Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 6 การพยาบาลบุคคลที่มีภาวะจิตเวชฉุกเฉิน - Coggle Diagram
บทที่ 6
การพยาบาลบุคคลที่มีภาวะจิตเวชฉุกเฉิน
ความหมาย
ภาวะที่บุคคลมีความแปรปรวนทางด้านความคิด อารมณ์ ความสัมพันธ์ทางสังคม หรือ พฤติกรรมอย่างเฉียบพลันหรือรุนแรง จนอาจทําให้เกิดอันตรายต่อชีวิตหรือเกิดความ เสียหายต่อทรัพย์สินของตนเองและผู้อื่น จําเป็นต้องได้รับการบําบัด ช่วยเหลืออย่างถูกต้องเหมาะสมโดยเร่งด่วน
อาการและอาการแสดง
พฤติกรรมการฆ่าตัวตาย (suicide behavior) มีหลายรูปแบบ ตั้งแต่การอยากฆ่าตัวตายที่วางแผน ล่วงหน้าเป็นเดือนเป็นปี หรือเป็นการฆ่าตัวตายหรือการทําร้ายตนเองที่เกิดจากอารมณ์ชั่ววูบ
ภาวะสับสนเพ้อคลั่ง ผู้ป่วยจะเสียการรู้คิดในช่วงเวลาสั้นๆ ภายใน 2-3 ชั่วโมง หรือ 2-3 วัน อาการสับสนเกี่ยวกับวันเวลา สถานที่ บุคคล กระวนกระวาย มีการเปลี่ยนแปลงของระดับความรู้สึกตัว มีควมผิดปกติของการ หลับนอน
พฤติกรรมรุนแรง (violence behavior)
เป็นพฤติกรรมในความพยายามหรือลงมือกระทําการทําร้าย ทําลาย ทั้งร่างกาย จิตใจ ตนเองผู้อืน และสิ่งของ
กลุ่มอาการหายใจถี่ เป็นกลุ่มอาการที่มีการหายใจเร็วอย่างมาก ส่งผลให้เกิดอาการชารอบปากมือ เท้า เกร็ง กระสับกระส่าย หายใจไม่อิ่ม วิงเวียน อาจหมดสติได้
อาการแพนิค (panic attack disorders) ผู้ป่วยจะมีอาการกลัวอย่างรุนแรง พร้อมกับมีอาการทาง กายหลายอย่างร่วมด้วย อาการเกิดทันทีและเป็นมากอย่างรวดเร็วผู้ป่วยจะมีความกลัวอย่างรุนแรง และความรู้สึก เหมือนกําลังจะตาย ควบคุมตนเองไม่ได้ คิดว่าตนเองเป็นโรคร้ายแรง
อาการพิษจากสารเสพติดและอาการขาดสาร (substance intoxication and withdrawal)
แอมเฟตามีน (amphetamine) เป็นสารเสพติดที่มีฤทธิ์กระตุ้นระบบประสาท
อาการพิษของแอมเฟตามีนรื่นเริงสนุกสนาน จนถึงขั้นความรู้สึกตื่นตัวสูง กระวนกระวายหงุดหงิด โกรธง่าย การตัดสินใจเสีย
อาการขาดแอมเฟตามีน (amphetamine withdrawal)รู้สึกไม่สบาย อ่อนเพลีย ฝันร้าย นอนไม่หลับ หรือหลับมาก พลุ่งพล่าน กระวนกระวาย อยากเสพยาอย่างรุนแรง
ฝิ่น (opioid) เป็นสารเสพติดประกอบด้วยฝื่นธรรมชาติ (มอร์ฟีน) กึ่งสังเคราะห์ (เฮโรอีน) และ สารสังเคราะห์
อาการพิษจากฝิ่น (opioid intoxication) อาการสําคัญ คือ อารมณ์ร่าเริงในระยะแรกแล้ว เปลี่ยนเป็นรู้สึกไม่สุขสบาย พลุ่งพล่าน กระวนกระวายหรือเชื่องช้า
อาการขาดฝิ่น (opioid withdrawal) เกิดอาการวิตกกังวล กระวนกระวาย อยากเสพฝิ่น รู้สึกไม่สบาย อ่อนเพลีย นอนไม่หลับ ชวนทะเลาะหรือก้าวร้าวต่อคนอื่นง่าย
สุรา (alcohol) เป็นสารเสพติดที่มีฤทธิ์กดระบบประสาท
อาการพิษสุรา พฤติกรรมก้าวร้าว การตัดสินใจเสีย
อาการขาดสุราผู้ปวยจะมีอาการประสาทหลอนหรือแปลสิ่งเร้าผิด และมีอาการมือสั่นและเพ้อ
สาเหตุของของภาวะจิตเวชฉุกเฉิน
พฤติกรรมการฆ่าตัวตาย (suicide behavior)
โรคจิตเภท (schizophrenia)
ติดสุราหรือยาเสพติด (alcohol dependence or substance dependence)
โรคซึมเศร้า (major depressive disorder)
บุคลิกภาพผิดปกติ (personality disorder)
โรคทางจิตเนื่องจากการปรับตัว (adjustment disorder)
ภาวะสับสนเพ้อคลั่ง (delirium)
endocrinopathy
systemic lines
metabolic disorder
ยาที่เป็นสาเหตุของการเกิดอาการสับสนเพ้อคลั่ง เช่น antihistamine, atropine, thiazine
central nervous system disorder
พฤติกรรมรุนแรง (violence behavior)
พฤติกรรมรุนแรงที่มีสาเหตุจากโรคทางจิต (functional causes)
พฤติกรรมรุนแรงที่มีสาเหตุจากความผิดปกติทางกาย (organic causes)
กลุ่มอาการหายใจถี่ (hyperventilation syndrome)
