Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่6 ภาวะผู้ป่วยจิตเวชฉุกเฉิน (Emergency psychiatry) - Coggle Diagram

- - - - อาการเริ่มต้นเป็นอย่างเฉียบพลัน
      - มีประวัติโรคทางกายรื้อรัง เช่น เบาหวาน ตับวาย ไตวาย หรืออาการป่วยทางกายนำ
      - อายุที่เริ่มมีความผิดปกติทางจิตครั้งแรกมากกว่า 45 ปี
      - การสูญเสียความชำนาญในการจัตวางภาพ
  - - - หายใจลึกและเร็วเป็นเวลาหลายนาทีโดยที่ไม่รู้ตัว จากนั้นจะเริ่มมีอาการเจ็บแน่นหน้าอกหายใจไม่อิ่ม วิงเวียน ใจสั่น นิ้วมือจีบยืดเกร็ง (carpopedal spasm)
      - ชาบริเวณริมฝีปาก นิ้วมือ นิ้วเท้า ผู้ป่วยอาจอ่อนแรงและสุดท้ายอาจหมดสติได้
      - การมีอาการขึ้นมาทันทีทันใด
      - ผู้ป่วยอาจจะบอกว่า รู้สึกเหมือนสำลัก หายใจไม่ออก (suffocation)
  - - - suicidal intention ความต้องการที่จะฆ่าตัวตาย
      - suicide committed suicide การฆ่าตัวตายสำเร็จ
      - suicidal ideation ความคิดอยากฆ่าตัวตาย ซึ่งระดับความรุนแรงจะแตกต่างกันไปตามความรุนแรงของ suicidal intention
      - suicidal attempt การพยายามฆ่าตัวตาย
      - self-injurious or self-harm behavior พฤติกรรมที่ตั้งใจทำร้ายตนเองให้บาดเจ็บ จ็บปวดหรือส่งผลทำลายร่างกายโดยไม่มี suicidal intention
  - - - อาการเกิดทันทีและเป็นมากถึงระดับสูงสุดภายใน 10 นาทีร่วมกับอาการทางกายดังต่อไปนี้
      - อย่างน้อย 4 อาการ ได้แก่ ใจสั่น เหงื่อออกมาก มือสั่น ตัวสั่น หอบ หายใจไม่ออก เจ็บแน่น
      - ผู้ป่วยมีความกลัวอย่างรุนแรง
      - หน้าอก คลื่นไส้แน่นท้อง เวียนศรีษะเป็นลม กลัวตาย ชาเจ็บตามผิวหนัง รู้สึกหนาวๆ ร้อนๆ ตามตัว
      - อาจมีอาการต่อไปนี้อย่างน้อย 1 อย่างเป็นเวลาอย่างน้อย 1 เดือน ได้แก่กลัวจะเป็นอีก, กลัว
        จะควบคุมตนเองไม่ได้,กล้วเป็นโรคห้วใจหรือกลัวเสียสติ, มีพฤติกรรมผิดปกติ เช่น ขาดงาน หรือขาดโรงเรียน,อาการที่มีไม่ได้เป็นมาจากภาวะความเจ็บป่วยทางกาย
  - - - อาการพิษสุรา (alcohol intoxication) จะมีความผิดปกติของพฤติกรรมหรือจิตใจขณะที่มีอาการมึนเมา เช่น พฤติกรรมก้าวร้าว การตัดสินใจเสีย และมีอาการทางกายร่วมด้วย
      - อาการขาดสุรา (alcohol withdrawal) เกิดขึ้นเนื่องจากดื่มสุราจัดเป็นเวลานานแล้วหยุดหรือลดปริมาณการดื่มลง อาการขาดสุราจะเกิดภายใน 4 - 12 ชั่วโมง แต่บางรายอาจมีอาการหล้งหยุด 2-3 วัน อาการมักเป็นรุนแรงในวันที่ 2 จะเกิดกลุ่มอาการเหงื่อออกมาก ชีพจรเร็ว มือสั่น นอนไม่หลับ คลื่นไอเจียน
    - - อาการพิษของแอมเฟตามีน (amphetamine intoxication) อาการสำคัญ คือ รู้สึกสบายิดปกติ ร่วมกับอารมณ์รื่นเริงสนุกสนาน จนถึงขั้นความรู้สึกตื่นตัวสูง กระวนกระวายหงุดหงิด โกรธง่าย การตัดสินใจเสีย
      - อาการขาดแอมเฟตามีน (amphetamine withdrawal) เกิดขึ้นเนื่องจากผู้ป่วยขาดแอมเฟตมีนภายใน 2-3 ชั่วโมงจนถึงหลายวัน
    - - อาการพิษจากฝิ่น (opioid intoxication) อาการสำคัญ คือ อารมณ์ร่าเริงในระยะแรกแล้วเปลี่ยนเป็นรู้สึกไม่สุขสบาย พลุ่งพล่าน กระวนกระวายหรือเชื่องช้า
      - อาการขาดฝิ่น (opioid withdrawal) เกิดขึ้นเนื่องจากผู้ป่วยหยุดเสพหรือลดปริมาณลง ฝิ่นซึ่งมีฤทธิ์สั้นอาการขาดสารจะเกิดภายใน 6-24 ชัวโมง โดยจะเกิดอาการวิตกกังวล กระวนกระวาย อยากเสพฝิ่น
- - - - ภาวะที่ต้องได้รับการบำบัดดูแลทันทีทันใด (immediate)
      - ภาวะรีบด่วน (urgent)
      - ภาวะกึ่งรีบด่วน (semi-urgent)
      - ภาวะฉุกเฉิน (emergency)
      - ภาวะไม่รีบด่วน (non-urgent)
    - - ตามความรุนแรงของปัญหาที่ประเมินได้เพื่อจัดการให้ผู้ป่วยปลอดภัยและอาการสงบลง (stabilize patient) โดยการช่วยเหลือด้านร่างกายให้พันขีด อันตรายก่อนเป็นอันดับแรกในกรณีที่ผู้ป่วยมีปัญหาทางกายร่วมด้วย
      - ภาวะรีบด่วน (urgent)
        
