Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
พยาธิสรีรวิทยา ระบบขับถ่ายปัสสาวะ (Pathophysiology of Urinary system) -…
พยาธิสรีรวิทยา ระบบขับถ่ายปัสสาวะ (Pathophysiology of Urinary system)
อวัยวะในระบบขับถ่ายปัสสาวะ
ไต
ท่อไต
กระเพาะปัสสาวะ
ท่อปัสสาวะ
เส้นประสาทที่มาเลี้ยงไต
ลดการท้างานของ mesangial cells ท้าให้กรองน้อยลงท่ี glomerulus (GFR)
Juxtaglomerular cells ท้าให้หลั่งrenin มากขึ้น
ท้าให้ท่ี afferent arteriole และ efferent arteriole หดตัวลด renal blood flow (RBF)
Renal tubule ดูดกลับ Na เพิ่มขึ้น
การควบคุมสมดุลน้ำในร่างกาย
การควบคุม extracellular fluid volume (ECFV) อาศัยการควบคุมปริมาณโซเดียม (Na balance) และ plasma osmolarity ขึ้นกับความเข้มข้นของ Na ในพลาสม่า
การผลิตน้าปัสสาวะมี 3 ขั้นตอน
การดูดกลับในหลอดไตฝอย(tubular reabsorption)
การหลั่งและขับเพิ่มสารโดยหลอดไต ฝอย (tubular secretion)
การกรองผ่านโกลเมอรูลัส (glomerular ultrafiltration)
การควบคุมการขับถ่ายน้าปัสสาวะ
กระเพาะปัสสาวะถูกควบคุมโดยระบบประสาทอัตโนมัติ
sympathetic (Hypogastric nerve, T10-L2, predominate in storage phase)
ระบบประสาท somatic (pudendal nerve, S2-4) จะควบคุม External urethral sphincter (voluntary) สัญญาณประสาทจากสมองลงมา inhibit micturition reflex เปรียบเหมือนสวิตช์เปิด-ปิดอนุญาตให้มีการปัสสาวะใน สถานที่และเวลาท่ีเหมาะสม
parasympathetic (pelvic nerve, S2-4, predominate in emptying phase) โดยมี micturition reflex center อยู่ท่ีไขสันหลังระดับ S2-4 และ pontine micturition center จะควบคุมการหดตัวของกระเพาะปัสสาวะและ การคลายตัวของ sphincter ท่ีสัมพันธ์กัน
การทำงานของกระเพาะปัสสาวะ
การขับถ่ายปัสสาวะ
สมอง
ยับยั้ง
หูรูด
กระตุ้น
หดตัว
โรคไตวาย (Renal failure)
ภาวะไตวายเป็นภาวะที่สูญเสยีหน้าท่ีของไตไม่สามารถรักษาความสมดุล ของ น้ากรด ด่าง อิเล็กโทรไลต์ของน้าที่อยู่นอกเซลล์(extracellular fluid) รวมทั้งการทาหน้าที่ในการผลิตฮอร์โมนลดลง ขับของเสียลดลง ทาให้เกิดการค่ังของของเสยี มากขึ้น แบ่งได้ 2 ชนิด
Chronic renal failure :CRF
สาเหตุ
Intrarenal AKI: เกิดพยาธิสภาพที่หน่วยไต โกลเมอรลูลัสถูกทาลาย เช่น . จาก SLE, ยา โรคเน้ือเยื่อไตอักเสบ (acute interstitial nephritis: AIN) หลอดเลือดฝอยในไตอักเสบ (Glomerulonephritis) ท่ีเกิดบ่อยจาก SLE โรคที่มีการตายเซลล์ tubule ท่ีไต (acute tubular necrosis: ATN) : renal tubule ขาดเลือดเซลล์ถูกทาลาย, การหลั่งendotoxin จากติด เชื้อ, ยาเคมีบาบัด, ยาปฏิชีวนะ
Acute renal failure (Acute kidney injury:AK
สาเหตุ
Prerenal AKI: พบบ่อยสุด เกิดจาก ปริมาณเลือดไปเลี้ยงไตลดลง (renal ischemia) เช่น ภาวะ hypovolemia, hemorrhage, low cardiac output
นิ่วในไต (renal calculi)
สาเหตุ
Calcium พบร้อยละ 90 สาเหตุเกิดจากการสลายกระดูกจากการไม่เคลื่อนไหว ภาวะ hyperparathyroidism, renal tubular acidosis ทาให้การดูดซึม Ca ไม่ได้
Magnesium (struvite) ปัสสาวะเป็นด่าง, มีเชื้อแบคทีเรียผลิต urease enzyme เพื่อ เปลี่ยนแอมโมเนียและ ยูเรีย
Uricacidเป็นกรดพบในโรคเก๊าท์(gout)เกิดจากการรับประทานอาหารพิวรีนสูง
Cystine มักเกิดจากกรรมพันธุ์ผิดปกติในการขนส่งซีสทีนของไต
ความผิดปกติเกี่ยวกับการขับถ่ายปัสสาวะ
การอุดกั้นการไหลของปัสสาวะ
การบาดเจ็บของไขสันหลัง การบาดเจ็บของไขสันหลังระดับก้นกบ
การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ (urinary tract infection)
กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ (urinary incontinence)
สาเหตุการหลั่ง renin เพิ่มขึ้น
Naเข้าสู่maculadensaน้อย
Juxtaglomerular cells ท้างานมากท้าให้หลั่ง renin มากขึน
มีการกระตุ้นrenalsympatheticnerve
แคลเซียมในเซลล์ลดลง จาก Ca channel ปิด
BP drop
การติดเช้ือของระบบทางเดินปัสสาวะ (Urinary tract infection: UTI)
Ascending infection
hematogenous route lymphatic route
infections
Urinary pathogens: E.Coli
Pili Adhesins
Migration neutrophils
Phagocytosis
อาการและอาการแสดง BPH
ปัสสาวะบ่อย ห่างกันไม่เกิน 2 ชั่วโมง
• รู้สึกปัสสาวะไ ม่สุด ท าให้อยากปัสสาวะอยู่เรื่อย ๆ
ภาวะไม่สามารถกลั้นปัสสาวะได้
• ต้องเบ่งหรือรอนานกว่าจะสามารถปัสสาวะออกมาได้
การรักษา BPH
5 alpha-reductase inhibitor: ต้านฮอร์โมนเพศชาย เมื่อใช้ต้องดู PSA ด้วยเนื่องจากยาเสี่ยงต่อมะเร็งต่อมลูกหมากมากขึ้น
Alpha-1 Adrenergic blockers: คลายกล้ามเน้ือเรียบท่ีคอ กระเพาะปัสสาวะและต่อมลูกหมาก ลดอาการต่อมลูกหมากโต