Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
An córas Díleach - Coggle Diagram
An córas Díleach
codanna
Iatóir cairdiach
ligeann bia isteach ón easafagas nuair a ligeann se scíth
an ghoile
this le sú gastrach balla an ghoile a díleá
chun seo a stopadh
peipsín
scaoiltear é mar phrotéin neamhghníomhach
peipsinigin
ní dhíléann se an balla
ceallaí
pacailte ar a chéile
ionadaítear iad go h-an gasta
1/2 milliún gach soicind
múcas
líneál an ghoile
laghdaíonn sé aigeadeachas in aice balla an ghoile
bia 3-4 uair sa ghoile
ballai an ghoile
faireog gastracha
aigead hiodraclorach
einsímí
múcas
faireog seilleadh
déantús seilleadh
1 líotar gach lá
cúl an ghial
faoin teanga
leicne
an t-iatóir píolórach
eipeaglotas
paincreas
sú gastrach isteach ducht phaincreatach
sú paincreatach
uisce
decharbonait shoidiam
einsímí
amalais paincreatach
stairse go maltos
liopais paincreatach
lipidi go haigead sailltaech agus gliocrol
tripsin
prótein go peiptídí
béal
briseadh síos bia
fisiciúl
ceimiciúil
iatoir anasach
an t-anas
scaoileadh fuíollabhar
eisligeadh
an t-easafagas
matán ar taobhanna
crapadh
rithmiciúil
imfhascadh
an t-ae
tairgiú domhlas
stóralta sa mailin domhlais
déanta de shalainn domhlais
briseann siad seo saill go braoiníní
níos fusa don liopáis e a briseadh síos
alacileach
neodrú
an faireog is mó sa chorp
feidhmeanna
briseadh síos fuillceallai dearga
iarann go smior na cnámha
dithocsú an fuil
briseadh sios substaintí tocsacha
sampla
sarocsáid hidrigine
ocsaigin
uisce
stóráil
vitimíní
mianraí
breis glúcós
saill tuaslagtha
mailín domhlais
storalann se seo domhlas
ducht an domhlais
iompar domhlas go an duideineam
an steig beag
codanna
dúideineam
domhlas curtha anseo
iliam
feidhm
dílea
ionsú
eifeachtach mar
ballai clúdaithe de villí
cumas ionsuithe nios fearr
scánnan tanaí ar ceallaí
substaintí gluaisceacht trid go gasta
fada
bia i teagmhail len balla i bhfad
ballai lán le soithigh fola agus limfe
bia dileaite a iompar
8m in fad
tanaí
feidhm
dileá
ionsú cothaithe
millte fillte ar an mballa inmheanch
villí
1 villeas
ribeadain
glúcós agus aiminaigead
sraitheanna matáin
soitheach limfe
ionsaítear saill anseo
meadaíonn seo achar dromchla an stéig
an stéig mhór
codanna
caochán
aipindic
drolann
feadan matanach gan villí
baicteir san drólann
tairgionn siad vitimin K agus B
ionsúitear iad isteach sa chorp
reciteam
stóráil faecas
níos gairid ach nios leithne na an steig bheag
feidhmeanna
anois tá an fuiollabhar nios tirime
tugtar faecas ar anois
go dti an reicteam
stóráil
ionsú uisce agus mianraí
amach trid an t-anas
eisligeadh
beathu daonna
dílea
briseadh síos bia
fisiciúl
ceimiciúil
go píosaí tuaslagtha
ionsú
bia díleate isteach sa sruth fola
tríd ballaí an ghoile agus steigeacha
iongábhail
bia isteach sa bhéal
eisligint
scaoileadh bia neamh-díleaite
tríd an t-ánas
2 chinealacha
fisiciúil
sa bhéil
fiacla
32 san iomlan
clár fhicail
8
gearradh
fiacail leathcúl
8
mealladh/cogaint
starrfhiacail
4
gearr+stóic
cúl fhiacail
12
mealladh/cogaint
20 i bpáistí
gan cúlfhiacail
imfhascadh
steig bheag
meascadh bia agus teagmhail le ballaí an stéig
steig mhór
bogadh amach ón corp
goile
meascadh bia agus sú gastrach
easafagas
bogadh síos bia
ról snaithín
ní dileatair snaithín
ataíonn an ábhar neamh-díleaite
spreagann sé imfhascadh
ceimiciúil
seilleadh
múcas
einsím
amalais
briseadh stairse go maltós
ph7 is fearr
lísisím
cuidíonn sé le marú micrea organaigh
uisce
1 líotar seilleadh ó faireoga seilleadh gach lá
sna leicne
cúl an ghial
faoin dteanga
orgán gan córas díleach
spúinse
caithfidh gach cill reimsí einsím a thairgeadh
cur amú ama
Dílea
briseadh síos bia go caithníní beaga
chun taisteal isteach san chorp
cá dtéann an bia dileaite
béile
vitimíní
vitimíní
ribeadáin
An t-ae
mianraí
mianrai
ribeadáin
An t-ae
protein
go aiminaigead
ribeadáin
An t-ae
uisce
uisce
ribeadáin
An t-ae
stairse
go glúcós
ribeadáin
An t-ae
saillte
aigead saillte agus gliocról
soitheach limfe
isteach go dtí an fuil in aice leis an croi
cothu baicteir
baictéir
uatrofach
ceimisinteiseach
fotaisinteiseach
heitreatrofach
saparaifítí
siombóisí
comhthiochas
sédanachas
comharaíocht
Snaithín
faighte o phlandaí
feidhmeanna
cosaint ó ailse drólann
ionsú uisce
níos fusa faecas a chur amach
cosc ar iatacht
mothú lán
atú
níos fusa brú ar aghaidh le imfhascadh
tábla
einsím
tripsin
ph=8
Déanta: paincreas
suíomh feidhmiúil= duideineam
substráit= protéin (= polaipeiptídí)
Táirge= peiptídí
maltais
ph=8
Déanta: steig bheag
suíomh feidhmiúil= steig bheag
substráit= maltós
Táirge= glúcós
liopais
ph=8
Déanta: paincreas
suíomh feidhmiúil= duideineam
substráit= lipidí
Táirge= aigead saillteacha agus gliocrol
peiptiodais
ph=8
Déanta: steig bheag
suíomh feidhmiúil= duideineam = iliam
substráit= peiptídí
Táirge= aiminaigead
amalais
ph=8
Déanta: paincreas
suíomh feidhmiúil= duideineam
substráit= stáirse
Táirge= maltós
liopais
ph=8
Déanta: steig bheag
suíomh feidhmiúil= duideineam = iliam
substráit= lipidí
Táirge= aigead saillteacha agus gliocrol
peipsín
ph=1-2
Déanta: balla an ghoile
suíomh feidhmiúil= goile
substráit= protein
Táirge= peiptídí
domhlas
ph=8
Déanta: An t-ae
suíomh feidhmiúil= duideineam
substráit= lipidí
Táirge= braonta lipidi
amalais
ph=7-8
Déanta: faireog seilleadh
suíomh feidhmiúil= béal
substráit= stáirse
Táirge= maltós
ag cuid is mo de ainmhithe