Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Case G2P0010 GA 24+6 wk. by U/S Hydrops Fetalis ทารกบวมน้ำ นศพต…

- - - - • โรคประจำตัว : กระดูกสันหลังคด
        • ปฏิเสธการผ่าตัด
        • ปฏิเสธการแพ้ยา/แพ้อาหาร
        • ได้รับวัคซีนบาดทะยักครบ 3 เข็ม
        ครั้งที่ 1 วันที่ 17 ธันวาคม 2561
        ครั้งที่ 2 วันที่ 28 มกราคม 2562
        ครั้งที่ 3 เดือน พฤษภาคม 2563
    - - • ย่าเป็นโรคหอบหืด
        • มารดาและสามีเป็นโรคความดันโลหิตสูง
- - - - ต่อมไทรอยด์ไม่โต กดไม่เจ็บ
    - - เต้านมและหัวนมปกติ ไม่บอดไม่บุ๋ม
    - - ไม่มีฟันผุ ไม่มีเหงือกบวม
    - - ไม่มีบวมกดบุ๋ม
    - - ไม่มีภาวะซีด
  - - - Linea nigra
        
        มีเส้นยาวแนวตรงกลางท้อง สีดำ
      - Striae gravidarum
        
        มีเล็กน้อยบริเวณผิวหน้าท้อง
      - ทารกอยู่ในแนว Oblique line
    - - ท่าที่ 2 Umbilical grip
        
        Large part อยู่ด้านขวา
        
        ทารกอยู่ในแนว Oblique line
      - ท่าที่ 3 Pawlik‘s grip
        
        Vertex presentation
        
        Head float
      - ท่าที่ 1 Fundal grip
        
        • 1/4 มากกว่าสะดือ
        • วัดขนาดท้องยาว 24 เซนติเมตร
      - ท่าที่ 4 Bilateral Inguinal grip
        
        Head float
    - - FHS ด้านขวา = 156 bpm.
- - - - Hb = 13.0 g/dL ปกติ
        Hct = 38.3 % ปกติ
        MCV = 89.4 fL ปกติ
        MCH = 30.3 pg ปกติ
        Platelet Count = 238,000/uL ปกติ
  - - - 103 mg/dL
- - - - ทารกบวมน้ำที่เกิดจากปฏิกิริยาอิมมูน (immune hydrops fetalis; IHF)
        
        ทารกบวมน้ำที่เกิดจากแอนติบอดีย์ในมารดาผ่านรกไปทำลายเม็ดเลือดทารก ทำให้ทารกมีภาวะซีด และเกิดปัญหาภาวะบวมน้ำตามมา ซึ่งที่พบได้บ่อยที่สุดคือปัญหาการไม่เข้ากันของหมู่เลือด Rh ระหว่างมารดากับทารก
        
        หมู่เลือด Rh negative
      - ทารกบวมน้ำที่ไม่เกี่ยวกับปฏิกิริยาอิมมูน (non-immune hydrops fetalis; NIHF)
        
        ซีดจากสาเหตุอื่น ๆ ซึ่งที่พบบ่อยที่สุดคือฮีโมโกลบินบาร์ท ในประเทศทางตะวันตกพบว่าสาเหตุสำคัญของ NIHF ได้แก่ โรคหัวใจพิการ cystic hygroma หรือความผิดปกติทางโครโมโซม
    - - มารดาเจ็บป่วยขณะตั้งครรภ์ด้วยโรคเบาหวาน ,โลหิตจางจากธารัสซีเมีย โลหิตจางไม่ทราบสาเหตุ, เนื้องอกมดลูก, ติดเชื้อทางเพศสัมพันธุ์ ซิฟิลิส
        
        เกิดจากภาวะโลหิตจาง : เมื่อร่างกายของทารกต้องการออกซิเจนมากขึ้น จึงทำให้หัวใจต้องทำงานหนักขึ้น เพื่อเพิ่มปริมาณเลือดไปเลี้ยง่วนต่างๆของร่างกาย จึงเกิดการสะสมของของเหลวในปริมาณมาก นำไปสู่ภาวะบวมน้ำได้
        
        ทารกบวมน้ำจาก Bart's Thalassemia "Hydrops fetalis syndrome" Hemozygous แอลฟาธารัสซีเมีย ทารกมีลักษณะบวมทั้งตัว ซีดตับม้ามโต รกมีขนาดใหญ่
        
