Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความผิดปกติของเม็ดเลือดแดง - Coggle Diagram
ความผิดปกติของเม็ดเลือดแดง
โลหิตจางจากการสูญเสียเลือด
Chronic blood loss
การดูแลรักษา
การให้เลือดทดแทนพบไม่บ่อยเนื่องจากมี ภาวะเสี่ยงสูงกว่าการรักษาโดยวิธีอื่น
การให้เลือดจึงมักใช้กรณีที่มีอาการรุนแรง
การพยาบาล
โปรแกรมคัดกรองผู้ป่วย 50 ปีขึ้นไปควรตรวจอุจาระมีเลือดปน
เสียเลือดจากประจำเดือนมาก ติดตามความเข็มข้นRBCอย่างต่อเนื่อง
สาเหตุที่พบบ่อยของภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก
Acute blood loss
ภาวะโลหิตจางที่เกิดจากการสูญเสียเลือดอย่าง เฉียบพลัน ถ้าเท่ากับหรือมากกว่า 1,000 มิลลิลิตร จะมีผลกระทบอย่างรุนแรง Hypovolemia and Hypoxemia
การดูแลรักษา
ค้นหาแหล่งหรืออวัยวะที่เป็ นต้นเหตุของการ สูญเสียเลือด พร้อมกับรีบรักษาแก้ไขและทดแทนเลือดที่สูญเสียไปทันทีโดย การให้เลือด (Blood transfusion) หรือให้ธาตุเหล็กเสริม
ควรหลีกเลี่ยงการให้ Whole blood ควรให้เป็น Pack red cell เนื่องจากสามารถลดภาวะ Pulmonary edema and Circulatory overload
การพยาบาล
ตรวจเช็คความถูกต้องของ ชื่อ นามสกุล กรุ๊ปเลือด ชนิด เลข วัด vital sing ทุก 15 นาที หลังได้รับเลือด ให้เลือดไม่เกิน 3 ชม.
โลหิตจางที่เกิดจากRBCถูกทำลาย
G 6 PD
ปัสสาวะสีโคก ดีซ่าน ตรวจพบตั้งแต่เด็ก
การรักษา
การให้เลือดในผู้ป่วย G6PD ที่มีภาวะโลหิตจางอย่างรุนแรงพบน้อย
ให้ Folic acid and Iron ทดแทนมีประโยชน์และให้ผลดีสำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะRBCแตก
หลีกเลี่ยงการสัมผัสปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดการสลายRBCก่อนกำหนด
การพยาบาล
ติดตามประเมินอาการแสดงของภาวะRBCแตกก่อนกำหนด
แนะนำให้ผู้ป่วยและญาติหลีกเลี่ยงปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดการแตกของ RBCก่อนกำหนด
ติดตามประเมินภาวะโลหิตจาง เช่น อาการซีด
ดูแลให้ผู้ป่วยรับประทานยา Folic acid and Iron ทดแทนตามแผนการรักษา
Thalassemia
ซีด หน้ามองโกลอยด์ หรือธาลัสซีเมีย
การรักษา
การให้เลือด เพื่อที่จะรักษาระดับฮีโมโกลบินให้อยู่ในระดับใกล้เคียงกับปกติ
ถ้าให้เลือดบ่อยจะเกิดภาวะธาตุเหล็กเกิน แก้ไขโดยให้ยาขับเหล็ก คือ Deferoxamine
การรักษาโดยการเปลี่ยนถ่ายไขกระดูก พิจารณาทำในผู้ป่วยที่มีภาวะ โลหิตจางอย่างรุนแรง
การพยาบาล
ดูแลให้เลือดตามแผนการรักษา
ห้ามรับประทานยาบำรุงเลือดที่มีธาตุเหล็กทุกชนิด
หลีกเลี่ยงอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง
ไม่ปล่อยให้มีไขมันสูง
Sickle cell anemia
Sickle cell มากขึ้นเกิดการแข็งตัวของลิ่มเลือดเนื้อเยื่อขาดเลือดมาเลี้ยงเกิดภาวะเนื้อตายในหลายอวัยวะ
เสียชีวิต: จากการติดเชื้อเกิดขึ้นเมื่อเนื้อเยื่อได้รับการบาดเจ็บเพราะขาดเลือดไปเลี้ยง
การรักษา
การดูแลสารน้ำเพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ
การจัดการอาการปวด
ให้ออกซิเจนเพื่อป้องกันภาวะพร่องออกซิเจน
ให้เลือดบ่อยๆประมาณทุกๆ 3-4 อาทิตย์
การเปลี่ยนถ่ายเลือดควรทำเป็นระยะโดยเฉพาะเมื่อเกิดภาวะ Vasoocclusive crisis
การให้คำปรึกษากับครอบครัวที่บิดามารดามีพันธุกรรม
แนะนำเกี่ยวกับการรับประทานอาหาร: โปรตีน แคลเซียม วิตามิน และ การดื่มน้ำอย่างเพียงพอ
หลีกเลี่ยงการดื่มน้ำเย็นเพราะเร่งให้เกิดภาวะวิกฤติเร็วขึ้น
การพยาบาล
ติดตามประเมินอาการปวดที่เกิดจากหลอดเลือดอุดตัน รายงานแพทย์ทันทีเมื่ออาการปวดและสภาพจิตเปลี่ยนแปลงไป
