Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

BLUNT TRAUMA - Coggle Diagram

- - - - การทำร้ายร่างกาย (Bodyassault)
      - อุบัติเหตุคนเดินเท้า (Pedestrains)
      - อุบัติเหตุทางรถยนต์ (Motor vehicle)
      - อุบัติเหตุทางรถจักยานยนต์ (Motorcycle)
      - ตกจากที่สูง (Fall)
    - - 2 ชั่วโมง ก่อนมาโรงพยาบาล ผู้ป่วยขับรถจักรยานยนต์ล้ม สลบ จำเหตุการณ์ไม่ได้ กู้ภัยนำส่งโรงพยาบาล
  - - - ผู้ป่วยมีอาการปวดท้อง กดเจ็บบริเวณท้อง
    - - ผู้ที่ได้รับบาดเจ็บในช่องท้อง อาจมาด้วยอาการปวดท้องหรือกดเจ็บบริเวณท้อง หากเสียเลือดปริมาณมากผู้ป่วยอาจมีอาการซึมลง ในกรณีที่ได้รับบาดเจ็บที่ศรีษะรุนแรงร่วมด้วยหรือมีการบาดเจ็บของไขสันหลัง (Spinal cordinjury) เหนือระดับอก จะทำให้การแปลผลการตรวจของร่างกายบริเวณช่องท้องทำได้ไม่ถูกต้อง
        ดังนั้นการประเมินการบาดเจ็บในช่องท้องต้องอาศัยทั้งสัญญาณชีพและการตรวจร่างกายบริเวณช่องท้อง
        
        การดูว่ามี distension, มีบาดแผลหรือรอยซึ่งบ่งบอกว่าอาจมีการบาดเจ็บบริเวณช่องท้องได้โดยเฉพาะลักษณะรอยเข็มขัดนิรภัยรัด (seatbelt mark) ซึ่งมักจะสัมพันธ์กับการบาดเจ็บของลำไส้และ mesentery เป็นต้น
        
        การฟังอาจมีประโยชน์เฉพาะในกรณี repeat exam แล้วมีการเปลี่ยนแปลงจากเดิมเช่นจากฟังได้ active bowel sound ในครั้งแรกแล้วกลายเป็น decrease หรือ absent bowel sound
        
        การคลำต้องถามตำแหน่งเจ็บก่อนและคลำ light touch ก่อนเสมอซึ่งใช้ตรวจหาตำแหน่งที่สงสัยว่ามีการบาดเจ็บในช่องท้องอาจจะมี localized tenderness หรือเพื่อตรวจ sign of peritonitis
        
        การเคาะอาจมีประโยชน์น้อยใน trauma
  - - - สำหรับ Blunt mechanism ใน abdominal trauma การบาดเจ็บส่วนมากมักเกิดกับ Solid organ เช่น spleen 40-55% liver 35-45% retroperitoneal organ ประมาณ 15% เช่น duodenum pancreas kidney ซึ่งแรงที่มากระทำกับอวัยวะภายใน มี 3 ลักษณะ
        
        Overpressure force (pseudo-obstruction type or temporary closed loop obstruction type) คือแรงกระแทกโดยเร็วและแรงเข้ากับโครงสร้างหรืออวัยวะที่เป็น closed space เช่น diaphragmatic injury จากแรงกระแทกช่องท้องที่เป็นช่องปิดด้านล่างคือ pelvic bone ด้านหลังคือ spine ด้านข้างเป็นกล้ามเนื้อที่หนามาก
        
        Shearing force คือแรงเฉือนเกิดจากการที่โครงสร้างของร่างกายหยุดเคลื่อนที่แล้ว แต่อวัยวะภายในยังคงเคลื่อนที่ต่อจะเกิดการฉีกขาดบริเวณรอยต่อระหว่างส่วนที่เคลื่อนที่ได้กับส่วนที่หยุดนิ่งเรียกว่า accerelationdecerelation injury
        
