บทที่ 13/1พยาธิสรีรวิทยา ระบบภูมิคุ้มกัน
Immunology system

ระบบภูมิคุ้มกัน immune system

มีบทบาทสำคัญในการปกป้องร่างกายจากจุลชีพก่อโรค ได้แก่ แบคทีเรีย เชื้อรา ไวรัส ปรสิต และยังทำหน้าที่ขจัดเซลล์ที่มีการกลายพันธุ์เพื่อก่อตัวเป็นเซลล์มะเร็ง

อวัยวะที่เกี่ยวข้องในระบบภูมิคุ้มกัน

Bone marrow

Hematopoietic stem cell

B-cell > T- cell

Thymus gland

สร้าง T-cell receptor (TCR) จับกับ antigen

สร้าง CD4 , CD8 เพื่อจับกับ MHC

ผลิต thymosin mature T-cell

Lymph node

Spleen กรองเลือด

กรองน้ำเหลือง

Mature T, B cell, dendritic cell, Macrophage

Macrophage + dendritic cell จับกัน กลายเป็น antigen presenting cells แล้วถูกกำจัดหรือทำลายไป

กลไก ADCC

• Antibody พอไปจับกับ antigen บนผิวเซลล์แล้ว เม็ดเลือดขาวจะเอาตัวรับไปจับกับฐานของ antigen แล้วกระตุ้นกลไก ADCC เกิดขึ้น

• RBC ที่ทำกลไกนี้ตัวหลักคือ Natural killer cell/ NK cell ซึ่งเป็น Lymphocyte ปล่อยสารพิษที่ออกไป เช่น Perforin เจาะรูให้เซลล์รั่ว ทำให้น้ำและไอออนต่างๆทะลักเข้าเชื้อโรคจนตาย

White blood cell (WBC)

ค่าปกติ 5000-10000 cells/mm

Leucocytosis ติดเชื้อ (10000 cells/mm

Leucopenia (< 5000 cell/mm

Granular leucocyte

Neutrophils

พบ 60-70 % อายุการทำงาน 1 สัปดาห์

หน้าที่ กระบวนการ phagocytosis,กระตุ้นให้เกิดการอักเสบ

เป็นด่านแรก , phagocytosis, ACDD

Eosinophils

พบใน 2-4% อายุ 2 สัปดาห์

มีหน้าที่

การแพ้สารโดยหลั่งสาร histamine

กระบวนการ phagocytosis เฉพาะ Ag-Ab Complex

กำจัดพยาธิ

Basophils

พบใน 0.5-1% อายุ 1 ปี

หน้าที่

กระบวนการ inflammation,คล้าย mast cell

สร้าง heparin

Histamine

Receptor to lg-E

Agranular leucocyte

Monocyte

พบใน 3-8% อายุตั้งแต่ 1 วัน (ในหลอดเลือดเรียก monocyte) (ในเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน เรียก Macrophage

หน้าที่

กระบวนการ phagocytosis

กำจัดเซลมะเร็งและจุดชีพก่อโรค

Lymphocyte

พบ 20-45 % มี T&B lymphocyte, อายุ 1 เดือน-1 ปี

หน้าที่

Immune respone

แบ่งเป็น 3 ชนิด

B-cell

T-cell

CD8/ Helper T-cell

Killer T-cell

Natural killer cell/ NK cell

ทำหน้าที่ด้านการตอบสนองทางด้านเซลล์ เพื่อกำจัดสิ่งแปลกปลอมหรือจุลชีพ

ทำหน้าที่กระตุ้นเซลล์เม็ดเลือดขาว

ทำหน้าที่ทำลายเซลล์ที่ผิดปกติหรือติดเชื้อจุลชีพ

ทำหน้าที่ผลิตภูมิคุ้มกันชนิดสารน้ำ เรียกว่า antibody โดยที่ B cell จะถูกกระตุ้นด้วยแอนติเจน

ภูมิคุ้มโรค

1.ภูมิคุ้มกันโดยกำเนิด innate immunity/ชนิดไม่จำเพาะ

เป็นด่านแรกในการต่อสู้และป้องกันเชื้อโรคที่เข้ามา

  1. ภูมิคุ้มกันแบบจำเพาะ

ตอบสนองเชื้อโรคจำเพาะเจาะจง ผ่านเม็ดเลือดขาว

นางสาวนาซูฮา แซแอ 634N46219