Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลเด็กที่มีความพิการแต่กำเนิด, นางสาวภัชราภรณ์ หนูรอด เลขที่ 65 …

- - - - กระบวนการเจริญพัฒนาภายในที่ผิดปกติ
      - พันธุกรรมหรือสิ่งแวดล้อม
      - เช่น
        
        เท้าปุก(clubfoot)
        
        ติ่งบริเวณหน้าหู(preauricular skin tag)
        
        นิ้วเกิน (polydactyly)
        
        นิ้วแยกกันไม่สมบูรณ์(syndactyly)
        
        ปากแหว่ง (cleft-lip) เพดานโหว่(cleft -palate)
  - - - การที่มีแรงกระทำจากภายนอกทำให้อวัยวะผิดรูปไปในระหว่างการเจริญพัฒนาของอวัยวะนั้น
      - เช่น
        
        มีภาวะถุงน้ำคร่ำรั่วระหว่างตั้งครรภ์
        
        เกิด oligohydramnios sequence
        
        ทารกที่อยู่ในน้ำคร่ำน้อย พื้นที่มีจำกัด
        ทำให้เกิดภาวะผิดรูปของแขนขา
        
        เท้าปุก(clubfoot)
        
        ข้อติด(joint contracture)
        
        ภาวะเนื้องอกมดลูก(myoma uteri)
  - - - ทารกขาดเลือดไปเลี้ยงอวัยวะส่วนปลาย
      - การบาดเจ็บของอวัยวะหรือเนื้อเยื่อ
      - แม่ได้รับยาหรือสารเคมีที่มีผลต่อการพัฒนาอวัยวะของทารก
      - มีการฉีกขาดของ amnion ทำให้เกิด amniotic band
  - - - skeletal dysplasia
      - achondroplasia
- - - - ในกรณีที่ บิดา-มารดา ปู่-ย่า ตา-ยาย ในครอบครัวเป็นโรคความพิการแต่กำเนิด
        บุตรและหลานมีโอกาสเกิดมาพิการได้ ตัวอย่างเช่น โรคปากแหว่ง เพดานโหว่
    - - มารดาอายุมากเกิน
        
        จากสถิติมารดามีบุตรคนแรกเมื่ออายุเกิน 35 ปี บุตรมีโอกาสเกิดความพิการได้มาก
      - โรคติดเชื้อ
        
        เช่น โรคหัดเยอรมันขณะตั้งครรภ์ได้ไม่เกิน16 สัปดาห์ อาจมีผลทำให้เด็กในครรภ์ตาย แท้ง หรือคลอดออกมาพิการผิดปกติ ความพิการที่
        พบบ่อยคือ เด็กมีขนาดตัวเล็ก เลือดออกตามผิวหนัง ตับ/ม้ามโต หัวใจพิการ ตาบอด หูหนวก สมองพิการ ปัญญาอ่อน ศีรษะเล็กหลิม
      - ขาดอาหาร/ขาดวิตามิน
        
        การขาดอาหาร/ขาดวิตามินในช่วงเวลาที่เหมาะสมจะทำให้เกิดความพิการ เช่น ปากแหว่งเพดานโหว่
      - มารดากินยา/เสพสารเสพติด
        
        เช่น ยาแก้อาเจียน กลุ่ม ยาดอง เหล้าและเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ ถ้ามารดาได้รับเป็นประจำระหว่างตั้งครรภ์ โอกาสที่เด็กจะพิการถึงร้อยละ 32 ซึ่งความพิการที่พบ เช่น ศีรษะเล็ก ปัญญาอ่อน เติบโตช้า อาจพิการผิดปกติที่หน้า หัวใจ ข้อและอวัยวะเพศ
      - มารดาได้รับสารเคมีจากสิ่งแวดล้อม
        
        เช่น สารปรอท นอกจากจะทำให้เกิดอาการแพ้พิษสารปรอท ที่เรียกว่า โรคมินามาตะ ในผู้รับเข้าไป
        โดยบังเอิญแล้ว ทารกที่คลอดออกมาอาจมีความพิการทางสมองและมีอาการชักได้
      - รังสีเอ๊กซ์
        
        รังสีเอ๊กซ์ หรือรังสีแกมม่า รวมทั้งสารกัมมันตรังสีทางการแพทย์ ที่ใช้กันมากในการวินิจฉัยและการรักษา ถ้ามารดาได้รับตั้งแต่ตั้งครรภ์ 2 สัปดาห์-3 เดือน ความพิการที่พบได้ คือ ศีรษะเล็ก ลูกตาเล็ก มีความผิดปกติของกระดูกสันหลังและแขนขา
      - ความผิดปกติของการตั้งครรภ์
        
