Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

orthopedie 2 - Coggle Diagram

- - - - soms gaan klachten weer weg zonder beh, door:
        
        subklin OCD, hond was mank doordat hij zich had gestoten
        
        flap vast in gat
        
        flap voll losgekomen
    - - 2 plaatjes
  - - - plaatje
    - - plaatje
      - :left_right_arrow:bicepspees uit groeve, door losser ligamentje in groeve (zelden) ...'plop', kan pijn gaan doen als chron
  - - - plaatje
- - - - plaatje
  - - - plaatje
  - - - 2 plaatjes
  - - - 2 plaatjes
    - - 2 plaatjes
  - - - 2 plaatjes
- - - - spalk
        
        <-- fracturen dist vd elleboog en knie: r+u tot dist 1/2; t tot dist 1/3;<50% verplaatsing vd fragm; vrij stabiel; gesloten; best schuin
        
        :check: geen operatie, relatief goedkoop
        
        :red_cross: drukletsels, afzakken, opeten, instabiliteit, veel controles
        
        bijv schuine niet-verplaatste tibiafractuur -->
        
        A: matig
        
        A: goed
        
        A: weinig stabiel
        
        A: hokrust nodig en veel nazorg, na heling wel activiteit mogelijk
      - platen, schroeven
        
        <-- vold plaats voor 2 lockingschroeven per fragm (4 cortex), best aan de meest rechte zijde met meeste ruimte
        
        :red_cross:technisch moeilijk, inf gevaar (zeker bij open fractuur), fistulatie, moet soms verwijderd worden (bij hinder, loskomen, fistulatie/inf), kan buigen/breken, relatief duurder
        
        bijv verplaatste dwarse r en schuine ulnafractuur -->
        enkel plaat op r is ok
        
        A: r ok
        
        A: r perfect
        
        A: zeer stabiel, weinig nazorg
        
        A: eigenaar vold discipline voor niet te veel activiteit
        
        bijv Y fractuur dist humerus -->
        1 transcondylaire schroef en 2 platen (med+ lat)
        
        A: zeer goed
        
        A: zeer goed
        
        A: onvold schroeven per fragm door los/breuk
        
        A: Y fracturen gereserveerde prognose
        
        bijv fractuur iliumvleugel
        (in en cran vh acetabulum altijd chirurgisch!!) -->
        plaat lat; (iliosacrale luxatie vaak best conservatief beh)
      - keuze ~
        
        aard vh letsel
        
        anamnese: LG, leeftijd, temperament, oorzaak
        
        eigenaar: nazorg, discipline (rust verzekeren: a.d. leiband), financieel
        
        hond in bench, kat in kot!
        
        implantaten moeten alle krachten (buigen, rotatie, axiale compressie) erop kunnen weerstaan!
        
        NOOIT énkel pin (enkel tegen buigkracht)
        
        NOOIT énkel cerclagedraad
        
        op humerus best 2 platen (lat + caud)
      - pinnen (intramedullaire)
        
        <-- r NOOIT!
        
        :red_cross: technisch moeilijk (normograad!!), moet soms verwijderd worden, kan migreren,buigen,irriteren
        
        bijv schuine laagdiafysaire femurfractuur +procurvatum -->
        
        A: ok
        
        A: zeer goed
        
        A: 'correct' (pin dist tot in/boven groeiplaat en prox boven trochanter), vrij stabiel, weinig nazorg
        
        A: eigenaar moet dier rustig houden
        ... dier werd niet beter door n.ischiadicus neuropathie, doordat pin retrograad was ingebracht--> pin prox te mediocaudaal
        
        plaatje
      - cerclage draad
        
        <-- schuine fractuur (<1,5x botdiameter)
        
        :red_cross: technisch moeilijk
      - externe fixatie
        
        <-- vold plaats voor 2 pinnen per fragm, niet teveel spiermassa
        
        :check:relatief goedkoop
        
        :red_cross:veel postop verzorging (pin-huid interface (...vaak complicaties))
        
        bijv open, middiafysaire multifragmentaire tibiafractuur -->
        IM pin (voor allignatie) + externe fixatie (tegen rotatie, translatie);
        NOOIT fragm eruithalen (tenzij schilfer... sekwester)
        
