Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีความผิดปกติ ระบบทางเดินอาหาร ทางเดินน้ำดีตับและตับออ่…
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีความผิดปกติ ระบบทางเดินอาหาร ทางเดินน้ำดีตับและตับออ่น
ระบบทางเดินอาหาร
ระบบทางเดินอาหารสวนบน (Upper GI) เริ่มตั้งแต ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ถึงล้าไสเล็กส่วน Duodenum
ระบบทางเดินอาหารส่วนล่าง (Lower GI) เริ่มตั้งแต่ลำไส้เล็กส่วน jejunum ลำไส้ใหญ่ ถึงทวารหนัก
มะเร็งหลอดอาหาร (CA esophagus)
ปัจจัยเสี่ยง
การสูบบุหรี่
ผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม
การดื่มเหล้า
เส้นใยหิน
ไนโตรซามีน
อาการและอาการแสดง
เมื่อหลอดอาหารลีบตีบตัน ทำให้มีอาการกลืนลำบาก
มีความรู้สึกว่ามีอาการติดที่คอหรือลิ้นปี่
ผอม ซีด จากการขาดอาหาร
มีเสียงแหบและคลำพบก้อนที่คอได้
ถ้าเป็นมากหลอดอาหารจะทะลุเข้าหลอดลม ทำให้ผู้ป่วยไอและสำลักอาหารได้
การวินิจฉัยโรค
การทำ esophago scope
การทำ CT scan และ bronchoscopy
การทำ Barium Swallow
วิธีการรักษา
การผ่าตัด
ส่วนที่เหลือของหลอดอาหารจะถูกต่อเข้ากับ กระเพาะอาหาร
การรักษาแบบประคับประคอง
การใสส่ายยางเข้าไปในกระเพาะอาหารหรือลำไส้เล็ก
การขยายหลอดอาหารที่ตีบ
การใส่ท่อหรือวัสดุถ่างขยายหลอดอาหารที่ตีบอยู่คาไว้
การสร้างทางเดินอาหารสู่กระเพาะอาหารใหม่
การใช้แสงเลเซอร์ทำลายก้อนมะเร็ง
การผ่าตัดเอาส่วนของหลอดอาหารที่ เป็นมะเร็งออก (esophagectomy)
เคมีบำบัด
การฉายรังสี
การให้อาหารทางสายสวนกระเพาะอาหาร
ชนิดของอาหาร นม อาหารปั่นเหลว ควรให้อยู่ ในท่าศีรษะสงู หลังให้อาหารเสรจ็อย่างน้อย 30 -60 นาที
วิธีการให้อาหารทางสายสวนกระเพาะอาหาร
การให้อาหารแบบหยดช้าๆ เป็นมื้อๆ
การให้อาหารแบบหยดช้าๆ อย่างต่อเนื่่อง
การให้อาหารแบบให้ปริมาณทั้งหมดในเวลาสั้น ๆ
แผลในระบบทางเดินอาหาร (peptic ulcer)
gastric ulcer: GU
มักเกิดแผลที่กระเพาะส่วน antrum ลักษณะของบาดแผลมักเลยชั น mucosa อาการปวดจะเป็นปวดแบบแสบบรเิวณ epigastrium จะมีอาการปวดภายหลังรับประทานอาหาร 1-2 ชม.
