Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบทางเดินอาหาร, นางสาวเมธาวลัย ชัยรักษา sec.1…
ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบทางเดินอาหาร
ระบบทางเดินอาหาร(gastrointestinal tract)
ลำไส้เล็ก(small intestine)
ลำไส้ใหญ่(large intestine)
กระเพาะอาหาร(stomach)
ไส้ตรง (rectum)
หลอดอาหาร(esophagus)
ทวารหนัก (anus)
คอหอย (pharynx)
ช่องปาก(oral cavity)
Laxatives and cathartics
Osmotic laxatives
เช่น
Glycerine suppository
Sodium phosphate
Macrogol 4000
Bulk forming laxatives
เช่น
Ispaghula husks
Plantago ovata (seeds, husks)
Cassia angustifolia (pods)
Stimulant laxatives
เช่น
Bisacodyl Suppository
Bisacodyl Tab
Sennosides Tab
Antiflatulants
Simethicone
อาการไม่พึงประสงค์
Simethicone: Diarrhea (Mild), Nausea, Regurgitation, Vomiting
Dicyclomine: Nausea, Xerostomia, Dizziness, Somnolence, Blurred vision
ขนาดยาที่แนะนำ
Simethicone: 80-120 mg วันละ 3 ครั้ง (maximum dose 500 mg/day)
Dicyclomine: 20 mg วันละ 3-4 ครั้ง (maximum dose 160 mg/day)
กลไกการออกฤทธิ์
Simethicone: in vitro to lower the surface tension of gas bubbles
Dicyclomine: weak antimuscarinic agent with direct antispasmodic action
Peppermint Oil
อาการไม่พึงประสงค์
Heart burn
ขนาดยาที่แนะนำ
1-2เม็ด วันละ 3 ครั้ง หลังอาหาร
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งการเข้าสู่เซลล์กล้ามเนื้อเรียบในระบบทางเดินอาหารของแคลเซียม
Flatulant (Flatulence) หมายถึง อาการท้องอืดและการผายลม โดยทั่วไปไม่มีผลอันตรายต่อร่างกาย แต่ถ้าหากมากกว่า 20 ครั้งจะเป็นความผิดปกติ
ยาเตรียมสำหรับใช้ในโขรงพยาบาล(Mixture Carminative และยาธาตุน้ำแดง)
ส่วนประกอบที่สำคัญ
sodium bicarbonate และสมุนไพร
หลายชนิด
เช่น
Tr. Rhei
Tr Nux
Vomica
Tr. Ipecac
Tr. Cardamom Co.
Tr. Zingiberris
ขนาดยาที่แนะนำ
1 ช้อนโต๊ะ วันละ 3 ครั้ง
หน้าที่ของระบบทางเดินอาหาร
การขับถ่ายของเสีย
การหลั่งฮอร์โมน
เช่น
incretins ออกฤทธิ์กระตุ้นตับอ่อนให้สร้างและหลั่ง insulin)
การย่อย และดูดซึมสารอาหาร
Antacids and Antisecretory agents
Histamine-2 Receptor Antagonists (H2
RA)
Ranitidine Tab
Ranitidine Inj
Proton Pump Inhibitors (PPI)
Omeprazole Cap
Omeprazole Inj
Antacids
ส่วนประกอบสำคัญ
aluminium hydroxide
magnesium hydroxide
ยกเว้น
Alum Gel
Al(OH)3
Tab
Proton Pump Inhibitors (PPI) (cont.)
Esomeprazole Tab
Esomeprazole Inj
Esomeprazole Tab
กรณีผู้ป่วยกลืนอาหารลำากสามารถละลายน้ำในแก้วน้ำดื่ม เพื่อให้ผู้ป่วยดื่มยาได้สะดวกมากขึ้น ช่วยดูแลผู้ป่วย
ห้าทบด/เคี้ยว ยาในกลุ่มยับยั้งการขับโปรตอน เพราะทำให้ยาออกฤทธิ์ไม่ดี
Potassium-Competitive Acid Blockers (P-CAB)
Vonoprazan Tab
Antiemetic drugs (cont.)
