Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 5 การพยาบาลผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ ที่มีการเจ็บป่วยทางจิตเวช, images,…
บทที่ 5
การพยาบาลผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ
ที่มีการเจ็บป่วยทางจิตเวช
ภาวะเพ้อ
ความหมาย
ภาวะเพ้อ (Delirium) หรือภาวะสับสนเฉียบพลัน เป็นกลุ่มอาการ ( syndrome) ไม่ใช่โรคเกิดจากหลายสาเหตุและถือเป็นภาวะฉุกเฉินที่มีลักษณะความผิดปกติของสติสัมปชัญญะ การรู้สึกตัว(consciousness) เกิดการเปลี่ยนแปลงของการรู้คิดและการรับรู้ (cognitive function)
ลักษณะอาการ
ไม่มีสติ ไม่มีสมาธิอย่างมาก ไม่สามารถให้ความสนใจ จดจ่อการงานหรือกิจกรรมเรื่องใดๆได้เป็นเวลานาน คิดเลขง่ายๆ ไม่ได้
กระแสความคิดไม่ติดต่อกัน
สติสัมปชัญญะ การรู้สึกตัวผิดปกติ
สติสัมปชัญญะเลือนราง
มีอาการรู้วัน เวลา สถานที่ บุคคล บกพร่อง ที่เรียกว่า Disorientation
มีปัญหาการสื่อสารพูดไม่รู้เรื่อง พูดสับสนไม่ต่อเนื่อง (incoherence
การรับรู้ผิดปกติ ( Perception disorder) และความคิดผิดปกติ (Thinking disorder)
ความผิดปกติของการนอน การตื่น ตื่นกลางคืน นอนกลางวัน
การเคลื่อนไหวหรือการทำกิจกรรมผิดปกติ เคลื่อนไหวมากขึ้น เดินวุ่นวาย
สาเหตุของภาวะเพ้อ
Metabolic imbalance จาก dehydration, hypoxia, hypoglycemia, electrolyte imbalance, hepatic - renal disease เป็นต้น
Substance abuse toxicity & withdrawal syndromes เช่น อาการ delirium tremens
การติดเชื้อในร่างกาย
การทำผ่าตัด
ระบบประสาทสมองผิดปกติ
ภาวะไข้โดยเฉพาะไข้สูงในผู้สูงอายุ หรือผู้ทุพโภชนาการ
บัดรักษาบุคคลที่มีภาวะเพ้อ
การรักษาจำเพาะ
รักษาโรคหรือภาวะผิดปกติที่เป็นสาเหตุเป็นการรักษาที่ดีที่สุด เมื่อสาเหตุหมดไปอาการจะดีขึ้น
การรักษาโดยใช้ยา ผู้ป่วยที่มีอาการอันตรายต่อสภาวะร่างกาย หรือก่อให้เกิดความทุกข์ให้ผู้ป่วย
กระบวนการพยาบาลบุคคลที่มีภาวะเพ้อ
การประเมินผู้ป่วย
ระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง สูญเสียความจำระยะสั้น การรู้เวลา สถานที่ บุคคลอารมณ์ ขึ้นๆลงๆ การรับรู้บกพร่อง มีหูแว่ว เห็นภาพหลอน การควบคุมอารมณ์บกพร่อง สติปัญญาบกพร่อง ประเมินการใช้ยา และการได้รับสารพิษ
การวินิจฉัยการพยาบาล
เสี่ยงต่อการได้รับอุบัติเหตุและบาดเจ็บเนื่องจากการรับรู้แปรปรวน
การตัดสินใจและดูแลตัวเองบกพร่องเนื่องจากพร่องทางกระบวนการทางสมองและสติปัญญา