duodenal ulcer
ลักษณะบาดแผลมักลึกถึงชั้นกล้ามเนื้อ ปวดแน่น ๆ ช่วง 2-4 ชั่วโมงหลังอาหารหรือขณะท้องว่าง
ภาวะแทรกซ้อน
Perforation
Obstruction
Hemorrhage
การรักษา
การให้ยา
การรักษาผ่าน endoscope เช่น จี้จุดเลือดออก
Gastric lavage
การพยาบาล
บรรเทาอาการเจ็บปวด ให้ยาตามแผนการรักษา พักผ่อนอย่างเพียงพอ
ส่งเสรมิภาวะโภชนาการ หลีกเลี่ยงอาหารที่กระตุนการหลั่งกรด เช่น แอลกอฮอล เครื่องดื่มและอาหารที่มีคาเฟอีน รวมทั้งนม อาหารที่มีครีมเป็นส่วนประกอบ
ป้องกันภาวะแทรกซ้อน Hemorrhage, perforation, และ obstruction
ภาวะแทรกซอ้น
อาการลำไส้ทะลุ อาการปวดแน่นอย่าง ทันทีทันใดบริเวณ mid epigastric และจะกระจายไปทั่วทอง เยื่อบุช่องท้องอักเสบผู้ป่วยจะมี อาการปวดท้องมาก มีไข้สูง ตรวจร่างกาย พบหน้าท้องแข็งเกร็ง
สังเกตภาวะอุดตัน stop bleed โดยการท้า saline lavage ในรายที่มีเลือดออก หรือจุดประสงค์เพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวดดูดสิ่งคัด หลั่ง ในรายที่มีลำไส้อุดตัน
Billoth 1 และ Billoth 2
การพยาบาล
ป้องกันภาวะแทรกซ้อน
gastric dilation
การอุดตัน (obstruction)
การทะลุ (perforation)
ส่งเสริมให้ได้รับสารอาหารเพียงพอกับความต้องการของร่างกาย โดยเฉพาะในรายที่มีการตัดกระเพาะอาหารอาจต้องให้ อาหารน้อยๆ
แนะนำถึงการปฏิบัติตนเกี่ยวกับการปฏิบัติตนเกี่ยวกับนิสัยในการรับประทานอาหาร
ให้คำแนะนำเกียวกับการดูแลตนเอง
การตกเลือดระบบทางเดินอาหาร (Gastrointestinal bleeding)
สาเหตุ
upper GI bleeding
แผลในกระเพาะอาหารและสำไส้เล็กส่วนต้น
การอักเสบของผนังเยื่อบุกระเพาะอาหารและเส้นเลือดดำโป่งพอง
lower GI bleeding
เลือดออกจากริดสีดวงทวาร
การเกิดการกระทุ้งที่ลำไส้
ผู้ป่วยมะเร็งลำไส้
อาการและอาการแสดง
อาจมีอาเจียนเป็นเลือด
การถ่ายอุจจาระเป็นสีดำเหลวเหมือน ยางมะตอย
การตรวจวนิจิฉัย หาตำแหน่ง
Proctoscopy
sigmoidoscopy
Gastroscopy
Barium enema
การรักษา
การทำให้เลือดหยุดโดยเร็ว
วินิจฉัยถึงสาเหตุของการเกิด โดยเร็วเพื่อแก้ไขที่ สาเหตุ
ให้เลือดและสารน้ำ
ในรายที่ห้ามเลือดไม่ได้ผลอาจต้องพิจารณารักษา โดยการผ่าตัด
การพยาบาล
เตรียมการให้เลือด
การดูแลช่วยเหลือในการห้ามเลือด
ประเมินอาการช็อก
ให้ยาตามแผนการรักษา
การป้องกันไม่ให้มีการตกเลือดในระบบทางเดินอาหาร
ภาวะเครียด การดื่มสุรา
กรดไหลย้อน (Gastroesophageal reflux disease, GERD)
สาเหตุ
กล้ามเนื้อหูรูดของหลอดอาหารส่วน ปลายปิดไม่สนิท (Lower Esophageal Sphincter LES)
ปัจจัยเสี่ยง
รับประทานไม่ตรงเวลา รับประทานอาหารแล้วนอน
ความอ้วน การสูบบุหรี่
ผู้ป่วยที่ไอเรื้อรัง เช่น หอบหืด
การใช้ยา NSAIDs