        เกิดจากซิฟิลิส : การติดเชื้อแบคทีเรียทรีโพนีมา แพลลิดัม (Treponema pallidum) ติดต่อทางการมีเพศสัมพันธุ์ หากมารดาเป็นส่งผลต่อทารกติดเชื้อแต่กำเนิดเกิดได้ทุกระยะการตั้งครรภ์เพราะเชื้อสามารถผ่านรกไปยังทารก ทำให้ทารกเกิดภาวะบวมน้ำ เนื่องมาจากเซลล์เม็ดเลือดแดงของตัวอ่อนที่มีนิวเคลียสเพิ่มขึ้นอย่างมากมายร่วมกับการตอบสนองด้วยเซลล์อักเสบชนิดเรื้อรัง
      - ภาวะโครโมโซมผิดปกติ
        
        ครรภ์แรกพบcystic hygroma ลักษณะก้อนถุงน้ำที่คอ ตอนอายุครรภ์ 23wks. ซึ่ง cystic hygroma ระหว่างไตรมาสแรก (1-13 สัปดาห์) และไตรมาส2 (14-28 สัปดาห์) สัดส่วนของtrisomy มีมากกว่าไตรมาสแรก พบบ่อยในไตรมาส2 45,X มีอัตราการเสียชีวิตสูง
      - การทำงานของหัวใจมีความผิดปกติ
        
        โรคหัวใจพิการตั้งแต่กำเนิด ส่งผลทำให้ความดันในหลอดเลือดดำสูงขึ้น ทำให้เกิดภาวะบวมน้ำตามมา
      - ทางเดินน้ำเหลืองของทารกผิดปกติ
        
        ทำให้ของเหลวในร่างกายเกิดความไม่สมดุล ถ้ามีการอุดกั้นการไหลเวียนเลือดของเส้นเลือดดำและท่อน้ำเหลือง ทำให้เกิดภาวะบวมน้ำได้
      - เกิดเนื้องอก : • เนื้องอกที่มีผลกดเบียดหลอดเลือดดำและหลอดน้ำเหลือง หรือมีผลทำให้หัวใจต้องทำงานหนักจากปริมาตรเลือดที่เพิ่มขึ้น
        • เนื้องอกในช่องอกของทารก เช่น เนื้องอก/ถุงน้ำในปอด , ภาวะกระบังลมรั่วทำให้อวัยวะในช่องท้องเลื่อนขึ้นไปเบียดอยู่ในช่องอก
        • เนื้องอกของรก เนื้องอกชนิดเนื้อเยื่อต้นกำเนิดตามแนวกระดูกสันหลังทารก ( sacrococcygeal teratoma)
    - - การตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง จะใช้การตรวจพบมีสารสะสมของของเหลวอย่างผิดปกติอย่างน้อย 2 แห่งขึ้นไปในทารก
        
        การบวมของผิวหนังทั่วตัว (subcutaneous edema) ชั้นใต้ผิวหนังบวม หรือหนาผิดปกติเมื่อหนาเกิน 5 มม.
        
        น้ำในช่องท้อง (ascites) เกิดเร็วกว่าน้ำในช่องปอด และในเยื่อหุ้มหัวใจ มักเป็นอาการแสดงแรก ๆ ของทารกบวมน้ำ นับตั้งแต่เห็นปริมาณเล็กน้อย ฉาบให้เห็นแนวขอบตับ ขอบลำไส้ และเส้นเลือดดำสายสะดือ ในรายมีน้ำในช่องท้องเล็กน้อย ควรระมัดระวัง pseudoascites ซึ่งเห็นเป็นเงาดำโปร่งเสียง ของกล้ามเนื้อและไขมันที่ผนังหน้าท้อง แต่อยู่นอกเยื่อบุช่องท้อง มีเฉพาะรอบนอกของช่องท้อง จะไม่เห็นแทรกระหว่างลำไส้ และไม่ฉาบเส้นเลือดดำสายสะดือที่จะขับเน้นให้เห็นเด่นชัดขึ้น
        
        น้ำในช่องเยื่อหุ้มหัวใจ (pericardial effusion) อาจแสดงให้เห็นได้ชัดเจนขึ้นในการตรวจ M-mode ส่วนใหญ่แล้วจะพบน้ำในช่องท้องเกิดก่อน แต่ต้องระวังในการแปลผลเช่นกัน เนื่องจากในครรภ์ปกติหลัง 20 สัปดาห์ไปแล้วก็มีน้ำในช่องเยื่อหุ้มหัวใจได้เล็กน้อย การแปลผลเป็นน้ำในช่องเยื่อหุ้มหัวใจผิดปกติควรเห็นแนววงโปร่งเสียงที่ล้อมรอบหัวใจกว้างไม่น้อยกว่า 2 มม
        
