Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 4 การพยาบาลเด็กและวัยรุ่นที่มีการเจ็บป่วยทางจิตเวช - Coggle Diagram

- - - - โรคพฤติกรรมเกเร (conduct disorder หรือ CD) อยู่ในกลุ่มโรคที่มีความผิดปกติของพฤติกรรม โดยจะเริ่มแสดงอาการตั้งแต่วัยเด็กหรือวัยรุ่น ด้วยการมีพฤติกรรมกรรม ก่อกวน เป็นปัญหา และไม่สามารถควบคุมอารมณ์และพฤติกรมของตนเองต่อสิ่งเร้าที่มากระตุ้นได้
    - - อาการและอาการแสดงมักเกิดกับเด็กโตหรือวัยรุ่นตอนต้น โดยเด็กผู้ชายจะเริ่มแสดงอาการช่วงอายุ 10-12 ปี ส่วนเด็กผู้หญิงจะเริ่มแสดงอาการช่วงอายุ 14-16 ปี โดยมีอาการสำคัญ คือ มีการล่วงละเมิดสิทธิของผู้อื่น ห
  - - - ปัจจัยทางชีวภาพ (biological factor)
        
        มีการตอบสนองของระบบประสาทอัตโนมัติ (autonomic nervous system หรือ ANS) น้อย พบว่าผู้ที่มีชีพจรเต้นช้ามักเป็นโรคพฤติกรรมเกเรได้ง่ายกว่า
        
        สมองส่วน paralimbic system ซึ่งเป็นส่วนที่ควบคุมเรื่องของแรงจูงใจและอารมณ์มีความผิดปกติ
        
        สารสื่อประสาท (neurotransmitters) พบว่าเด็กที่มีพฤติกรรมเกเรจะมีระดับของ dopamine และ serotonin สูง แต่มี CSF 5HAA (5-hydroxyindoleacetic acid) ซึ่งสัมพันธ์กับความก้าวร้าวและความรุนแรงอยู่ในระดับต่ำ
        
        ฮอร์โมนเพศชาย (testosterone hormone) ระดับสูงมีความสัมพันธ์กับการมีพฤติกรรมก้าวร้าว
        
        การที่ได้รับสารพิษตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา
        
        สติปัญญาในระดับต่ำและมีผลการเรียนไม่ดี
        
        การมีโรคความผิดปกติของการเรียนรู้ (learning disorders หรือ LD)
        
        ยีนที่ทำให้เกิดอาการโรคสมาธิสั้น (attention deficit hyperactivity disorder หรือ ADHD) จะทำให้เกิดพฤติกรรมเกเรในเวลาต่อมา
      - ปัจจัยด้านจิตสังคม (psychosocial factors)
        
        ลักษณะพื้นอารมณ์ (temperament)
        
        วิธีการเลี้ยงดูของพ่อแม่
        
        ได้รับความกระทบกระเทือนทางจิตใจ
        
        การไม่รับการยอมรับจากเพื่อน
    - - การรักษาทางกาย
        
        การรักษาทางยา
        
        • พิจารณาใช้ยาประเภท antipsychotics
        
        โรคอารมณ์สองขั้ว (bipolar disorders)จะรักษาโดยให้ยา lithium
        
        • เด็กที่มีพฤติกรรมก้าวร้าวและมีภาวะบกพร่องทางสติปัญญาหรือมีปัญหาทางสมอง (organic brain)จะรักษาโดยให้ยา propranolol
        
        • เด็กมีอาการหุนหันพลันแล่น หงุดหงิด ฉุนเฉียวง่ายอารมณ์ขึ้นๆลงๆ จะรักษาโดยให้ยาพวก selective serotonin reuptake inhibitors
      - การรักษาทางจิต
        
        • การให้คำปรึกษารายบุคคล
        
        • ส่งเสริมให้เด็กมีทักษะการเรียนรู้และทักษะการเข้าสังคม (social and learning skills)
        
        • การบำบัดเพื่อเพิ่ม self-esteem เนื่องจากเด็กกลุ่มนี้มักจะรู้สึกเห็นคุณค่าในตนเองต่ำ
      - การรักษาทางสังคม
        
