Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
anesthesie, primair: trauma / encephalitis / tumor
...sec: hersenoedeem,…
anesthesie
cardiologie patiënten
anamnese:
- spp, raspredisposities, leeftijd (jong, oud), LG
- ! inspanningsintoleratie?, syncope
- in beginfase en dus nog geen klin.sympt--> hogere anesthesie tolerantie :check:
- als al hartproblemen geconstateerd geweest: medicatie?
-
algemeen:
- alle anesthetica dosisgeb. neg.invloed op CR
- hartpatiënten gevoeliger aan:
volume overload, sterk verminderde cardiale reserve, aritmieën
--> medicamenteuze stabilisatie preanesthetisch!
(niet te kennen)
fysiologie:
- hartdebiet (volume bloed /min): CO = HF x SV
- BD = CO x SVR(=weerstand periferie)
-
premedicatie:
- initieel kán stress gunstig zijn (+chronotroop, +inotroop, vasoconstr, --> BD:arrow_upper_right:, maar niet te controleren (verschillend per patiënt)
... te erge stress--> erge tachycardie (nauwelijks V vulling)... CO :arrow_lower_right:, BD :arrow_lower_right:
....... myocardhypoxie--> risico op aritmieën
DUS best wel premedicatie
- :red_cross:GEEN α2 agonisten ((dex)medetomidine) --> perifere vasoconstr ...
initieel BD:arrow_upper_right: en afterload:arrow_upper_right:, CO:arrow_lower_right: --> stim. baroreceptor reflex (carotis, aortaboog) en centraal S onderdrukking -->
HR <40bpm, AV blocken, contractiliteit:arrow_lower_right: ... BD normalisatie .. BD:arrow_lower_right:
- tegen bradycardie GEEN PSlytica (atropine) --> tachycardie, bovenop hoge BD --> ++++BD :red_cross::red_cross:
- :check: major tranquilizer acepromazine (ACP) --> perifere vasodil ... afterload:arrow_lower_right: <-- ASA II klepinsuff of PDA, tegen aritmieën
- :red_cross:NIET bij DCM, hypotensie, hypovolemie
- :check: minor tranquilizer midazolam / methadon
- :check:..............................midazolam / buprenorfine/butorfanol
-
onderhoud:
- inhalatie iso-/sevo-: dosis zo laag mogelijk, want dosisgeb.hypotensie (<--perifere vasodil),
daarom +opiaat CRI (fentanyl) zodat minder anestheticum nodig
- infuus: normaal 5-10ml/kg/h NaCl of Ringerlactaat voor BD omhoog te houden, maar bij hartpatiënten 2-5ml/kg/h want gevoelig voor volume overload (...overbelasting hart ...longoedeem)
pre-anesthetisch OZ:
- algemeen KOZ van CR:
auscultatie + polspalpatie
dyspnee, reutels, HF, bijgeruis, hartritme
CRT<2sec, kleur mucosae
perifeer oedeem
- ..... bij afw op KOZ --> bijkomend OZ:
- onr.hartritme --> ECG:
PVCs, AV block, brady-/tachyaritmie
- bijgeruis --> echo / Doppler:
contractiliteit, klepinsuff, vertrikelwanddikte, septumdefect, stenose
- hoest / versterkt vesiculair ademen --> RX thorax:
vergrootte hartschaduw, longoedeem, stuwing bv
- hart-/nierpatiënt --> BD meting (oscillometrie / Doppler):
hypo- / hypertensie
-
inductie:
- milde gevallen (ASA II):
- midazolam (co-inductie: hierdoor minder propofol nodig) / propofol: dosisgeb.hypotensie (<-- perifere vasodil en contractiliteit:arrow_lower_right:), voorbijgaande inductie-apnee
- midazolam (.....................................................................) / alfaxalone: initièle tachycardie
- midazolam / ketamine: <-- ASA II klepinsuff, PDA, DCM, pulmonalis stenose; ++S --> HF:arrow_upper_right:, meer kans op aritmie
- erge gevallen (> ASA III): DCM, mitralisinsuff, aortastenose --> neuroleptanalgesie:
- fentanyl / midazolam IV: lichte bradycardie mogelijk
- etomidaat / midazolam IV: weinig invloed op BD en HF, wel onderdrukking van bijnier (:red_cross:NIET bij Addison)
- icm benzo tegen spierstijfheid, myoclonus
- pre-oxygenatie/ventilatie
monitoring:
- ECG --> aritmieën?