การใส่เสื้อผ้าคับรัดโดยเฉพาะช่วงหน้าท้อง
ภาวะแทรกซ้อน
Erosive Esophagitis
Esophageal stricture
Barrett esophagus
การรักษา
การรักษาด้วยการผ่าตัด
การรักษาทางยา ในกลุ่ม Proton pump inhibitor เช่น omeprazone dexlansoprazole
การพยาบาล
ไม่ให้ปล่อยให้หิวหรือรับประทานมากจนอิ่มเกินไป
หลีกเลี่ยงอาหารที่มีกระตุนการหลั่งกรด เช่น พริกไทยดำ เครื่องดื่มรสเปรี้ยว
หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารทอด ๆ หรือมัน ๆ
Appendicitis
การประเมินปญหา
อาการปวดท้องมากอย่างรุนแรงทันทีทันใด ระยะแรก ปวดมวนไม่รุนแรง บอกตำแหน่งไม่ชัดเจน หรืออาจปวดมากรอบสะดือใต้ลิ้นปี่
การตรวจร่างกาย กดบริเวณ Mc. Burney, s point แล้วปล่อยมือจะเจ็บ (Rebound Tenderness)
การรักษา
การผ่าตัด ภายในไม่เกิน 1-2 ชั่วโมง
การผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง (open appendectomy)
การผ่าตัดโดยการ ส่องกล้อง (Laparoscopic appendectomy)
การพยาบาล
งดน้ำและอาหารทางปากทุกชนิด
ประเมินอาการปวด จัดท่าศีรษะสูง (high flower, s position)
ประเมินภาวะติดเชื้อของเยื่อบุช่องท้อง
สังเกตอาการและอาการแสดงของภาวะติดเชื้อ ของเยื่อบุช่องท้อง ได้แก่ •อาการปวดท้องอย่างรุนแรง •ขยับหรือกระเทือนถูกจะรูสึกเจ็บ
การพยาบาลโรคไสติ่งอักเสบ
ภาวะเยื่อบุช่องท้องอักเสบ (peritonitis)
สาเหตุ
อาจเกดิจากเทคนิคการปลอดเชื้อ ไม่ดีระหว่างการผ่าตัดช่องท้อง
การล้างไตทางหน้าท้อง
การเกิดแผลของอวยัวะภายในช่องท้องจนทะลเุขาไปในช่องท้อง
แบคทีเรียชนิดเกิดขึ้นเอง
ภาวะแทรกซ้อน
ภาวะ hypovolemia
การติดเชื้อ
ภาวะช็อก
การรักษา
การให้สารน้ำทดแทน
บรรเทาอาการปวดการอาเจียน
การใส่สายยางทางเดินอาหารและต่อระบบดูดสูญญากาศ
ส่งเสริมให้ออกซิเจนอย่างเพียงพอต่อร่างกาย
ยาปฏิชีวนะตามกลุ่มเชื้อ
การผ่าตัด
Intestinal
Diverticular Disease of colon
การรักษา
การผ่าตัดลำไส้ที่มีพยาธิสภาพรวมกับต่อลำไส้ส่วนที่เหลือเขาด้วยกันแต่ไม่ทำ ทวารเทียม
การผาตัดล้าไสที่มีพยาธิสภาพทิ งรวมกับท้าทวารเทียม
การพยาบาล
ให้คำแนะนำในเรื่องการรับประทานอาหารไฟเบอรสูง ลดอาหารไขมันและเนื้อสัตว์สีแดง
ชั่งน้ำหนักตัวและคำนวณพลังงานที่ร่างกายต้องการ
ต้องหลีกเลี่ยงการเพิ่มแรงดันในช่องท้อง
สังเกตอาการ peritonitis ปวดท้อง คลื่นไส้อาเจียน ถ่ายอุจจาระมีเลือดปน
ภาวะลำไส้อุดตัน
mechanical obstruction
สาเหตุที่ lumen ของลำไส้อุดตัน ซึ่งส่วนใหญ่จะมีการอุดตันที่ส่วน Ileum เพราะเป็นส่วนที่แคบที่สุดของลำไส้เล็ก 90% ของการอุดตันเกิดขึนที่ลำไส้เล็ก mechanical obstruction
nonmechanical obstruction
สาเหตุ เกิดจากระบบกล้ามเนื้อประสาท (neuromuscular) หรือโรคหลอดเลือด ภาวะลำไส้ อัมพาต (paralytic ileus)
