Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที 4 การพยาบาลเด็กและวัยรุ่นทีมีการเจ็บปวยทางจิตเวช โรคพฤติกรรมเกเร,…
บทที 4
การพยาบาลเด็กและวัยรุ่นทีมีการเจ็บปวยทางจิตเวช โรคพฤติกรรมเกเร
ความหมาย ลักษณะอาการและอาการแสดงโรคพฤติกรรมเกเร
1.1 ความหมายโรคพฤติกรรมเกเร
โรคพฤติกรรมเกเร (conduct disorder หรือCD)อยู่ในกลุ่มโรคทีมี ความผิดปกติของพฤติกรรม โดย จะเริมแสดงอาการตังแต่วัยเด็กหรือวัยรุ่น ด้วยการมีพฤติกรรมก่อกวน เป็นปัญหา และไม่สามารถควบคุมอารมณ์และพฤติกรรมของตนเองต่อสิงเร้าทีมากระตุ้นได้ ทำลายทรัพย์สินของบุคคลอืน
1.2 ลักษณะอาการและอาการแสดงโรคพฤติกรรมเกเร
มักเกิดกับเด็กโตหรือวัยรุ่นตอนต้น โดยเด็กผู้ชายจะเริมแสดงอาการ ช่วงอายุ10-12ปส่วนเด็กผู้หญิงจะเริมแสดงอาการช่วงอายุ14-16ปี
สาเหตุ การบ าบัดรักษาโรคพฤติกรรมเกเร
2.1 สาเหตุของโรคพฤติกรรมเกเร
ปัจจัยทางชีวภาพ (biological factor)
ยีนทีทำให้เกิดอาการโรคสมาธิสัน (attention deficit hyperactivity disorder หรือ ADHD) จะ ทำให้เกิดพฤติกรรมเกเรในเวลาต่อ มา
มีการตอบสนองของระบบประสาทอัตโนมัติ (autonomic nervous system หรือ ANS) น้อย พบว่า ผู้ทีมีชีพจรเต้นช้ามักเปนโรค พฤติกรรมเกเรได้ง่ายกว่า
สมองส่วน paralimbic system ซึงเปนส่วนทีควบคุมเรืองของ แรงจูงใจและอารมณ์มีความ ผิดปกติ
สารสือประสาท (neurotransmitters) พบว่าเด็กทีมีพฤติกรรม เกเรจะมีระดับของ dopamine และ serotonin สูง แต่มี CSF 5HAA (5-hydroxyindoleacetic acid)
ฮอร์โมนเพศชาย (testosterone hormone) ระดับสูงมีความสัมพันธ์กับการ มีพฤติกรรมก้าวร้าว
การทีได้รับสารพิษตังแต่อยู่ในครรภ์มารดา เช่น มารดา ได้รับสารตะกัว, มารดาสูบบุหรีขณะ ตังครรภ์และ/หรือมีการใช้สารเสพติด
สติปัญญาในระดับต่ำและมีผลการเรียนไม่ดี มีการทำงานของ สมองด้านการจัดการ (executive function ทีเกียวข้องกับกระบวนการทาง ปัญญาต่างๆ
การมีโรคความผิดปกติของการเรียนรู้ (learning disorders หรือ LD) หรือป่วยเป็นโรคสมาธิสัน ซนอยู่ไม่นิ่ง
ปจจัยด้านจิตสังคม (psychosocial factors)
ลักษณะพืนอารมณ์ (temperament) ตังแต่เกิดเปนเด็กทีเลียง ยากมีลักษณะซนมากกว่าปกติมีอารมณ์รุนแรงรับประทานอาหารยากนอน หลับยาก
วิธีการเลียงดูของพ่อแม่ทีมีพยาธิสภาพทางจิต, ติดสารเสพติด, ถูกท าร้าย ในวัยเด็กมากก่อน, ขาด ทักษะในการเลียงดูลูก, ไม่สามารถสร้างความผูกพัน กับลูกได้