        น้ำในช่องปอด (pleural effusion) อาจพบข้งเดียวหรือสองข้างก็ได้ หากมีปริมาณน้อยจะพบที่ขอบของปอดและกระบังลม ส่วนใหญ่พบมีปริมาณมากและกดทับเนื้อปอดทำให้เกิด pulmonary hypoplasia
        
        รกหนา (Placental thickening) มักจะถือเอาที่รกหนาเกิน 6 ซม.
        
        ภาวะครรภ์แฝดน้ำ (Polyhydramnious) วินิจฉัยโดยส่วนมากจะใช้ค่าดัชนีน้ำคร่ำ ที่มากกว่า 25 ซม.
        
        ภาวะน้ำคร่ำน้อย (Oligohydramnious) ใช้ค่าดัชนีน้ำคร่ำน้อยกว่า 5 ซม.
        
        ตับ ม้ามโต (Hepato-splenomegaly) เป็นผลจากการสร้างเม็ดเลือดเลือดนอกไขกระดูกเพิ่มขึ้นเพื่อตอบสนองต่อภาวะซีด
      - ตรวจหมู่เลือด ทั้ง ABO และ Rh blood group, indirect Coomb's test ในรายที่สงสัย hemolytic anemia
      - ตรวจนับเม็ดเลือด (CBC) รวมถึง red blood cell indices เช่น Mean corpuscular volume (MCV) และ peripheral blood smear
      - ตรวจหาภาวะติดเชื้อ intrauterine infection ที่ส่งผลให้เกิดทารกบวมน้ำ ได้แก่ syphilis, pavovirus B19, cytomegalovirus, toxoplasmosis, adenovirus hepatitis
      - ตรวจหาความเสี่ยงการเกิดธาลัสซีเมียชนิดรุนแรงของทารกในครรภ์ เช่นความเสี่ยงในการเกิดฮีโมโกลบิน Bart's disease, ฮีโมโกลบินเอช และอื่นๆ
      - การเจาะน้ำคร่ำ (amniocentasis) สามารถให้ข้อมูลเกี่ยวกับ karyotype รวมถึงส่งตรวจเพื่อหา intrauterine infection เช่น PCR หรือ culture เพื่อหาเชื้อ
      - การเจาะเลือดสายสะดือทารก (cordocentasis or fetal blood sampling)
    - - บางสาเหตุและบางภาวะนั้นสามารถให้การรักษาได้ตั้งแต่ทารกอยู่ในครรภ์
        
        การให้ฉีด Rh immunoglobulin กรณีมารดาผลเลือดเป็น Rh negative เพื่อลดความเสี่ยงต่อการสร้างสารต้านทานเม็ดเลือดแดงของทารก (ซึ่งจะทำให้เกิดภาวะเม็ดเลือดแดงของทารกแตก และซีด และบวมน้ำตามมา)
        
        การฉีด Rhogam (Rh immunoglobulin) นี้ควรทำก่อนที่จะเกิดภาวะซีดและทารกบวมน้ำ ถ้าฝากครรภ์เร็วและได้รับการตรวจเลือดเจอผลเลือด Rh negative เร็ว คุณหมอก็จะนัดให้ยาได้ในช่วงอายุครรภ์ที่เหมาะสม
        
        การให้ยารักษากรณีสาเหตุเกิดจากภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
        
        ภาวะซีดจากการติดเชื้อไวรัส สามารถทำการให้เลือดต่อทารกได้ตั้งแต่ยังอยู่ในครรภ์
        
        แต่ถ้าเป็นสาเหตุที่รักษาไม่ได้และเลี้ยงไม่รอดแน่ๆ เช่น โครโมโซมผิดปกติ ธาลัสซีเมียชนิด Bart's หรือทารกมีความพิการรุนแรง ก็จะต้องยุติการตั้งครรภ์
        
        วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2562 หญิงตั้งครรภ์ได้ยุติการตั้งครรภ์
        ตอนอายุครรภ์เพียง 23 สัปดาห์
        จากภาวะแทรกซ้อนของทารก คือ Hydrops fetalis ทารกบวมน้ำ
        