การรักษา
การผ่าตัดตกแตง (surgical repair)
ให้สารน้ำและอิเล็กโทรไลต์อยางเพียงพอ
เริ่มแรกตองลดการคั่งคางของสิ่งคัดหลั่งในลำไส ้(decompression intestinal)
ให้ยาบรรเทาอาการปวด
ไสเลื่อน (Hernia)
อาการ
การที่มีกอน กอนนี จะโตขึ นเวลายกของหนักหรือไอแรงๆจะท้าใหกอนโผล ออกมา และ อาจจะไดความรูสึกมีเสียงเคลื่อนไหวของล้าไส เมื่อนอนลงหรือจับกอนดันกลับกอนจะ หายไป
การรักษา
การผาตัด Hernioplasty วิธีนี จะใชแผนสารสังเคราะหเย็บปดรูหรือจุดออน
การผาตัด Herniorrhaphy ผาตัดบริเวณไสเลื่อนเผื่อน้าไสกลับเขาในชองทองแลว ก็เย็บซอมรูหรือจุดออน
การพยาบาล
ภาวะติดเชื อจากล้าไสเนา โดยการวัด สัญญาณชีพมีไข ชีพจร เร็ว ช็อก (ความดัน โลหิตต่้า)
ภาวะวิตกกงัวลเกยี่วกบัการผาตดั โดยการ สังเกตอาการแสดงของผูปวย เชน •ไมใหความรวมมือในการรักษา •ไมสนทนากับผูอื่น
คำแนะนำการปฏิบัติตัวก่อนกลับบ้าน
ใส่กางเกงใน supporter
แผลห้ามถูกน้ำ
ห้ามยกของหนักภายใน 6 สัปดาหหลังผ่าตัด
วันหลังผ่าตัดตัดไหม หากพบสิ่งผิดปกติของแผลให้มาโรงพยาบาลก่อนวันนัด
ห้ามเบ่งหน้าท้อง ระวังไม่ให้ท้องผูก
ลำไส้ใหญ่อักเสบ (ulcerative colitis)
อาการและอาการแสดง
•อาการถ่ายเหลว •ปวดท้อง •มีเลือดออกทางทวารหนัก •น้ำหนักตัวลดลง •มีไข้ •อาเจียน •ขาดน้ำ •ซีด
การรักษา
ดูแลให้NPO
ให้สารน้ำทดแทนทางหลอดเลือดดำ / ให้สารอาหาร High – protein, high – calorie, vitamin
แนะน้ำหลีกเลี่ยงอาหารที่อาจทำให้ถ่ายเหลว เช่น นม
ให้ยา antidiarrhea, antiperistaltic drugs
ข้อวินิจฉัยการพยาบาลและการพยาบาล
ควรให้อาหารที่ไม่ระคายเคอืงและ มีแคลอรี่ โปรตีน และเกลอืแรส่งู อาหารที่จดัให้ควรเปน็อาหารที่คณุภาพสมบรูณแ์ละไม่ มีกาก ไขมันต่้า
การย่อยส่วนใหญ่จะอยู่บริเวณ ลำไส้เล็กส่วนเจจูนํม (Jejunum.) ให้จำนวนน้อยแต่ เพิ่มจำนวนมากในแต่ละมื้อ ควรเป็นอาหารอ่อน มีกากน้อย
CA colon & CA Rectum
ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรค
โรคอ้วน
การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง
การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมาก
การขาดการออกก้าลังกาย
การสูบบุหรี่เป็นระยะเวลานาน
การรับประทานผักและผลไม้ในปริมาณต่้า
ปัจจัยซึ่งลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรค
การใชย้ากลมุ่ NSAIDs เป็นเวลานาน
การได้รบัฮอรโ์มนเอสโตรเจนทดแทนในสตร
การรบัประทานแคลเซียมและวิตามนิดีเสรมิ
การออกกา้ลังกาย
การรบัประทานผัก ผลไม้ และธญัพชืซงึ่ ปราศจาก การขดัส
อาการ
อุจจาระมีรูปูร่างแคบกว่าปกติ ถ่ายอจุจาระไม่สุด
ความอยากอาหารลดลง
ถ่ายเป็นเลือดสด
