Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การดูแลเด็กที่มีปัญหาระบบทางเดินหายใจ ที่พบบ่อยในเด็ก, นางสาวณัฐณิชา…
การดูแลเด็กที่มีปัญหาระบบทางเดินหายใจ
ที่พบบ่อยในเด็ก
Acute laryngotracheobronchitis ,Viral croup กล่องเสียงและหลอดลมอักเสบเฉียบพลัน
สาเหตุ
การติดเชื้อทางเดินหายใจ
ไวรัส
parainfluenza viruses type1-3 ร้อยละ50-75
influenza AและB
respiratory syncytial virus(RSV)
แบคทีเรีย
เป็นสาเหตุแต่พบน้อย
Mycoplasma pneumoniae
มักพบในเด็กโตและอาการไม่รุนแรง
พยาธิสภาพ
กล่องเสียง หลอดลม หลอดคอ อักเสบและบวม
โดยเฉพาะใต้กล่องเสียง (Subglottic region)
ทำให้อุดกั้นทางเดินหายใจส่วนบนเฉียบพลัน
อาการ
ไข้ ไอ เจ็บคอ หายใจลำบาก
ไอเสียงก้อง (barking cough) เสียงแหบ
หายใจได้ยินเสียง stridor ไม่รุนแรงหายได้เอง
บางรายรุนแรงจนเกิดภาวะพร่องออกซิเจนเฉียบพลัน
ไม่ตอบสนองต่อการพ่นยาทั่วไป
ส่วนใหญ่พ่น Adrenaline
◼ต้องใส่ Endotracheal tube
Tonsilitis / Pharyngitis
สาเหตุ
การติดเชื้อแบคที่เรีย ไวรัส
Beta Hemolytic streptococcus gr. A
อาการ
ไข้ ปวดศีรษะ ไอ เจ็บคอ
ในรายที่มีตุ่มใสหรือแผลตื้นที่คอ
หอย หรือเพดานปาก
สาเหตุจะเกิดจาก Coxsackie Virus
เรียกว่า Herpangina
คำแนะนำที่สำคัญคือ ให้กินยา Antibiotic ให้ครบ 10 วัน
เพื่อป้องกันไข้รูห์มาติค และหัวใจรูห์มาติคหรือ
กรวยไตอักเสบเฉียบพลัน AGN
การรักษา
การผ่าตัดต่อมทอนซิล(tonsillectomy)
บ่งชี้ในรายที่ติดเชื้อเรื้อรัง/เป็นๆหายๆ/อุดกั้นทางเดินหายใจส่วนบน
จนรบกวนชีวิต
สงสัยว่าเป็นมะเร็ง
การดูแล
ให้เด็กนอนตะแคงด้านใดด้านหนึ่ง เพื่อสะดวกต่อการระบายเสมหะและน้ำลาย
สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด เช็คVital sign
ถ้าเด็กรู็ตัวดี ให้นั่ง1-2ชม. อมน้ำแข็งเพื่อหยุดเลือด
รับประทานอาหารเหลวป้องกันการระคายเคือง
หลังผ่าตัด
1-วันแรกนอนศีรษะสูง ใช้หมอนหนุน
ผู้ป่วยจะมีแผลที่ผนังในคอ ให้อม/ประคบน้ำแข็งบ่อยๆ
แนะนำให้รับประทานอาหารอ่อนที่ค่อนข้างเย็น
เช่น ไอศกรีมข้นๆ
หลีกเลี่ยงการแปรงฟันลึกเกิน เพราะอาจมีเลือดออก
ไม่ควรรับประทานอาหารแข็ง ร้อน เผ็ด วิตามินสูง
กลั้วคอและทำความสะอาดบ่อยๆ
Sinusitis ไซนัสอักเสบ
สาเหตุ
เกิดจากการติดเชื้อ ไวรัส แบคทีเรีย เชื้อรา
เมื่อติดเชื้อจะทำให้เยื่อบุโพรงอากาศบวม ทำให้เกิดภาวะอุดตันช่องระบายของโพรงอากาศข้างจมูก