        กรณีทารกแฝดที่คนหนึ่งบวมน้ำและอีกคนยังมีชีวิตรอด สามารถให้คลอดเพื่อรักษาชีวิตทารกอีกคนได้ถ้าอายุครรภ์อยู่ในเกณฑ์เลี้ยงรอด หรือทำหัตถการส่องกล้องเข้าถุงน้ำคร่ำเพื่อจี้ตัดหลอดเลือดที่เชื่อมกันของทารก เพื่อช่วยเพิ่มโอกาสรอดชีวิตของทารก (กรณีอายุครรภ์น้อย ให้คลอดเลยก็จะเสียชีวิตทั้งคู่)
- - - - ผัก : ผักใบชนิดต่างๆ เช่น ผักกาด คะน้า ตำลึง ทานได้มากตามต้องการ มีใยอาหารและวิตามินมาก เน้นผัก ผลไม้ อาหารที่มีกากใยสูง
        ดื่นน้ำวันละ 6-8 แก้ว เพื่อป้องกันอาการท้องผูก
      - ผลไม้ : ควรทานผลไม้แทนขนม เลือกทานผลไม้ที่มีน้ำตาลน้อย รสไม่หวานจัด เช่น ฝรั่ง ชมพู่ ส้มเขียวหาน ส้มโอ มะละกอ แอปเปิ้ล สาลี่ แก้วมังกร ผลไม้ที่ควรงด มีรสหวาน และน้ำตาลมาก เช่น เงาะ ทุเรียน ลำไย ขนุน น้อยหน่า ละมุด
      - น้ำนม : เป็นสารอาหารจำเป็น ควรดื่มนนมจืด และพร่องมันเนย หรือขาดมันเนย ไม่ควรดื่มนมหวาน นมเปรี้ยว โยเกิร์ต
      - คาร์โบไฮเดรต : เลือกทานข้าวซ้อมมือหรือขนมปังโฮลวีต หลีกเลี่ยงการทานข้าวเหนียว
      - โปรตีน : ทานเนื้อสัตว์ที่ไม่ติดมัน ไขมันต่ำ เช่น เนื้อปลา เนื้อไก่ ไข่ หลีกเลี่ยงเนื้อสัตว์แปรรูป ใช้วิธีปรุงโดยการต้ม ตุ๋น นึ่ง ลวก อบ ย่าง
      - ไขมัน : หลีกเลี่ยงการผัดและทอด หากจำเป็นควรเลือกใช้ไขมันจากพืช หลีกเลี่ยงไขมันจากสัตว์
      - ธาตุเหล็ก : มีในไข่แดง ตับ ผักใบเขียว ช่วยในการสร้างเม็ดเลือดแดงให้มีมากพอที่จะลำเลียงออกซิเจนจากเลือดแม่ไปสู่ลูกและแคลเซียมซึ่งช่วยในการสร้างกระดูกและฟันของลูก ซึ่งมีในนมเป็นส่วนใหญ่
- - - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        SD : มารดาบอกว่า "กังวลว่าครรภ์นี้จะเป็นเหมือนครรภ์แรก เนื่องจากครรภ์แรก ยุติการตั้งครรภ์ไปตอนอายุครรภ์เท่านี้"
        : มารดาบอกว่า "กลัวลูกจะไม่สมบูรณ์"
        OD : ยุติการตั้งครรภ์ ตอนอายุครรภ์ 23 สัปดาห์ ครรภ์แรก (13/02/62)
      - วัตถุประสงค์
        
        ป้องกันการแท้งในไตรมาสแรก
      - เกณฑ์การประเมิน
        
        มารดามีอายุครรภ์ครบกำหนด
      - กิจกรรมการพยาบาล
        
        งดดื่มเหล้า สูบบุหรี่ ตั้งแต่ก่อนตั้งครรภ์และระหว่างตั้งครรภ์
        
        หลีกเลี่ยงการอยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีมลพิษต่างๆ
        
        หลีกเลี่ยงการทำงานหนัก
        
        พักผ่อนให้เพียงพอ วันละ 8-10 ชั่วโมง
        
        แนะนำรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ 5 หมู่ให้ครบถ้วนในทุกวัน
        
        ดูแลสภาพจิตใจมารดาเนื่องจากเคยผ่านการแท้งจากครรภ์แรกมาก่อน
      - ประเมินผลการพยาบาล
        