การรักษา
การให้ยาเคมีบำบัด
การให้รังสีรักษา โดยให้พิจารณา ตามความเหมาะสมและข้อบ่งชี้ ใน ผู้ป่วย แต่ละรายไป
การผ่าตัด
ริดสีดวงทวาร (Hemorrhoids)
ริดสีดวงทวารหูรูดด้านใน (internal Hemorrhoids)
ระยะที่ 2 ริดสีดวงยื่นออกมานอกขอบทวาร ขณะถาย อุจจาระและเลื่อนกลับเขาไปในทวารหนัก หลังถายอุจจาระ
ระยะที่ 3 ริดสีดวงยื่นออกนอกขอบทวาร ขณะถาย อุจจาระและหลังถ่ายอุจจาระต้องดันกลับเข้าไปในทวารหนัก
ระยะที่ 1 ริดสีดวงอยูเหนือ dentate line และไม่ยื่น ออกมานอกขอบทวาร มีเลือดออก
ระยะที่ 4 ริดสีดวงยื่นออกนอกทวารหนักตลอดเวลา
ริดสีดวงทวารหูรูดด้านนอก (external Hemorrhoids)
อาการ อาการคันและปวด โดยเฉพาะมีเลือดออกสีแดงสด
การรักษา
ใช้ยาระบายกลุ่มเพิ่มการเคลื่อนไหวของลำไส้และ ยากลุ่มทำให้อจุจาระอ่อนนุ่ม แช่ก้นดวยน้ำอุ่น
การฉีดสารเขาริดสีดวง การฉีดยา sclerosing agents เพื่อทำให้หัวริดสีดวงยุบ
ให้เปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภค และพฤตกิรรม ประจำวัน
การักษาด้วยวิธีการผ่าตัด ใช้ในริดสีดวงเกรด 3 และ 4 •การผ่าตัด hemorrhoidectomy
การพยาบาล
การแช่ก้น (sitz bath) จะช่วยลดอาการปวด
การดูแลให้บริเวณฝีเย็บและทวารหนักให้สะอาดโดยการแช่ก้นด้วยน้ำอุ่นและ ซับให้แห้งด้วยผ้าสะอาด
แผลฉีกขาดที่ทวารหนัก (Anal fissure)
•อาการที่สำคัญขณะขับถ่ายจะปวดมาก แสบและ เลือดออก อาจพบเลือดแดงสด
การรักษาแบบประคับประคอง
•โดยการรับประทาน อาหารไฟเบอร์สูง •ใช้ยาระบาย (stool softener) ทำให้ อุจจาระอ่อนนิ่ม •ดื่มน้ำมากๆ •แช่ก้น (warm sitz bath) •ยาแก้ปวด •อาจใช้ nitro-glycerin ointment
การรักษามุ่งเน้นที่การลดภาวะความดันที่ทวารหนัก โดยการทำให้กล้ามเนื้อหูรูดคลายตัว
การรักษาด้วยการผ่าตัด คือ การรักษาโดยการผ่าตัดคลายกล้ามเนื้อหูรูด lateral internal sphincterotomy และ excision of fissure
ภาวะตับแข็ง (cirrhosis)
สาเหตุ
สาเหตุจากแอลกอฮอล ์(alcoholic cirrhosis) เป็นสาเหตุที่พบบอ่ย
สาเหตุที่เกี่ยวข้องกับการอดุตันของท่อน้ำดี (billiary cirrhosis)
สาเหตุจากการติดเชื้อ /อักเสบเรื้อรัง (necrotic cirrhosis)
อาการและอาการแสดง
ระยะเริ่มแรก (early stage) • เซลล์ตับถูกท้าลายไม่มาก ยังสามารถ ทำงานได้ • มักมีอาการปวดท้อง (abdominal pain) อาจจะปวดแน่นอึดอัดบริเวณ ตำแหน่งของตับ
ระยะหลัง (later stage) เซลล์ตับโตขึ้น (Liver enlargement) มีการอุดตันของระบบหลอดเลือดพอร์ทัล ภาวะท้องมาน ascites การติดเชื้อ ซีด ตัวและตาเหลือง (jaundice) ถ้าระยะหลัง ๆ จะพบผื่นคัน
ภาวะแทรกซ้อน
ท้องมานและบวม (ascites & edema)
มีอาการทางสมองเนื่องจากตับวาย (hepatic encephalopathy)