มักจะเริ่มตันมีการหายใจที่ผิดปกติเมื่อถูกกระตุ้นโดยความเครียดและอารมณ์ท่วมท้น
อาการแพนิค (panic attack disorders)
ปัจจัยทางจิตใจ
การมีจุดอ่อนทางชีวภาพแฝงอยู่
พันธุกรรม
การบําบัดรักษาของภาวะจิตเวชฉุกเฉิน
พฤติกรรมการฆ่าตัวตาย (suicide behavior)
การป้องกันและเฝ้าระวังการฆ่าตัวตายซ้ํา
การประเมินและวางแผนการดูแลต่อเนื่อง การประเมินสาเหตุของการฆ่าตัวตายและประเมิน ความเสี่ยงในการฆ่าตัวตายซ้ํา
การรักษาทางกายเป็นอันดับแรก
ภาวะสับสนเพ้อคลั่ง (delirium)
การประเมินและวางแผนการดูแลต่อเนื่อง
การบําบัดด้านสิ่งแวดล้อม
พฤติกรรมรุนแรง (violence behavior)
การควบคุมพฤติกรรมรุนแรง (violence control
การประเมินและวางแผนการดูแลต่อเนื่อง
การป้องกันการเกิดพฤติกรรมรุนแรง
กลุ่มอาการหายใจถี่ (hyperventilation syndrome)
อธิบายให้ผู้ป่วยทราบว่าอาการและความรู้สึกที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยเกิดจากการหายใจเร็วกว่า ปกติหรือหายใจถี่ โดยให้ผู้ป่วยลองหายใจเร็วขึ้น
ช่วยให้ผู้ป่วยสงบและผ่อนคลาย ด้วยการจํากัดปัจจัยกระตุ้น ใช้วิธีเบี่ยงเบนความสนใจเมื่อเกิดอาการ
ให้ความมั่นใจแก่ผู้ป่วย
สรุป
ผู้ป่วยที่เข้ารับการบําบัดในแผนกจิตเวชฉุกเฉิน คือ ผู้ป่วยที่มีความแปรปรวนด้านความคิด อารมณ์แปรปรวน และพฤติกรรมที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างเฉียบพลันและรุนแรง จนอาจทําให้เกิดอันตรายต่อชีวิตหรือเกิดความเสียหาย ต่อทรัพย์สินของตนเองและผู้อื่นได้ ซึ่งอาการและอาการแสดงที่มักนําให้ผู้ป่วยเข้ามารับการรักษาในหน่วยจิตเวช ฉุกเฉินที่พบบ่อย ได้แก่ พฤติกรรมรุนแรง (violence behavior) พฤติกรรมการฆ่าตัวตาย (suicide behavior) ภาวะ สับสนเพ้อคลั่ง (delirium) กลุ่มอาการหายใจถี่ (hyperventilation syndrome) อาการแพนิค (panic attack disorders)และอาการพิษจากสารเสพติดและอาการขาดสาร (substance intoxication and withdrawal)ซึ่งหาก ไม่สามารถแก้ไขหรือควบคุม อาการและอาการแสดงเหล่านี้อาจก่อให้เกิดอันตรายถึงชีวิตได้ดังนั้นพยาบาลจึงต้องมีความรู้และความเข้าใจในการประเมิน ระบุ และจัดลําดับความสําคัญของปัญหา และตัดสินใจในการบําบัดช่วยเหลือ ได้อย่างรวดเร็วเหมาะสมทั้งปัญหาทางกาย ปัญหาทางจิต และพฤติกรรม เพื่อให้อาการสงบหรือควบคุมอาการได้เพื่อ การดูแลต่อเนื่องที่มีประสิทธิภาพ เตรียมความพร้อมในการจําหน่ายหรือส่งต่อผู้ป่วยเข้ารับการบําบัดดูแลที่เหมาะสม
การพยาบาลบุคคลที่มีภาวะจิตเวชฉุกเฉิน
การจำแนกผู้ป่วย (triage) เป็นกระบวนการประเมินและคัดกรองภาวะสุขภาพแบบองค์รวมอย่างรวดเร็ว จากการสังเกตพฤติกรรมและอาการผิดปกติ
ให้การพยาบาลบำบัดดูแลระยะแรก (initial intervention) ตามความรุนแรงของปัญหาที่ประเมินได้
การช่วยเหลือผู้ป่วยทันทีทันใด (immediate)
การช่วยเหลือผู้ป่วยภาวะฉุกเฉิน ต้องให้การดูแลภายใน 10 นาที
การช่วยเหลือผู้ป่วยภาวะ ต้องให้การดูแลภายใน 30 นาที
การช่วยเหลือผู้ป่วยภาวะกึ่งรีบด่วน ให้การดูแลภายใน 60 นาที
การช่วยเหลือผู้ป่วยภาวะไม่รีบด่วน ให้การดูแลภายใน 120 นาที
การประเมินและบำบัดต่อเนื่อง (continue with evaluation and intervention) เมื่อผู้ป่วยอาการสงบ พ้นภาวะที่จะเป็นอันตรายต่อตนองและผู้อื่น พ้นขีดอันตราย ควบคุมตนเองได้มากขึ้น
การสัมภาษณ์
การตรวจร่างกายซ้ำ
การตรวจสภาพจิตทั่วไป
การวินิจฉัยและการวางแผนการบำบัด ผลจากการตรวจร่างกาย รวมทั้งการซักประวัติต่าง ๆ ช่วย ในการวินิจฉัยโรคเบื้องต้นได้
การจำหน่ายหรือส่งต่อผู้ป่วยไปยังหน่วยบำบัดอื่น (discharge or refer patient) เมื่อผู้ป่วยอาการดีขึ้นและมีการประเมินซ้ำแล้ว