Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Thị trường và nền kinh tế thị trường - Coggle Diagram
Thị trường và nền kinh tế thị trường
Thị trường
Là tổng hòa những quan hệ kinh tế trong đó nhu cầu của các chủ thể được đáp ứng thông qua việc trao đổi, mua bán với sự xác định giá cả và số lượng hàng hóa, dịch vụ tương ứng với trình độ phát triển nhất định của nền sản xuất xã hội
Cấp độ cụ thể: chợ, cửa hàng,...
Cấp độ trừu tượng: Là tổng thể các mối quan hệ kinh tế gồm cung, cầu, giá cả; quan hệ hàng - tiền;... Đây cũng là các yếu tố của thị trường
Phân loại
Theo đối tượng trao đổi, mua bán cụ thể
Thị trường hàng hóa
Thị trường dịch vụ
Theo phạm vi các quan hệ
Thị trường trong nước
Thị trường thế giới
Theo tính chất và cơ chế vận hành
Thị trường tự do
Thị trường có điều tiết
Thị trường cạnh tranh hoàn hảo
Thị trường cạnh tranh không hoàn hảo (độc quyền)
Vai trò
Thực hiện giá trị hàng hóa, là điều kiện, môi trường cho sản xuất phát triển
Giá trị của hàng hóa được thực hiện thông qua trao đổi. Việc trao đổi phải được diễn ra ở thị trường
Thị trường là cầu nối giữa sản xuất và tiêu dùng
Kích thích sự sáng tạo của mọi thành viên trong xã hội, tạo ra cách thức phân bổ nguồn lực hiệu quả trong nền kinh tế
Gắn kết nền kinh tế thành một chỉnh thể, gắn kết nền kinh tế quốc gia với nền kinh tế thế giới
Xét trong phạm vi quốc gia, thị trường làm cho các quan hệ sản xuất lưu thông, phân phối, tiêu dùng trở thành một thể thống nhất
Xét trong quan hệ với nền kinh tế thế giới, thị trường tạo ra sự gắn kết nền kinh tế trong nước với nền kinh tế thế giới
Vai trò của thị trường luôn không tách rời với cơ chế thị trường. Thị trường trở nên sống động bởi có sự vận hành của cơ chế thị trường.
Cơ chế thị trường là hệ thống các quan hệ mang tính tự điều chỉnh tuân theo yêu cầu của các qui luật kinh tế.
Nền kinh tế thị trường
Là nền kinh tế được vận hành theo cơ chế thị trường; Là nền kinh tế hàng hóa phát triển cao, ở đó mọi quan hệ sản xuất và trao đổi đều được thông qua thị trường, chịu tác động, điều tiết của các qui luật thị trường
Sự hình thành là khách quan trong lịch sử
Đặc trưng phổ biến
Có sự đa dạng của chủ thể kinh tế, nhiều hình thức sở hữu. Các chủ thể kinh tế bình đăng trước pháp luật
Thị trường đóng vai trò quyết định trong việc phân bổ các nguồn lực xã hội thông qua hoạt động của các thị trường bộ phận
Giá cả được hình thành theo nguyên tắc thị trường; cạnh tranh vừa là môi trường, vừa là động lực thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh; động lực trực tiếp của các chủ thể sản xuất kinh doanh là lợi nhuận và lợi ích kinh tế - xã hội khác; nhà nước là chủ thể thực hiện chức năng quản lí, chức năng kinh tế; thực hiện khắc phục những khuyết tật của thị trường, thúc đẩy các yếu tố tích cực, đảm bảo sự bình đẳng xã hội và sự ổn định của toàn bộ nền kinh tế
Là nền kinh tế mở, thị trường trong nước quan hệ mật thiết với thị trường quốc tế
Mỗi nền kinh tế thị trường quốc gia có thể có đặc trưng riêng, tạo nên tính đặc thù và các mô hình kinh tế thị trường khác nhau
Ưu thế: 1) Luôn tạo ra động lực cho sự sáng tạo các chủ thể kinh tế 2) Luôn phát huy tốt nhất tiềm năng của mọi chủ thể, các vùng miền cũng như lợi thế quốc gia 3) Luôn tạo ra các phương thức để thỏa mãn tối đa nhu cầu của con người, từ đó thúc đẩy tiến bộ, văn minh xã hội
Khuyết tật: 1) Luôn tiềm ẩn những rủi ro khủng hoảng 2) Không tự khắc phục được xu hướng cạn kiệt tài nguyên không thể tái tạo, suy thoái môi trường tự nhiên, môi trường xã hội 3) Không khắc phục được hiện tượng phân hóa sâu sắc trong xã hội
Một số qui luật kinh tế chủ yếu
Qui luật giá trị
Qui luật cung - cầu
Qui luật lưu thông tiền tệ
Qui luật cạnh tranh
Cạnh tranh trong nội bộ ngành
Cạnh tranh giữa các ngành
Tác động
Thúc đẩy sự phát triển lực lượng sản xuất
Cạnh tranh không lành mạnh gây tổn hại môi trường kinh doanh
Thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế thị trường
Là cơ chế điều chỉnh linh hoạt việc phân bổ các nguồn lực
Thúc đẩy năng lực thỏa mãn nhu cầu của xã hội
Cạnh tranh không lành mạnh gây lãng phí nguồn lực xã hội
Cạnh tranh không lành mạnh gây tổn hại phúc lợi của xã hội