ความดันปอรต์ัลสงู (portal hypertension)
กลุ่มอาการทางปอด ( hepatopulmonary syndrome)
อาการทางสมองจากตับพิการ (Hepatic Encephalopathy)
อาการทางสมองจากภาวะตับพิการ ( hepatic encephalopathy)
ภาวะที่ผู้ป่วยเกิดมีอาการทางสมอง ได้แก่ สับสน ซึม และโคม่า
สาเหตุ
อาการทางสมองที่เกดิจากระบบปอร์ตลัล
อาการทางสมองที่เกดิจากเซลล์ต์ับเสียหน้าที่
คำแนะนำภาวะตับแข็ง
อาหารที่มีแคลอร์สูง (2,500 – 3,000 calories / day) โปรตีนปานกลาง 75 gm / day
อาหารควรเป็นไขมันต่้าและจำกัดเกลือ (1,000 – 2,000 mg / day)
อาหารควรเสริมวิตามินและกรดโฟลิค
ฝีในตับ (Liver Abscesses)
สาเหตุ
มักจะมาจากสาเหตุการติดเชือในร่างกาย โดยเฉพาะระบบทางเดินอาหารแล้ว ลุกลามต่อไปถึงตับ
สาเหตุส่งเสริมคือพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่ ถูกสุขลักษณะ
เมื่อผ่าดูจะพบว่า มีถุงหุ้มซึ่งประกอบด้วยเนื้อเยื่อ ผังผืด
ฝีที่พบอาจจะเป็นฝีเดี่ยวหรืออาจจะเป็นกลุ่ม ก็ได้มีขนาดเล็กจนถึงขนาดใหญ่มาก
อาการ
ปวดที่ชายโครงขวา และกดเจ็บ
อาจพบอาการเหลือง ซึ่งจะพบในกรณีทีี่ฝีมีขนาดใหญ่ไปกดท่อน้ำดี หรือเกิดการอักเสบบริเวณถงุน้ำดี
การไข้หนาวสั่น
การรักษา
การเจาะและระบายเอาหนองออก
ให้ยาฆ่าเชื้อ ถ้าติดเชื้อแบคทีเรียให้ยาปฏิชีวนะที่ เหมาะสม
แกรมลบ (Gram negative bacilli) อาจให้แอมพิซิลิน (Ampicillin)
แกรมบวก (Gram positive cocci) อาจให้ยาขนาดสูงของเพนนิซิลิน (penicillin)
มะเร็งตับ (Hepatocellular Carcinoma/ CA Liver)
สาเหตุ
เป็นโรคตับมาก่อน
เป็นโรคตับอักเสบจากเชื อไวรัสบี
ได้รับสารก่อมะเร็ง ได้แก่ Aflatoxin , Nitrosamine
อาการ
คล าพบกอ้นที่ชายโครงขวาอาจ กดเจบ็
มไีขอ้าจต ่า/สูง
ปวดทอ้ง ตั้งแตเ่ล็กน้อยจนรุนแรง บรเิวณชายโครงขวาอาจรา้วไปที่ ไหล
ตาและตวัเหลอืง
ทอ้งมาน บวม
การรักษา
ผ่าตัดก้อนมะเร็งออก ในกรณีที่มีขนาดเล็ก
ในกรณีที่ไม่สามารถผ่าตัดได้ จะรักษาโดย ทำTOCE ฉีดสารอุดกัน หลอดเลือด
Chemotherapy
Radiotherapy
Immunotherapy
ทางเดินน้ำดี
นิ่วในถุงน้ำดี (Gall Stone)
อาการ
การตรวจร่างกายมักไม่พบสิ่งผิดปกต
มักไม่มีไข้
บางคนอาจมีอาการดีซ่าน (ตาเหลือง) เกิดขึ้นตามหลังอาการปวดท้อง
บางคนอาจมีอาการตาเหลือง
อาการปวดท้องมักเป็นหลังกินอาหารมัน หรือ กินอาหารมื้อหนัก
ภาวะแทรกซ้อน
ถุงน้ำดีอับเสบ
ตับอ่อนอักเสบ
ถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลัน อาจทำให้เกิดภาวะมีหนองในถุงน้ำดี
ถุงน้ำดีเน่า
เยื่อบุช่องท้องอักเสบ
ท่อน้ำดีอักเสบ
ปัจจัย
การได้ยาลดไขมันบางชนิด
ผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีระดับไขมันชนิดไตรกลีเซอไรต์ในเลือดสูงมากๆ