        ปัจจุบันอายุครรภ์24+6 wks.(ไตรมาส2) ไม่มีการแท้ง
    - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        SD : -
        OD : มารดามีประวัติบุตรคนแรกมีภาวะแทรกซ้อนเป็น Hydrop fetalis
        : มารดามีโรคประจำตัวเป็นกระดูกสันหลังคด
      - วัตถุประสงค์
        
        เพื่อส่งตรวจและประเมินคัดกรองทารกในครรภ์
      - เกณฑ์การประเมิน
        
        มารดาได้มีการตรวจประเมินและคัดกรอง วินิจฉัย เกี่ยวกับสภาพทารกในครรภ์
      - กิจกรรมการพยาบาล
        
        วัดสัญญาณชีพ ได้แก่ อุณหภูมิร่างกาย, ความดันโลหิต, อัตรการเต้นของหัวใจ, อัตรการหายใจ, ค่าออกซิเจนในเลือด
        
        ตรวจอัลตราซาวด์อย่างละเอียดในช่วงไตรมาส 2 เพื่อค้นหาความผิดปกติของอวัยวะสำคัญของทารก
        
        ตรวจคัดกรองเบาหวาน
        
        ตรวจร่างกาย
        
        3.ตรวจครรภ์
        
        ตรวจคัดกรองดาวน์ซินโดรม
        
        ตรวจคัดกรองธารัสซีเมีย
      - การประเมินผลการพยาบาล
        
        สัญญาณชีพ
        
        T = 36.7 องศาเซลเซียส
        BP = 104/62 mmHg ปกติ
        P = 89 bpm. ปกติ
        RR = 18 bpm. ปกติ
        O2 sat = 99%
        
        ตรวจร่างกาย
        
        ตา
        
        ไม่มีภาวะซีด
        
        ช่องปาก
        
        ไม่มีฟันผุ ไม่มีเหงือกบวม
        
        ต่อมไทรอยด์
        
        ต่อมไทรอยด์ไม่โต กดไม่เจ็บ
        
        เต้านมและหัวนม
        
        เต้านมและหัวนมปกติ ไม่บอดไม่บุ๋ม
        
        ขา
        
        ไม่มีบวมกดบุ๋ม
        
        พบมารดามีกระดูกสันหลังคด
        
        3.ตรวจครรภ์
        
        คลำ
        
        ท่าที่ 1 Fundal grip
        
        • 1/4 มากกว่าสะดือ
        • วัดขนาดท้องยาว 24 เซนติเมตร
        
        ท่าที่ 2 Umbilical grip
        
        Large part อยู่ด้านขวา
        
        ทารกอยู่ในแนว Oblique line
        
        ท่าที่ 3 Pawlik's grip
        
        Vertex presentation
        
        Head float
        
        ท่าที่ 4 Bilateral Inguinal grip
        
        Head float
        
        ฟัง
        
        FHS ด้านขวา = 156 bpm.
        
        ดู
        
        Striae gravidarum
        
        มีเล็กน้อยบริเวณผิวหน้าท้อง
        
        ทารกอยู่ในแนว Oblique line
        
        Linea nigra
        
        มีเส้นยาวแนวตรงกลางท้อง สีดำ
        
        ตรวจอัลตราซาวด์อย่างละเอียดในช่วงไตรมาส 2 เพื่อค้นหาความผิดปกติของอวัยวะสำคัญของทารก
        
        ตรวจMFM (Maternal Fetal Medicine) ตรวจอัลตราซาวน์กับแพทย์ที่มีความชำนาญเฉพาะทางด้านเวชศาสตร์มารดาและทารกในครรภ์
        
        Biparietal Diameter (BPD) 38.8 mm = 17w5d
        Head Circumference (HC) 142.5 mm = 17w5d
        Posterior Ventricle (Vp) 6.4 mm
        Transcerebellar Diameter (TCD) 16.2 mm
        Cisterna Magna (CM) 4.5 mm
        Nuchal Fold Thickness 2.2 mm
        Abdominal Circumference (AC) 12.4 mm = 17w0d
        Femur Length (FL) 23.9 mm = 17w2d
        
        Heart action
        Fetal movement
        Presentation breech
        Amniotic fluid : normal
        Cord : 3 vessels
        Placenta : placenta praevia, Grannum Grade 1, structure normal
        Fetal anatomy :
        head, brain, face, spine, chest, four-chamber view and great vessels, abdominal wall, gastro-intestinal tract, kidneys and bladder, extremities
        
        Indication : previous Hydrops and cystic hygroma
        ก่อนหน้านี้ทารกมีภาวะบวมน้ำและมีก้อนบริเวณคอ
        เกิดจากท่อน้ำเหลืองพัฒนาไม่ดี
        
        คัดกรองเบาหวาน
        
        GCT (23 พฤศจิกายน 2563) BS 50 gm.
        