- pulse-oxymetrie --> perifere O2 saturatie en HF?
- capnografie --> CR problemen?
- skipiste = hartstilstand :red_cross: --> reanimatie!
- (N)IBP oscillometrie/Doppler --> hypotensie?
-
HCM kat: verdikte hartspier
=diastolische dysfunctie: inadequate V vulling ... SV:arrow_lower_right:, HF initieel:arrow_upper_right:... later HF:arrow_lower_right:
- premedicatie:
:red_cross:GEEN α2 agonisten
:check:opiaten, combi opiaten +benzo/alfaxalone
- inductie:
:check:propofol, alfaxalone
- onderhoud:
:red_cross:GEEN ketamine (hoge dosis) want HF:arrow_upper_right:, beperkte afname V vulling, CO:arrow_upper_right: tenzij V vulling te sterk afneemt
:check:iso/sevo in 100% O2
DCM hond:
=systolische dysfunctie: contractiliteit+CO:arrow_lower_right::arrow_lower_right: ... gedil.hartspier --> onr.hartritme
--> DUS contractiliteit ondersteunen, HF op peil houden, beh van aritmieën met lidocaïne
- premedicatie:
:check:opiaat, :red_cross:ACP
- inductie:
:check:etomidaat/midazolam, fentanyl/midazolam --> ondersteunen contractiliteit
- onderhoud:
:check:iso/sevo +opiaat CRI (voor dosisreductie)
- infuus: balanced anaesthesia
mitralisinsuff:
regurgitatie naar L atrium ... CO:arrow_lower_right:, BD:arrow_lower_right:
--> DUS voortwaartse flow bewerkstelligen: behoud HF en contractiliteit, voorkomen van afterload toename, voorkomen van bradycardie en hypertensie (++regurgitatie)
- premedicatie:
lage dosis ACP + opiaat (methadon/butorphanol/buprenorphine) (ACP--> vasodil ... afterload :arrow_lower_right:)
- inductie:
alfaxalone, propofol, midazolam/ketamine
- onderhoud:
iso/sevo (vasodil ... afterload:arrow_lower_right:) in 100% O2
- neonati (<2w)
- pediatrische patiënten (<12w)
fysiologie:
- gevoelig aan hypoglycemie
- gevoelig aan hypothermie <-- ++lichaamsopp, - - SC vet, - - spierrillingen
--> snelle afkoeling ... vertraagd metabolisme ... verlengde recovery
- CV:
- incomplete S innerv; hartdebiet sterk afh van HF (:arrow_upper_right:)
- hypotensie door beperkte vasomotor controle en baroreceptor reflex
- hartcontractiliteit max +30% (ipv +300%) --> beperkte cardiale reserve
- respiratoir:
- dikke tong en rel.smalle trachea --> moeilijker intuberen
- minder surfactant
- hogere thoraxcompliantie--> snellere spiervermoeidheid
- tot 6w 2x hogere O2 behoefte
--> hoge AF, AMV(=TV(blijft zelfde) x AF); snel hypoventilatie en atelectase
- lever (immatuur microsomaal systeem, tot 5m), nieren (suboptimaal, tot 2m):
--> vertraagde eliminatie .... vertraagde recovery
premedicatie:
- :red_cross: ACP --> vasodil, hypothermie, te langwerkend
- :check:opiaten en/of benzo --> opletten voor bradycardie --> +atropine / glycopyrrolaat
- :check: α2 agonisten <-- voorzichtig bij zeer jong (bradycardie), kan wel bij >10w; antidoteerbaar
inductie:
- :check:iso/sevo via passend masker
- :check:propofol <-- pups (NIET bij zeer jonge kittens want gebrekkige glucuronidatie =voornaamste afbraak)
- :check:alfaxalone
- :check:midazolam/ketamine --> ++S ...beperkte tachycardie =gunstig bij kleintjes
-
- beperkt vasten: 2-4h, water <1h; zogende kleintjes bij moeder laten tot vlak voor inductie
- lichaamstemp op peil houden:verwarmd infuus, warmwatermatras / bair hugger / kousjes / handschoenen gevuld met warmwater, warme spoelvloeistof, scrub met pov.iodine
- vloeistoftherapie (IV / IO (femur,ilium,humerus)): 2-5ml/kg/h, opletten voor overinfusie (gebruik burette/..); Ringerlactaat of NaCl 0,9% +/- glucose 2,5-5%
- anesthesietijd beperken
onderhoud:
- :check: propofol, ketamine
- :check:iso/sevo, best via intubatie, bain / pediatrisch cirkelsysteem (10mm diameter)
vroegcastratie op 12w: <-- ENKEL gezonde kittens (opletten voor parvo, niesziekte,..)