Metoclopramide
อาการไมพึงประสงค์
Neuroleptic malignant syndrome, Tardive
dyskinesia, Somnolence
ขนาดยาที่แนะนำ
10 mg orally 3 or 4 times daily before meals
กลไกการออกฤทธิ์
cholinomimetic and dopamine antagonist
Domperidone
อาการไม่พึงประสงค์
Prolonged QT interval, Sudden cardiac death, Ventricular
arrhythmia
ขนาดยาที่แนะนำ
10 mg orally 3 times daily before meals
กลไกการออกฤทธิ์
dopamine receptor antagonism at the chemoreceptortrigger zone located in the area postrema, which is outsidethe blood brain barrier
Ondansetron
กลไกการออกฤทธิ์
selective serotonin 5-hydroxytryptamine-3 (5-HT3)-
receptor antagonist
blocking 5-HT3 receptors peripherally on vagalnerve terminals trigger zoneand centrally in the chemoreceptor trigger zone
อาการไมพึงประสงค์
Constipation, diarrhea, headache, Prolonged QT
interval, Torsades de pointes
ขนาดยาที่แนะนำ
Oral: 8 mg ทุก 8 ชั่วโมง
IV: 8 to 16 mg IV over 15 minutes given at least 30
minutes prior to chemotherapy
Aprepitant
อาการไม่พึงประสงค์
Hypotension, abdominal pain, constipation,
diarrhea, indigestion, ALT level raised
ขนาดยาที่แนะนำ
125 mg orally on day 1 and 80 mg on day 2 and 3
กลไกการออกฤทธิ์
human substance P/neurokinin 1 (NK1) receptor
antagonist
Antidiarrhea drugs (cont.)
Activated charcoal
อาการไม่พึงประสงค์
Pulmonary aspiration
Gastrointestinal obstruction
Black feces, Diarrhea, Vomiting
ขนาดยาที่แนะนำ
500-1000 mg วันละ 3-4ครั้ง
รับประทานห่างจากยาอื่นอย่างน้อย 2 ชม.
กลืนทั้งเม็ด หรือบดเม็ดยาผสมน้ำ
กลไกการออกฤทธิ์
ใช้ประโยชน์จากลักษณะที่เป็นผงๆ มีพื้นที่ผิวมากในการดูดซับสารพิษหรือยา
Dioctahedralsmectite
ขนาดยาที่แนะนำ
3ซอง/วัน แบ่งวันละ 2-3 ครั้ง
รับประทานห่างจากยาอื่น 2 ชม.
กลไกการออกฤทธิ์
ดูดซับสารพิษหรือยา
ทำปฏิกิริยากับ glycoprotein ที่เยื่อบุทางเดินอาหาร และทำให้เกิดชั้น barrier
อาการไม่พึงประสงค์
ท้องผูก
Oral Rehydration Salt (ORS)
ประเภทของเกลือเเร่
สำหรับผู้ป่วยท้องเสีย(Oral Rehydration Salt , ORS)
สำหรับผู้ป่วยที่มีการเสียเหงื่อจากการออกกำลังกาย(Oral
Rehydration Therapy , ORT)
Rocecadotril
อาการไม่พึงประสงค์
ง่วงซึม ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน ท้องผูก
ขนาดยาที่แนะนำ
100 mg ทุก 8 ชม.PRN
กลไกการออกฤทธิ์
เปลี่ยนเป็นสาร active metabolite คือthiorphan มีฤทธิ์เป็น enkephalinase inhibitor
endogenous opioids (enkephalins)
Loperamide
กลไกการออกฤทธิ์
ไม่มีnarcotic-like actions
ลดgastrointestinal motility
ออกฤทธิ์เป็นopiate agonist
อาการไม่พึงประสงค์
abdominal cramping
dizziness
Nausea
rash and dry mouth
ขนาดยาที่แนะนำ
เริ่มที่ 2 mg วันละ 1ครั้ง (maximum dose 16 mg/day)
Mucosal resistance (cont.)
Sucralfate
อาการไมพึงประสงค์
Constipation, bezoar, hyperglycemia (DM patients)
ขนาดยาที่แนะนำ
1 gram orally 4 times daily
กลไกการออกฤทธิ์
Sucralfate forms an adherent and protective protein
complex (barrier) at the ulcer site
Teprenone
Misoprostol
อาการไม่พึงประสงค์
Abdominal pain, diarrhea, rupture of uterus
ขนาดยาที่แนะนำ
200 mcg ORALLY 4 times daily
กลไกการออกฤทธิ์
Prostaglandin E1 analogue ออกฤทธิ์ ยับยั้งการหลั่งกรดในทางเดินอาหาร
Cytoprotective effect (mucosal protective agent)
อาการไม่พึงประสงค์
AST, ALT สูงขึ้น
ขนาดยาที่แนะนำ
100 mg วันละ 3 ครั้ง
กลไกการออกฤทธิ์
เพิ่มสารเมือกของกระเพาะอาหาร
เพิ่มการไหลเวียนเลือดบริเวณเยื่อบุกระเพาะอาหาร
ต้านการเกิดแผลในกระเพาะอาหาร
นางสาวเมธาวลัย ชัยรักษา sec.1 รหัสนักศึกษา 6301110801035