ครอบครัวทีมีสถานะทางเศรษฐกิจและสังคมอยู่ในระดับต่ าอยู่กัน อย่างแออัด
พ่อแม่มีการหย่าร้างกัน โดยเฉพาะอย่างยิงมีการทะเลาะกัน อย่างรุนแรงหรือมีความขมขืนในช่วง ก่อนการหย่าร้างซึงส่งผลเสียต่อเด็ก มากกว่าการหย่าร้าง
ได้รับความกระทบกระเทือนทางจิตใจ เช่น การถูกทำร้าย ร่างกาย, หรือการถูกล่วงละเมิดทางเพศ ทำให้เกิดโรคเครียดหลังผ่านเหตุการ ร้ายแรง (post-traumatic stress disorder หรือ PTSD)
การไม่รับการยอมรับจากเพือน, การมีความขัดแย้งกับเพื่อน จะ ส่งผลให้เด็กโรคพฤติกรรมเกเรมี ผลการเรียนลดลง มีพฤติกรรมทีก้าวร้าวเพิม ขึ้นตังแต่ในวัยประถมและจะมีสัมพันธภาพกับเด็กทีมีปัญหาพฤติกรรม
2.2 การบำบัดรักษาโรคพฤติกรรมเกเร
การรักษาทางกาย
การรักษาโรคต่างๆ ทีพบร่วมกับพฤติกรรมเกเร เช่น การบ าบัดการ ติดยาเสพติด
การรักษาทางยา
∙ พิจารณาใช้ยาประเภท antipsychotics เช่น haloperidol (haldol), risperidone (risperdal) และ olanzapine (zyprexa) ในกรณีทีเด็ก มีพฤติกรรมก้าวร้าว เปนอันตรายต่อผู้อืน
∙ เด็กทีมีพฤติกรรมก้าวร้าวและมีโรคร่วมพวก โรคอารมณ์สองขัว (bipolar disorders)จะรักษา โดยให้ยา lithium
∙ เด็กทีมีพฤติกรรมก้าวร้าวและมีภาวะบกพร่องทางสติปัญญา หรือมีปัญหาทางสมอง (organic brain)จะรักษาโดยให้ยา propranolol
∙ เด็กมีอาการหุนหันพลันแล่น หงุดหงิด ฉุนเฉียวง่ายอารมณ์ขึ้นๆ ลงๆ จะรักษาโดยให้ยาพวก selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs)เช่นfluoxetine(prozac),sertraline(zoloft),paroxetine (paxil)และ citalopram (celexa)
การรักษาทางจิต
∙ การให้คำปรึกษารายบุคคล โดยมุ่งเน้นในเรืองการฝึกให้เด็กมี ทักษะในการแก้ไขปัญหาโดยใช้ สติปัญญา (cognitive problem-solving skill training) ผ่านการเลียนแบบ (modeling) และการแสดงบทบาท สมมุติ (role playing)
∙ ส่งเสริมให้เด็กมีทักษะการเรียนรู้และทักษะการเข้าสังคม (social and learning skills) ∙ การบ าบัดเพือเพิม self-esteem เนืองจากเด็ก กลุ่มนีมักจะรู้สึกเห็นคุณค่าในตนเองต่ำ ด้วยการ ทำจิตบำบัดรายบุคคลหรือ รายกลุ่ม
การรักษาทางสังคม
∙ การบำบัดครอบครัว จะช่วยให้ครอบครัวสามารถทำหน้าที่ของ ตนได้อย่างมีประสิทธิภาพ, เกิด ปฏิสัมพันธ์ทางบวกระหว่างสมาชิกใน ครอบครัว, ทำให้การติดต่อสือสารในครอบครัวมีประสิทธิภาพมากขึน
∙ การอบรมพ่อแม่ (parenting program) เพื่อแก้ไขพ่อแม่เรื่อง ความไม่สม่าเสมอในการออกกฎระเบียบและการปฏิบัติตามกฎต่างๆภายในบ้าน แก้ไขในเรืองการลงโทษทีรุนแรง การให้รู้จักใช้การเสริมแรง ทางบวก