        • การบำบัดครอบครัว
        
        • การอบรมพ่อแม่ (parenting program)
      - การรักษาทางอารมณ์ เช่น การบำบัดในเรื่อง anger management หรือดนตรีบำบัดในกรณีที่เด็กมีอารมณ์โกรธอย่างรุนแรงไม่สามารถควบคุมตนเองได้
      - การบำบัดทางจิตวิญญาณ เป็นการช่วยให้เด็กเข้าใจตนเอง ค้นพบตนเอง มีจุดมุ่งหมายหรือมีความหวังในชีวิต มีสิ่งที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ
  - - - การเก็บรวบรวมข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์ สังเกตพฤติกรรมของเด็ก
      - ก่อนที่จะมีการสัมภาษณ์พ่อแม่และ/หรือบุคคลอื่นที่เกี่ยวข้องควรมีการแจ้งให้เด็กทราบด้วย
      - การประเมินเด็กต้องเป็นไปในลักษณะของการที่ไม่ตัดสินเด็ก
      - มีการประเมินทุกมิติทั้งทางกาย วาจา จิตใจ อารมณ์ พฤติกรรม การรู้คิด และสังคม
      - ประเมินระดับความรุนแรงของพฤติกรรมที่มีปัญหา
      - พ่อแม่หรือบุคคลอื่นที่เกี่ยวข้องมีการจัดการกับพฤติกรมที่เป็นปัญหานั้นอย่างไร
      - เด็กมีความวิตกกังวล ก้าวร้ว รู้สึกโกรธ และรู้สึกไม่เป็นมิตรต่อบุคคลต่างๆ มากน้อยเพียงใด
      - ความสามารถของเด็กในการควบคุมสิ่งเร้าต่างๆ
      - ประเมินครอบครัวของเด็ก เกี่ยวกับความขัดแย้งในชีวิตสมรสของพ่อแม่
      - ประเมินว่าเด็กมีอาการของโรคสมาธิสั้น (attention deficit hyperactivity disorder หรือ ADHD)
    - - มีภาวะเสี่ยงต่อการใช้ความรุนแรงเนื่องจากมีกระบวนการแก้ปัญหาที่ไม่เหมาะสม
      - มีภาวะเสี่ยงต่อการทำร้ายตนเองและ/หรือบุคคลอื่นเนื่องจากไม่สามารถควบคุมอารมณ์โกรธได้
      - มีวิธีการแก้ไขปัญหาที่ไม่มีประสิทธิภาพเนื่องจากครอบครัวซึ่งเป็นตัวแบบของเด็กมีวิธีการแก้ไขปัญหาที่ไม่มีประสิทธิภาพ
      - มีการติดต่อสื่อสารที่ไม่มีประสิทธิภาพเนื่องจกครอบครัวมีวิธีการติดต่อสื่อสารที่ไม่เหมาะสม
      - มีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมบกพร่องเนื่องจากขาดความมั่นใจในตนเองและมองโลกในแง่ลบ
    - - การสร้างสัมพันธภาพเพื่อการบำบัดกับเด็กและครอบครัว
      - สื่อสารกับเด็กและครอบครัวให้ชัดเจนเกี่ยวกับพฤติกรรมที่ทีมสหสาขาวิชาชีพ
      - ฝึกสอนทักษะทางสังคม (social skills training) ในการใช้ชีวิตอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคม
      - ฝึกทักษะการแก้ไขปัญหา (problem solving skills training)
      - สอนให้เด็กรู้จักประเมินการตอบสนองต่างๆ หลังจากที่เด็กมีความขัดแย้งกับบุคคลอื่น
      - ฝึกทักษะการควบคุมความโกรธ (anger management)
      - ดูแลช่วยเหลือให้ได้รับการอบรมพ่อแม่และฝึกปฏิบัติในการเลี้ยงดูลูกที่เรียกว่า parenting program
      - ฝึกให้พ่อแม่ตั้งความหวังกับลูกอย่างเหมาะสม
      - ฝึกให้พ่อแม่สามารถเข้าใจ และแปลความหมายของพฤติกรรมต่างๆ ของลูกอย่างถูกต้อง
      - ฝึกให้พ่อแม่สามารถใช้เทคนิกในการเสริมแรงทางบวกแก่ลูก
      - ฝึกให้พ่อแม่กำหนดขอบเขตพฤติกรรมที่พ่อแม่ไม่ยอมรับไว้อย่างชัดเจน และมีการลงโทษที่สมเหตุสมผล
      - ส่งเสริมให้สมาชิกในครอบครัวมีการสนับสนุนทางอารมณ์ เป็นกำลังซึ่งกันและกัน
      - ส่งเสริมให้สมาชิกในครอบครัวแสดงออกทางอารมณ์ได้อย่างเหมาะสม
      - ส่งเสริมให้ภายในครอบครัวมีเสรีภาพในการแสดงออกทางอารมณ์ ไม่ควรใช้
      - บังคับหรือทำให้เด็กต้องเก็บกดสิ่งต่างๆ ไว้ตลอดเวลา
      - ส่งเสริมให้ครอบครัวมีการติดต่อสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ เด็กสามารถสื่อสารได้ตามความต้องการอย่างเปิดเผยชัดเจนตรงไปตรงมา
      - ส่งเสริมดูแลให้ครอบครัวได้รับการบำบัดด้วย ครอบครัวบำบัดจะช่วยให้ครอบครัวสามารถปรับเปลี่ยนรูปแบบของปฏิสัมพันธ์ สมารถปรับตัวต่อความเครียดที่เกิดขึ้นได้ดีขึ้น
      - ปรับเปลี่ยนสภาพแวดล้อมและบริบทต่างๆ ของเด็กให้เหมาะสมยิ่งขึ้น
- - - - ภาวะที่เกิดขึ้นในระยะพัฒนาการจากการที่สมองของเด็กหยุดพัฒนาหรือมีการพัฒนาอย่างไม่สมบูรณ์
    - - ความบกพร่องทางสติปัญญา (deficits in intellectual function) เช่น การให้เหตุผล การแก้ปัญหา การวางแผน ความคิดนามธรรม การตัดสินใจ
      - ความบกพร่องของการปรับตัว (deficits in adaptive function) ส่งผลให้บุคคลมีพัฒนาการที่ไม่หมาะสม ไม่สามารถพึ่งพาตนเองและรับผิดชอบต่อสังคมได้
      - ภาวะบกพร่องทางสติปัญญาและการปรับตัวดังกล่าวเกิดขึ้นตั้งแต่ในระยะของพัฒนาการ
        