การสื่อสารไม่มีประสิทธิภาพเนื่องจากสมองเสียหน้าที่
การปฏิบัติการพยาบาล
ป้องกันอุบัติเหตุและการบาดเจ็บดยจำกัดบริเวณผู้ป่วยให้อยู่ในที่ที่ปลอดภัย
ลดสิ่งกระตุ้นผู้ป่วยโดยจัดสิ่งแวดล้อมให้เงียบสงบ ไม่มีคนพลุกพล่าน
ถ้าผู้ป่วยได้ยินเสียงหรือเห็นภาพหลอนแล้วมีความหวาดกลัว พยาบาลไม่ควรโต้แย้งเรื่องเสียง
ภาวะสมองเสื่อม (Dementia)
ความหมาย
เป็นกลุ่มอาการที่มีการเสื่อมถอยของการทำงานของสมองด้านความคิด การรับรู้อย่างน้อยหนึ่งด้านโดยมีความสามารถลดลงจากเดิมที่เคยดีมาก่อน
อาการของ DEMENTIA
สูญเสียความสามารถทางสติปัญญา (Deterioration of Intellectual function)
การตัดสินใจบกพร่อง สูญเสียความจำโดยเฉพาะความจำในปัจจุบัน
กิจกรรมทั่วไปบกพร่อง (Deterioration of habits) ผู้ป่วยจะคิดนึกอะไรไม่ออก เนื่องจากสมองสูญเสียการทำหน้าที่ บุคลิกภาพเปลี่ยนแปลงไป
อารมณ์แปรปรวน (Emotional disability)
อาการทางสมองด้านอื่นๆ
สูญเสียความสามารถด้านทิศทาง ด้านสามมิติ วางของผิดที่แล้วไม่สามารถกลับไปที่เดิม
การตระหนักรู้ความเจ็บป่ วยของตนเอง (insight) ผู้ป่ วยไม่ทราบ และไม่ยอมรับความสามารถที่ลดลง ของตนเอง
สาเหตุของภาวะสมองเสื่อม
สมองเสื่อมแบบ Alzheimer ซึ่่งเป็นกลุ่มโรคที่มีความเสื่อมของเซลประสาทมากขึ้นเรื่อยๆ และดำเนินโรคแบบค่อยเป็นค่อยไป
สมองเสื่อมที่เกิดจากพยาธิสภาพของหลอดเลือด พบได้ร้อยละ 20 เช่น หลอดเลือดอุดตัน ผู้ป่ วยที่มี ประวัติความดันเลือดสูง
สมองเสื่อมจากสาเหตุอื่นๆ ได้แก่
โรคเรื้อรัง เบาหวาน ไทรอยด์ โลหิตจาง ติดเชื้อ
กระบวนการพยาบาลบุคคลที่มีภาวะสมองเสื่อม
การประเมินผู้ป่วย
1.1 สอบถามจากญาติเกี่ยวกับ ความจำ ความเข้าใจเรื่องราวต่างๆ สภาพอารมณ์ การใช้ภาษา การรับรู้ วัน เวลา สถานที่ บุคคล การแสดงพฤติกรรม การใช้ยา ความเจ็บป่วย
1.2 ความสามารถในการใช้ชีวิตในปัจจุบัน การดูแลตนเอง
การวินิจฉัยการพยาบาล
2.1 กระบวนการคิดและสติปัญญาแปรปรวนเนื่องจากความเสื่อมของเซลสมอง
2.2 การดูแลตนเองบกพร่องเนื่องจากสูญเสียความจำและความเข้าใจสิ่งต่างๆ
การปฏิบัติการพยาบาล
สอนญาติที่จะเป็นผู้ดูแลผู้ป่วย
ผู้ป่วยที่เริ่มรู้ว่าตนเองมีอาการหลงลืมจะรู้สึกสูญเสีย ตกใจ เศร้า พยาบาลหรือผู้ดูแลควรให้ผู้ป่วยได้ ระบายและพูดถึงความรู้สึก
ผู้ป่วยที่หลงลืม ไม่ควรพูดล้อเลียน
ดูแลสุขอนามัยด้านร่างกายของผู้ป่วย
หลีกเลี่ยงการบังคับสิ่งที่ผู้ป่วยไม่สามารถทำได้
