Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
สรุปบทที่ 2 การพยาบาลบุคคลที่มีภาวะวิกฤต - Coggle Diagram
สรุปบทที่ 2 การพยาบาลบุคคลที่มีภาวะวิกฤต
ลักษณะอาการและอาการแสดง
ของบุคคลท่ีมีภาวะวิกฤต
ระยะก่อนเกิดภาวะวิกฤตทางอารมณ์
(pre – crisis stage)
เมื่อมีเหตุการณ์มาคุกคามหรือมีปัญหาเกิดขึ้นกับบุคคล บุคคลยังคงไว้ซึ่งความสามารถในการแก้ปัญหานั้น ๆ ได้ผลด้วยการใช้เทคนิคในการเผชิญปัญหา (coping problem technique), ทักษะในการแก้ปัญหา (problem solving skills) ที่ตนเองถนัดและสามารถดํารงตนอยู่กับสิ่งแวดล้อมของเขาได้ตามปกติ
ระยะวิกฤต (crisis stage)
แบ่งย่อยๆ ได้เป็น 4 ระยะ ดังนี้
ระยะท่ี 2 ระยะฉุกเฉิน
รู้สึกขาดที่พึ่งและหนดหนทาง (helplessness)
รู้สึกลังเล (ambivalence) สับสนไม่แน่ใจในตนเองว่าจะสามารถแก้ไขปัญหาได้
ระยะท่ี 3 เป็นระยะที่บุคคลซึ่งอยู่
ในภาวะที่อ่อนไหว (vulnerable state)
บุคคลจะมีความตึงเครียดวิตก กังวล (final stress and anxiety) มากข้ึน มีอาการและอาการแสดงที่เป็นปฏิกิริยาตอบสนองต่อภาวะวิกฤต ในลักษณะต่างๆที่รุนแรงขึ้น
ระยะท่ี 1 เป็นระยะที่บุคคลที่อยู่ในระยะวิกฤต (crisis stage)
เจ็บหน้าอก ปากแห้ง หัวใจเต้นเร็ว เหงื่อออก วิงเวียน
รู้สึกผิดและละอาย (guilt and shame) รู้สึกอับจนหนทาง ซึมเศร้า และคิดว่าตนเองไร้ค่า
สับสน สมาธิลดลง การตัดสินใจเสีย
รู้สึกโกรธ (anger)
ระยะที่ 4 เป็นระยะที่บุคคลไม่สามารถ
รับความตึงเครียดวิตกกังวล
(stress and anxiety)
สูญเสียความสามารถในการ กําหนดตัวปัญหา ประเมิน และแยกแยะปัญหาบนพื้นฐานของความเป็นจริงในการแก้ไขปัญหาไป
ระยะหลังเกิดวิกฤต (post – crisis stage)
บุคคลท่ีประสบภาวะ วิกฤตสามารถหาวิธีการจัดการกับเหตุการณ์ที่มาคุกคามหรือปัญหาที่เกิดขึ้นให้ได้ด้วยตนเองได้สําเร็จอย่างถูกวิธีจนระดับความกังวลและความเครียดลดลงได้
การพยาบาลบุคคลที่มีภาวะวิกฤต
การประเมินภาวะสุขภาพ
เพื่อรวบรวมข้อมูลส่วนบุคคล ประวัติสุขภาพ ข้อมูลที่ควรให้ความสําคัญ คือ
แหล่งสนับสนุนช่วยเหลือทางสังคม
กลวิธีหรือกลไกทางจิตที่ใช้ในการเผชิญปัญหา อาจถามว่า
เคยประสบเหตุการณ์เช่นนี้มาก่อนหรือไม่ และเคยทําอย่างไรเพื่อแก้ไขปัญหาน้ัน ๆ
ระดับความรุนแรงของเหตุการณ์ที่มาคุกคามหรือปัญหาที่เกิดขึ้น เช่น