        1) มีพัฒนาการล่าซ้ำ
        
        2) มีความบกพร่องด้านเชาว์ปัญญา
        
        3) มีปัญหาด้านพฤติกรรม
        
        4) มีลักษณะผิดปกติของรูปร่างอวัยวะต่ง ๆ เช่น ดาวน์ซินโดรม
      - ความบกพร่องในการทำหน้าที่ 3 ด้านได้แก่ ความคิด (conceptual domain) สังคม (social domain) และการปฏิบัติ (practical domain) สามารถแบ่งระดับความรุนแรงของภาวะบกพร่องทางสติปัญญาเป็น 4 ระดับความรุนแรง
        
        1) บกพร่องทางสติปัญญาเล็กน้อย (mild intellectual disability) ระดับ IQ 50-69
        
        2) บกพร่องทางสติปัญญาปานกลาง (moderate intellectual disability) ระดับ IQ 35-49
        
        3) บกพร่องทางสติปัญญารุนแรง (severe intellectual disability) ระดับ IQ 20-34
        
        4) บกพร่องทางสติปัญญารุนแรงมาก (profound intellectual disability) ระดับ IQ < 20
  - - - 1) ปัจจัยทางพันธุกรรม
        
        ดาวน์ซินโดรม (down syndrome)
        
        กลุ่มอาการฟลาจิลเอกซ์ (flaggy X syndrome)
        
        เฟนิลคีโตนยูเรีย (phenylketonuria)
      - 2) ปัจจัยในระยะตั้งครรภ์ ระยะคลอด และหลังคลอด
        
        ระยะตั้งครรภ์ จากการศึกษาพบว่า ในระหว่างการตั้งครรภ์ถ้ามารดามีการใช้แอลกอฮอล์ยาหรือสารเคมีอื่น ๆ
        
        ระยะคลอด พบว่า การคลอดก่อนกำหนด เด็กทารกจะมีน้ำหนักตัวแรกคลอดต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน กระบวนการคลอดนานผิดปกติ สมองได้รับบาดเจ็บจากการคลอด
        
        ระยะหลังคลอด พบว่า สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากโรคที่เกิดในวัยเด็ก เช่น โรคไอกรน โรคอีสุกอีใส โรคหัด อาจนำไปสภาวะเยื่อทหุ้มสมองอักเสบ (meningitis) และสมองอักเสบ (encephalitis)
      - 3) ปัจจัยทางจิตสังคม พบว่า เด็กที่เติบโตมาท่ามกลางความยากจน ครอบครัวแตกแยกและผู้เลี้ยงดูมีความผิดปกติทางจิต เช่น ซึมเศร้า หรือติดสารเสพติด ส่งผลให้ด็กไม่ได้รับการเลี้ยงดูที่เหมาะสม
    - - การรักษาโรคทางกาย ที่เป็นสาเหตุและความผิดปกติที่อาจพบร่วมด้วย เช่น อาการชักหัวใจพิการแต่กำเนิด
      - กายภาพบำบัด เป็นการส่งเสริมพัฒนาการของกล้ามเนื้อมัดใหญ่ เพื่อแก้ไขการเดินการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติ ช่วยลดการยึดติดของข้อต่อ ปรับและควบคุมความตึงตัวกล้ามเนื้อให้ใกล้เคียงภาวะปกติมากที่สุด
      - กิจกรรมบำบัด เป็นการบำบัดที่ช่วยแก้ไขปัญหาที่เป็นองค์ประกอบสำคัญในดำเนินชีวิต
      - การจัดโปรแกรมการฝึกทักษะที่จำเป็นในการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมพัฒนาการของเด็กในทุก ๆ ด้าน
      - อรรถบำบัด เป็นการส่งเสริมพัฒนาการด้านการสื่อสาร โดยฝึกเด็กให้ใช้กล้ามเนื้อในการพูด การเปล่งเสียง และการออกสียงที่ถูกต้อง การฝึกพูดต้องกระทำในเด็กอายุน้อยกว่า 4 ปี
      - การฟื้นฟูสมรรถภาพทางการศึกษา การจัดการศึกษาพิเศษเฉพาะเด็กที่มีภาวะบกพร่องทางสติปัญญา
      - การพื้นฟูสมรรถภาพทางอาชีพ เป็นการฝึกอาชีพให้กับเด็กที่มีภาวะบกพร่องทางสติปัญญา ซึ่งจะต้องเป็นงานที่ไม่ซับซ้อน
      - การให้คำแนะนำครอบครัว เน้นการให้ข้อมูลในเรื่อง สาเหตุ แนวทางการรักษา และการพยากรณ์โรค รวมถึงข้อมูลหน่วยงานที่สามารถให้คำปรึกษาและความช่วยหลือในด้านต่าง ๆ
  - - - การซักประวัติ เป็นการรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับอาการสำคัญ เช่น อายุของมารดา ภาวะสุขภาพของมารดา การดื่มสุรา การใช้สารเสพติด และการได้รับยาอื่น ๆ ระหว่างการตั้งครรภ์
      - การประเมินด้านร่างกาย (physical assessment)
      - การประเมินพัฒนาการ (developmental assessment) เป็นการตรวจหรือทดสอบ พัฒนาการทั้ง 5 ด้านประกอบด้วย การใช้กล้ามเนื้อมัดใหญ่ การใช้กล้ามเนื้อมัดเล็ก และสติปัญญาการใช้ภาษา การเข้าใจภาษา และการช่วยเหลือตนเองและสังคม
    - - • ไม่สามารถสื่อสารบอกความต้องการของตนเองได้เนื่องจากพัฒนาการด้านการใช้ภาษาล่าช้า
      - • เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุเนื่องจากอยู่ไม่นิ่งและการทรงตัวไม่ดี กล้ามเนื้ออ่อนแรง
      - • มีความกพร่องในการช่วยเหลือตนเองที่เหมาะสมตามวัยเนื่องจากพัฒนาการกล้ามเนื้อมัดใหญ่และกล้ามเนื้อมัดเล็กล่าช้า
    - - กิจกรรมการพยาบาลต่อตัวเด็กที่มีภาวะบกพร่องทางสติปัญญา
        
