Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่15 การพยาบานรีเวช - Coggle Diagram

- - - - • การรักษา : ใช่ยาเหน็บ Clotrimazole 100 mg.หรือยา
        รับประทาน Ketoconazole 200 mg. 1X2 bid
  - - - • การวินิจฉัย : Wet smear นําตกขาวไปตรวจพบ T.
        vaginalis เคลื่อนไหวไปมา
      - • การรักษา : Metronidazole 2 gm. a single dose or
        500 mg Bid x 7 days
- - - - ให้ความรู็เกี่ยวกับกายวิภาค และสรีรวิทยาสตรี
        
        แนะนําการทําความสะอาดร่างกาย และอวัยวะสืบพันธ์อย่างถูกวิธี
        
        แนะนําการรักษาสุขอนามัยทางเพศ
        
        แนะนําให้สังเกตอาการติดเชื้อ ในระบบสืบพันธุ์เช่น ไข้สูง
        ปวดท้องน้อย ตกขาวผิดปกติคัน
        
        หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ปลอดภัย (Unsafe sex)
        
        ไม่สวน้างช่องคลอด หรือทําความสะอาดด้วยนํ้ายาฆ่าเชื้อ
        
        แนะนําสตรีทีมีเพศสัมพันธ์แล้วให้มาตรวจภายในอย่าง
        น้อยป์ละ 1 ครั้ง
        
        แนะนําการวางแผนครอบครัวโดยการตรวจโรคติดต่อทาง
        10.ประเมินภาวะติดเชื้อ วัดV/S ทุก 4 ชม. โดยเฉพาะอาการไข้
        สูง>38 องศาเซลเซียส
        11.NPO เพื่อเตรียมผ่าตัดใน Acute PID
        
        จัดทำาให้ผู้ป่วยนอน Fowler’s Position เพื่อจํากัดให้หนอง
        
        ให้การพยาบาลโดยยึดหลัก Universal Precaution
        Technique
        14.ดูแลให้ได้รับยาปฏิชีวนะและ IVF ตามแผนการรักษา สังเกต
        อาการแพ้ยา Anaphylactic shock โดยเฉพาะกลุ่มยาเพนนิซลิน
- - - - การแพร่กระจายของมะเร็งรังไข่
        
        การหลุดลอกของเซลล์มะเร็ง (Surface exfoliation)2. การแพร่ไปตามพื้นผิว (Direct extension) ก่อนที่ก้อนมะเร็ง
        จะแตกออก เซลล์มะเร็งกระจายไปในอุ้งเชิงกราน3. การแพร่กระจายไปตามระบบน้ำเหลือง (Lymphatic
        spreading)4. การแพร่กระจายไปตามระบบเลือด (Hematogenous
        spreading)
        
        การรักษา
        
        การผำตัด TAH with BSO withOmentectomy
        
        รังสีรักษา: External radiation
        
        Chemotherapy หลังการผำตัด
    - - คลำพบก้อนโต กดอวัยวะใกล้เคียง (Pressure Symptom)
        
        ท้องมาน (Ascites)3. เลือดออกผิดปกติ: ขาดระดู ระดูมามาก มีเลือดออก
        กะปริดกะปรอย4. Functioning tumor: สาวก่อนวัย ขนดก เสียงแหบห้าว
        Hyperthyroidism
        
        อาการทางเดินอาหาร
        
        เบื่ออาหารน้ำหนักลด ผอมลง มีไข้
    - - Hydatidiform mole) คือ การตั้งครรภ์ที่ผิดปกติชนิดหนึ่ง มีอาการเริ่มแรกเหมือนการตั้งครรภ์ทั่วไป คือ ประจำเดือนขาดและมีอาการแพ้ท้องต่อมามีเลือดออกทางช่องคลอด เป็นสีน้ำตาลคล้ำ ๆ คล้ายเลือดเก่า อาจมีเม็ดกลม ๆ ใสๆคล้ายกับไข่ปลาออกมาทางช่องคลอดการตั้งครรภ์ชนิดนี้ส่วนใหญ่แล้วมักจะไม่มีตัวเด็ก จัดได้ว่าเป็นการแท้งมักเกิดขึ้นในระยะแรก ๆ ของการตั้งครรภ์ในช่วงประมาณสัปดาห์ที่ 10-16 ของการตั้งครรภ์
        