ผลของการติดเชื้อทำให้การทำงานของ cilia ผิดปกติ ร่วมกับมีสารคัดหลั่งออกมามาก และมีความหนืดมากขึ้น
เมื่อจาม สูดหรือสั่งน้ำมูกจะทำให้เชื้อแบคทีเรียมีโอกาสเข้าไปในอากาศข้างจมูกได้ง่าย
มีสองระยะ
Acute sinusitis ระยะของโรคไม่เกิน 12 สัปดาห์
Chronic sinusitis อาการจะต่อเนื่องเกิน 12 สัปดาห์
อาการ
ไข้สูงมาก ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว น้ำมูกไหล ไอ ลมหายใจมีกลิ่น
ปวดบริเวณหน้าผากและหัวคิ้วมาก
การดูแลรักษา
ให้ยา antibiotic ตามแผนการรักษา
ให้ยา paracetamal เพื่อลดไข้ และบรรเทาอาการปวดศีรษะ
ให้ยาแก้แพ้ในรายที่เรื้อรัง สาเหตุมาจากโรคภูมิแพ้
ไม่ให้ยาแก้แพ้ในรายที่เฉียบพลัน เพราะจะทำให้จมูกและไซนัสอักเสบ
ให้ยาSteroid เพื่อลดอาการบวม ลดการคั่งของเลือดที่จมูกทำให้รูเปิดของโพรงไซนัสสามารถระบายสารคัดหลั่งได้ดีขึ้น
การล้างจมูก
ชะล้างคราบ หนอง ลดเชื้อโรค ล้างวันละ 2 ครั้ง
ป้องกันการลุกลามของเชื้อโรคจากจมูกและไซนัสไปสู่ปอด
ช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้อีกด้วย บรรเทาอาการ
คัดแน่นจมูก ทำให้หายใจโล่งขึ้น บรรเทาอาการระคายเคืองในจมูก
Asthma หอบหืด
สาเหตุ
เป็นภาวะที่มีการอักเสบเรื้อรังของหลอดลม
(Chronic airway inflammation
ซึ่งการอักเสบของหลอดลมมีผลทำให้เยื่อบุผนังหลอดลม มีปฏิกริยาตอบสนองต่อสารภูมิแพ้มากกว่าปกติ
ทำให้เกิดพยาธิสภาพ 3 อย่าง
หลอดลมหดเกร็งตัว(Brochospasm)
หลอดลมตีบแคบลง (Stenosis)
มีการสร้างเมือกเหนียวจำนวนมาก (Hypersecretion)
เมื่อพยาธิสภาพ 3 อย่างเกิดขึ้น ทำให้เด็กหายใจหอบเหนื่อย ต้องได้รับยาขยายหลอดลม ได้รับออกซิเจน ลดการทำกิจกรรม
ได้ยาลดอาการบวม เช่น Dexa ซึ่งเป็นยา Steroid
ไม่เคาะปอด จะทำหใ้หลอดลมเกิดการหดเกร็งมากขึ้น
อาการ
เริ่มด้วยหวัด ไอ เสมหะ
ถ้าไอมากขึ้นเรื่อยๆไอจะมีเสียงWheezing
เด็กบางคนจะมีอาการไออย่างเดียว และมักจะมีอาการอาเจียนร่วมด้วย อาการจะดีขึ้น เมื่อเด็กได้อาเจียนเสมหะออก
การรักษา
รักษาหอบหืด ลดอาการของเด็ก ให้มีกิจกรรมได้ตามปกติ หลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นและใช้ยาอย่างถูกต้อง
ยาขยายหลอดลม ( Relievers )
ชนิดพ่น
หายได้เร็ว ช่วยให้หายใจโล่งขึ้น
บางกลุ่มได้รับกลุ่มSteroid
หลังให้ยาต้องบ้วนปากทุกครั้ง ป้องกันเชื้อรา
