาย
พยาธิสรีรวิทยา
ข้อวินิจฉัยการพยาบาล
วิตกกังวลเนื่องจากขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคและการปฏิบัติตัวก่อนและหลังผ่าตัด
-ประเมินความรู้ความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับโรคและสาเหตุของการเจ็บป่วย
-บอกวัตถุประสงค์ของการเตรียมผู้ป่วยเพื่อการผ่าตัดและประโยชน์ที่ผู้ป่วยจะได้รับ
-ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการปฏิบัติตัวก่อน-หลังผ่าตัด
มีโอกาศเกิดภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดเนื่องจากได้รับยาระงับความรู้สึกทั่วร่างกาย
-ประเมินความรู้สึกตัวของผู้ป่วยและตรวจวัดสัญญาณ
-ประเมินระดับความปวดสังเกตบริเวณแผลผ่าตัด หรือลักษณะ แผล
-กระตุ้นให้ผู้ป่วยหายใจเข้าออกลึกๆ และไออย่างมีประสิทธิภาพออกมาทางปาก
-ให้ผู้ป่วยทำกิจกรรมบนเตียงป้องกันการพัดตกหกล้ม
ไม่สุขสบายเนื่องจากปวดแผลผ่าตัดบริเวณหน้าท้องมาก
-ประเมินและวัดสัญญาณชีพทุก 4 ชั่วโมงและสังเกตอาการผิดปกติ
-ประเมิน pain score สังเกตลักษณะของแผลที่หน้าท้อง
-จัดท่านอน Fowler’s Position เพื่อให้แผลบริเวณหน้าท้องหย่อน บรรเทาอาการปวดแผล
-ใช้มือประคองแผลเวลไอจาม
มีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดท้องอืดจากภาวะแทรกซ้อนหลังการผ่าตัด
-สังเกตและประเมินอาการท้องอืดหลังผ่าตัด
-กระตุ้นให้ผู้ป่วยมีการเคลื่อนไหวร่างกายโดยเร็วตามสภาพที่เหมาะสมหลังผ่าตัด
-แนะนำผู้ป่วยและญาติเกี่ยวกับอาหารที่ควรรับประทานหลังผ่าตัด
-ดูแลให้ได้รับยาขับลม ตามแผนการรักษาของแพทย์
มีภาวะซีดเนื่องจากมีเลือดออกทางช่องคลอดมาก
-ประเมินและบันทึกสัญญาณชีพ
-สังเกตลักษณะและปริมาณเลือดที่ออกทางช่องคลอด
-ดูแลให้สารน้ำตามแผนการรักษา
-ดูแลให้ผู้ป่วยพักผ่อนอย่างเพียงพออยู่บนเตียง เพื่อลดการใช้ออกซิเจน
ผู้ป่วยขาดความรู้ในการปฏิบัติตัวภายหลังผ่าตัด เมื่อกลับไปอยู่บ้าน
-ให้คำแนะนำเรื่องการปฏิบัติตัวภายหลังผ่าตัดเมื่อกลับบ้าน
-การดูแลแผลผ่าตัด แนะนำให้ผู้ป่วยเช็ดตัวแทนการอาบน้ำ
-ควรทำงานเบาๆและออกกำลังกายเบาๆ
-งดการมีเพศสัมพันธ์หลังผ่าตัดอย่างน้อย 4-6สัปดาห์
อ้างอิง
กิติรัตน์ เตชะไตรศักดิ. (2560). ตำรานารีเวชวิทยา. กรุงเทพ : ภาควิชาสูติศาสตร-์ นรเีเวชวิทยาคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล.
เกษมศรี ศรีสุพรรณดิฐ. (2562). ภาวะฉุกเฉินทางสูตินรีเวชกรรม.(พิมพ์ครั้งที่ 3). เชียงใหม่ : คณะแพทยศ์าตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
Ectopic prograncy, In: F. Gary Cunningham, Kenneth J Leveno, Steven L. Bloom, Catherine gun Y Spong .jodi S Dashe, Barbara L Hoffman, et al, editors. williams.Obstetrics.23rd ed. New York: Mc Grauw Hill; 2015. p. 239.
Jennifer LK, Kurt TB.Ectopic pergnancy : diagnosis and management. Womet. 2018;4:79-87.
ธีระ ทองสง. (2559).นรีเวชวิทยา. มหาวิทยาลัย เชียงใหม่ .คณะแพทย์ศาสตร์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา.
ตำแหน่งที่เกิดบ่อย
1.ท่อนำไข่ (fallopian tube)
ampulla 75-80%
2.รังไข่ (overien) 3%
3.ช่องท้อง(abdominal) 1%
ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การตรวจเลือด
(CBC)
hematocritลดลง
ค่าเม็ดเลือดขาว (white blood cell count) >20,000 WBC/dl.
CBC
Hb=11.7g/dL
MCV =78.8fL
MCH= 24.7pg
MCHC=31.4g/dL
Hct=37.2%
เมื่อมีการเจริญเติบโตของตัวอ่อนในท่อนำไข่
มีการแบ่งตัวและเจริญเติบโต
ทะลุชั้นเยื่อเมือกลุกลามไปชั้นกล้ามเนื้อจนถึงserosa
ลุกลามถึงหลอดเลือด
ทำให้เลือดออกในท่อนำไข่ ,บวมโตขึ้น
อาการปวด
ถ้าท่อนำไข่แตก
ตกเลือดในช่องท้อง
ช้อกจากการเสียเลือด
ความดันโลหิตต่ำ
ฝ่อไปเอง
แท้งออกทางFimbria
นางสาว อุมาพร ชื่นจิตรชม เลขที่88 ห้อง 2A
ประจำเดือนมานานมากกว่า10วัน ลักษณะเหมือนคราบเลือด 1วันก่อนมาประจำเดือนมีสีคล้ำ มาไม่มาก มดลูกขนาด 6.33x3.44 cm. มดลูกว่างเปล่า พบก้อนที่ปีกมดลูกข้างขวาขนาด1.54x1.5 cm.,ไม่พบทารกในครรภ์
Right Tubal Pregnancy ความหมาย การตั้งครรภ์ที่ท่อนำไข่ข้างขวา การผ่าตัดlaparoscopic right salpingostomy