Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Chuyển hoá vật chất và năng lượng, C - Coggle Diagram

- - - - Chủ động
      - Thụ động
    - - Con đường gian bào
      - Con đường tế bào chất
    - - Rễ
    - - pH
      - Độ thoáng của đất
      - Áp suất thẩm thấu
  - - - Dòng mạch gỗ
      - Dòng mạch dây
    - - Mạch gỗ
        
        Mạch gỗ
        
        Quản bào
        
        muối khoáng
        
        Một số hợp chất hữu cơ từ rễ lên lá
      - Mạch dây
        
        Ống dây
        
        Một số ion khoáng từ lá xuống rễ
        
        Tế bào kèm
  - - - là động lực đầu trên của dòng mạch gỗ, giúp vận chuyển nước và muối khoáng từ rễ lên các bộ phận trên mặt đất của cây
      - thoát hơi nước tạo điều kiện cho khí CO2 khuếch tán từ không khí vào lá, cung cấp cho quá trình quang hợp của cây
      - thoát hơi nước còn giúp hạ nhiệt cho lá, khiến lá không bị đốt nóng dưới sự chiếu rọi liên tục của ánh sáng mặt trời
    - - nhiệt độ
      - ánh sáng
      - nước
      - gió
      - ion khoáng
    - - Khí khổng
      - Cutin ( chiếm 80%)
  - - - nguyên tố đại lượng (bao gồm C, H, O, N, P, K, S, Ca, Mg)
      - nguyên tố vi lượng (Fe, Mn, B, Cl, Zn, Cu, Mo, Ni)
    - - Cây chỉ hấp thụ muối khoáng ở dạng hoà tan (trong dung dịch đất hoặc các dung dịch nuôi cấy)
      - Đất (là nguồn chủ yếu cung cấp các nguyên tố khoáng cho cây)
  - - - Thực vật hấp thụ nitơ ở hai dạng : NO3- và NH4+ và khi vào trong cây, NO3- sẽ bị khử thành NH4+
      - Nitơ là nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu, là thành phần không thể thay thế của nhiều hợp chất sinh học quan trọng như prôtêin, axit nuclêic, diệp lục, ATP
    - - Nitơ trong đất
      - Nitơ trong không khí
  - - - Cung cấp nguồn thức ăn cho sinh vật dị dưỡng và là nguồn nguyên liệu cho sản xuất công nghiệp, chế biến dược phẩm của con người.
      - Cung cấp năng lượng để duy trì sự sống của sinh giới
      - Điều hoà không khí thông qua việc giải phóng khí ôxi và hấp thụ khí cacbônic
  - - - Pha sáng diễn ra ở màng tilacôit và nhìn chung là giống nhau ở mọi loài thực vật. Trong pha sáng, năng lượng ánh sáng được sử dụng để phân li nước và giải phóng ôxi. Quá trình này cũng tạo ra các hợp chất giàu năng lượng (ATP, NADPH) và những hợp chất này sẽ được sử dụng trong pha tối để tổng hợp nên các chất hữu cơ.
      - Pha tối là giai đoạn cố định tạo ra các hợp chất hữu cơ (điển hình là glucôzơ). Ở thực vật C3, pha tối chỉ bao gồm chu trình Canvin. Ở thực vật C4 và thực vật CAM còn có thêm một chu trình xảy ra trước chu trình Canvin. Pha tối của thực vật C4 và thực vật CAM tuy giống nhau về bản chất nhưng khác nhau tại nơi xảy ra và thời điểm diễn ra.
    - - Pha tối
      - Pha sáng
  - - - Hô hấp là quá trình ô xi hoá các phân tử hữu cơ thành CO2 và H2O đồng thời giải phóng năng lượng.
