Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 4.4 การพยาบาลเด็กและวัยรุ่นที่มีการเจ็บป่วยทางจิตเวช…

- - - - มีความผิดปกติทางอารมณ์และทางสังคม เช่น ไม่สามารถตอบสนองปฏิสัมพันธ์ทางสังคมกับบุคคลอื่นได้ไม่มีการสบสายตา ไม่มีการแสดงออกทางสีหน้า กิริยาท่าทางที่ประกอบการเข้าสังคม
        
        มีความบกพร่องด้านการสื่อสาร เช่น ไม่สามารถผสมผสานระหว่างการสื่อสารแบบวัจนภาษากับอวัจนภาษาหรือมีความบกพร่องในการเข้าใจภาษาและการใช้ภาษากายในการสื่อสาร
        
        มีความบกพร่องในการสร้าง รักษา และเข้าใจในสัมพันธภาพ เช่น ไมีความผิดปกติในการเข้าหาหรือเริ่มต้นมีปฏิสัมพันธ์บุคคลอื่น, ไม่สามารถเลียนแบบการกระทำของผู้อื่นได้
      - 2) มีแบบแผนพฤติกรรม ความสนใจ หรือกิจกรรมที่จำกัดซ้ำๆ (stereotyped) ที่ไม่มีประโยชน์และไม่สามารถหยุดหรือยืดหยุ่นพฤติกรรมดังกล่าวได้อย่างน้อย 2 ข้อ ดังนี้
        
        มีการแสดงกิริยาบางอย่างซ้ำ (mannerism) เช่น การสะบัดมือ การหมุนตัว การหมุนต้นคอ การโยกตัว ใช้วัตถุให้มีการเคลื่อนไหวซ้ำๆ หรือใช้คำพูดซ้ำๆ
        
        ยึดติดกับสิ่งเดิม กิจวัตรประจำวันเดิม หรือแบบแผนการสื่อสารเดิมๆ ซ้ำๆ ไม่มีความยืดหยุ่น
        
        มีความสนใจที่จำกัดในขอบเขตที่จำกัดหรือเฉพาะเจาะจง หมกหมุ่นกับสิ่งหนึ่งสิ่งใดหรือเพียงบางส่วนของวัตถุมากเกิน
        
        มีการตอบสนองต่อการรับสัมผัสสิ่งเร้าที่เข้ามากระตุ้น (เช่น แสง สี เสียง สัมผัส เป็นต้น) มากหรือน้อยกว่าบุคคลทั่วไป
- - - - มีช่องว่างในสมอง (ventricle) มีขนาดใหญ่กว่าปกติ ขนาดเซลล์สมองที่มีขนาดเล็ก หรือใหญ่กว่าปกติ
        
        มีความผิดปกติของสารเคมีในสมอง เช่น ความไม่สมดุลของสารสื่อประสาทประเภทซีโรโทนิน (serotonin)
    - - อายุพ่อแม่ พบว่า เด็กที่เกิดกับพ่อแม่ที่มีอายุมากขึ้น เด็กที่คลอดก่อนกำหนด อายุครรภ์น้อยกว่า 33 สัปดาห์ หรือน้ำหนักแรกเกิดต่ำกว่าเกณฑ์มาตราฐานมีความเสี่ยงสูงในการเป็นภาวะออทิซึมสเปกตรัม
        
        ภาวะที่ไม่เข้ากันของภูมิคุ้มกันระหว่างมารดาและทารก (immunological incompatibility) ทำเกิดการเซลล์ประสาทของทารก
        