        ต้องให้การดูแลภายใน 30 นาที การช่วยเหลือผู้ป่วยที่มีโอกาสหรือมีความเป็นไปได้ที่จะเป็นอันตรายต่อตนเองและผู้อื่น
        
        สังเกตและให้การดูแลผู้ป่วยอย่างต่อเนื่องอย่างน้อย ๆทุก 10 นาที เฝ้าระวังและตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงสภาพจิต ให้การบำบัดเพื่อให้อาการสงบ
      - ภาวะกึ่งรีบด่วน (semi-urgent)
        
        ให้การดูแลภายใน 60 นาที ผู้ปวยอยู่ในภาวะ เครียดไม่สุขสบาย (distress) หงุดหงิดง่ายแต่ไม่ก้าวร้าว ให้ความร่วมมือในการตรวจรักษา สามารถพูดหรือสื่อสารได ขัดเจน มีอาการซึมเศร้าหรือวิตกกังวลแต่ไม่มีความคิดฆ่าตัวตาย
        
        สังเกตและให้การดูแลผู้ป่วยอย่างต่อเนื่องอย่างน้อยทุกๆ 30 นาทีให้การบำบัดเพื่อให้อาการสงบ
      - ภาวะฉุกเฉิน (emergency)
        
        ต้องให้การดูแลภายใน 10 นาทีการช่วยเหลือ
        ผู้ป่วยที่มีภาวะเสี่ยงที่จะเป็นอันตรายต่อตนเองและผู้อื่น
        
        สังเกตและให้การดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิดตลอดเวลา ให้การรักษาเพื่อให้อาการสงบ เฝ้าระวังและมีการประเมินภาวะสุขภาพจิตและระดับความรุนแรงซ้ำ ดูแลสิ่งแวดล้อมให้ปลอดภัย จำกัดพฤติกรรมผู้ป่วย
      - ภาวะไม่รีบด่วน (non-urgent)
        
        ให้การดูแลภายใน 120 นาที ผู้ป่วยอยู่ใน ภาวะเครียดหรือไม่สุขสบายเรื้อรั้ง(distress) มีประวัติโรคทางจิตเวชเรื้อรัง มีประวัติการเจ็บป่วยแน่ซัดแต่ไม่เป็น อันตรายต่อตนเองและผู้อื่นหรือมีปัญหาทางจิตสังคม
        
        สังเกตและให้การดูแลผู้ป่วยอย่างน้อยทุกๆ 60 นาที
      - ภาวะที่ต้องได้รับการบำบัดดูแลทันทีทันใด (immediate)
        
        ให้การช่วยเหลือภาวะฉุกเฉินทางร่างกายให้พ้นขีดอันตรายก่อน โดยให้การรักษาที่จำเพาะตามอาการและสาเหตุ (ถ้าทราบ) สังเกตและให้การดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิดตลอดเวลา
    - - เมื่อผู้ป่วยอาการสงบ พ้นภาวะที่จะเป็นอันตรายต่อตนองและผู้อื่น พ้นขีดอันตราย ควบคุมตนเองได้มากขึ้น และให้ความร่วมมือในการตรวจรักษา
        
        การตรวจสภาพจิตทั่วไป
        
        การตรวจร่างกายซ้ำ
        
        การวินิจฉัยและการวางแผนการบำบัด
        
        การสัมภาษณ์
    - - เมื่อผู้ป่วยอาการดีขึ้นและมีการประเมินซ้ำแล้ว อาจพิจารณาให้ผู้ปวยกลับบ้านหรือส่งต่อไปรักษาที่หน่วยอื่น
        
        ส่งไปรักษาที่แผนกผู้ป่วยนอกต่อไป หรือส่งปรึกษาแผนกอายุรศาสตร