การได้ฮอรโ์มนเอสโตรเจนจากการรับประทาน หรือตั้งครรภ์
การลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว
ความอ้วน
การรักษา
การผ่าตัดโดยใช้กล้องส่องผ่านทางช่องท้อง (Laparoscopic cholecystectomy)
การผ่าตัดแบบเดิมเป็นการผ่าตัดเปิดหน้าท้อง (Open cholecystectomy)
ถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลัน (Acute cholecystitis )
อาการและอาการแสดง
มีอาการปวดเริ่มขึ้นทันทีทันใด และเพิ่มขึ้น เรื่อยๆสม่้าเสมอเป็นอยู่นานประมาณ 30 นาที
คลื่นไส้ อาเจียน
ไข้สูง
ตรวจ murphy’s sign ให้ผลบวก
การรักษา
การรักษาด้วยการผ่าตัด ภายใต้กล้อง Laparooscopic Cholecystectomy: LC
ความผิดปกตขิองตับอ่อน
ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน (Acute pancreatitis)
สาเหุต
โรคติดเชื้อไวรัส
ความผิดปกติทาง metabolic
สุราหรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล
การบาดเจ็บที่ช่องท้อง
นิ่วในถุงน้ำดีและท่อน้ำดี ไปอุดตันทำให้มีการไหลย้อนกลับของน้ำดีเข้าไปในตับอ่อน
การอุดตันของท่อตับอ่อน
อาการและอาการแสดง
ปวดร้าวทะลุไปกลางหลังและปวดตลอดเวลา
มักมีอาการคลื่นไส้อาเจียนแต่ไม่มีน้ำย่อยออกมา
ปวดท้องรุนแรงที่ลิ้นปี่และชายโครง
มีไข้อาจเห็นตาเหลืองจางๆ
ท้องอืดเล็กน้อย กดเจ็บและแข็งเกร็งทั่วไปโดยเฉพาะที่หน้าท้องด้านบน
การรักษา
การให้สารอาหาร
ให้ยาแก้ปวด
ยาปฏิชีวนะ
ให้แคลเซียม
ผู้ป่วยตับออ่นเฉยีบพลันที่ไม่ รุนแรง สามารถรับประทานอาหารปกติแต่ไขมันต่่ำได้
ตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง (Chronic pancreatitis)
สาเหตุ
Hereditary pancreastitis
สาเหตุเดียวกับที่พบใน acute pancreatitis
Hemochromatosis
โรคขาดสารอาหาร (protein -calorie malnutrition)
ดื่มสุรามาก
อาการและอาการแสดง
ปวดท้องบริเวณยอดอก (epigastrium)
ท้องเสียเรื้อรัง
เบาหวาน เพราะ islet cell ถูกทำลาย
ส่วนน้อยที่มีอาการดีซ่าน
การรกัษา
งดแอลกอฮอล์และบุหรี่
รับประทานอาหารที่เหมาะสม
เอนไซม์ตับออ่นทดแทน โดยให้กินพร้อมอาหาร เอนไซม์ท์ี่สำคัญ ได้แก่ lipase
insulin เพื่อควบคมุระดับน้ำตาลในเลือด
ยาแก้ปวด ถ้าผู้ป่วยต้องได้ยา opiod
การส่องกล้อง (ERCP) หรือ การผ่าตัดเพื่อ ระบายน้ำย่อยตับอ่อนมีหลายแบบ
การรักษาโดยการผ่าตัด
มะเร็งตับอ่อน (Pancreatic Cancer)
สาเหตุ
ผู้ที่ทำบางอาชีพเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งตับอ่อน มากขึ้น
พันธุกรรม
ผู้ที่สูบบุหรี่
อาการ
น้ำหนักลด
เบื่ออาหาร
ภาวะตัวตาเหลือง (ตัวตาเหลืองและปัสสาวะมสีเข้ม)
ปวดในท้องส่วนบน
คลื่นไส้และอาเจียน
อ่อนแรง
การรักษา
รักษาแบบประคับประคอง
รังสีรักษา
การผ่าตัด
เคมีบำบัด