        A: zeer weinig (want multifragmentair)
        
        A: zeer goed door pin
        
        A: zeer stabiel, wel veel nazorg en controle
        
        A: zeker kat benchrust
      - interlocking nail
        (vergrendelde mergnagel --> geen verplaatsing)
        
        bijv middiafysaire femurfractuur + spiraalvormige fissuren -->
        
        A: perfect
        
        A: perfect
        
        A: zeer stabiel
        
        A: activiteit na heling zeer goed
      - ....... als alles kapot (nn, necrose, voll verbrijzeling gewricht,...) --> pootamputatie
      - cross pinning: dynamisch / statisch
        
        bijv dist groeiplaat femurfractuur, Salter-Harris1, intra-artic (altijd chirurgisch!!)-->
        
        A: perfect
        
        A: perfect
        
        A: vrij stabiel, weinig nazorg
        
        A: laat vroege activiteit toe
        ... prognose ~leeftijd (als zeer jong (3m) ..vroegtijdige sluiting--> verkort lidmaat)
        
        plaatje
      - schroef transcondylair
        
        bijv IOHC ,.. fractuur Salter-Harris4, intra-artic -->
        1 transcondylaire schroef (voor congruentie elleboog, compressie) + 1 schroef/pin/plaat (tegen rotatie en voor axiale stabiliteit)
        
        A: perfect
        
        A:perfect
        
        A:compressie, antirotatie, axiale stabiliteit
        
        A: zeer strikte rust, na heling zeer goed
    - - Welk bot? Waar (mid/laag diafysair, prox, intra-artic, Salter-Harris type1-5)?
        Aard (schuin, dwars, spiraal, getand, complex, gefragmenteerd,..)? verplaatsing? stabiel?
        weke delen zwelling? open / gesloten?
        
        plaatje
      - kwaliteit RX: 2 richtingen, alles erop (soms net niet: bijv standafw verwachten thv r+u, maar kan ook thv malunion Mt), belichting?
      - andere problemen: breuken andere plaats, wonden, shock, longproblemen (longcontusie-->witte vlekken; pneumothorax-->zwevend hart), neurologie?
- - - - techniek
        
        geslaagd als goede heling, zonder complicaties :check:
        
        complicaties:
        
        heling:
        
        vertraagd...non-union: bijv dist.r+u genezen moeilijk, dus eig best geen spalk/verband!
        
        malunion (tgv fractuur / als jong tgv groeiplaatschade)
        
        reluxatie (onder verband of na verwijdering), instabiliteit
        
        drukletsels:
        
        huidletsels: bijv. thv calcaneus (geneest moeilijk)
        
        necrose weke delen
        
        circ.stoornissen: bijv. circulair gips--> afsnoering tenen: gezwollen, vochtig, pijnlijk
        
        immobilisatie:
        
        gewrichtslaxiteit/-stijfheid (vaak reversibel): bijv.quadricepscontractuur--> achterpoot niet meer buigen... geen beh! (kan door langdurige spalk bij jonge dieren, maar ook door erg spiertrauma door insult of chirurgie)
        
        spiercontractuur = fracture disease
        
        falen vh materiaal: breken, loskomen, afzakken, eraan knagen
        
        aanwijzingen voor complicaties (eigenaar inlichten!):
        
        manken
        
        koud
        
        gevoelloosheid
        
        pijn, rood rond randen
        
        vieze geur
        
        koorts
        
        geen eetlust
        
        plots knagen eraan
        
        arbeidsintensief, lange duur (eigenaar inlichten!):
        
        spalk problemen --> herzetten
        
        bij heling problemen --> RX, herzetten / toch chirurgie, standafw
        
        drukletsels --> wondverzorging
        ... hoge kosten door spalkwissels en controle-RX (dus NIET steeds goedkoopste en gemakkelijkste opl!)
        