        103 mg/dL
        
        ภูมิคุ้มกัน (23 พฤศจิกายน 2563)
        
        VDRL : Non-reactive
        
        HBs Ag : Negative
        
        HIV Ab : Negative
        
        ธนาคารเลือด (23 พฤศจิกายน 2563)
        
        Rh positive
        
        IAT/Ab screening : Negative
        
        Group O
        
        คัดกรองธารัสซีเมีย
        
        CBC (23 พฤศจิกายน 2563)
        
        Hb = 13.0 g/dL ปกติ
        Hct = 38.3 % ปกติ
        MCV = 89.4 fL ปกติ
        MCH = 30.3 pg ปกติ
        Platelet Count = 238,000/uL ปกติ
        
        4.UA
        (23 พฤศจิกายน 2563 & 16 มีนาคม 2564)
        
        Albumin : Negative
        
        Glucose : Negative
  - - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        SD : มารดาบอกว่า "กังวลว่าครรภ์นี้จะเป็นเหมือนครรภ์แรก เนื่องจากครรภ์แรก ยุติการตั้งครรภ์ไปตอนอายุครรภ์เท่านี้"
        : มารดาบอกว่า "กลัวลูกจะไม่สมบูรณ์"
        OD : ยุติการตั้งครรภ์ ตอนอายุครรภ์ 23 สัปดาห์ ครรภ์แรก (13/02/62)
        : มารดามีสีหน้ากังวล
        : GA 24+6 wks. by U/S
      - วัตถุประสงค์
        
        เพื่อให้มารดาคลายความวิตกกังวล
      - เกณฑ์การประเมินผล
        
        มารดามีสีหน้าสดชื่น พูดคุยด้วยความเป็นกันเอง มีท่าทางผ่อนคลาย
        
        มารดามีความเข้าใจถึงกระบวนการให้การช่วยเหลือทารกแรกเกิด
      - กิจกรรมการพยาบาล
        
        1.เปิดโอกาสให้ผู้รับบริการระบายความวิตกกังเกี่ยวกับบุตร
        
        สนับสนุนให้ผู้รับบริการและบุคคลในครอบครัวมีส่วนร่วม ประคับประคอง ให้กำลังใจมารดา เพื่อความคลายความวิตกกังวล
        
        เปิดโอกาสให้มารดาได้ซักถามข้อสงสัย และให้กำลังใจในการตั้งครรภ์ในครั้งนี้
      - การประเมินผลการพยาบาล
        
        มารดามีสีหน้าที่สดชื่น ไม่มีความวิตกกังวล
    - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        SD : -
        OD : มารดามีประวัติโรคประจำตัวเป็น กระดูกสันหลังคด
        : อายุครรภ์ 24+6 wks. (ไตรมาส2)
      - วัตถุประสงค์
        
        ส่งเสริมความสุขสบายให้แก่มารดาไม่มีอาการปวดหลัง
      - เกณฑ์การประเมินผล
        
        มารดาไม่มีอาการปวดหลัง
      - กิจกรรมการพยาบาล
        
        แนะนำรับประทานอาหารที่เสริมสร้างกระดูกและกล้ามเนื้อ เช่น บล็อกโคลี คะน้า ปลาซาร์ดีน น้ำส้ม เป็นต้น
        
        ให้คำแนะนำไม่ให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นมากเกินเกณฑ์
        
        แนะนำการเปลี่ยนอิริยาบถที่ถูกต้องทั้งการนั่ง การยืน การเดิน การนอน
        
        ใช้ผ้าพยุงครรภ์เพื่อรองรับและผ่อนน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นให้เบาลง
        
        แนะนะมารดาใช้ไม้เท้าช่วยพยุงในการเดิน การขึ้นบันได
        
        แนะนำเมื่อใกล้กำหนดคลอด ใช้รถเข็นเพื่อช่วยลดความเสียหายต่อกระดูกสันหลังได้
      - ประเมินผลการพยาบาล
        
        มารดาไม่มีอาการปวดหลังในอายุครรภ์ 24+6 wks.