        ปัจจัยเสี่ยง
        
        คุณแม่ตั้งครรภ์ที่มีอายุน้อยกว่า 18 ปี หรือมากกว่า 40 ปี
        ขึ้นไป
        
        คุณแม่ตั้งครรภ์ที่มีอายุมากกว่า 40 ปีจะมีความเสี่ยงตั้ง
        ครรภ์ไข่ปลาอุกเพิ่มขึ้นเป็น 5 เท่า
        
        คุณแม่ที่เพิ่งตั้งครรภ์เป็นครั้งแรก
        
        ภาวะโภชนาการ จากการศึกษาพบว่าการรับประทานแค
        โรทีนน้อยและมีภาวะพร่องวิตามินเอ
        
        มีประวัติประจำเดือนไม่สม่ำเสมอและประวัติการใช้ยา
        คุมกำเนิด
        
        การสูบบุหรี่
- - - - กลไกการเกิดระดู
        
        ปัจจัยที่มีผลต่อกลไกการเกิดระดู ประกอบด้วย
        การทํางานของ
        
        Hypothalamus
        
        Pituitary gland
        
        Ovary
        เรียกว่า“Hypothalamus Pituitary Ovarian Axis
        (HPO axis) มีทั้งกลไกกระตุ้น และยับยั้ง
        
        FSH และ LH จะมากระตุ้นรังไข่ ทําให้มีการเจริญของถุงไข่ (Follicle) เพืÉอ
        สร้างฮอร์โมน เอสโตรเจน เมื่อ Follicle โตเต็มที่และมีการตกไข่ ผนังของ Follicle จะเปลี่ยนแปลงไปเป็ น corpus luteum ซึ่งทําหน้าที่สร้าง estrogen
        และ progesterone ในช่วงก่อนการตกไข่ estrogen จะกระตุ้นให้เยืÉอยุ โพรงมดลูกหนาตัวขึÊนเป็ น Proliferative endometrium ภายหลังการตกไข่
        estrogen และ Progesterone จะกระตุ้น เยืÉอบุโพรงมดลูกให้เปลีÉยนเป็ นsecretory endometrium และเมืÉอ corpus luteum เริÉมเสืÉอมสลาย ระดับ
        ฮอร์โมนทัÊงสองจะลดลงทันที มีการหลุดลอกของเยืÉอบุโพรงมดลูก เป็ น ระดู และออกสู่ภายนอกร่างกาย
    - - ระดูที่มีไข่ตก (Ovular menstruaion)
        การหลุดลอกของเยื่อบุโพรงมดลูกในระยะsecretary
        
        ระดูที่ไม่มีไข่ตก (Anovularmenstruation) มีการหลุดลอกของเยื่อบุ
        โพรงมดลูกในระยะ proliferative
      - วงรอบของระดู
        
        ► ปกติวงรอบของระดู (interval)หรือระยะห่างระหว่าง
        รอบระดูประมาณ 28 วัน (21-35 วัน)
        ► ระยะเวลามีระดู (duration) 3-7 วัน
      - ภาวะผิดปกติที่สัมพันธ์กับการมีระดู
        
        ภาวะขาดระดู (Amenorrhea)
        
        อาการปวดระดู(Dysmenorrhea)
        
        ภาวะเลือดออกหลังหมดประจําเดือน (Post
        menstrual bleeding)
        
