Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Aardrijkskunde par 4.1 t/m 4.3 - Coggle Diagram
Aardrijkskunde par 4.1 t/m 4.3
par 1
oceanische plaat = plaat die bestaat uit een groot zeeopppervlak (oceaan)
continentale plaat = plaat die bestaat uit een groot landoppervlak
platen (of schollen) = stuk van de aardkorst
magma = heet, vloeibaar gesteente binnen in de aarde
natuurramp = ramp veroorzaakt door de natuur met veel slachtoffers en grote schade
vulkanen = berg die is ontstaan door het naar buiten stromen van lava
lava = magma dat door de aardkorst naar buiten is gestroomd
subductie = het wegduiken van een oceanische plaat onder een continentale plaat
troggen = diepe kloof onder in de zee, ontstaan door subductie van een oceanische plaat
aardbevingen = schokkende of trillende beweging van een gedeelte van de aardkorst door de werking van endogene kracht
par 2
tsunami = hoge vloedgolf op zee die de kust overspoelt en die wordt veroorzaakt door een zeebeving
evacueren = een gebied verlaten omdat het er niet veilig is
zeebeving = aardbeving waarvan het hypocentrum in de zee ligt
schaal van Richter = schaal waarmee de kracht van een aardbeving wordt aangegeven
par 3
hot springs = zie warmwaterbronnen
warmwaterbronnen = bron die is ontstaan door de geothermische verwarming van grondwater. heet ook hot spring
magmakamer = ruimte in een vulkaan die gevuld is met magma
geothermisch = aardwarmte
caldeira = zeer grote vulkaankrater die is ontstaan door het instorten van het dak van een leeggelopen magmakamer
overig
par. 2
basisboek nummers = 13, 106, 107, 109
106
de zwaarste aardbevingen komen voor als twee platen naar elkaar toe bewegen (convergentie) en onder elkaar duiken
de platen drijven op vloeibaar gesteente (magma) dat langzaam stroomt, gemiddeld een paar centimeter per jaar
er zijn ook aardbevingen waarbij twee platen langs elkaar schuiven
107
de waarden 0, 1 en 2 op de schaal van Richter zijn zo licht dat ze alleen door meetapparatuur worden opgemerkt
In Nederland komen ook aardbevingen voor omdat in de aardkorst van Nederland breuken zitten waarlangs gesteentelagen kunnen verschuiven
Wetenschappers die aardbevingen bestuderen, heten seismologen
109
de meeste tsunami´s ontstaan bij bevingen met een kracht van minstens 8 op de schaal van Richter
de golven bereiken daardoor aan de kust soms wel een hoogte van 30m en het zeewater stroomt met een geweldige snelheid en kracht landinwaards
een aardbeving op de bodem van de zee heet een zeebeving
13
continentale schaal: meer dan een land, een werelddeel
nationale schaal: een land
mondiale schaal: de wereld
regionale schaal: een landsdeel, provincie of streek
lokale schaal: een stad of dorp
par. 3
basisboek nummers = 101, 102, 103, 105
102
soms wordt het magma bij een vulkaanuitbarsting (of eruptie) explosief de lucht in geslingerd in klonten van groot tot heel klein
Vulkanisme ontstaat bij twee plaatbewegingen
bij vulkanisme komt materiaal uit de aarde door openingen in de aardkorst naar buiten
103
een caldeiravulkaan is een oude vulkaan met een grote, kilometers brede krater
een schildvulkaan komt meestal voor bij het uiteendrijven van platen (divergentie)
een stratovulkaan (of samengestelde vulkaan) komt meestal voor als ene plaat onder een andere plaat wegduikt (subductie)
101
op de plek waar de plaat wegduikt, is de zee soms wel meer dan 10km diep
als twee continentale platen tegen elkaar botsen vormen ze een gebergte
langs de breuklijnen is de aardkorst voortdurend in beweging
105
er komen ook andere vulkanische verschijnselen voor, zoals heetwaterbronnen, geisers en fumarolen
een bijzondere verschijnsel is een geiser
bij vulkanisme gaat het niet alleen om het uitstoten van lava en as
par. 1
basisboek nummers = 97, 100, 101
100
de barsten of scheuren tussen die platen noem je breuken
de aardkorst is niet een geheel, maar bestaat uit verschillende platen (of schollen)
97
de aarde bestaat uit een aardkern, een aardmantel en een aardkorst
door de hitte ontstaan convectiestromen
van buitenaf verandert de aardkorst door exogene krachten, van binnenuit door endogene krachten
101
op de plek waar de plaat wegduikt, is de zee soms wel meer dan 10km diep
als twee continentale platen tegen elkaar botsen vormen ze een gebergte
langs de breuklijnen is de aardkorst voortdurend in beweging
schalen
schaal van richter: Schaal waarmee de kracht van een aardbeving wordt aangegeven
schaal van beaufort : Schaal waarmee de kracht van de wind wordt aangegeven
schaal van mercalli: Schaal waarmee de hevigheid en de schade van een aardbeving wordt aangegeven
saffir-simpsonschaal: Schaal waarmee de kracht van een orkaan wordt aangegeven