ความเครียดต่อเหตุการณ์ที่คุกคามหรือปัญหาท่ีเกิดขึ้นมีมากน้อยแค่ไหน
เหตุการณ์ท่ีคุกคามหรือปัญหาที่เกิดขึ้นกระทบต่อการดําเนินชีวิตปกติหรือไม่
บุคลิกภาพเดิม ระดับความอดทน และความเข้มแข็งต่อเหตุการณ์ท่ีมาคุกคามหรือปัญหาท่ีเกิดขึ้น
ระดับความรุนแรงของอาการทางกายที่เป็นปฏิกิริยาตอบสนองต่อภาวะวิกฤติ เช่น
การรับประทานอาหาร
การเคลื่อนไหว
การหลับนอน
สิ่งยึดเหนี่ยวทางจิตวิญญาณ ปรัชญาของชีวิต หรือหลักศาสนาท่ียึดถือในการเผชิญปัญห
การวางแผนการพยาบาล
วัตถุประสงค์การพยาบาลระยะสั้น
เพื่อลดความเครียดหรือความวิตกกังวลท่ีมีต่อภาวะวิกฤต
เพื่อลดอาการและอาการแสดงทางกายที่เกิดขึ้นในขณะน้ันๆให้กลับสู่ภาวะปกต
วัตถุประสงค์การพยาบาลระยะยาว
เพื่อฝึกทักษะการเผชิญปัญหาท่ีสร้างสรรค์เมื่อต้องเผชิญกับปัญหาวิกฤติของชีวิต
เพื่อส่งเสริมการแสวงหาและเตรียมความพร้อมแหล่งสนับสนุนช่วยเหลือทางสังคมที่เหมาะสมเพียงพอเมื่อต้องเผชิญกับปัญหาวิกฤติของชีวิต
การปฏิบัติการพยาบาล
เพื่อให้การพยาบาลตามข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล และวัตถุประสงค์
การพยาบาล โดย
การลดความเครียดหรือความวิตกกังวลที่มีต่อภาวะวิกฤติ
สร้างสัมพันธภาพแบบหนึ่งต่อหนึ่งตามแบบ เพื่อให้เกิดความไว้วางใจในตัวพยาบาล
เปิดโอกาสให้ได้ระบายเรื่องราวความทุกข์ใจต่างๆ โดยใช้คําถามปลายเปิด เพื่อกระตุ้นให้ระบายความรู้สึกออกมา
ส่งเสริมให้บุคคลที่มีภาวะวิกฤตเข้าใจและยอมรับ
การฝึกทักษะการเผชิญปัญหาที่สร้างสรรค์
ส่งเสริมให้เรียนรู้การปรับเปลี่ยนวิธีการใช้กลไกการเผชิญปัญหา
แสดงการยอมรับชื่นชมและให้กำลังใจอย่างสม่ำเสมอ
การส่งเสริมการแสวงหาและเตรียมความพร้อมแหล่งสนับสนุนช่วยเหลือทางสังคม
ส่งเสริมสนับสนุนและวางแผนร่วมกันกับบุคคลท่ีมีภาวะวิกฤต
ประเมินความพร้อมและติดต่อประสานกับครอบครัว ญาติ บุคคลสําคัญ หรือแหล่งสนับสนุนทางสังคม
การวินิจฉัยทางการพยาบาล
เพื่อลดความเครียด ความวิตกกังวล อาการและอาการแสดงที่เป็น ปฏิกิริยาตอบสนองต่อภาวะวิกฤต หรือผลกระทบจากภาวะวิกฤติของบุคคล และการช่วยให้มีพฤติกรรมการปรับตัวที่เหมาะสม สามารถกลับมาดําเนินชีวิตประจําวันได้ตามปกติ
ตัวอย่างข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
เสี่ยงต่อการกระทํารุนแรงต่อตนเองและผู้อื่น
แบบแผนการพักผ่อนนอนหลับเปลี่ยนแปลง
