Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Lí luận của C.Mác về giá trị thặng dư - Coggle Diagram
Lí luận của C.Mác về giá trị thặng dư
Nguồn gốc của giá trị thặng dư: do hao phí sức lao động mà có
Công thức chung của tư bản: T-H-T' (T'=T+t, t>0)
Hàng hóa sức lao động
Điều kiện trở thành hàng hóa
Người lao động được tự do về thân thể
Người lao động không có đủ các tư liệu sản xuất cần thiết để tự kết hợp với sức lao động của mình tạo ra hàng hóa để bán, cho nên họ phải bán sức lao động
Thuộc tính
Giá trị: Do số lượng lao động xã hội cần thiết để sản xuất và tái sản xuất ra sức lao động quyết định
Sức lao động do các bộ phận hợp thành: 1) giá trị tư liệu sinh hoạt cần thiết để tái sản xuất ra sức lao động 2) phí tổn đào tạo người lao động 3) giá trị những tư liệu sinh hoạt cần thiết nuôi con của người lao động
Nếu đúng theo nguyên tắc ngang giá trong nền kinh tế thị trường thì giá cả của hàng hóa sức lao động phải phản ánh lượng giá trị nêu trên
Muốn tái sản xuất ra sức lao động, người lao động phải tiêu dùng một lượng tư liệu sinh hoạt nhất định. Do vậy, giá trị của hàng hóa sức lao động được đo lường gián tiếp thông qua lượng giá trị của các tư liệu sinh hoạt để tái sản xuất ra sức lao động.
Giá trị sử dụng: để thỏa mãn nhu cầu người mua; Được thể hiện trong quá trình sử dụng sức lao động
Sự sản xuất giá trị thặng dư
Giá trị thặng dư (m) là bộ phận giá trị mới dôi ra ngoài giá trị sức lao động do công nhân tạo ra, là kết quả của lao động không công của công nhân cho nhà tư bản
Xét từ phía nhà tư bản, là quá trình ứng ra và sử dụng tư bản với tư cách là giá trị mang lại giá trị thặng dư. Để tiến hành sản xuất, nhà tư bản phải ứng tư bản ra mua tư liệu sản xuất và sức lao động
Tư bản bất biến và tư bản khả biến
Tư bản bất biến (c)
Bộ phận tư bản tồn tại dưới hình thái tư liệu sản xuất mà giá trị được lao động cụ thể của công nhân làm thuê bảo tồn và chuyển nguyên vẹn vào giá trị sản phẩm, tức là giá trị không biến đổi trong quá trình sản xuất
Không tạo ra giá trị thặng dư; Là điều kiện cần thiết để quá trình tạo ra giá trị thặng dư diễn ra
Máy móc, nguyên nhiên vật liệu là điều kiện để quá trình làm tăng giá trị diễn ra, rất cần thiết.
Chừng nào sử dụng sức lao động có lợi hơn cho người mua hàng hóa sức lao động so với sử dụng người máy thì chừng đó nhà tư bản còn sử dụng sức lao động sống của người bán sức lao động làm thuê.
Tư bản khả biến
Bộ phận tư bản tồn tại dưới hình thái sức lao động không tái hiện ra, nhưng thông qua lao động trừu tượng của công nhân mà tăng lên, tức biến đổi về số lượng trong quá trình sản xuất
G = c + (v + m)
Tiền công
Là giá cả của hàng hóa sức lao động
Cứ sau một thời gian lao động nhất định, người lao động làm thuê được trả một khoản tiền công nhất định.
Nguồn gốc của tiền công chính là do hao phí sức lao động của người lao động làm thuê tự trả cho mình thông qua sổ sách của người mua hàng hóa sức lao động.
Để thu được giá trị thặng dư dưới hình thái tiền, hàng hóa được sản xuất ra phải được bán đi
Tuần hoàn và chu chuyển của tư bản
Tuần hoàn tư bản là sự vận động của tư bản lần lượt trải qua ba giai đoạn dưới ba hình thức kế tiếp nhau gắn với thực hiện những chức năng tương ứng và quay trở về hình thái ban đầu cùng với giá trị thặng dư
Chu chuyển tư bản là tuần hoàn tư bản được xét là quá trình định kì, thường xuyên lặp lại và đổi mới theo thời gian
Xét theo phương thức chu chuyển giá trị của tư bản sản xuất vào giá trị sản phẩm
Tư bản cố định
Tư bản lưu động
Bản chất của giá trị thặng dư
Giá giá trị thặng dư trong nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa mang bản chất kinh tế - xã hội là quan hệ giai cấp
Tỉ suất giá trị thặng dư: tỉ lệ phần trăm giữa giá trị thặng dư và tư bản khả biến để sản xuất ra giá trị thặng dư đó
Công thức: m' = m/v x 100%
m' = t'/t x 100%
Khối lượng giá trị thặng dư:lượng giá trị thặng dư bằng tiền mà nhà tư bản thu được
Công thức: M = m' x V
Các phương pháp sản xuất giá trị thặng dư
Sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối: giá trị thặng dư thu được do kéo dài ngày lao động vượt quá thời gian lao động tất yếu, trong khi năng suất lao động, giá trị sức lao động và thời gian lao động tất yếu không thay đổi
Sản xuất giá trị thặng dư tương đối: giá trị thặng dư thu được nhờ rút ngắn thời gian lao động tất yếu, do đó kéo dài thời gian lao động thặng dư trong khi độ dài ngày lao động không thay đổi hoặc thậm chí rút ngắn