- beperkt vasten, warm houden, AH en HF controle
- IM dexmedetomidine + buprenorfine + ...ketamine, SC meloxicam
recovery:
- antidoteren indien nodig: buprenorphine na opiaten, atipamezole na α2-agonisten
- zo snel mogelijk eten+drinken --> tegen hypoglycemie
- warm houden --> >38°C
- analgesie: NSAIDs enkel als >6w oud (vanwege nierfunctie)
- TLC
geriatrische patiënten (>75-80% vd verwachte levensduur)
- k >15-20j
- reuzenhondenras >7-10j
pre-anesthetisch OZ:
- auscultatie thorax, palpatie pols, mucosae, CRT
- BOZ als >7j (30-50% subkl.aand.) --> lever+nierwaarden:
PCV, wbc, BUN, kreatinine, AST, ALT, tot.eiwit, albumine
- ..... bij afwijkingen --> ECG, echo, bijkomend BOZ
ureum en kreatinine niet heel gevoelig, enkel afwijkend indien erge nierschade!
fysiologie:
- CV:
- functie:arrow_lower_right: (baroreceptorreflex, BD, CO, bloedvolume, circ.tijd, stressrespons) --> beperkte cardiale reserve
- vaak mitralisinsuff, degen.myocardiale aand.
- respiratoir:
respir.funct.reserve:arrow_lower_right:, longfibrose, spierzwakte
--> hypoxie, hypercapnie door hypoventilatie
- lever: leverenzxymsysteem werking :arrow_lower_right:, zelfs bij normale bloedwaarden; leverdoorbloeding :arrow_lower_right: --> vertraagde eliminatie
- nieren: nierdoorbloeding :arrow_lower_right:, GFR en urineconc :arrow_lower_right: ....gevoeliger voor dehydr en acuut bloedverlies, gevaar voor overhydratatie met longoedeem, BUN :arrow_upper_right:, vertraagde eliminatie
--> renale reserve :arrow_lower_right:
- obesitas: correcte hoev anestheticum obv LG minus vet%
--> moeilijkere ventilatie, artif.ventilatie overwegen, goede AH monitoring (zeker bij ruglig)
premedicatie:
- :red_cross:α2-agonisten --> ++CV invloed
- :check:neuroleptanalgetisch (ACP/methadon, midazolam/buprenorfine, diazepam/methadon)
--> beperkte CV invloed, (benzo's kunnen bij gezonde dieren eerder excitatie geven, bij oudere minder; bij oudere dieren sneller AHdepressie door spierrelaxatie)
- PSlytica (enkel indien nodig): titreren op effect
- preoxygenatie 5min --> grotere alveolaire O2 reserve (want bij inductie vaak even stoppen met ademen)
dosisreductie --> vold. analgesie:
- opiaten
- lokaal: epidurale anesthesie, lokale huidblock, plexus brachialis block, fentanyl transdermaal / CRI
- preop (/ postop) NSAIDs <-- ENKEL na BOZ bij oudere dieren
- ND (COX-1)= maagulceraties, ++bloedingsneiging, ..acute nierinsuff!
anamnese:
- nuchter? medicatie voor bep.aand. (vaak NSAIDs voor artrose)? inspanningsintolerantie? PU/PD? hoesten?