การรักษาทางอารมณ์ เช่น การบำบัดในเรือง anger management หรือดนตรีบำบัดในกรณีทีเด็กมี อารมณ์โกรธอย่างรุนแรงไม่ สามารถควบคุมตนเองได้ หรือหากเด็กมีอาการซึมเศร้า ก็ควรได้รับการบ าบัด ทางความคิด พฤติกรรม และสติปัญญา
-การบำบัดทางจิตวิญญาณเป็นการช่วยให้เด็กเข้าใจตนเองค้นพบตนเองมีจุดมุ่งหมายหรือมีความหวังในชีวิตมีสิงทียึดเหนียวจิตใจ
การพยาบาลโรคพฤติกรรมเกเร
1) การประเมินสภาพ (assessment) เป็นการรวบรวมข้อมูลเพื๋อ ประเมินปํญหาความผิดปกติในเด็กทีมี โรคพฤติกรรมเกเร
การเก็บรวบรวมข้อมูลทีได้จากการสัมภาษณ์ สังเกตพฤติกรรม ของเด็กนันต้องอาศัยทักษะการ ปฏิสัมพันธ์กับเด็ก บิดา มารดาหรือผู้เลียงดู และครู
ก่อนทีจะมีการสัมภาษณ์พ่อแม่และ/หรือบุคคลอืนทีเกียวข้อง ควรมีการแจ้งให้เด็กทราบด้วย
การประเมินเด็กต้องเป็นไปในลักษณะของการทีไม่ตัดสินเด็ก
มีการประเมินทุกมิติทัง ทางกาย วาจา จิตใจ อารมณ์ พฤติกรรม การรู้คิด และสังคม
ประเมินระดับความรุนแรงของพฤติกรรมทีมีปัญหา ระยะเวลา ทีเริ่มมีพฤติกรรมทีเปนปญหา
พ่อแม่หรือบุคคลอื่นที่เกี่ยวข้องมีการจัดการ กับพฤติกรรมทีเป็นปัญหานั้นอย่างไร
เด็กมีความวิตกกังวล ก้าวร้าว รู้สึกโกรธ และรู้สึกไม่ป็นมิตร
พัฒนาการทางด้านศีลธรรมจรรยา ถึงความสามารถเข้าใจผลกระทบจากพฤติกรรมของตนเองที ไปทำร้ายบุคคลอืนไม่ว่าจะเปนด้วยกาย วาจา ใจหรือไม่อย่างไร
ประเมินครอบครัวของเด็ก เกียวกับความขัดแย้งในชีวิตสมรส ของพ่อแม่ การใช้สารเพติดของพ่อ แม่ผู้ปกครอง และการมีพฤติกรมต่อต้าน สังคมของพ่อแม่ผู้ปกครอง
ประเมินว่าเด็กมีโรคร่วมด้วยหรือไม่ เช่น โรคสมาธิสัน (attention deficit hyperactivity disorder หรือ ADHD), โรคความผิดปกติ ของการเรียนรู้ (learning disorders หรือ LD), การติดสารเสพติด, ภาวะ ซึม เศร้า, ความวิตกกังวล และ โรคทางอารมณ์ผิดปกติ (mood disorders)
2) การวินิจฉัยทางการพยาบาล (nursing diagnosis)
ตัวอย่างข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
มีภาวะเสียงต่อการใช้ความรุนแรงเนืองจากมีกระบวนการแก้ ปญหาทีไม่เหมาะสม
มีภาวะเสียงต่อการท าร้ายตนเองและ/หรือบุคคลอืนเนืองจาก ไม่สามารถควบคุมอารมณ์โกรธได้ - มีวิธีการแก้ไขปญหาทีไม่มีประสิทธิภาพ เนืองจากครอบครัวซึงเปนตัวแบบของเด็กมีวิธีการแก้ไข ปญหาทีไม่มี ประสิทธิภาพ
มีการติดต่อสือสารทีไม่มีประสิทธิภาพเนืองจากครอบครัวมี