        ลักษณะที่ 1 การส่งเสริมพัฒนาการตามความสามารถของเด็กที่มีภาวะบกพร่องทางสติปัญญา โดยใช้หลักพัฒนาการตามวัยปกติ
        
        ลักษณะที่ 2 การช่วยเหลือเด็กที่มีภาวะบกพร่องทางสติปัญญาที่มีปัญหาทางจิตเวช
        
        นิเวศบำบัด โดยการปรับปรุงสภาพแวดล้อมของเด็กที่มีภาวะบกพร่องทางสติปัญญาเพื่อเพิ่มความสามารถในการปรับตัว
        
        การปรับพฤติกรรม มี 2 แนวทาง คือ การเพิ่มพฤติกรรมที่เหมาะสม ด้วยการให้แรงเสริมทางบวก
        
        ่
        • การทำจิตบำบัด เด็กที่มีภาวะบกพร่องทางสติปัญญามักเผชิญภาวะทางจิตสังคมที่เลวร้าย
        
        ลักษณะที่ 3 ด้านการศึกษาและการฝึกอาชีพ เด็กที่มีภาวะบกพร่องทางสติปัญญาควรได้รับการศึกษตามความสามารถอย่างเหมาะสมตมวัย
        
        • อายุ 0-6 ปี ส่งเสริมพัฒนาการ
        
        • อายุ 7-14 ปี ให้การศึกษภาคพิเศษ
        
        • อายุ 15-19 ปี ฝึกอาชีพ
      - การช่วยเหลือครอบครัว ในระยะที่พ่อแม่มีความรู้สึกสูญเสีย เศร้าโศก ในการมีลูกที่มีภาวะบกพร่องทางสติปัญญา
        
        ช่วยประคับประคองจิตใจของพ่อแม่
        
        ช่วยให้พ่อแม่ยอมรับลูกและมีความหวัง
        
        ให้คำปรึกษาพ่อแม่
      - การป้องกันภาวะบกพร่องทางสติปัญญา เป็นบทบาทพยาบาลในการส่งเสริมสุขภาพทั้งในระยะก่อนตั้งครรภ์ ระยะตั้งครรภ์ ระยะคลอด และระยะหลังคลอด
        
        ระยะก่อนตั้งครรภ์ ได้รับความรู้เกี่ยวกับภาวะบกพร่องทางสติปัญญาและพัฒนาการ
        
        รับการตรวจครรภ์สม่ำเสมอ ได้รับความรู้ในการปฏิบัติตัวในระหว่างตั้งครรภ์
        
        ระยะคลอด หญิงตั้งครรภ์ควรได้รับการทำคลอดในสถานพยาบาลที่ได้มาตรฐาน
        
        ระหลังคลอด เด็กจำป็นต้องได้รับความรักความอบอุ่นจากครอบครัว พ่อ แม่ ต้องมีความพร้อมในการเลี้ยงดูได้รับการเลี้ยงดูด้วยนมแม่ในระยะขวบปีแรกเพราะนมแม่มีภูมิคุ้มกันโรคและสารอาหารที่มีคุณค่าต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของเด็ก
- - - - อาการซนไม่อยู่นิ่ง หมายถึง การที่มีกิจกรมการเคลื่อนไหวมากกว่าปกติ
      - อาการหุนหันพลันแล่น ขาดการคิดไตร่ตรอง ขาดความสุขุมรอบคอบ
    - - อาการขาดสมาธิมีตั้งแต่ 6 อาการขึ้นไป แต่สำหรับวัยรุ่นตอนปลายและผู้ใหญ่ (อายุตั้งแต่ 17 ปีขึ้นไป) ต้องมีอาการอย่างน้อย 5 อาการขึ้นไป
        
