Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่5.5 การพยาบาลบุคคลที่มีกลุ่มโรควิตกกังวล - Coggle Diagram

- - - - ความวิตกกังวล (Anxiety) เป็นการตอบสนองทางอารมณ์ต่อภัยคุกคามที่ยังไม่เกิดขึ้น โดยการคาดการณ์ไว้ล่วงหน้า เกิดขึ้นได้ทั่วไปในชีวิตประจำวัน
        
        ความวิตกกังวลในระดับเล็กน้อยหรือระดับปานกลางมีความสำคัญในการช่วยให้เกิดความมุ่งมั่น เหมือนแรงผลักดันไปสู่เป้าหมายที่คาดหวังหากความวิตกกังวลที่เกิดขึ้นมีมากเกินไป บ่อยครั้ง ยังดำเนินอยู่เป็นระยะเวลานานโดยไม่ได้รับการรักษา อาจทำให้เกิดอาจทำให้เกิดความวิตกกังวลในระดับที่รุนแรงขึ้น
        
        โดยสรุปความวิตกกังวลคือ สภาวะอารมณ์การตอบสนองต่อสิ่งที่ถูกคุกคาม เกิดความรู้สึกหวาดหวั่นไม่สบายใจ กระวนกระวาย ไม่มั่นใจต่อสถานการณ์ที่เกิดขึ้น การตอบสนองจะมากหรือน้อยขึ้นกับการรับรู้ การคาดการณ์ล่วงหน้าของแต่ละบุคคล ถ้าอยู่ในระดับน้อยหรือปานกลางจะทำให้เกิดแรงกระตุ้นผลักดันให้กระทำสิ่งที่กังวลนั้นสำเร็จ แต่ถ้าความวิตกกังวลมากและไม่สามารถจัดการได้ ทำให้เกิดอาการตื่นตระหนก หวาดระแวงเป็นระยะเวลานาน จะส่งผลต่อสภาพร่างกายและจิตใจของบุคคลนั้น
- - - - กายวิภาคของระบบประสาท (neuroanatomical)
        
        ถ้ามีความผิดปกติของสมองส่วนนี้ทำให้เกิด Anxiety ได้ และผู้ป่วย panic disorder มีความผิดปกติของ temporal lobes โดยเฉพาะhippocampus
        
        สารชีวเคมี (biochemical)
        
        การมี blood lactate สูงผิดปกติทำให้ผู้ป่วยมีอาการ panic disorder หรือบุคคลมีความผิดปกติของ thyroid hormone ทำให้เกิดความวิตกกังวลได้
        
        สารสื่อประสาท (neurochemical)
        
        สารสื่อประสาท โดยเฉพาะ serotonin และGABA มีส่วนทำให้เป็นโรคนี้
        
        ภาวะการเจ็บป่วยทางกาย (medical condition)
  - - - Freud กล่าวว่า Ego เป็นส่วนหนึ่งของบุคลิกภาพ ไม่สามารถจัดการ conflict ที่เกิดขึ้นกับ Id และ Superego
    - - ซัลลิแวน เชื่อว่าความวิตกกังวลเกี่ยวข้องสัมพันธ์กันกับปัญหาทางอารมณ์ที่เกิดจากการไม่ได้รับการยอมรับจากคนรอบข้างในช่วงต้นของชีวิต
    - - มีแนวคิดว่าความวิตกกังวลเป็นปฏิกิริยาการเรียนรู้ที่มีต่อสิ่งเร้าอย่างใดอย่างหนึ่งที่คุกคามเข้ามาทำให้หวาดหวั่น เมื่อเผชิญกับสิ่งเร้าในลักษณะเดียวกันก็จะเกิดความรู้สึกหวาดหวั่นวิตกกังวล
        
        อธิบายได้ว่าการย ้าคิด (obsessions) เกิดจากการที่ผู้ป่ วยถูกวางเงื่อนไขว่า เมื่อพบสิ่งกระตุ้นบางสิ่งแล้ว ทำให้เกิดการย้ำคิด ส่วนการย้ำทำ(compulsions) เกิดขึ้นเนื่องจากผู้ป่ วยเรียนรู้ว่า การย้ำทำของเขาทำให้ความวิตกกังวลที่เกิดจากการย้ำคิดลดลงความวิตกกังวลที่ลดลงเป็นแรงเสริม (reinforcement) ทำให้เกืดการย้ำทำต่อไป
- - - - อาการแสดงด้านพฤติกรรม ได้แก่ เดินไปเดินมา ลุกลี้ลุกลน นั่งไม่ติดที่ เอามือม้วนเส้นผม ระมัดระวังตัวมากเป็นพิเศษ
        
        อาการแสดงด้านความคิด ความจำ ได้แก่ สนใจสิ่งแวดล้อมลดลง ไม่มีสมาธิ ไม่ตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นรอบตัว ทำให้วิตกกังวล หลงลืม สนใจสิ่งที่ผ่านมามากกว่าเรื่องที่กำลังจะเกิดขึ้น มีอาการครุ่นคิด
- - - - ในระยะนี้บุคคลจะมีความสามารถในการรับรู้ความจริง จะเห็น จะได้ยิน และรับรู้ข้อมูลได้มากความวิตกกังวลในระดับนี้บุคคลจะเรียนรู้ที่จะหาวิธีในการแก้ไขปัญหา และอาจมีการแก้ไขปัญหาได้ดี
      - วิตกกังวลระดับปานกลาง (Moderate anxiety) จะมีการรับรู้ทางประสาทสัมผัสต่างๆทั้งการมองเห็นการฟังมีประสิทธิภาพลดลง ความสนใจและสมาธิลดลง การรับรู้แคบลง
        
