Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ทักษะการสอนสำหรับครู ทักษะการอธิบายและเล่าเรื่อง - Coggle Diagram
ทักษะการสอนสำหรับครู ทักษะการอธิบายและเล่าเรื่อง
ประโยชน์ของการอธิบายและการเล่าเรื่อง
ช่วยให้ผู้เรียนได้รับความรู้ ข้อมูลหรือรายละเอียดอย่างสมบูรณ์
ช่วยให้เกิดสัมพันธภาพที่ดีระหว่างผู้สอนกับผู้เรียน ผู้เรียนจะเกิดเจตคติที่ดีต่อผู้สอน
ช่วยเพิ่มพูนความรู้ทางภาษา และช่วยฝึกทักษะทางภาษาแก่ผู้เรียน ทั้งด้านการฟังและการพูด
ช่วยสร้างบรรยากาศที่ดี ถ้าผู้สอนมีทักษะและเทคนิคในการอธิบายและเล่าเรื่องจะ
ช่วยผ่อนคลายความตึงเครียด ทําให้ผู้เรียนเรียนด้วยความสนุกสนานเพลิดเพลิน
ช่วยสร้างเสริมลักษณะนิสัยและคุณธรรมอันดีงามได้ ถ้าครูนําเรื่องที่แฝงคติ ข้อคิด - ปรัชญา มาเล่าให้ฟัง นักเรียนจะได้รับประโยชน์จากเรื่องที่ฟังโดยไม่รู้ตัว
ช่วยกระตุ้นความสนใจของผู้เรียน ทําให้ผู้เรียนตื่นตัวสนใจเรียนดีขึ้น
ช่วยส่งเสริมจินตนาให้แก่ผู้เรียน อาจให้ผู้เรียนวาดภาพตามความนึกคิดหลังจากฟังครูเล่า
หรือให้เขียนแสดงความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ต่างๆได้ดี
ความหมายของหลักการอธิบาย
การบอกกล่าวขยายความ เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจชัดเจนขึ้น อาจเป็นการอธิบายข้อความที่สอน อธิบายเพื่อเปรียบเทียบ อธิบายเพื่อแสดงให้เห็นขั้นตอน ฯลฯ
บุคลิกของผู้อธิบายมีส่วนส่งเสริมความเข้าใจแก่ผู้เรียน ถ้าผู้สอนมีความเป็นกันเอง มี ความเข้าใจในตัวผู้เรียน มีความใจเย็น และมีความมั่นใจในการอธิบาย ย่อมช่วยให้ผู้เรียนสนใจ และตั้งใจฟังเพื่อให้เกิดความเข้าใจ
ความรู้ของผู้อธิบายมีส่วนเสริมให้ผู้เรียนเกิดความเข้าใจอย่างชัดเจนแจ่มแจ้ง ถ้าผู้สอน มีความรู้ แม่นยํา รู้จริง รู้กว่าง และรู้สึก การอธิบายย่อมละเอียดและขยายความได้แจ่มแจ้งกว่าผู้ ที่มีความรู้น้อย ทําให้ผู้เรียนเกิดความเข้าใจอย่างชัดเจน เช่น ผู้สอนอาจยกตัวอย่างประกอบ กอุทาหรณ์สอนใจ อาจเปรียบเทียบ อาจเล่าประสบการณ์เสริม เพื่อเป็นการอธิบายขยายความให้แก่ผู้เรียน
ทักษะการอธิบายและทักษะการใช้วาจากิริยาท่าทางประกอบการอธิบายได้อย่าง เหมาะสม จะช่วยเสริมความเข้าใจแก่ผู้เรียนได้ดี ผู้สอนที่มีทักษะทั้งสองด้านนี้จะสามาระทําให้ ผู้เรียนเข้าใจบทเรียนได้ดี และกระตุ้นความสนใจผู้เรียนได้ดี