        มักจะไม่สามารถจดจำรายละเอียด หรือขาดความรอบคอบจึงทำผิดพลาดในเรื่องเกี่ยวกับการเรียน การทำงาน หรือการทำกิจกรรมอื่นๆ
        
        มักจะไม่มีสมาธิในการทำงานหรือการเล่น
        
        มักจะดูเหมือนไม่สนใจฟังเวลาที่พูดด้วยโดยตรง
        
        มักจะไม่ปฏิบัติตามคำสั่งและไม่สามารถทำงานเกี่ยวกับการเรียน งานบ้าน หรือทำงานต่างๆ ตามหน้าที่ให้แล้วเสร็จตามกำหนดได้
        
        ม้กมีปัญหาในการวางแผนเกี่ยวกับงานหรือการทำกิจกรรมต่างๆ
        
        มักจะหลีกเลี่ยง ไม่ชอบ หรือลังเลที่จะทำงานที่ต้องใช้ความคิด
        
        มักจะทำของที่จำเป็นสำหรับการเรียนหรือการทำงานหายอยู่บ่อยๆ
        
        มักจะถูกเบี่ยงเบนความสนใจจากสิ่งเร้าภายนอกได้ง่าย
        
        มักจะลืมบ่อยๆ เกี่ยวกับกิจวัตรประจำวัน
      - อาการซน ไม่อยู่นิ่ง และอาการหุนหันพลันแล่น มีอาการดังต่อไปนี้ตั้งแต่ 6 อาการขึ้นไป
        
        เมื่อนั่งอยู่กับที่มักจะมีอาการกระวนกระวาย กระสับกระส่ายนี่
        
        มักจะลุกจากที่นั่งบ่อยๆ ในสถานการณ์ที่ควรต้องนั่งอยู่กับที่
        
        มักจะวิ่งไปทั่วหรือปีนป่ายสิ่งต่างๆ ในสถานการณ์ที่ไม่เหมาะสม
        
        มักจะไม่สามารถเล่นหรือเข้าร่วมในกิจกรรมสันทนาการได้อย่างเงียบๆ
        
        มักจะยุ่งวุ่นวาย เสมือนหนึ่งขับเคลื่อนด้วยเครื่องยนต์อยู่ตลอดเวลา
        
        มักจะพูดมาก พูดไม่หยุด
        
        มักจะโพล่งตอบคำถามก่อนที่จะถามคำถามจบ
        
        มักจะมีปัญหาในการรอคอยให้ถึงตาตนเอง
        
        มักจะขัดจังหวะ หรือสอดแทรกผู้อื่น
  - - - 1) ปัจจัยทางชีวภาพ
        
        พันธุกรรม
        
        กายวิภาค สรีรวิทยา ของระบบประสาท
        
        สารเคมีของระบบประสาท (neurochemical factors)
      - 2) ปัจจัยก่อนคลอด
        
        การที่หญิงตั้งครรภ์ 3เดือนแรก (first trimester) มีการติดเชื้อ มีการเสพสุรา ยาเสพติด และ/หรือสูบบุหรี่ การคลอดก่อนกำหนด (prematurity) หรือการที่เด็กขาด oxygen ระหว่างคลอด ล้วนแล้วแต่เป็นสาเหตุทำให้เด็กมีอาการของ ADHD
      - 3) ปัจจัยทางจิตสังคม
        
        การที่เด็กไม่ได้รับความอบอุ่นเป็นระยะเวลานานๆ (prolonged emotional deprivation) เหตุการณ์ที่ทำให้เด็กรู้สึกเครียด (stressful psychic events) การที่ครอบครัวของเด็กขาดความสมดุลในครอบครัว
      - 4) ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม
        
        การที่เด็กมีความผิดปกติของระบบประสาท เช่น สมองอักเสบ (encephalitis)
      - 5) ปัจจัยอื่นๆ ที่อาจเกี่ยวข้องอารมณ์ของเด็ก ปัจจัยทางด้านพันธุกรรมที่ถ่ายทอดในครอบคร้ว มาตราฐานของสังคมในเรื่องเกี่ยวกับความประพฤติและการกระทำ
    - - 1) การรักษาทางยา
        
        การรักษาด้วยยา psychostimulants ผู้ใหญ่ที่มีอาการ ADHD
        
        การรักษาโดยกลุ่มยาต้านเศร้า (antidepressants)
        
        การรักษาโดยกลุ่มยา alpha-adrenergic agonist
        
        การรักษาโดยกลุ่มยารักษาอาการทางจิต (antipsychotics)
      - 2) การรักษาโดยการปรับพฤติกรรมและการรักษาทางจิตสังคม (behavioral/psychosocial intervention)
        