        บุคคลจะมีอาการพูดเสียงสั่นๆ พูดเร็วขึ้น เริ่มมีอัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้น ความดันโลหิตเพิ่มขึ้น ยังมีความสามารถแก้ไขปัญหาได้แต่ต้องใช้สมาธิมากขึ้นมีความรู้สึกท้าทายต้องการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าให้ได้ มีความตื่นตัวมากขึ้นแต่ยังรับรู้ เข้าใจความเกี่ยวเนื่องของเหตุการณ์อยู่
        
        วิตกกังวลระดับสูง (Severe anxiety) บุคคลที่มีความวิตกกังวลระดับสูงจะรับรู้เหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้นในอนาคตได้น้อยลง ความสนใจจดจ่ออยู่กับแค่บางสิ่งบางอย่าง ไม่สามารถอธิบายสิ่งที่ต้องการพูดได้พูดจาไม่รู้เรื่องกระบวนการคิดไม่ดี สับสน อาจจะเกิดช่วงก่อนที่บุคคลจะมองหาความช่วยเหลือ
        
        บุคคลที่อยู่ในสภาวะนี้มีการรับรู้ลดลง เลือกสนใจสิ่งกระตุ้น มีพลังมากขึ้น กระสับกระส่าย ลุกลี้ลุกลนแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นได้น้อย ไม่รับรู้และไม่เข้าใจเหตุการณ์อย่างต่อเนื่อง บางคนมีอาการทางกาย เริ่มมีพฤติกรรมที่แสดงถึงความผิดปกติทางจิตใจ
        
        วิตกกังวลระดับรุนแรง (Panic state) บุคคลที่มีความวิตกกังวลระดับหวาดกลัวรุนแรงความสามารถในการรับรู้จะหยุดชะงัก พูดไม่รู้เรื่อง ไม่สามารถสื่อสารกับบุคคลอื่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ ไม่มีความสามารถในการทำสิ่งต่างๆ ความรู้สึกตัว อารมณ์ผิดปกติ การรับรู้ผิดไปจากความเป็นจริง
        
        จะไม่สามารถควบคุมดูแลตนเองได้ ระบบการทำงานของร่างกายเพิ่มขึ้น มีความอดทนต่อสิ่งกระตุ้นต่าง ๆได้น้อย ไม่สามารถรับรู้สิ่งใหม่ ๆ หรือถ้ารับรู้ก็รับผิดพลาด ความคิดเป็นเหตุเป็นผลลดลง แก้ปัญหาไม่ได้ มีความรู้สึกโกรธ ขาดที่พึ่ง เศร้าหดหู่ หมดอาลัยตายอยากในชีวิต แยกตัวเอง พูดเสียงดังเร็ว ไม่ประติดประต่อเป็นประโยค หน้านิ่วคิ้วขมวด
        
        บุคคลในภาวะปกติ จะมีระดับความวิตกกังวลในระดับ 1 ถึง 3 ถ้าระดับความวิตกกังวลถึงระดับ 4 และ 5 ถือว่าบุคคลนั้นอยู่ในภาวะฉุกเฉินทางจิตเวชต้องได้รับการช่วยเหลือ
- - - - และความวิตกกังวลประจำตัวนี้เป็นตัวเสริมความวิตกกังวลขณะปัจจุบัน ความวิตกกังวลแบบนี้จะมีการเปลี่ยนแปลงได้ค่อนข้างช้า
  - - - ส่วนหนึ่งขึ้นอยู่กับความวิตกกังวลเฉพาะตัวและ
        ประสบการณ์ในอดีตของแต่ละบุคคล
- - - - แต่ยาเหล่านี้มีผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์หลายอย่างทำให้ติดยาต้องเพิ่มปริมาณยาที่ใช้ และต้องเพิ่มปริมาณยาขึ้นเรื่อยๆ เมื่อใช้เป็นเวลานานในปริมาณสูงๆ การหยุดยาทันทีทำให้เกิดอาการชักได้
  - - - ส่วนใหญ่มักจะใช้หลายๆวิธีร่วมกันไปเรียกว่า electric approach
        
        นอกจากนี้อาจรักษาด้วยการบำบัดโดยปรับความคิด(cognitive therapy) การเผชิญกับสิ่งที่เกิดขึ้น(Exposuretherapy) การทำจิตวิเคราะห์(psychoanalysis) หรือครอบครัวบำบัด (family therapy)
  - - - Biofeedback การใช้เครื่องไบโอฟี ดแบคตรวจสอบ
        
        Systematic desensitization วิธีเผชิญภาวะวิตกกังวลอย่างเป็นระบบ
        7.relaxation exercise ฝึกผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
        
        Therapeutictouch or laying on of hands การใช้พลังสัมผัส
        
        Hypnosis การสะกดจิต