การเผชิญปัญหาไร้ประสิทธิภาพ
การประเมินผลการพยาบาล
เพื่อประเมินผลลัพธ์การปฏิบัติการพยาบาล ตามข้อวินิจฉัยทางการ พยาบาล และวัตถุประสงค์การพยาบาลที่ตั้งไว้
ตัวอย่างผลลัพธ์ทางการพยาบาล
มีอาการและอาการแสตงทางกายที่เป็นผลมาจากสถานการณ์วิกฤติของ
ชีวิตลดลง
มีความเครียดหรือความวิตกกังวลลดลง
มีวิธีการเผชิญปัญหาที่มปีระสิทธิภาพมากขึ้น
ความหมายของภาวะวิกฤต
ภาวะชั่วคราวที่เกิดขึ้นเมื่อบุคคลเผชิญกับเหตุการณ์ที่ตนประเมินและรับรู้ว่ามีความคุกคามที่อาจทําให้เกิดความสูญเสียหรือความเปลี่ยนแปลงต่อตนเอง
ภาวะวิกฤตทางอารมณ์สามารถแบ่งได้เป็น 3 ชนิด ได้แก่
2) พัฒนาการวิกฤตหรือวัยวิกฤต
(maturation Crisis)
เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นตามช่วงวัยต่าง ๆ ตามกระบวนการเจริญเติบโต (life cycle change)
การต้องออกจากครอบครัวของบิดามารดาไปสร้างครอบครัวของตนเอง
การเกษียณอายุ
การที่เด็กต้องพลัดพรากจากผู้ปกครองไปเข้าโรงเรียน
1) สถานการณ์วิกฤต (situational crisis)
เหตุการณ์ท่ีเกิดข้ึนอย่างทันทีทันใดไม่สามารถ คาดการณ์ล่วงหน้าได้
การสอบตก
การต้ังครรภ์โดยไม่ตั้งใจ
การเสียคนรักจากอุบัติเหตุ
3) ภาวะวิกฤตที่เกิดจากภัยพิบัติ
(disaster crisis)
เหตุการณ์ท่ีเกิดข้ึนโดยไม่คาดคิด อาจเกิดจากธรรมชาติหรือมนุษย์สร้างขึ้นมาเอง
อุทกภัย
แผ่นดินไหว
ไฟไหม้บ้าน
สาเหตุการเกิดภาวะวิกฤตของบุคคล
เหตุการณ์วิกฤต (Negative Events)
เป็นเหตุการณ์หรือราวท่ีเป็นปัญหาสาเหตุท่ีก่อให้เกิดภาวะ วิกฤตสําหรับบุคคล
การรับรู้ต่อเหตุการณ์วิกฤต
การแก้ไขปัญหา
มีลักษณะ 2 แบบ ได้แก่
การแก้ปัญหาแบบมุ่งเน้นอารมณ์
(emotion focus coping)
เป็นวิธีการที่บุคคลพยายาม จัดการอารมณ์และความรู้สึกที่เกิดข้ึนจากปัญหา
ใช้กระบวนการทางความคิด
การใช้กลไกป้องกันทางจิตแบบปฏิเสธ
ใช้การระบายอารมณ์
โกรธ
การร้องไห้
การใช้เหล้ายาสารเสพติด
การพยายามปรับเปลี่ยนความหมายต่อเหตุการณ์
มองสิ่งที่เป็นปัญหาในแง่ดี
เปรียบเทียบปัญหาของตนกับปัญหาผู้อื่นที่หนักกว่า
การแก้ปัญหาแบบมุ่งเน้นการแก้ปัญหา
(problem focus coping)
เป็นวิธีการที่บุคคลพยายามแก้ไขปัญหาให้เป็นไปในทิศทางที่ดีขึ้น โดยพยายามแก้ไขที่ตัวปัญหา
การหาข้อมูลเพิ่มเติม
นําประสบการณ์ ในอดีตที่ใช้ได้ผลมาร่วมแก้ปัญหา