        การฝึกอบรมพ่อแม่ในการดูแลเด็ก ADHD (parent management training)
        
        • การให้ความรู้แก่พ่อแม่เกี่ยวกับโรคและวิธีการบำบัดรักษา ADHD เพื่อพ่อแม่จะได้มีทัศนคติที่ดีต่อเด็กและมีความรู้ความมั่นใจในการดูแลแก้ไขปรับพฤติกรรมของเด็ก
        
        • สอนเทคนิคต่างๆ ในการปรับพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของเด็ก โดยที่ไม่ไปลดความรู้สึกเห็นคุณค่าในตนเองของเด็ก
        
        • แนะนำพ่อแม่ให้จัดทำตารางกิจวัตรประจำวันของเด็ก เนื่องจากเด็ก ADHD มักจะลืมและไม่ใส่ใจในเรื่องต่างๆ รวมทั้งให้
        
        • ให้คำแนะนำพ่อแม่ในการจัดสิ่งแวดล้อมให้เด็กโดยลดสิ่งเร้าที่จะมากระตุ้นหรือเบี่ยงเบนความสนใจของเด็กให้น้อยที่สุด เช่น การจัดมุมทำการบ้านให้เด็กให้เป็นบริเวณที่เงียบสงบ พ่อแม่ประกบตัวต่อตัวเวลาสอนการบ้านเด็ก
        
        • ให้คำแนะนำพ่อแม่ในการออกคำสั่งกับเด็กอย่างสั้นๆ และควรให้เด็กการทวนซ้ำ เวลาพูดกับเด็กควรมีการสบสาย (eye contact) กับเด็กด้วย
        
        • ให้คำแนะนำพ่อแม่และบุคคลอื่นในบ้านในการพยายามควบคุมอารมณ์
  - - - การประเมินเมื่อเด็กอยู่ที่โรงเรียน
        
        • ควรมีการประเมินว่าเด็กมีพฤติกรรมอย่างไรบ้างขณะอยู่ในห้องเรียน
        
        • ลักษณะของการมีปฏิสัมพันธ์ต่อเพื่อน
        
        • ผลการเรียนป็นอย่างไร
        
        • มีพฤติกรมอะไรบ้างที่ทั้งพ่อแม่ คุณครูและ/หรือตัวเด็กเองมองว่าเป็นปัญหา
        
        • ผลกระทบที่เกิดจากพฤติกรรมต่างๆ ของโรคที่มีต่อการเรียนและสัมพันภาพที่มีกับเพื่อนและครูมีอะไรบ้าง
        
        • ความรู้ความเข้าใจของคุณครูเกี่ยวกับโรค
      - การประเมินที่โรงพยาบาล
        
        • การจำแนกและการสำรวจเกี่ยวกับสิ่งที่เป็นปัญหาในปัจจุบัน
        
        • ประเมินตัวเด็กว่ามีพัฒนาการทุกด้านเหมาะสมตามวัยหรือไม่
        
        • ประเมินระยะเวลาที่เด็กเริ่มมีอาการของโรค รูปแบบของอาการต่างๆ ในปัจจุบัน (pattern of the current symptoms)
        
        • ประเมินว่ามีปัจัยใดที่ทำให้เด็กมีอาการดีขึ้นหรือแย่ลง
        
        • ประเมินการรักษาที่เด็กได้รับมาก่อนหน้านี้
        
        • ประเมินว่าอะไรที่ทำให้พ่อแม่พาเด็กมารับการรักษา
        
        • ประเมินประวัติอดีตในเรื่องเกี่ยวกับอาการของคุณแม่ขณะตั้งครรภ์
        
        • การประเมินเกี่ยวกับรูปแบบการรับประทานอาหาร กรนอน และการทากิจกรรมต่างๆ
        
        • ประเมินรูปแบบการเลี้ยงดูของพ่อแม่(parenting style)
        
