Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

an chóras díleá - Coggle Diagram

- - - - meascadh an bia + sú gastrach
        
        --> cíoma
    - - múcas alcaileach
        
        líneáil don ghoile
        
        cosaint + neodrú an HCL
      - einsímí
        
        Próiteáis gastrach (Peipsin)
        
        briseadh próitéin go polaipeiptídí
        
        Reinin
        
        briseadh síos próitéin i mbainne
      - HCl
  - - - imfháscadh
        
        brú an bia síos
  - - - Fisiciúil
        
        fiacla
        
        clárfhiacail (8)
        
        gearradh
        
        starrfhiacail (4)
        
        gearr + stróic
        
        Fiacail leathchúl (8)
        
        meileadh / cogaint
        
        cúlfhiacail (12)
        
        meileadh / cogaint
        
        níos fosa slogaint + achar dhromchla níos mó
      - Ceimiciúil
        
        seilleadh (ó na faireoga seilleadh)
        
        uisce
        
        einsímí
        
        amaláis
        
        Stáirse go maltós
        
        lísisím
        
        cuidíonn sé le marú micrea-orgánaigh
        
        múcas
        
        salainn
  - - - Feidhm
        
        díleá
        
        ionsú
      - Éifeachtach ag ionsú
        
        Balla cludaithe le villí
        
        Scannáin tanaí ar cheallaí líneál an t-iliam
        
        Fada
        
        Ballaí lán le soithigh fola agus limfe
    - - ionsú cothaithe
        
        Isteach san fhuil + an córas limfeach
      - díleá
    - - Millte fillte ar an mballa inmheanach ar a dtugtar villí
        
        Meadú ar achar dhromchla ballaí an stéig
        
        níos mó cothaithe a ionsú
  - - - sú paincréatach
        
        décharbonáit shoidiam
        
        neodrú
        
        einsímí
        
        liopáis paincréatach
        
        lipidi go haigéidí saillteach + gliocról
        
        Tripsin
        
        proitéiní go peiptídí
        
        amaláis paincréatach
        
        stáirse go maltós
        
        uisce
  - - - Díthocsú an fuil
        
        briseadh síos substaintí tocsacacha
        
        sárocsaíd hidrigine --> huisce + ocsaigin
      - Stóráil
        
        breis glúcós, mianraí, vitimíní saill-tuaslagtha
      - Briseadh síos fuilceallaí dearga
        
        iarann go smior na gcnámh
        
        cealla úra
      - Déantús domhlas
        
        stórálta sa mailín domlais
        
        Curtha isteach sa dúidéineam trí ducht an domhlais
        
        shalainn domhlais
        
        briseadh síós saill go braoiníní
        
        níos fusa don liopáis é a bhriseadh síos
        
        Alcaileach
        
        neodrú
  - - - caochán
      - aipindic
      - drólann
        
        feadán matánach gan villí Imfhascadh
        
        Imfháscadh
        
        Múcas ó bhallaí – cuidíonn sé le gluaiseacht an abhár
        
        Baictéir
        
        táirgeann siad vit. K + B, a ionsúitear isteach sa chorp
      - reicteam
    - - stóráil
        
        faecas
      - Eisligeadh
        
        Amach tríd an t-ánas
      - Ionsú uisce + mianraí
    - - brú an bia ar aghaidh + ar ais chun am a thabhairt chun na cothaithe a ionsú
- - - - ainmhithe, fungas agus roinnt bhaictéir
    - - ó fhoinse beo
    - - ó fhoinse marbh
  - - - plandaí
        
        beithigh, caoirí
    - - ainmhithe
        
        madraí, cait, rón
    - - ainmhithe + plandaí
        
        daoine, béar, broc
  - - - plandaí glasa
  - - - briseadh bia síos (fisiciúil + ceimiciúil) go píosaí beaga tuaslagthach.
        
        Béal,goile,stéig bheag.
    - - glacadh an bhia díleáite isteach san sruth fola
        
        Tríd ballaí an ghoile + na stéigeacha
    - - bia isteach sa bhéal
    - - scaoileadh amach abhár neamh-díleáite
        
        Tríd an t-ánas