    - - Quá trình phân giải các chất hữu cơ được phân chia thành 2 dạng cơ bản là phân giải hiếu khí và phân giải kị khí. Đặc điểm chung của 2 con đường này là đều trải qua quá trình đường phân. Tuy nhiên, nếu như sau đường phân và ôxi hoá axit piruvic, phân giải kị khí trải qua quá trình lên men thì trong phân giải hiếu khí, sau giai đoạn nói trên sẽ là chu trình Crep và chuỗi chuyền êlectron hô hấp xảy ra trong ti thể.
      - Nghiên cứu thực nghiệm cho thấy từ 1 phân tử glucôzơ, khi trải qua phân giải hiếu khí sẽ tạo ra 38 ATP và nhiệt lượng. Đây có thể nói là con đường phân giải chất hữu cơ mang lại hiệu quả năng lượng cao nhất trong sinh giới.
      - Trong hô hấp ở thực vật có một hình thức khá đặc biệt, đó là hô hấp sáng. Hô hấp sáng là quá trình hấp thụ O2 và thải khí CO2 ngoài ánh sáng. Hiện tượng này gây lãng phí sản phẩm quang hợp và chỉ gặp ở nhóm thực vật C3.
    - - Nguyên liệu của hô hấp là sản phẩm của quá trình quang hợp và ngược lại. Do đó đây là hai hoạt động chuyển hoá vật chất có mối liên hệ mật thiết với nhau, đảm bảo cho sự hoạt động nhịp nhàng và ổn định của cơ thể thực vật.
- - - - Thú ăn thịt có sự phân hoá răng sâu sắc vì ngoài chức năng tiêu hoá, bộ răng của chúng còn để bắt mồi. Hàm lượng dinh dưỡng có trong thức ăn rất cao nên ở những loài này có kích thước ruột khá ngắn.
    - - Thú ăn thực vật răng kém phân hoá hơn và do ăn thức ăn ít dinh dưỡng (cỏ, rơm,..) nên ruột kéo dài để tăng cường khả năng tiêu hoá và hấp thụ. Bên cạnh đó, thú ăn thực vật có dạ dày 4 ngăn (dạ cỏ, dạ lá sách, dạ tổ ong, dạ múi khế) hoặc dạ dày đơn với manh tràng rất phát triển. Đây là đặc điểm giúp hỗ trợ quá trình tiêu hoá xenlulôzơ nhờ sự có mặt của các vi sinh vật sống cộng sinh trong dạ cỏ và manh tràng.
  - - - máu được lưu thông trong hệ mạch kín và trao đổi chất với tế bào được thực hiện gián tiếp qua nước mô. Trong hệ tuần hoàn này, máu thường chảy nhanh và với áp lực cao hoặc trung bình. Hệ tuần hoàn kín lại được phân chia thành hai loại : hệ tuần hoàn đơn (chỉ có một vòng tuần hoàn, máu chảy dưới áp lực trung bình) và hệ tuần hoàn kép (gồm một vòng tuần hoàn lớn đi khắp cơ thể và vòng tuần hoàn nhỏ qua phổi, máu chảy nhanh và với áp lực cao).
    - - có một đoạn máu đi ra khỏi hệ mạch và trộn lẫn với dịch mô, sau đó lại được thu hồi về hệ mạch. Trong hệ tuần hoàn này, máu chảy chậm và dưới áp lực thấp.
  - - - Gan
        
        Gan tham gia điều hoà cân bằng áp suất thẩm thấu nhờ khả năng điều hoà nồng độ các chất hoà tan trong máu như glucôzơ…
      - Thận
        
        Thận tham gia điều hoà cân bằng áp suất thẩm thấu nhờ khả năng tái hấp thụ hoặc thải bớt nước và các chất hoà tan trong máu
    - - pH nội môi được duy trì ổn định là nhờ sự góp mặt của hệ đệm, phổi và thận.
    - - Cân bằng nội môi là duy trì sự ổn định của môi trường trong cơ thể. Các bộ phận tham gia vào cơ chế cân bằng nội môi là bộ phận tiếp nhận kích thích, bộ phận điều khiển và bộ phận thực hiện