        • ความมั่นคงของสมาชิกในครอบครัว (stability of membership) ในทุกๆด้าน
        
        • เหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิตของเด็ก
        
        • ประเมินว่าเด็กมีภาวะโรคร่วมหรือไม่
    - - เสี่ยงต่อการได้รับบาดเจ็บ
      - ไม่สามารถทำตามบทบาทหน้าที่ของตนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
      - มีความรู้สึกเห็นคุณค่าในตนเองต่ำเป็นระยะเวลานาน
      - วิธีการเผชิญปัญหาไม่มีประสิทธิภาพ
      - การดูแลรักษาความสะอาดของร่างกายบกพร่อง
      - แบบแผนการนอนไม่เหมาะสม
      - ปฏิสัมพันธ์ทางสังคมบกพร่อง
      - ปฏิบัติตัวไม่เหมาะสมกับบทบาทของตน
      - วิธีการเผชิญปัญหาของครอบครัวไม่มีประสิทธิภาพ
    - - การสร้างสัมพันธภาพเพื่อการบำบัดกับพ่อแม่และเด็ก และคุณครู เพื่อให้เกิดความไว้วางใจและประสานความร่วมมืออันดีระหว่างโรงพยาบาล บ้าน และโรงเรียนในการแก้ไขปัญหาของเด็ก
      - ให้ความรู้ คำแนะนำแก่พ่อแม่ ผู้ปกครอง และคุณครูเกี่ยวกับโรค การดูแลเด็ก การปฏิบัติต่อเด็ก การวางระเบียบวินัยให้แก่เด็ก แผนการบำบัดรักษา รวมถึงยาการออกฤทธิ์ของยาและอาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น พร้อมทั้งวิธีการปฏิบัติเมื่อเกิดอาการต่างๆ เหล่านั้น ฯลฯ
      - กำหนดพฤติกรรมของเด็กที่ความคาดหวังร่วมกันระหว่างพ่อแม่ผู้ปกครอง คุณครู ทีมสหสาขาวิชาชีพ และสื่อสารกับเด็ก พ่อแม่ผู้ปกครอง คุณครูให้ชัดเจนเกี่ยวกับพฤติกรรมที่คาดหวังที่ได้กำหนดไว้ว่าต้องการให้เด็กทำพฤติกรรมอะไรบ้าง
      - ดูแลให้เด็กได้รับการรักษาด้วยยาร่วมกับการรักษาด้วยการปรับพฤติกรรมและการรักษาทางจิตสังคม
      - ติดตามและประเมินผลการตอบสนองต่อการรักษาด้วยยา การรักษาด้วยการปรับพฤติกรรมและการรักษาทางจิตสังคม อาการข้างเคียงอื่นๆ ที่เกิดขึ้น รวมทั้งทัศนคติจากพ่อแม่ผู้ปกครอง คุณครู และตัวเด็กเอง
- - - - กลุ่มโรคที่มีความผิดปกติของพัฒนาการทางระบบประสาท ที่มีความบกพร่องของพัฒนาการด้านปฏิสัมพันธ์ทางสังคม การสื่อสารร่วมกับความผิดปกติของพฤติกรรม
    - - 1) มีความบกพร่องด้านการสื่อสารและด้านปฏิสัมพันธ์ทางสังคมในหลายบริบท
        
        มีความผิดปกติทางอารมณ์และทางสังคม
        
        มีความบกพร่องในการสร้าง รักษา และเข้าใจในสัมพันธภาพ
      - 2) มีแบบแผนพฤติกรรม ความสนใจ หรือกิจกรรมที่จำกัดซ้ำๆ (stereotyped)
        
        มีการแสดงกิริยาบางอย่างซ้ำ (mannerism)
        
        ยึดติดกับสิ่งเดิม
        
        มีความสนใจที่จำกัดในขอบเขตที่จำกัดหรือเฉพาะเจาะจง หมกหมุ่นกับสิ่งหนึ่งสิ่งใด
  - - - 2) ปัจจัยทางสมอง
        
        มีช่องว่างในสมอง (ventricle)
        
        มีความผิดปกติของสารเคมีในสมอง
      - 3) ปัจจัยในระยะตั้งครรภ์ ระยะคลอดและระยะหลังคลอด
        
        อายุครรภ์น้อยกว่า 33 สัปดาห์
        
        ภาวะที่ไม่เข้ากันของภูมิคุ้มกันระหว่างมารดาและทารก (immunological incompatibility) ทำเกิดการเซลล์ประสาทของทารก
        
        ภาวะแทรกซ้อนในขณะตั้งครรภ์และการคลอด
      - 1)ปัจจัยทางพันธุกรรม
    - - 1) การรักษาทางยา
        
        ยา methylphenidate ที่ใช้บรรเทาอาการขาดสมาธิ
        
        ยา haloperidol กับ risperidone ที่ใช้บรรเทาอาการหงุดหงิด
        
        ยา fluoxetine ที่ใช้บรรเทาอาการซึมเศร้า ลดพฤติกรรมซ้ำๆ
        
        ยา lorazepam ที่ใช้บรรเทาอาการวิตกกังวล
      - 2) พัฒนาทักษะด้านการสื่อสาร
      - 3) พัฒนาด้านทักษะทางสังคม (social skills)
      - 4) พฤติกรรมบำบัด (behavioral therapy)
      - 5) การบำบัดทางความคิด และพฤติกรรม (cognitive behavioral therapy: CBT)
      - 6) ศิลปะบำบัด (art therapy)
      - 7) ดนตรีบำบัด (music therapy)
      - 8) การฟื้นฟูสมรรถภาพด้านการศึกษา (educational rehabilitation)
      - 9) การให้คำแนะนำครอบครัว
      - 10) การฟื้นฟูสมรรถภาพด้านอาชีพ (vocational rehabilitation)
  - - - การประเมินทางร่างกาย
        
        • การตรวจร่างกาย
        
        • ผลการตรวจอื่นๆ เช่น ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ และการทดสอบทางจิตวิทยา
      - การสังเกตพฤติกรรม โดยเฉพาะการเล่นของเด็ก
      - การใช้แบบคัดกรองพัฒนาการตามช่วงวัย
        