        ความผิดปกติของการตั้งครรภ์ หรือ ภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์ เช่น ครรภ์เป็นพิษ
        รกเกาะผิดที่ทำให้เลือดออกระหว่างตั้งครรภ์ การคลอดที่ลำบาก
- - - - พันธุกรรม
      - ปัจจัยภาวะแวดล้อมขณะอยู่ในครรภ์มารดา
      - เกิดภาวะขาดวิตามินหรือได้รับมากเกินไป(โดยเฉพาะวิตามินเอ)
      - การติดเชื้อไวรัส
      - ยาและสารต้านการเจริญของโครงสร้างร่างกาย
  - - - โดยการทำผ่าตัด อายุที่เหมาะสมกับการผ่าตัดขึ้นอยู่กับแพทย์ อาจทำภายใน 48 ชม.หลังคลอดในรายที่เด็กสมบูรณ์ดี
      - รอตอนเด็กมีอายุ 8-12 สัปดาห์ เพราะในระยะนี้เด็กมีส่วนกายวิภาคของริมฝีปากโตพอสมควร ชัดเจนทำให้การผ่าตัดทำได้ง่ายและได้ผลดีกว่า
      - อาจใช้"กฎเกิน 10" คือจะผ่าตัดเมื่อเด็กอายุ 10 สัปดาห์ขึ้นไปน้ำหนักตัว 10 ปอนด์ ฮีโมโกลบิน 10 กรัมเปอร์เซ็นต์ขึ้นไป
    - - อาศัยการดูแลรักษาจากสหสาขาวิชาชีพ
      - ปรึกษาทันตแพทย์ เพื่อใส่เพดานเทียม(obtulator) เพื่อปิดเพดานช่องโหว่ให้ทารกสามารถดูดนมได้โดยไม่สำลัก
      - เปลี่ยนเพดานเทียมทุก 1 เดือน
      - ผ่าตัดเพดาน เพื่อให้พูดได้ชัดเจนใกล้เคียงปกติมากที่สุด
      - มีการเจริญเติบโตของใบหน้าและฟันอย่างสมบูรณ์มักนิยมทำผ่าตัดแก้ไขความพิการก่อนเด็กเริ่มหัดพูด คืออายุประมาณ 6 - 18 เดือน สภาพร่างกายแข็งแรง ไม่มีโรคติดเชื้อทางเดินหายใจอย่างเฉียบพลัน
      - Golden period คือ 1 ปี
      - การผ่าตัดแก้ไขจมูก ทำเมื่ออายุประมาณ 3 ปี และตามด้วยการฝึกพูด
      - อายุประมาณ 5 ปี ปรึกษาทันตแพทย์จัดฟัน
      - รักษาความผิดปกติที่หลงเหลืออยู่
      - “ยิ้มต้องสวย เสียงต้องใส”
    - - เสี่ยงต่อการเกิดแผลแยก/เลือดออก/ติดเชื้อ
      - ไม่สุขสบายจากการปวดแผลผ่าตัด
      - บิดา-มารดา ผู้ดูแลขาดความรู้เกี่ยวกับโรคและวิธีการดูแลรักษา
      - เสี่ยงต่อการติดเชื้อทางเดินหายใจ/หูชั้นกลาง/การอุดกั้นทางเดินหายใจจากการสำลัก
      - มีโอกาสขาดสารน้ำสารอาหารจากการดูดกลืนผิดปกติ
    - - เป้าหมายของการพยาบาล คือ การดูแลให้เด็กมีการเจริญเติบโตและพัฒนาการปกติหรือใกล้เคียงปกติมากที่สุด ร่วมกับการจัดการความปิดปกติและความพิการ
      - การวางแผนพยาบาลต้องคำนึงถึงความต้องการการดูแลที่จำเป็นและการส่งเสริมสนับสนุนครอบครัวให้มีส่วนร่วมในการดูแลให้เด็กได้รับการดูแลที่ครบถ้วน
- - - - Gastrostomy
    - - Thoracotomy and division of the fistula with
        Esophageal anastomosis
        
        Esophagogram
        
        Try oral feeding
        
        Off Gastrostomy tube
  - - - อาจเกิดภาวะปอดอักเสบหายใจลำบากหรือหยุดหายใจเนื่องจากสำลักน้ำลายหรือน้ำย่อยเข้าหลอดลม
        