inductie:
- :check:propofol, alfaxalone (traag IV over 2min) --> kortwerkend, niet-cumulatief; evt. +midazolam / fentanyl als niet in premed
- sevo/iso via masker
-
onderhoud:
- :check:propofol, alfaxalone TIVA (totaal IV anesthesie), sevo/iso--> VD= lage metabolisatiegraad
- +opiaten voor dosisreductie
- vold. vocht: 5-10ml/kg/h voor nierperfusie
hersenaandoeningen
pre-anesthestisch:
- infuus
- O2 toediening
- neurol. evaluatie (bij verminderd bewustzijn, blindheid, epilepsie; door hersenoedeem...ICP :arrow_upper_right:)
- mannitol 20% (osm.diureticum, níét bij hypvolemie)
- minor tranquilizers tegen epilepsie
- (géén cortico's)
anesthetisch:
- artif.hyperventilatie max 33-35mmHg CO2 --> ICP :arrow_lower_right:(als lager dan wel hersenischemie)
- kop <30 hoger
- druk vermijden op jugularis (--> geen verdere ICP :arrow_upper_right:)
- pijncontrole
-
premedicatie:
- :check:minor tranquilizers diazepam / midazolam + opiaat IV (tegen epilepsie + pijn )
- :check:opiaat methadon (AH onderdrukking, maar ok als geventileerd), :red_cross:morfine (..braken)
inductie:
:check:propofol / alfaxalone (:red_cross:niet via masker want door hoesten--> ICP :arrow_upper_right:)
-
g-i problemen
maagtorsie/-dilatatie
inductie:
snelle inductie+intubatie, want verhoogd risico op regurgitatie en hypoxie!
- initieel gecompenseerde --> propofol, alfaxalone (evt. +midazolam)
- initieel gedecompenseerde --> co-inductie neuroleptanalgesie: midazolam/fentanyl, midazolam/etomidaat
- ≠ echt anestheticum dus minder mooie inductie, VD= beperkte BD :arrow_lower_right: en minder CO:arrow_lower_right:
--> vaak gebruikt bij hypovolemische patiënten (pyometra, shock,, peritonitis, trauma,...)
- evt. + lage dosis propofol of alfaxan voor intubatie
-
onderhoud:
- iso/sevo in 100% O2, +iso-sparend opiaat (fentanyl) OF lidocaïne (vnl bij aritmie)
- vaak IPPV nodig
premedicatie:
- :red_cross:GEEN tranquilizers, sedativa
- :check:opiaat (methadon, fentanyl, :red_cross:NIET morfine(...braken)) <-- bij initieel gecompenseerde patiënt (ASA III)
- :check: neuroleptanalgesie midazolam +methadone <-- als nog redelijk goed
- GEEN premedicatie bij gedecompenseerde patiënt (ASA IV, V) --> co-inductie
recovery:
- vloeistoftherapie
- analgesie: methadon
- lidocaïne (tegen aritmie)
- continue monitoring (ECG, BD, elektrolyten)
pre-anesthetische stabilisatie:
- vloeistoftherapie (via 2 grote IV katheters in v.ceph) --> tegen hypovolemische shock:
- start: 90ml/kg/h, best Ringerlactaat (geen NaCl) ....evalueren (mucosae, pols, HF) + onderligg oorzaak oplossen
- te slecht / ...geen verbetering --> colloïden opl (<20ml/kg/dag)
- bloedname --> PCV, tot.eiwit (gestegen door dehydr);**
lactaatbepaling** (>6mmol/L ... moet dalen na vloeistoftherapie (normaal=2mmol/L) anders slechte prognose)
- ECG: vaak aritmie (VPC's=ventric extrasystolen) --> lidocaïne wanneer multiforme VPC's (>15 na elkaar of >15/min), hoge HF, 'R on T'
- pre-oxygenatie 3-5min
--> druk op diafragma ...
- AHF en AH diepte :arrow_lower_right: --> respir.acidose + hypoxie
- druk op v.cava caud --> BD:arrow_lower_right: =obstructieve shock .... CO:arrow_lower_right:
- vloeistofsequestratie in maag en speekselen --> hypovolemische shock
- maagwandischemie, septicemie --> endotoxemische shock en DIS
ASA III, IV, V !!
-
pancreatitis
! analgesie:
- :red_cross:morfine / methadon --> spasme vd sfincter van Oddi
- :check:bij matige pijn: buprenorphine
- :check:fentanyl CRI: titreren op effect
- beperkte indicaties voor chirurgie hierbij: laparotomie voor bevestiging diagnose
- vaak erge buikpijn (biddende houding), braken, anorexie
-
-
-
primair: trauma / encephalitis / tumor
...sec: hersenoedeem, shock ...ischemie
-