Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Hernia - Coggle Diagram
Hernia
hernia abdominalis
umbilicalis
=navelbreuk
<-- vnl congenitaal, wss erfelijk
anamnese:
- jong (...spontane sluiting tot 6m)
- vaak subklinisch
- tenzij strangulatie --> braken, buikpijn, anorexie, depressie
KOZ:
- zachte massa, breukring niet meer voelbaar als afgesloten door falciform vet / omentum
- reduceerbaar (niet als vet erin vast :check:/ beklemming :red_cross:)? warm :red_cross:? pijnlijk :red_cross:?
- andere congenit.afw?
chirurgie: ruglig
- inhoud reduceren indien mogelijk
- ellipsvormige huidincisie rondom navel
- inhoud reduceren indien organen ( / amputeren indien vet, let op bv!!)
- ev hechtingen op defect (draaddikte celiotomie!!)
als niet reduceerbaar:
- ellipsvormige snede rondom
- inhoud inspecteren
- evt. via linea alba verder openen
-
paracostalis
subcostalis
<--
- congenitaal (zelden)
- cran ventr abd hernia (+ hernia peritoneopericardialis?)
- traumatisch: iatrogeen (na celiotomie), auto-ongeluk, bijtwonde
anamnese:
KOZ:
- breukzakinhoud: vet/omentum, darmen, milt, uterus, blaas
- complicerende factoren: zwelling, strangulatie, adhesie
- +gelijktijdige pathologieën!: respiratoir, g-i (hemoabdomen,..), urog (blaasruptuur,..), orthopedisch
DDX: vetkussentjes, abces, hematoom, seroma, neoplasie
patiënt eerst stabiliseren, tenzij strangulatie =spoed!, uitstel bij contaminatie/inf (eerst onder verband beh)
.......chirurgie:
- incisie in linea alba
- reduceren door tractie (makkelijker zeker als gestranguleerd)
- exploratie vh hele abdomen mogelijk! :check:
- sluiting buikwanddefect: spierranden hechten (doorlopend, lagen apart / samen) of rondom ribben of pubis indien daar de hernia, evt kunststofnet (ook vasthechten, NIET bij contaminatie plaatsen), evt drain als risico op seroma, huid ev/doorlopend hechten
OF
- incisie over hernia
- reduceren door terugduwen
- sluiting buikwanddefect
-
inguinalis
<-- congenitaal, erfelijk (bij Golden retrievers, Cockers, Teckels, ...);
anatomisch; hormonaal; metabool
anamnese:
- zelden bij kat
- hond:
- :male_sign:jong <-- late afdaling testes ...vergroting ingang naar proc.vag.
- :female_sign:ouder <-- rel.grote ingang + druk van dracht, oestrus, obesitas
- meestal klinisch unilat, bilat zwak
KOZ:
- breukzakinhoud: vet/omentum, darmen, uterus (pyometra,..), blaas
- zachte, niet-pijnlijke zwelling
- harde, pijnlijke zwelling (strangulatie eerder bij lies- dan navelbreuk)
- breukring enkel voelbaar bij hernia en als reduceerbaar
- RX
- echo (DDX mammatumor,..)
DDX: scrotale/femorale hernia, mammatumor, huidtumor, lymfadenopathy, hematoom, abces
chirurgie:
- huidincisie in middellijn
- linea alba NIET, stomp vrijprepareren tussen SC en buikwand tot op liesring - breukring vrijprepareren -
reduceren dmv terugmasseren (als te groot--> breukzak insnijden / liesring cran insnijden) - amputatie breukzak -
sluiten breukzakstomp - verkleinen uitw.liesring (niet voll sluiten, want bv!) met traag resorbeerbaar draad, 1 dikte minder dan buikwand -palpatie contralat.liesring vooraleer huid te sluiten
- linea alba WEL insnijden (=celiotomie) - reduceren dmv tractie - buikwand sluiten - liesring verkleinen vanuit inw/uitw - controle contralat.liesring vooraleer huid te sluiten
OF
- huidincisie over hernia --> maar dan geen mogelijkheid om contralat liesring te controleren!
amputatie+sluiten breukzak, verkleinen liesring
- inw.liesring = randen van m.obl.int.abd. en m.rectus abd.
- uitw.liesring = in m.obl.ext.abd.
- lieskanaal (virtueel)
-
-
-
complicaties:
seroma, hematoom, dehiscentie (buikwand en/of huid), wondinf, peritonitis
nazorg:
analgesie, bewegingsbeperking,
AB als huidbeschadiging, ischemie organen, bijkomend g-i / urog chirurgie gedaan
nazorg:
analgesie, bewegingsbeperking, AB als "
complicaties:
pijn / neurologische uitval, recidief, seroma, hematoom, dehiscentie, wondinf, peritonitis
hernia perinealis
<-- aangeboren zwakte bekkendiafragma,
onderliggende oorzaken van persen (vergrote prostaat, ...),
oiv mnl hormonen
?