        จัดท่านอนที่เหมาะสม
        
        พลิกตะแคงตัวบ่อยๆ
        
        On NG tube ต่อ Continuous suction
        
        ให้ออกซิเจนกรณีมีภาวะพร่องออกซิเจน
        
        ให้ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
      - อาจได้รับสารน้ำและสารอาหารไม่เพียงพอเนื่องจากไม่สามารถรับประทานอาหารทางปากได้
        
        ดูแลให้สารน้ำทางหลอดเลือดด าตามแผนการรักษา
        
        ดูแลให้สารอาหาร นม น้ำทาง Gastrostomy tube
    - - อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดต่อหลอดอาหาร(แผลแยก)
        
        ห้ามใส่สาย NG tube หรือสาย suction
        
        ดูดเสมหะในคอและไม่ควรนอนเหยียดคอ
        
        กระตุ้นให้เด็กร้องบ่อยๆ เพื่อให้ปอดขยายได้ดี สังเกตภาวะขาดออกซิเจน
        
        ดูแลให้การท างานของ ICD มีประสิทธิภาพ
        
        ดูแลให้ได้รับสารน้ำทางหลอดเลือดดำ, Antibioticตามแผนการรักษา
      - อาจเกิดภาวะปอดแฟบจากการอุดตันของท่อระบายทรวงอก
        
        จัดท่านอนศีรษะสูง
        
        ตรวจสอบการทำงานของ ICD
        
        ระวังสายหัก พับงอ / นวดคลึงสายบ่อยๆ
        
        บันทึก ลักษณะ สี จำนวนของ discharge
      - อาจเกิดการติดเชื้อบริเวณแผลผ่าตัดและแผล Gastrostomy
        
        ล้างมือก่อนและหลังให้การพยาบาล
        
        ทำแผลอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง
        
        สังเกตการติดเชื้อ
        
        ดูแลให้ยา Antibiotic ตามแผนการรักษา
      - ภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด
        
        gastroesophageal reflux (อาหารหรือนมไหลย้อนจากกระเพาะอาหารสู่หลอดอาหาร)
        
        aspirated pneumonia
        
        esophageal stricture มักพบในระยะ 5-6 เดือนแรก ต้องให้คำแนะนำบิดา-มารดา
        ให้สังเกตอาการของภาวะแทรกซ้อนนี้เมื่อนำเด็กกลับไปเลี้ยงที่บ้าน
- - - - ให้ยาระงับปวดให้เหมาะสม
      - จัดท่าผู้ป่วยนอนราบ ศีรษะสูงไม่เกิน 30 องศา
      - ใส่สายสวนกระเพาะอาหารและลำไส้ใหญ่
      - ให้ได้รับยาขับปัสสาวะ/ยากระตุ้นการทำงานของลำไส้
      - ฟอกไตเพื่อดึงน้ำออกจากร่างกาย
      - การใส่สายระบายในช่องท้อง(Percutaneous catheter drainage)
      - ถ้าอาการยังไม่ดีขึ้น หรือความดันในช่องท้องสูงขึ้นการผ่าตัดลดความดันในช่องท้อง
- - - - แบ่งเป็น
        
