Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การบําบัดรกัษาด้วยยาทางจิตเวช (Psychopharmacology), อ้างอิง - Coggle…
การบําบัดรกัษาด้วยยาทางจิตเวช (Psychopharmacology)
3 กลุ่มยารักษาอารมณ์เศร้า
ชนิดยา
MAOI มีอาการ posteral hypotension ผู้สูงอายุ hypertensive crisis ห้ามรับประทานกับสารtyramine เช่น เนยแข็ง ตับไก่ ไวน์เบียร์ ครีม กล้วยช็อคโกแลต โยเกิร์ต
amitriptyline, imipramin, nortriptyline ยาจะออกฤทธิ์หลังกินยา 2-3 สัปดาห์
ผลข้างเคียง ง่วงนอน น้่าหนักตัวเพิ่ม
การพยาบาล ดื่มน้่าบ่อยๆหลีกเลี่ยงการใช้สายตา เพิ่มอาหารกาก หลีกเลี่ยงการท่างานกับเครื่องจักรหรือขับรถ
ยาต้านโรคจิต antipsychotic
ยับยั้งการหลั่งสารโดปามีน
ชนิดยา
haloperidol ท่าให้เกิดอาการ EPS
risperidone
clozapine ท่าให้เกิดagranulocytosis ท่าให้WBC ต่่ากว่า3,500
CPZ (chlorpromazine) ท่าให้ง่วงซึม
ความดันโลหิตต่่าในท่านอน posteral hypotension
ผลข้างเคียง
EPS
-acute dystonia ศีรษะและคอบิดเบี้ยว คอแข็ง ขากรรไกรแข็ง ลิ้นแข็ง น้่าลายไหล
-akathesia กระวนกระวายตื่นเต้น อยู่ไม่นิ่ง ผุดลุกผุดนั่ง
-akinesia อ่อนเพลีย เคลื่อนไหวช้า
-pakinsonism สั่นที่มือแขนขาล่าตัวแข็ง เคลื่อนไหวช้า
-tardive ริมฝีปากและลิ้นเคี้ยวปาก เลียดูดริมฝีปาก
NMS เกร็งของกล้ามเนื้อคุณภูมิร่างกายสูง หัวใจเต้นผิดจังหวะ ความดันโลหิตต่่า
antihistaminic effect ง่วงนอนน้่าหนักเพิ่มขึ้น
anti-alpha-adrenergic ความดันต่่าขณะเปลี่ยนท่า
anticholinergic ตาพร่ามัวปัสสาวะบ่อย ปากแห้ง
การพยาบาล
ถ้ารับประทานยาจะออกฤทธิ์เมื่อรับประทาน 2 สัปดาห์ ถ้ารบกวนกิจวัตรประจ่าวันให้รายงานแพทย์
4 กลุ่มยาควบคุมอารมณ์
ใช้รักษาbipolar ระยะ Mania
1.lithium ปกติ 0.8 - 1.2( ปกติงดการออกก่าลังกาย ตากแดด) เจาะดูระดับlithium 5 ถึง 7 วันหลังกินและ หลังกินยา 12 ชั่วโมง
ระดับ 1 - 1.5 มีอาการปัสสาวะบ่อย มือสั่น ท้องเสีย การพยาบาล เจาะดูระดับlithium ทุก 2 สัปดาห์ - ระดับ 1.5 - 2 ปัสสาวะบ่อย คลื่นไส้ อ่อนเพลีย เดินกระตุกเดินเซ ตาพร่ามัว การพยาบาล หยุดยา ให้น้่า ประเมิน vital Sign ใกล้ชิด
ระดับ 2 - 2.5 มีอาการทางไตวาย
การพยาบาล ให้ IV และหลังท้อง
มากกว่า 2.5 ไตวาย เจาะระดับlithium
ทุก 3 ชั่วโมงฟอกไตล้างไต
2.carbamazepine ออกฤทธิ์คล้ายlithium
การพยาบาล
กินยาทุกวันหากลืมกินกินเมื่อนึกได้หรือถ้าเหลืออีก 2 ชั่วโมง จะกินมื้อถัดไปให้งดแล้วกินมื้อต่อไปปกติ
2 กลุ่มยาคลายกังวล anti anxiety
ชนิดยา
Benzodiazepines , diazepam(Valium) , medazepam , chlordiazepoxide , lorazepam(ativan)
ผลข้างเคียง
ความดันโลหิตต่่า อ่อนเพลีย ง่วงนอน ซึมเศร้า
การพยาบาล
เฝ้าระวังการติดยาห้ามหยุดหรือเพิ่มยาเอง ป้องกันการเกิดอุบัติเหตุไม่ขับรถ ระวังเครื่องจักร
5.ยากันชักแก้อาการ ของอาการกินยา antipsychotic
ยาลดอาการข้างเคียงของยา จิตเวช (Anticholinergic Drugs/Antiparkison)
ชนิด
1.Trihexyphenidyl
2.Benzttropine
3.Dipenhydramine
4.Biperidan (Akineton)
ผลข้างเคียง
1.Anticholinergic effect
2.คลื่นไส้ ปั่นป่วนในท้อง
3.Sedation,Drowsiness และDizziness
4.Orthostatic Hypotension
5.Anticholinergic Delirium
การพยาบาล
-ไม่มีอาการ ไม่จําเป็นต้องรับระทานยา
-สังเกตอาการเปลื่ยนแปลงที่เกิดขึ้น
-ระมัดระวังอุบัติเหตุ
ดื่มน้ำให้เพียงพอ หรืออมลูกลม ลดปากแห้ง
-หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกฮอร์
-ลดอาหารที่มีโปรตีนสูง
อ้างอิง
ชนกานต์ ชัชวาลา .การใช้ยาทางจิตเวชในเวชปฏิบัติจิตเวชกรรม . ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ สืบค้นเมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์จาก
https://meded.psu.ac.th/binla/class06/388_622/Use_of_psychiatric_drugs/index2.html
ภควัติ วัฒนวรเศรษฐ์.การใช้ยาทางจิตเวชอย่างสมเหตสุมผล.สืบค้นเมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ จาก
http://medinfo2.psu.ac.th/psychiatry/elearning/document/undergrade/doc5/doc%20rational%20drug%20use.pdf