-
anatomie:
- spierig bekkendiafragma: m.levator ani, m.coccygeus
- hernia: defect vd spieren (atrofie), waar doorheen vet...organen naar SC
meestal uitw.anaalsfincter - m.levator ani,
zelden m.levator ani - m.coccygeus
zeer zelden m.coccygeus - sacrotuberaal lig.
(niet van belang want alle 3 samengebracht bij chirurgie)
- bv + nn ! komen lat vd coccygeus tevoorschijn
A=coccygeus, B=levator, C=anaalsfincter
anamnese:
- zelden bij kat
- hond:
- uni/bilat SC zwelling
- moeilijk+pijnlijk defeceren ... rectumprolaps; likken/bijten thv perineum
- als blaas in hernia (retroflexio vesicae): anurie, suf, lat.decubitus, shock =spoed! (urine eerst aflaten door cystocentese via perineum)
KOZ:
- palpatie zwelling, breukzakinhoud: vet, rectum, prostaat, blaas, dd
- ROZ: prostaat, grootte+lokalisatie defect (bij terugtrekken enkel huid voelen tussen ROZhand - hand op perineum), breukring voelen, inhoud (prostaat knobbelig, ...) , evt.bilat?
- echo --> vnl urog
- BOZ <-- pre-anesthetisch, shock
DDX anaalzak adenocarcinoom, vaginale neoplasie,...
- conservatieve beh: tijdelijk
- manueel leegmaken rectum
- laxatieven
- vezelarm (/ rijk) dieet
- chirurgische beh: spoed bij retroflexio vesicae!
- reduceren inhoud, herniorafie (=hernia sluiten)
- recidief voorkomen --> castratie
ALTIJD herniorafie+castratie,
SOMS vooraf pexieën (organen niet in recidiv.hernia)
- abd.benadering <-- retroflexio vesicae, bilat hernia, uitgesproken aantasting, minder goede alg.toestand
abd.benadering:
- ductus deferopexie= zaadleiders vasthechten aan buikwand:
NA castratie; caud.ventr.middellijn celiotomie - blaas omklappen - zaadleiders isoleren
(los vd bv en ophanging, uit liesring trekken)
- zaadleiders naar cran opspannen, via dubbele steekincisie (2cm uit elkaar) doorheen buikwand ventrolat, zaadleider aan zichzelf + ad buikwand hechten
--> blijvend effect :check: : prostaat (+blaas) in abd.positie
- cystopexie= corpus (dichtbij apex) vasthechten aan R buikwand:
R paramediaan incisie door t.serosa+musc vd blaas, incisie in peritoneum+m.obl.int.abd.
- incisies aan elkaar vasthechten (2 parallel), niet te veel tractie zodat nog wel voll urinelozing daarna
--> blijvend effect :check: : blaas (+prostaat) in abd.positie
- colopexie= colon vasthechten aan L buikwand:
eerder scarificatie dan incisie vh colon, incisie in buikwand
- ++ cran tractie op colon, doorlopende resorbeerbare hechting
--> tijdelijk effect :red_cross: : geen uitbochting vh colon (herniorafie binnen 1w doen!)
-
preop:
rectum manueel ledigen, AB profylaxis, beursnaad (anaalzakken uitknijpen, bevochtigd kompres anaal, voorlopige scrub, anocutane hechtingen --> voll sluiten, +strik rond staartbasis)
-
nazorg:
analgesie, vaseline op wonde (tegen mest contaminatie), kraag, laxatief, vezelarme voeding, (AB: cefalo's + iets tegen anaëroben)
complicaties:
pijn (n.ischiadicus beklemming!), persen (beursnaad, prostaat,..), fecale incontinentie, recidief, dehiscentie, wondinf/fistulatie
diafragmatische herniae
diafragmatica
<-- vnl traumatisch, soms congenitaal (te weinig diafragmaweefsel);
acuut --> anesthetisch risico :arrow_upper_right: / chronisch (vnl k) --> ++adhesies
anamnese, KOZ:
- AHproblemen, shock; braken+diarree en anorexie als chronisch
- geen sympt
- RX: aflijning diafragma vaag (witte en zwarte vlekken (enkel wit bij consolidatie long))
-
patiënt eerst stabiliseren, tenzij maag in thorax of strangulatie =spoed!
....chirurgie:
- preop: pre-oxygenatie, anti-Trendelenburg (met kop hoger)
- buikorganen uit thorax halen, omentum/vet (+adhesies) losmaken
- drain hoog plaatsen om thoracale lucht postop te verwijderen / laag om vocht te verwijderen; NIET laten zitten
- radiair (in spierig deel) --> randen aan elkaar hechten
aanhechting op ribben --> bij hechten rib meenemen
radiair vs. aan aanhechting op ribben
peritoneopericardialis
-
anamnese:
- soms later
- soms toevalsbevinding
KOZ:
- RX (of echo): 'groot hart', zwarte vlekken in hart, diafragma gaat over in pericard
-
chirurgie:
- organen eruit (evt leveramputatie bij adhesie op myocard, ...)
- hechtingen op diafragma (sluit automatisch ook pericard)
- geen drain nodig, want buiten thorax gebleven
-