        Low type
        
        Intermediate type
        
        High type
  - - - การถ่างขยายทวารหนัก โดยใช้ hegar metal dilators โดยใช้เบอร์ 9-10 mm เมื่อกลับบ้านจะแนะนำให้ทำอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอ เพิ่มขนาดขึ้นให้เหมาะสมกับอายุเด็ก ซึ่งใช้เวลาในการถ่างขยาย 6 เดือน -1ปี
      - การผ่าตัด anal membrane ออกในรายที่สังเกตเห็นขี้เทาทางทวารหนัก
      - การผ่าตัดตบแต่งทวารหนัก (anoplasty) เมื่อแผลผ่าตัดติดเรียบร้อย
        แล้วประมาณ 10 วัน ถ่างขยายทวารหนักต่อ
    - - การทำทวารหนักเทียมทางหน้าท้อง เพื่อระบายอุจจาระออก (colostomy)
      - การผ่าตัดตบแต่งทวาร (anoplasty) ภายหลังผ่าตัดประมาณ 2สัปดาห์ แพทย์จะเริ่มถ่างขยายรูทวารหนัก(Anal dilatation)
        โดยเริ่มจากเบอร์ขนาดเล็กประมาณ 7-10 mm. ขึ้นอยู่กับอายุของเด็ก วันละ 2 ครั้ง จนการขยายทวารหนักทำได้ง่าย
        จะเพิ่มขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางของ hegar สัปดาห์ละ 1 mm. จนกระทั่งเบอร์เหมาะสมกับอายุเด็ก ต้องทำต่อเนื่อง
      - การผ่าตัดปิดทวารเทียมทางหน้าท้อง
- - - - Anterior or distal or mild: รูเปิดท่อปัสสาวะมาเปิดทางด้านหน้า หรือ บริเวณส่วนปลายขององคชาต มีรูเปิดต่ำกว่าปกติเพียงเล็กน้อย คือ เปิดที่บริเวณglanular, coronal, subcoronal พบร้อยละ 50-60 ของเด็กที่เป็น hypospadias
      - Middle or moderate: รูเปิดท่อปัสสาวะอยู่กลางขององคชาต คือ เปิด distal penile, midshaft,
        proximal penile มีความผิดปกติขนาดปานกลาง พบร้อยละ 30 ของเด็กที่เป็น hypospadias
      - Posterior or proximal or severe: รูเปิดท่อปัสสาวะอยู่ที่ใต้องคชาตบริเวณ penoscrotal, scrotal,
        perineal เป็นความผิดปกติมาก พบร้อยละ 20 ของผู้ป่วยที่เป็น hypospadias
  - - - เด็กที่มีรูเปิดของท่อปัสสาวะต่ำกว่าปกติเพียงเล็กน้อยแต่เวลาถ่ายปัสสาวะไม่พุ่งเป็นลำตรง
        บิดา-มารดา มีความวิตกกังวล ต้องได้รับการผ่าตัดรักษา
      - เด็กที่มีความผิดปกติมากต้องรักษาโดยการผ่าตัดตกแต่งท่อปัสสาวะเพื่อให้รูเปิดท่อปัสสาวะอยู่ในตำแหน่งปกติ คือ ที่ปลายองคชาต เนื่องจากมีผลต่อการปัสสาวะและการมีเพศสัมพันธ์
      - เวลาที่เหมาะสมในการทำการผ่าตัดอยู่ในช่วง อายุ 6-18 เดือน แต่ไม่ควรเกิน 2 ปี เนื่องจากเด็กเริ่มเรียนรู้เรื่องเพศ หากไม่ได้รับการแก้ไขอาจมีผลต่อการพัฒนาทางด้านจิตใจ
    - - ผ่าตัดแบบขั้นตอนเดียว (one-stage repair)
        
        การผ่าตัดแก้ไขให้องคชาตยืดตรง (orthoplasty) พร้อมกับการตกแต่งท่อปัสสาวะ(urethroplasty)
        ทำรูเปิดท่อปัสสาวะให้อยู่ที่ปลายองคชาตและใช้ผิวหนังปิดบริเวณผ่าตัด
      - ผ่าตัดแบบ 2 ขั้นตอน (two-staged repair)
        
        ขั้นที่1. Orthoplasty ผ่าตัดแก้ไขภาวะองคชาตโค้งงอ (penile curvature)
        โดยตัดเลาะเนื้อเยื่อที่ดึงรั้งเพื่อให้องคชาตยืดตรง
        
        ขั้นที่2. Urethroplasty หลังผ่าตัด orthoplasty แล้ว 6 เดือน เพื่อให้เนื้อเยื่อบริเวณ
        ที่ผ่าตัดมาแล้วอ่อนนุ่มจึงกลับมาทำผ่าตัดในขั้นตอนของการตกแต่งท่อปัสสาวะ
        โดยการทำรูเปิดท่อปัสสาวะให้อยู่ที่ปลายองคชาตและใช้ผิวหนังปิดบริเวณผ่าตัด
    - - เลือดออก
      - เกิดการตีบตันของรูเปิดท่อปัสสาวะ/ท่อปัสสาวะบริเวณแผลเย็บที่สร้างท่อปัสสาวะใหม่
      - มีรูตรงบริเวณรอยต่อระหว่างรูเปิดท่อปัสสาวะเก่ากับท่อปัสสาวะที่สร้างใหม่
        แก้ไขโโยการเย็บปิดซ่อมรูที่เกิด ซึ่งมักทำหลังการผผ่าตัดครั้งแรก 6-12 เดือน
      - องคชาตยังโค้งงอ แก้ไขได้ด้วยการผ่าตัด
      - เกิดการติดเชื้อ