แนะนำดื่มน้ำในระยะสงบของโรคประมาณ 4-6 ควอทซ์ต่อวัน
ระยะที่มีอาการปวดผู้ป่วยควรดื่มน้ำประมาณ 6-8 ควอทซ์ต่อวัน
ดูแลให้ยาเพื่อลดอาการปวดก่อนปฏิบัติกิจกรรมที่ทำให้รู้สึกไม่สุขสบาย
โลหิตจางที่เกิดจากการสร้างเม็ดเลือดแดงได้น้อย
Vitamim B 12 deficiency anemia
มีภาวะซีด สูญเสียการรับความรู้สึกเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว
การรักษา
ขาดวิตามิน B12 เนื่องจากรับประทานไม่เพียงพอ: ให้เป็นรูปของยาที่ใช้รับประทาน
ให้วิตามิน B12 ฉีดเข้าหลอดเลือดเดือนละคร้ัง: ขาด Intrinsic factor
การพยาบาล
แนะนำผู้ป่วยที่ขาด Intrinsic factor มารับยาฉีดตามแพทย์ นัดทุกคร้ัง
แนะนำอาหารที่มีวิตามินบี 12 สูง
ระมัดระวังอุบัติเหต
Folic acid deficiency anemia
มีการเปลี่ยนแปลงของเม็ดเลือดแดง เหมือนกับการขาดวิตามินบี 12 แต่จะไม่พบอาการทางระบบประสาท
การรักษา
ให้รับประทานกรดโฟลิกทดแทน วันละ 1 มิลลิกรัม นาน 3 เดือน
สังเกตว่าผู้ป่วยมีอาการดีขึ้น
การพยาบาล
แนะนำให้รับประทานยา คือ กรดโฟลิก ตามแผนการรักษาอย่างต่อเนื่อง
แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีกรดโฟลิกสูง
หลีกเลี่ยงวิธีการปรุงอาหารด้วยการต้ม นึ่ง
หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารจานด่วน
Iron deficiency anemia
เกิดช้า: ร่างกายปรับตัว อาการแสดงที่บ่งชี้จึงมีไม่มาก อ่อนล้า เหนื่อยง่าย หายใจเร็ว เมื่อทำกิจกรรมที่หนักขึ้น
รุนแรง: สังเกตพบเล็บเปราะหักง่าย เล็บโค้งงอนเป็นรูปช้อน
การรักษา
การค้นหาสาเหตุของการขาดธาตุเหล็ก เพื่อแก้ไขสาเหตุที่ท าให้ความ สมดุลของธาตเหล็กในร่างกายบกพร่อง
ให้ธาตุเหล็กทดแทน ส่วนใหญ่ให้เป็นยารับประทานอยู่ในรูปของ Ferrous sulfate
การพยาบาล
แนะนำการรับประทานยา Ferrous sulfate
สังเกตสีอุจจาระจะเปลี่ยนเป็นสีดำหรือน้ำตาลเข้ม
ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กผสมอยู่
ภาวะเลือดข้น (Polycythemia)
เลือดจะหนืด ไหลเวียนได้ช้า เกิดลิ่มเลือด
การรักษา
รักษาสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะโลหิตขึ้น
ลดจำนวนเม็ดเลือดแดงโดยการเจาะเลือดออก ทำ Phlebotomy or Venesection
ให้ยากดการทำงานของไขกระดูก เช่น radioactive phosphorus or Interferon
การพยาบาล
ประเมินอาการและ อาการแสดงของภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นได้แก่ Deep vein thrombosis, Cerebral infarction, Pulmonary embolism, Arterial embolism, and Splenic infarction
ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับสารน้ำเข้าสู่ร่างกายอย่างเพียงพอ เพื่อลดภาวะเลือดหนืด
ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับการเจาะเลือดออก (Phlebotomy) ตามแผนการรักษา
Aplastic
อาการเหนื่อยล้า ใจสั่น และหายใจลำบากเมื่อออกแรง พบได้บ่อยใน ผู้ป่วย Aplastic anemia
ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ พบ Pancytopenia
การตรวจพิเศษ คือการตรวจไขกระดูก อาจจะได้ Dry tap เนื่องจากไขกระดูกทำงานน้อยลง
การรักษา
อดีต: กระตุ้นการสร้างเซลล์เม็ดเลือด (Hematopoiesis )
: Steriod and androgen มีผลข้างเคียง
ปัจจุบัน: เปลี่ยนถ่ายไขกระดูก (Bone marrow transplantation,BMT)
ทางเลือกอื่น: วิธีการกดภูมิต้านทาน (Immunosupressive therapy)
การพยาบาล
ป้องกันและติดตามอาการของการติดเชื้อ ประเมินอุณหภูมิ
ป้องกันการติดเชื้อเพิ่ม ทั้งตัวผู้ป่วยและญาติ สังเกตอาการมีไข้