        ลักษณะของระดูที่ผิดปกติได้แก่
        
        รอบระดูน้อยกว่า 21 วัน Polymenorrhea
        
        รอบระดูมากกว่า 35 วัน Oligomenorrhea
        
        รอบระดูและระยะเวลามีระดูไม่แนน่อน
        metrorrhagia
        
        ระยะเวลามีระดูเกิน 7 วัน menorrhagia
        
        ระยะเวลามีระดูนานและปริมาณมาก menometrorrhagia
        
        ปริมาณเลือดที่ออกน้อยกว่าปกติ hypomenorrhea
        
        ปริมาณของเลือดระดูที่มากกว่าปกติ
        hypermenorrhea
- - - - ระดับความรุนแรงของ Endometriosis
        
        Mild ไม่เกิดพังผืดหรือการดึงรังของอวัยวะ2. Moderate เกิดพังผืดและดึงรังโดยเฉพาะบริเวณ
        รังไข่3. Severe เกิดการดึงรังไปยัง ligament อวัยวะเกี่ยว
        กับการขับถ่าย
        
        การรักษา
        
        เนื้องอกรังไข่ชนิดธรรมดา
        (Benign Ovarian Tumor)
        
        อาการและอาการแสดง
        
        คลำพบก้อน
        
        กดเบียดอวัยวะข้างเคียงในอุ้งเชิงกราน
        
        ท้องโตขึ้น
        (Infection)
        
        การตกเลือดภายในช่องท้อง
        
        Bleeding per Vagina
        
        เกิดการอุดตันของลำไส้ เกิดจากการโตขยาย
        
        ปวดท้องเฉียบพลันเกิดจากการบิดของขั้ว
        (Torsion) การแตก (Rupture ) การติดเชื้อ
        
        การรักษา
        
        แบบไม่ต้องผ่าตัดในรายเนื้องอกรังไข่ชนิดธรรมดาขนาด< 8 cm. ให้สังเกตอาการทุก 2-3 เดือนแบบต้องผ่าตัด
        
        2.1 Ovarian Cystectomy ผ่าตัดเฉพาะถุงน้ำออก อายุน้อยต้องการมีบุตร
        2.2 Unilateral Salpingo-Oophorectomyผ่าตัดรังไข่และ
        ท่อนำไข่ออกข้างเดียว2.3 Total Abdominal Hysterectomy with Bilateral
        Salpingo-Oophorectomy ตัดมดลูก และ ท่อนำไข่ทั้ง 2-ข้าง
        
        การผ่าตัด เลือกใช้ในรายที่ระยะของโรครุนแรง ผู้ป่วย
        มีอาการปวดรุนแรง หรือมีอาการฉับพลัน และจำเป็นต้องได้รับการผ่าตัด หรือในรายที่รักษาด้วยยาแล้วไม่ได้ผลใน
        กลุ่มวัยรุ่นควรเลือกการผ่าตัดเชิงอนุรักษ์(conservative)ซึ่งผู้ป่วยจะยังสามารถตั้งครรภ์ได้ สามารถทำได้ทั้งการผ่า
        ตัดผ่านกล้อง (laparoscopy)ซึ่งเป็นที่นิยมและการผ่าตัดเปิดหน้าท้อง (laparotomy)
        มีอัตราการกลับมาเป็นซ้ำประมาณร้อยละ 50 ใน 1 ปี
        
        การวินิจฉัย
        
        การซักประวัติ อาการปวดประจำเดือน การ
        รบกวนจากอาการปวด2. การตรวจร่างกาย ตรวจหน้าท้อง ตรวจ
        ภายในQ-tip test
        
        การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
    - - มักพบจุดสีน้ำตาลในอุ้งเชิงกราน โดยเฉพาะ ผิวรังไข่
        มดลูก ลำไส้ เยื่อบุช่องท้อง ลักษณะสีแดงหรือสีน้ำเงินปนดำอาจพบขนาดใหญ่กว่า10 cm. เรียกว่า Chocolate cyst
        
        หากพบถุงน้ำภายในมีของเหลวสีน้ำตาลเข้ม เรียกว่าEndometrioma ถุงน้ำจะสร้าง Adhesion มายึดกับอวัยวะ
        ข้างเคียงเป็นสาเหตุทำให้มีบุตรยาก