        Compression force คือการยุบตัวการบีบอัดกับโครงร่างของร่างกายเช่น spine, sternum มักเกิดกับ solidorgan เช่น liver, spleen ที่มีความแน่นของเนื้ออวัยวะจะเกิดแรงต้านต่อแรงที่มากระทำได้มากจึงเกิดการบาดเจ็บได้มากกว่า hollow yiscus organ ซึ่งมีลมอยู่ภายในทำให้ยึดหยุ่นกลับคืนรูปเดิมได้เมื่อมีแรงบีบยกเว้นจะถูกกดกับโครงสร้างแข็งอีกฝั่งหนึ่งเช่นการถูกกดกับ spine ของ duodenum ซึ่งเป็น retroperitoneal organ ที่ fix อยู่กับที่หน้า spine ก็จะทำให้เกิด crush injury ของ duodenum ได้
    - - Film abdominal พบ liver injury grade 3 และ Rt kidney injury grade 3 และ Rt hemothorax และ Fx Rt calvical
        จากการถูกกระแทกด้วยความเร็วและแรง
  - - - ทำ FAST at ER ผล Positive จึงทำ whole liver injury Grade 3 และ Rt kidney injury grade 3 และ Rt hemothorax และ Fx Rt calvical
        จากการถูกกระแทกด้วยความเร็วและแรง
    - - Exploratory Laparotomy การผ่าตัดช่องท้องเป็นทั้งการสืบค้นวินิจฉัยอวัยวะที่บาดเจ็บและใช้ในการรักษาในคราวเดียวกัน
      - Laparoscopy เป็นการผ่าตัดแผลเล็กโดยใช้กล้องส่องเพื่อตรวจการบาดเจ็บของอวัยวะในช่องท้องพร้อมให้การรักษา
      - Plain film abdomen supine upright หรือเพิ่ม chest upright (กรณีมี CXR ด้วยเรียก acute abdomen Series) ปัจจุบันใช้น้อยลงอย่างมากน้องจากความไวและความจำเพาะในการวินิจฉัยโรคต่ำและในปัจจุบันมี CT Scan เข้ามาแทนที่ซึ่งจะบอกการบาดเจ็บต่ออวัยวะภายในได้ดีกว่า
      - FAST (Focussed assessment sonography in trauma patient) il การทำอุลตราซาวนด์เพื่อตรวจภาวะมีเลือดออกช่องท้องและเยื่อหุ้มหัวใจใช้กับผู้ป่วยบาดเจ็บช่องท้องแบบกระแทกเพื่อยืนยันว่ามีการตกเลือดในช่องท้องจริงในกรณีได้ผลบวก FAST positive อาจนำผู้ป่วยไปผ่าตัดช่องท้อง (Exploratory laparotomy) หรือจะพิจารณาให้การรักษาแนวใหม่ด้วยการไม่ผ่าตัด (Non operativemanagement) โดยติดตามคนใช้เป็นระยะ ๆ
      - Diagnostic peritoneal lavage (DPL) เป็นการใส่สายยางลงไปในเยื่อบุช่องท้องที่ Culde-sac แล้วดูดได้เลือดเกิน 10 มลบหรือใส่น้ำเกลือลงไปละลายใน peritoneal cavity แล้วนำน้ำนั้นออกมาตรวจถ้าพบ rbc> 100,000 / มล wbc> 500 / มล D Amylase> 175 iu / dl ยอม gram stain พบเชื้อแบคทีเรียหรือพบเศษอาหารหรือน้ำดีปนออกมาเหล่านี้แปลว่าให้ผลบวก
      - Serial physical examination (serial PE) เป็นการตรวจร่างกายติดตามเป็นระยะ ๆ เพื่อประเมินการเปลี่ยนแปลงของสัญญาณชีพ Serial physical examination (serial PE) เป็นการตรวจร่างกายติดตามเป็นระยะ ๆ เพื่อประเมินการเปลี่ยนแปลงของสัญญาณชีพ
  - - - รักษาแบบไม่ผ่าตัด โดยแพทย์ให้ 5% DN/2 IV rate 60ml/hr เจาะ Hct ทุก 8 ชั่วโมง Keep มากกว่า 25% และสังเกต Film CXR อย่างต่อเนื่องให้ Tramal 1 amp IV prn ทุก 8 ชั่วโมง
    - - Definitive surgery ผ่าตัดสำรวจการบาดเจ็บทั่วช่องท้องพร้อมให้การรักษาให้เรียบร้อย
      - Organ savage surgery เป็นการผ่าตัดที่พยายามเก็บรักษาอวัยวะเช่นม้ามไตให้ได้โดยไม่ตัดทิ้ง
      - Damage control surgery เป็นการรีบผ่าตัดอย่างรวดเร็วโดยเวลาน้อยที่สุดไม่ควรเกิน 1 ชั่วโมงโดยทำการหยุดหรือชะลอการเสียเลือดและปิดรูฉีกขาดของลำไส้แบบชั่วคราวเพื่อรักษาชีวิตผู้ป่วยไว้ก่อนแล้วนำผู้ป่วยไปรักษาแก้ไขภาวะผิดปกติ
      - การรักษาแนวใหม่โดยไม่ผ่าตัดใช้สาหรับในบางกรณี ได้แก่ ในการรักษาการบาดเจ็บที่มีการฉีกขาดหรือเลือดออกของ solid organ จากการกระแทก (blunt injury) เช่นตับม้ามไตที่มีเลือดออกไม่มากมีภาวะสัญญาณชีพเป็นปรกติและการบาดเจ็บที่ดูจาก CT Scan ไม่รุนแรงมาก
      - เป็นการตรวจวินิจฉัยและรักษาด้วยการใช้สายสวนหลอดเลือดแดง (angiography) เมื่อพบพยาธิสภาพแขนงของหลอดเลือดแดงที่ฉีกขาดมีเลือดออกหรือมีการแตกโป่งพองของผนังหลอดเลือด false aneurysm) ก็จะทำการรักษาโดยการอุดแขนงหลอดเลือดนั้น