        <-- indicatie, techniek, materiaal, regelm.controle
        
        drukletsels vermijden:
        
        teentjes mee inpakken, maar toch controle mogelijk
        
        vold.polstering (watte)
        
        vold. aandeel fixeren (beide aanpalende gewrichten) <-- lokalisatie fractuur!
        
        vold. lang fixeren:
        
        plaatje
        
        principes, materiaal
      - juiste indicatie:
        
        letsel:
        
        fractuur aard (ev/multipel), vorm (schuin, dwars,..), lokalisatie, recent/chronisch, te reduceren, stabiel na fixatie?
        --> WEL spalk: ev, gesloten, stabiel (dwars-licht schuin, getand), niet nabij gewricht, recent, weinig verplaatsing/goed reduceerbaar, geen rotatie of scheefstand met spalk, enige fractuur, bij gepaarde botten (r+u, t+f) slechts 1 gebroken
        
        andere fracturen
        
        weke delen
        
        andere problemen
        
        patiënt: leeftijd, karakter, omg, functie
        
        eigenaar (motivatie, €)
        
        GEEN spalk:
        open, complex, veel verplaatsing/onvold.reduceerbaar, intra-artic, dicht bij epi/metafyse, groeiplaatfractuur, avulsiefractuur, olecranon, calcaneus, humerus, femur, non-union/delayed-union, r+u (tenzij jong en weinig verplaatsing (sterk periost) en schuine fractuur)
  - - - --> fixatie na reductie heupluxatie
      - bij recentere luxaties, geen andere letsels (fractuur acetabulum,...)
        
        zelfklevend rekverband dist. op voet - med vd knie - lat vd knie - med vd tarsus - op voet ... aantal x herh
        
        rond buik
    - - --> fixatie na reductie elleboog-/schouderluxatie,
        na chirurgie elleboog/schouder bij fracturen (intra-artic / dicht bij gewricht)
      - bij "
        
        Spica spalk / schoudersteunverband: hele poot en rond borst
        
        :left_right_arrow: Velpeauverband:
        carpus in flexie tegen lichaam gebonden
        (maar niet goed verdragen, stijve carpus daarna :red_cross:)
    - - bij fracturen dist vd elleboog/knie
        
        katoenen watte
        
        zelfklevend rekverband
        ...x2
        
        hechtpleister
      - --> oedeem beperken, tegen fractuurverplaatsing
    - - bij fracturen dist vd knie/elleboog (liefst onder prox.derde)
        
        alg: niet afsnoeren, controle teentjes+spalk, vold.aandeel, vold.lang, juiste indicatie
        
        tape
        
        kous
        
        watte (ook zeker polstering, liefst synthetische watte (zachter, makkelijker in laagjes aanbrengen)
        
        spalk, tape erover
        
        afdeklaag (tegen schade)
        ... spalk mag eraf als vold.callusvorming, stabiel en verdikking errond op palpatie (anders over op chirurgie, zeker als jong dier want groeit!)
        
        als fractuur van bijv.r+u minder recent, eerst spieren oprekken voor repositie
        (MAAR eig is inspalken tegengeïndiceerd bij fractuur van zowel r+u!)
        
        spalken:
        
        commercieel
        
        zelf maken:
        
        synthetisch gipsverband
        
        thermoplastisch materiaal
        
        gips: goedkoop en goed modelleerbaar, maar zwaar en vuil en niet bestand tegen water
        
        circ.spalk (synthet/klassiek gips):
        gevaar voor druknecrose, evt. in 2 zagen (cran en caud) en opnieuw kleven
        
        Thomasspalk (metalen frame) <-- prox.fractuur
      - fractuurbeh:
        
        hokrust <-- bijv. fractuur scapula (ook steun van ribben en schouderbespiering)
        
        spalk of verband
        
        chirurgie <-- complexe, instabiele breuk; breuk vd humerus/femur
    - - --> oedeem beperken (postop / beh inf of wonde)
      - zelfklevend rekverband thv tenen beginnen naar prox, eerst afrollen, 50% overlap, tot boven knie/elleboog
        
        afplakken met hechtpleister