ชนิดรับประทาน
การใช้ baby haler
ต้องล้างทำความสะอาดบ่อยๆ แต่ไม่จำเป็นต้องทุกครั้งหลังใช้ ล้างด้วยน้ำยาล้างจานตากให้แห้ง
หลังล้างทำความสะอาด ต้องสอนผู้ป่วย ให้พ่นยาทิ้ง 1 ครั้ง เพื่อให้ยาจับผนังของ Spacer ก่อน เพื่อให้ยาครั้งต่อไปเข้าผู้ป่วย
หลอดลมอักเสบ( Bronchitis)
หลอดลมฝอยอักเสบ(Bronchiolitis)
เกี่ยวกับ
เชื้อที่พบบ่อยที่สุด Respiratory syncytial virus : RSV
เด็กที่ไม่กินนมแม่จะพบได้ค่อนข้างสูงกว่าเด็กทั่วไป
พบในเด็กเล็กมากกว่าเด็กโต
กลไกการเกิด
เชื้อไวรัสทำลายเนื้อเยื่อของหลอดลมฝอย ทำให้อักเสบ บวม เสมหะคั่ง เกิดการอุดกั้นของหลอดลมฝอย ทำให้แลกเปลี่ยนแก๊สไม่ได้
อาการ
เริ่มจากไข้หวัดเล็กน้อย น้ำมูกใส จาม เบื่ออาหาร
ต่อไปเริ่มไอ หายใจเร็ว หอบ หายใจมีปีกจมูกบาน
การรักษา
รักษาตามอาการ
ดูแลให้เด็กได้รับออกซิเจนอย่างเพียงพอ ดูแลไข้
ดูแลปัญหาการติดเชื้อ เสริมสร้างภูมิต้านทานให้อาหารที่มีประโยชน์ โปรตีน
Pneumonia ปอดบวม
สาเหตุ
สำลักสิ่งแปลกปลอม
ติดเชื้อ
แบคทีเรีย
ไวรัส
อาการ
ไข้ ไอ หอบ
ดูดน้ำ ดูดนมน้อยลง ซึม
เกณฑ์ที่องค์การอนามัยโลกใช้ตัดสิน Pneumonia
เด็กแรกเกิด
อัตราการหายใจที่มากกว่า 60 ครั้ง/นาที
2เดือน-1ปี
อัตราการหายใจที่มากกว่า 50 ครั้ง/นาที
1-5 ปี
อัตราการหายใจมากกว่า 40 ครั้ง/นาที
การรักษา
ดูแลให้ได้รับน้ำอย่างเพียงพอ เป็นเรื่องสำคัญเพื่อให้เสมหะอ่อนตัวขับ ออกได้ง่าย ช่วยลดไข้
ดูแลเรื่องไข้ Clear airway suction เพื่อให้การแลกเปลี่ยนออกซิเจนเป็นไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ดูแลแก้ไขปัญหาพร่องออกซิเจน
ให้ยาขยายหลอดลม ยาขับเสมหะ ยาฆ่าเชื้อ
การพยาบาล
ปัญหาการอุดกั้นทางเดินหายใจเป็นปัญหาสำคัญ
เด็กโตต้องสอนการไออย่างถูกวิธี กระตุ้นให้ดื่มน้ำมากๆ
ในรายที่เสมหะอยู่ลึกให้ Postural drainage โดยการเคาะปอด และSuction เพื่อป้องกันภาวะปอดแฟบ (Atelectasis)
Postural drainage จะช่วยทำให้เสมหะที่อยู่ส่วนปลายถูกกระตุ้น ให้เลื่อนขึ้นมาถึงปลายสายดูดเสมหะ ช่วยให้เสมหะถูกดูดออก จากหลอดลมได้อย่างมีประสิทธิภาพ
จัดให้ผู้ป่วยนอนศีรษะสูง หรือนอนทับข้างที่มีพยาธิสภาพเพื่อให้ปอดข้างที่ดีขยายตัวได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับออกซิเจนอย่างเพียงพอตามแผนการรักษา
นางสาวณัฐณิชา คำสุวรรณ
เลขที่26 62111301027