Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาต้านมะเร็ง และยาต้านพิษ, ใช้แก้ฤทธิ์สารที่ทำให้กล้ามเนื้อเกร็ง หรือชัก,…
ยาต้านมะเร็ง และยาต้านพิษ
ยาต้านมะเร็ง
จุดมุ่งหมายในการใช้
การใช้ยาก่อนการผ่าตัดเพื่อลดขนาดก้อนมะเร็ง
การให้ยาหลังการผ่าตัดเพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็ง
ใช้ยาเพื่อรักษามะเร็งโดยตรง
อาการข้างเคียงของยาต้านมะเเร็ง
เกิดภาวะซีด เนื่องจากเซลล์ที่กำลังแบ่งเซลล์เป็นเม็ดเลือดแดงถูกทำลาย
ติดเชื้อง่าย เพราะภูมิคุ้มกันลดลง
เนื่องจากเซลล์ที่กำลังแบ่งเซลล์เป็นเม็ดเลือดขาวถูกทำลาย
คลื่นไส้อาเจียน พบแผลในปาก เนื่องจากเซลล์เยื่อบุต่างๆถูกทำลาย
ผมร่วง
เนื่องจากเซลล์ที่กำลังแบ่งเซลล์เป็นเส้นผมถูกทำลาย
แบ่งกลุ่มตามเป้าหมายของยาในการออกฤทธิ์ได้ 4 กลุ่ม
ได้แก่
กลุ่มที่มีผลต่อการสังเคราะห์สารเมตาบอไลต์ metabolite ทำให้ไม่มีสารที่จำเป็นต่อการอยู่รอดของเซลล์ เป็นผลลัพธ์ให้เซลล์ตาย
ได้แก่
methotrexate
6-mercaptopurine
6-thioguanine
fludarabine
cladribine
clofarabine
pentostatin
5-fluorourasil
floxuridine
tegafur
capecitabine
cytarabine
ancitabine
gemcitabine
azacitidine
decitabine
กลุ่มที่มีผลต่อการแบ่งเซลล์ สปินเดิล และทูบูลิน ขัดขวางการทำงานาในกระบวนการแบ่งเซลล์
ผลลัพธ์คือ ทำให้เซลล์ไม่สามารถแบ่งตัวเพิ่มจำนวนต่อไปได้
vincristine
vinblastine
vinorelbine
paclitaxel
decitabine
กลุ่มที่มีผลต่อดีเอ็นเอ (DNA)
ทำให้สายดีเอ็นเอไม่พร้อมสำหรับการจำลองตัวเอง(DNA
replication) จึงไม่มีสารพันธุกรรมสำหรับการแบ่งเซลล์ขั้นต่อไป
cyclophosphamide
ifosfamide
mitomycin
cisplatin
carboplatin
oxaliplatin
bleomycin
topotecan
irinotecan
epirubicin
doxorubicin
idarubicin
etoposide
teniposide
กลุ่มที่มีผลต่อตัวรับของเซลล์ (cell receptor) ตัวส่งสัญญาณของเซลล์(cell signaling)และกระบวนการสื่อสัญญาณ(signaling transduction) ขัดดขวางการส่งสัญญาณที่จะทำให้เซลล์เติบโตจนผิดปกติ โดยยาในกลุ่มนี้จัดเป็นยาในกลุ่มที่ออกฤทธิ์จำเพาะเจาะจงต่อเป้าหมาย(molecular targeted therapy)
เนื่องจากมีความสามารถในการเลือกจับ(selectivity)ต่อเซลล์มะเร็งมากกว่าเซลล์ร่างกายปกติ ทำให้เกิดอาการข่างเคียงน้อยกว่ายากลุ่มที่กล่าวไปก่อนหน้านั่นเอง
trastuzumab
cetuximab
panitumumab
imatinib
gefinitib
sorafenib
erlotinib
sunitinib
dasatinib
lapatinib
ยาต้านมะเร็งกลุ่มอื่นๆ
ยาต้านมะเร็งที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน นอกจากจุดมุ่งหมายในการใช้ยาต้านมะเร็งตามที่ได้กล่าวไปในข้างต้นนั้น ยังมีการใช้ยาเพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ำของมะเร็ง
การใช้interferon
alpha ในการป้องกันการกลับเป็นซ้ำภายหลังการเป็นมะเร็งของเซลล์เม็ดสี (malignant melanoma)
รวมไปถึงการกระตุ้นภูมิคุ้มกัน เพื่อลดความเสี่ยงในการเป็นมะเร็ง
วัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก (human papillomavirus vaccine)
ยาต้านมะเร็งที่ออกฤทธิ์ที่เกี่ยวข้องกับฮอร์โมน
เนื่องจากมะเร็งบางชนิดมีความไวต่อฮอร์โมนแตกต่างกัน
เช่น
มะเร็งเต้านมที่ไวต่อเอสโตเจน
มะเร็งต่อมลูกหมากที่ไวต่อเทสทอสโตรอน
ยาที่ใช้ เป็นยาที่มุ่งหวังไม่ให้ฮอร์โมนดังกล่าวกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง หรือลดการสร้างฮอร์โมนนั้นๆในร่างกาย
ยาต้านพิษ
หมายถึง
กลุ่มยาที่ออกฤทธิืขัดขวาง หรือยับยั้งกระบวนการที่เป็นอันตรายต่อร่างกาย อันเนื่องมาจากยา หรือสารอื่นๆ
แบ่ง antidotes ออกได้เป็น 3 กลุ่ม ตามกลไกการทำงาน
Pharmacological antidotes
ออกฤทธิ์หักล้างฤทธิ์ของสารพิษที่บริเวณเป้าหมาย
flumazenil ใช้แก้ฤทธิ์กดระบบประสาทของยากลุ่ม benzodiazepine
เช่น
diazepam
Functional antidotes
ออกฤทธิ์ลดความเป็นพิษจากสารพิษโโยไม่ทำปฏิกิริยากับสารพิษ
เช่น
methocarbamo
ออกฤทธิ์ยับยั้งการส่งกระแสประสาทที่ brain stem และไขสันหลัง
ส่งผลให้กล้ามเนื้อคลายตัว
Chemical antidotes
ออกฤทธิ์โดยตรงต่อสารพิษ ทำให้ลดความเป็นพิษ หรือเร่งการขับสารพิษออกจากร่างกาย
pralidoxime chloride (2 - PAM) เป.น
antidote ของสารกำจัดแมลงกลุ่มออร์แกโนฟอสเฟส ออกฤทธิ์โดยการเข้าจับกับโมเลกุล OP ทำให้ OP ออกฤทธิ์ไม่ได้
ใช้แก้ฤทธิ์สารที่ทำให้กล้ามเนื้อเกร็ง หรือชัก
เช่น
permethrin
นางสาวเมธาวลัย ชัยรักษา sec 1 รหัสนักศึกษา 6301110801035