        • PDDSQ ที่ใช้คัดกรองเด็กที่มีอายุ 1-4 ปี
        • PDDSQ ที่ใช้คัดกรองเด็กที่มีอายุ 4-18 ปี
    - - มีพฤติกรรมก้าวร้าว เนื่องจากขาดความสามารถในการควบคุมตนเอง
      - มีความบกพร่องด้านการมีปฏิสัมพันธ์กับบุคคลอื่น เนื่องจากมีพฤติกรรมแยกตัว
      - เสี่ยงต่ออุบัติเหตุ เนื่องจากมีพฤติกรรมอยู่ไม่นิ่ง
      - เสี่ยงต่อการทำร้ายตนเอง เนื่องจากขาดความสามารถในการควบคุมตนเอง
      - เสี่ยงต่อการขาดสารอาหาร เนื่องจากมีพฤติกรรมการรับประทานอาหารซ้ำซาก
    - - • เด็กทำพฤติกรรมใดแล้วได้ผลที่เด็กพอใจก็จะมีแนวโน้มที่เด็กจะกระทำพฤติกรรมนั้นซ้ำอีก
      - • เด็กเรียนรู้จากตัวอย่างหรือตัวแบบ เพราะฉะนั้นถ้าอยากให้เด็กมี
        พฤติกรรมใด ผู้ใหญ่ก็ควรแสดงพฤติกรรมนั้นเพื่อเป็นตัวอย่างที่ดี
      - การเพิกเฉยหรือทำเป็นไมใส่ใจกับพฤติกรรมไม่พึงประสงค์
      - การแยกให้อยู่ตามลำพังชั่วคราว
      - • พฤติกรรมแยกตัว ไม่สนใจเล่นกับเด็กอื่น ๆ
        
        พยายามพาเด็กไปเล่นกับเด็กอื่นหรือพาเด็กไปร่วมกิจกรรมกับกลุ่มเด็กวัยเดียวก้นเมื่อมีโอกาส
        
        ให้แรงเสริมเสริมทางบวก
      - • พฤติกรรมไม่สบตา
        
        เรียกชื่อทุกครั้งเมื่อต้องการพูดคุยกับเด็กหรือต้องการให้เด็กละสายตาจากการมองแบบไร้จุดหมาย
        
        ฝึกให้เด็กสบตาคนอื่น โดยใช้กิจกรรมการเล่นในการฝึกทักษะ
      - • พฤติกรรมซน อยู่ไม่นิ่ง
        
        ฝึกให้เด็กนั่งเก้าอี้ในการทำกิจวัตรประจำวัน
        
        ถ้าเด็กยังนั่งไม่ครบตามเวลาที่กำหนดหรือทำกิจกรรมไม่เสร็จพยายามลุกเดิน ให้จับมือเด็กไว้เบา ๆ พร้อมบอกว่า "นั่งลง" เมื่อเด็กเริ่มทำได้ให้รางวัลเพื่อเป็นการเสริมแรง
        
        พาเด็กไปทำกิจกรรมสร้างสรรค์เพื่อปลดปล่อยพลังงานในร่างกาย
        
        ลดสิ่งเร้าที่ทำให้เด็กไม่มีสมาธิ
        
        สอนระเบียบวินัยให้กับเด็ก
      - • อารมณ์ฉุนเฉียว
        
        เมื่อเด็กมีอารมณ์ฉุนเฉียวให้จับมือเด็กไว้เบา ๆ แสดงสีหน้าเรียบเฉย พร้อมบอกเด็กว่า "ลุกขึ้น" ออกแรงดึงเล็กน้อย
      - • พฤติกรรมก้าวร้าว
        
        เมื่อเด็กมีพฤติกรรมก้าวร้าวให้จับมือเด็กไว้ด้วยสีหน้าเรียบเฉย
        
        ไม่ตำหนิ ดุด่า ประชดประชัน เนื่องจากเด็กอาจไม่เข้าใจสิ่งที่ต้องการให้เด็กทำ แต่ต้องบอกสิ่งที่เด็กควรทำ
        
        ไม่ลงโทษรุนแรงเพื่อให้เด็กหยุด
      - • พฤติกรรมจำกัด ชอบโยกตัว สะบัดมือ
        
        ไม่ด่าทอ ดุด่า ตำหนิ ประชดประชัน หรือลงโทษรุนแรงต่อพฤติกรรมของเด็ก
        
        เบี่ยงเบนพฤติกรรมโดยให้เด็กทำกิจกรรมที่สร้างสรรค์
        
        ให้แรงเสริมทางบวกทันที เมื่อเด็กทำได้
      - • พฤติกรรมการกินอาหารแบบเดิมซ้ำ ๆ
        
        ให้เด็กลองกินอาหารชนิดอื่นก่อนที่จะกินอาหารที่ชอบกินซ้ำ ๆ
        
        ควรทำแบบค่อยเป็นค่อยไปเพื่อให้เด็กสามารถปรับตัวได้ด้วยตนเอง