Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Ceimicí an tSaol/Bia, →, →, +, +, + - Coggle Diagram

- - - - ón ithir
        
        cillbhallaí
    - - ón ithir
        
        clóraifil
  - - - ó báinne
        
        cnámha + fiacla
    - - ón tae + glasraí
        
        cuid haemaglóibín
- - - - Sampla : croí
    - - Tríglicríd
        
        Gliocról + 3 aigéid saillteach
        
        Foinsí lipidí ::
        
        Im
        
        Ola
        
        Uchatar
        
        1 more item...
      - Fosfailipidí
        
        Gliocról + 2 aigéid saillteach + grúpa fosfáite
  - - - Uaireannta Sulfar agus Fosfaras
    - - Struchtúirí an mhóra
    - - Glóbach :
        
        Alán filleadh
        
        Cruth ciorclacha
        
        Sampla:: hormóin, alán einsímí
    - - Snáitheacha :
        
        Níl alán filltí
        
        Slabhraí fada
        
        Láidir
        
        Sampla :: ceritin, ghruaig
    - - Slabhraí ainmínaigéid
        
        20 coitianta, cuid mhór neamhchoitianta
        
        H
        
        C
        
        COOH
        
        R
        
        NH2
        
        nasc peiplideach < peiplid (c.20) < polaipeiplid (c.20) < protéin
  - - - Milis
      - Intuaslagtha in uisce
      - Péire monaisiúicrídí nasctha le cheile
      - Maltós
        
        Glúcós + Glúcós
        
        Síolta ag peacadh
      - Lachtós
        
        Glúcós + Glúcós
        
        Bainne
      - Súcrós
        
        Glúcós + Fructós
        
        Siúcra bhoird
    - - Dothuaslagtha in uisce
      - Cuid mhór moaisiúicrídí nasctha le cheile
      - Ceallalós
        
        Slabhraí fada glúcós le cuid mhór crossnascáil
        
        An láidir → cillbhalla planda
        
        Ní féidir linn é a díleá
        
        Cuirtear snáithin ar
        
        Glanadh córas dhíleá
        
        1 more item...
        
        Spreagadh imfháscadh
        
        1 more item...
      - Glicigin
        
        Faighte in ainmhithe
        
        Stórálann ainmhí glúcós sna matáin
        
        Slabhráí fada glúcós le brainsí
      - Stáirse
        
        Slabhraí fada glúcós
        
        Stórálann plandáí a bia i fotaisintéís
        
        Díleáite go éasca againn
        
        Suíomh ::
        
        Pasta
        
        Prátaí
        
        Rís
        
        Arán
    - - Carbs is lú
      - Blas milis
      - Intuaslagtha in uisce
      - aonad singil siúcra = fáinne adaimh charbóin
      - Glúcós
        
        An-coitiannta
        
        Déanta i fotaisintéís
        
        Priomh móilín do fhuinneamh
        
        Riospáraid
        
        Suíomh
        
        Torthaí
        
        Milseáin
        
        Seacláid
        
        Deochanna boga
      - Fructós
        
        Foirmle céanna le glúcós ach eagraithe go éagsula
        
        Níos milis na glúcós
        
        Suíomh
        
        Torthaí
  - - - Vitimín C
        
        Aigéad ascorbach
        
        Riachtanna do ::
        
        cneasú cóiriú
        
        Córas imdhíonadh
        
        Fás fíochán nascach
        
        Ganntanas ::
        
        Scuirbhé
        
        Cailiúint fiacla
        
        Drandal ag cur fola
        
        Foinsí ::
        
        Glasraí
        
        Torthaí
    - - Vitimín D
        
        Riachtanna do ::
        
        Ionsú cailciam sna cnámha
        
        Gannatans::
        
        I bpáistí
        
        Ricéidí
        
        Cnámha lúbtha
        
        I ndaoine fásta
        
        Oisteamalais
        
        Cnámha láig
        
        Foinsí ::
        
        Báinne
        
        Ola
        
        Cnámha + fiacla láidir
        
        Coitiannta = Cailcfearól
- - - - Fotaisintéis
        
        CO2
        
        H2O
        
        C6H12O6
        
        24
        
        3
        
        3
      - Móilín beag → móilíní mór
  - - - Riosparáid
        
        C6H12O6
        
        6O2
        
        CO2
        
        H2O