การเตรียมตัวการอธิบายเป็นส่วนสําคัญในการทําให้ผู้เรียนเข้าใจเรื่องได้โดยไม่สับสน ถ้าผู้สอนเตรียมการมาดี มีการวางลําดับเรื่องที่จะอธิบาย แล้วอธิบายตามลําดับที่เตรียมไว้ มีการ สรุปเป้ฯช่วงๆ จะช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจเรื่องได้โดยไม่สับสน
การใช้สื่อประกอบการอธิบาย จะช่วยเสริมความเข้าใจได้ดี ผู้สอนอาจใช้แผ่นใส ใช้ภาพ ใช้แผนภูมิ ใช้กระดานดํา ฯลฯ ประกอบการอธิบาย ผู้เรียนจะเข้าใจได้ชัดเจนขึ้น
หลักการเลือกเรื่องที่จะนำมาเล่า
เรื่องควรมีคุณค่าต่อพัฒนาการทางสติปัญญา และการใช้ภาษาของผู้เรียน
ควรมีคุณค่าทางศีลธรรมจรรยา เป็นเรื่องที่สุภาพ และส่งเสริมให้เกิดเจตคติที่ดีงาม
ควรเลือกเรื่องที่เหมาะสมกับสภาพของเด็ก คือ เหมาะสมกับวัย หรือสติปัญญา
ควรมีเรื่องหลายๆ ประเภท ไม่ซ้ำกัน
เรื่องไม่ยาวหรือสั้นเกินไป ไม่สับสนวกวน
ไม่ควรใช้เรื่องที่ทําให้เด็กเสียสุขภาพจิต เช่น เรื่องที่ทําให้เด็กเกิดความหวาดกลัวซึ่งเป็นการทรมานใจเด็กอย่างร้ายแรง
เรื่องราวที่นํามาเล่าควรสนุกสนาน เร้าความสนใจ มีคติพจน์แฝงอยู่ แต่ไม่ควรเป็นเรื่องเพ้อฝัน ขาดเหตุผล เพราะอาจจะทําให้เด็กหลงเชื่ออย่างงมงาย
ข้อควรคํานึงถึงในการอธิบายและเล่าเรื่อง
ผู้สอน ควรมีบุคลิกภาพที่เป็นกันเองกับผู้ฟัง เป็นผู้ที่ยิ้มแย้มแจ่มใส ไม่มีท่าทางขึงขังดู น่ากลัว และมีความมั่นใจ พร้อมที่จะให้ผู้ฟังซักถามได้
เรื่องและวิธีเล่าต้องไม่ยืดยาวเยิ่นเย้อซ้ำซากหรือสับสน ซึ่งจะให้เกิดความเบื่อหน่าย และได้ผลไม่ตรงกับจุดประสงค์ที่กําหนดไว้
ถ้าเกิดอาหารประหม่าก่อนออกไปอธิบายหรือเล่าเรื่อง ควรระงับด้วยวิธีต่างๆ เช่น สูดลมหายใจยาวๆ ทําใจให้เป็นปกติ ปลอบใจตัวเองว่าเป็นเรื่องธรรมดา หลีกเลี่ยงการถือกระดาษ เพราะจะเห็นได้ชัดเจนว่ามือสั่น ที่สําคัญควรเตรียมตัวให้พร้อม
ใช้ภาษา น้ำเสียง และท่าทางประกอบการเล่าให้สอดคล้องกับเนื้อเรื่อง เช่น ท่าทาง การต่อสู้ของตัวละคร การใช้น้ําเสียงเปลี่ยนไปตามคําพูดของตัวละคร การเน้นเสียงหนังเบา การ แสดงความรู้สึกโกรธ พอใจ เสียใจ ดีใจ ฯลฯ ออกทางสีหน้า
บรรยากาศของชั้นเรียนอยู่ในสภาวะที่เหมาะสม คือ ไม่มีเสียงรบกวน มีความสบายใน การนั่งฟัง ทําให้นักเรียนรู้สึกผ่อนคลายขณะที่ฟัง
นักเรียนอยู่ในลักษณะพร้อมที่จะฟังครู จึงต้องดูความพร้อมของนักเรียนก่อนที่จะเล่า หรืออธิบาย