        ภาวะแทรกซ้อนในขณะตั้งครรภ์และการคลอด เช่น เลือดออกในไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์ ติดเชื้อหัดเยอรมัน ได้รับสารตะกั่ว เป็นต้น
    - - ในคู่ฝาแฝดแท้ (ไข่ใบเดียวกัน) ที่มีคนหนึ่งมีภาวะออทิซึมสเปกตรัมแล้วแฝดอีกคนมีโอกาสเกิดภาวะออทิซึมสเปกตรัมเพิ่มสูง
- - - - • การตรวจร่างกาย เป็นการตรวจร่างกายตั้งแต่ศีรษะจรดปลายเท้า เพื่อประเมินความผิดปกติ ได้แก่ ลักษณะทั่วไป ศีรษะและคอ การตรวจช่องปากและฟัน ระบบหัวใจและหลอดเลือด และระบบประสาท เป็นต้น
        • ผลการตรวจอื่นๆ เช่น ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ และการทดสอบทางจิตวิทยา เป็นต้น
    - - การประเมินพัฒนาการ การซักถามบิดามารดา ผู้เลี้ยงดู บุคคลใกล้ชิด เพื่อช่วยในการประเมินความสามารถที่แท้จริงของเด็ก
      - การสังเกตพฤติกรรม โดยเฉพาะการเล่นของเด็ก
      - การใช้แบบคัดกรองพัฒนาการตามช่วงวัย
  - - - มีพฤติกรรมก้าวร้าว เนื่องจากขาดความสามารถในการควบคุมตนเอง
      - มีความบกพร่องด้านการมีปฏิสัมพันธ์กับบุคคลอื่น เนื่องจากมีพฤติกรรมแยกตัว
      - เสี่ยงต่ออุบัติเหตุ เนื่องจากมีพฤติกรรมอยู่ไม่นิ่ง
      - เสี่ยงต่อการทำร้ายตนเอง เนื่องจากขาดความสามารถในการควบคุมตนเอง
      - เสี่ยงต่อการขาดสารอาหาร เนื่องจากมีพฤติกรรมการรับประทานอาหารซ้ำซาก
  - - - การฝึกกิจวัตรประจำวัน คือ การฝึกให้เด็กรู้จักทำกิจวัตรประจำวัน เช่น เมื่อตื่นนอนตอนเข้า ต้องไปเข้าห้องน้ำ อาบน้ำ แต่งตัว เก็บที่นอน
      - ฝึกทักษะการสื่อความหมาย เด็กที่มีภาวะออทิซึมสเปกตรัม จะไม่สามารถสื่อความหมายที่เป็นภาษาพูด หรือการแสดงสีหน้าท่าทาง ยิ่งเด็กอายุมากขึ้นเท่าไรแล้วยังไม่พูดการฝึกก็จะยิ่งยากขึ้น การฝึพูดเริ่มด้วยการสร้างสัมพันธภาพร่วมกับเด็ก พูดกับเด็กตลอดเวลาทุกครั้งที่มีโอกาสจัดกิจกรรมที่สอดคล้องกับความเป็นอยู่ของด็ก โดยทำร่วมกับเด็กทำไปด้วยพูดสอนไปด้วย
      - ฝึกทักษะทางสังคม เด็กที่มีภาวะออทิซึมสเปกตรัม จะไม่มีการแสดงสีหน้า ความรู้สึกใด ๆ ดังนั้นพยาบาล พ่อแม่ ควรจะสอนให้เด็กรู้จักแสดงความรู้สึกภายในใจออกมา
      - แก้ไขพฤติกรรมที่ไม่หมาะสม
      - • พฤติกรรมไม่สบตา
        
        เรียกชื่อทุกครั้งเมื่อต้องการพูดคุยกับเด็กหรือต้องการให้เด็กละสายตาจากการมองแบบไร้จุดหมาย หากเด็กไม่หันมาเมื่อเรียกชื่อ ให้จับหน้าเด็กเบา ๆ ให้หันมาลสบตา
        
        ฝึกให้เด็กสบตาคนอื่น โดยใช้กิจกรรมการเล่นในการฝึกทักษะ เช่น เล่นหูเล่นตา กระพริบตา ทำตาโต หรี่ตา เพื่อให้เด็กสนใจมองสบตา
        
        ให้แรงเสริมทางบวกทันที เช่น ชมเชยเมื่อเด็กรู้จักสบตาแม้ทำได้เพียงชั่วครู่หรือให้รางวัลที่เด็กชอบ
      - • พฤติกรรมซน อยู่ไม่นิ่ง
        
        ฝึกให้เด็กนั่งเก้าอี้ในการทำกิจวัตรประจำวัน เช่น เล่นของเล่นกินข้าว ทำการบ้าน เป็นต้น และเพิ่มระยะเวลาการนั่งทำกิจกรรม
        
        ถ้าเด็กยังนั่งไม่ครบตามเวลาที่กำหนดหรือทำกิจกรรมไม่เสร็จพยายามลุกเดิน ให้จับมือเด็กไว้เบา ๆ พร้อมบอกว่า "นั่งลง" เมื่อเด็กเริ่มทำได้ให้รางวัลเพื่อเป็นการเสริมแรง
        
        พาเด็กไปทำกิจกรรมสร้างสรรค์เพื่อปลดปล่อยพลังงานในร่างกาย เช่น ปลูกต้นไม้ ออกกำลังกาย เล่นกลางแจ้ง เป็นต้น
        
        ลดสิ่งเร้าที่ทำให้เด็กไม่มีสมาธิ เช่น การดูโทรทัศน์ตามลำพังเนื่องจากภาพในโทรทัศน์เป็นภาพที่เคลื่อนหวเร็ว หากจำเป็นต้องมีผู้เลี้ยงดูคอยให้คำแนะนำหรือพูดคุยกับเด็กด้วย
        
        สอนระเบียบวินัยให้กับเด็ก เช่น เก็บของเล่นเมื่อเล่นเสร็จนำเสื้อผ้าที่ใส่แล้วไปใส่ตะกร้า วางรองเท้าในที่เก็บ เป็นต้น