วิธีการติดต่อสือสารทีไม่เหมาะสม - มีปฏิสัมพันธ์ทางสังคม บกพร่องเนืองจากขาดความมันใจในตนเองและมองโลกในแง่ ลบ
3) การวางแผนและการปฏิบัติการพยาบาล (planning and implementation)
การสร้างสัมพันธภาพเพือการบำบัดกับเด็กและครอบครัวให้ เกิดความไว้วางใจและให้ความร่วมมือ ในการรักษา
สือสารกับเด็กและครอบครัวให้ชัดเจนเกียวกับพฤติกรรมทีทีม สหสาขาวิชาชีพคาดหวังให้เด็กและครอบครัวปฏิบัติ
ฝึกสอนทักษะทางสังคม (socialskillstraining)ในการใช้ชีวิต อยู่ร่วมกับผู้อืนในสังคม
ฝึกทักษะการแก้ไขปัญหา (problem solving skills training) เพื่อให้เด็ก สามารถหาวิธีการอื่นๆ
ฝึกทักษะการควบคุมความโกรธ (anger management) โดยสอนให้เด็กรู้จักสังเกตตนเองใน ขณะที่เริ่มมีอารมณ์โกรธ สังเกตสิงเร้าหรือตัว กระตุ้นที่ทำให้เกิดความโกรธเพื่อหลีกเสียงสถานการณ์หรือสิงเร้า
ดูแลช่วยเหลือให้ได้รับการอบรมพ่อแม่และฝกปฏิบัติในการเลียง ดูลูกทีเรียกว่า parenting program
ฝึกให้พ่อแม่สามารถเข้าใจ และแปลความหมายของพฤติกรรมต่างๆ
ฝึกให้พ่อแม่สามารถใช้เทคนิคในการเสริมแรงทางบวกแก่ลูก
-ฝึกให้พ่อแม่กำหนดขอบเขตพฤติกรรมทีพ่อแม่ไม่ยอมรับไว้ อย่างชัดเจน และมีการลงโทษที สมเหตุสมผล
ส่งเสริมให้สมาชิกในครอบครัวมีการสนับสนุนทางอารมณ์ เป็นกำลังซึงกันและกัน
ส่งเสริมให้สมาชิกในครอบครัวแสดงออกทางอารมณ์ได้อย่าง เหมาะสม และมีขอบเขตทีชัดเจน
ส่งเสริมให้ครอบครัวมีการติดต่อสือสารทีมีประสิทธิภาพ เด็ก สามารถสือสารได้ตามความต้องการ อย่างเปิดเผยชัดเจนตรงไปตรงมา
ส่งเสริมดูแลให้ครอบครัวได้รับการบำบัดด้วย ครอบครัวบำบัด จะช่วยให้ครอบครัวสามารถ ปรับเปลียนรูปแบบของปฏิสัมพันธ์สมารถปรับ ตัวต่อความเครียดทีเกิดขึนได้ดีขึน
ปรับเปลียนสภาพแวดล้อมและบริบทต่างๆ ของเด็กให้เหมาะสม ยิงขึน
4) การประเมินผล (evaluation)
ว่าเป็นไปตามวัตถุประสงค์ทีได้กำหนดไว้หรือไม่, พฤติกรรม ต่างๆทีเป็นปัญหาลดลงหรือไม่ ทังในแง่ ความรุนแรงและความถีในการเกิด พฤติกรรมต่างๆทีเป็นปัญหา, เด็กสามารถควบคุมตนเองได้ดีเพียงใด, เด็กมี คุณภาพ ชีวิตดีขึนหรือไม่ รวมทังพ่อแม่สามารถให้การเลียงดูเด็กได้อย่างมี ประสิทธิภาพเพียงใด หากผลการพยาบาลไม่เป็นไป ตามวัตถุประสงค์ที วางแผนไว้ พยาบาลจะต้องน าผลทีประเมินได้มาปรับแผนการพยาบาลหรือ ปรับกลยุทธ์ในการ พยาบาลเพื่อแก้ไขปญหาของเด็กทีมีโรคพฤติกรรมเกเร ต่อไป
น.ส.เปมิกา เพิ่มชีวา รหัส180101126