การบำบัดรักษาบุคคลที่มีภาวะสมองเสื่อม
การรักษาด้วยยา ยังไม่มียาที่ใช้แก้ไขสาเหตุได้ การให้ยาโดยทั่วไปเป็ นการบรรเทาอาการ
การรักษาโดยไม่ใช้ยา ไม่มีความเสี่ยงจากผลข้างเคียงของยา
ซึ่งผู้ป่วยทุกคนสามารถทำได้ เช่น การออกกไลังกาย ฝึกความคิด
3 การดูแลทั่วไป
3.1 การปฏิบัติกิจวัตรประจำวันของตนองที่เป็ นพื้นฐาน ( basic ADL)
3.2 การดูแลสิ่งแวดล้อม ที่อยู่อาศัย
3.3 การดูแลฟื้นฟูทั้งด้านร่างกาย จิตใจ และอาชีพ
โรคจิตเภท
ความหมาย
ความผิดปกติจะเกิดขึ้นหลายอย่างแบบค่อยเป็นค่อยไป ได้แก่ ความผิดปกติของความคิด การรับรู้ พฤติกรรม อารมณ์ และการสื่อสาร
ลักษณะอาการของโรคจิตเภท
กลุ่มอาการด้านบวก (Positive symptoms) แสดงออกทางด้านความผิดปกติของความคิด การรับรู้ การติดต่อสื่อสารและการแสดงพฤติกรรม
กลุ่มอาการด้านลบ (Negative symptoms)แสดงออกทางสีหน้าและอารมณ์ ได้แก่ สีหน้าเฉยเมย ไม่แสดงอารมณ์ใดๆไม่พูด
สาเหตุของโรคจิตเภท
ปัจจัยด้านชีวภาพ
( Biological factors)
1.1 พันธุกรรม ( Genetics) ลูกที่มารดาหรือบิดาป่วยเป็นจิตเภท
1.2 สารชีวเคมีในสมอง ( Biochemical factors ) เช่น โดปามีน (Dopamine) ซีโรโทนิน ( Serotonin)
1.3 กายภาพของสมองที่ผิดปกติ พบว่าส่วนของ lateral ventricles ขยายใหญ่กว่าปกติ
ปัจจัยทางด้านจิตสังคม (Psychosocial factors)
ความขัดแย้งภายในจิตใจ การใช้กลไกทางจิตที่ไม่เหมาะสม ครอบครัวที่มีการแสดงอารมณ์ต่อกันสูง
กระบวนการพัฒนาการ และสัมพันธภาพระหว่างบุคคล
ความเครียด ความเครียดที่ทำให้บุคคลที่มีแนวโน้มจะป่วยอยู่แล้วสามารถแสดงอาการทางจิตได้
กระบวนการพยาบาลบุคคลที่มีของโรคจิตเภท
การประเมินผู้ป่วย (assessment)
สภาพทั่วไป ลักษณะของผู้ป่วย เพศ วัย การแต่งกาย ความสะอาด
อารมณ์ ลักษณะการแสดงอารมณ์ อารมณ์ไม่เหมาะสมกับเหตุการณ์หรือเฉยเมย
การวินิจฉัยการพยาบาล
ความคิดและการรับรู้ผิดปกติเนื่องจากสารเคมีในสมองไม่สมดุล
มีแนวโน้มเป็นอันตรายต่อตนเองและผู้อื่นเนื่องจากหลงผิดว่ามีคนคอยทำร้าย
การปฏิบัติการพยาบาลตามพฤติกรรมปัญหา
1.สร้างสัมพันธภาพเพื่อการบำบัด เข้าใจและยอมรับ
2.รับฟังเรื่องที่ผู้ป่วยเล่าโดยไม่กล่าวคำขัดแย้ง
3.คำนึงถึงความ ปลอดภัยและอันตรายที่อาจเกิดขึ้นกับผู้ป่วย
4.ผู้ป่วยที่สื่อสารแบบคลุมเครือพยาบาลต้องสอบถาม ขอความกระจ่าง
รักษาบุคคลที่มีของโรคจิตเภท
1.การรักษาแบบผู้ป่วยใน
ควรกระทำเมื่อผู้ป่วยมีพฤติกรรม/อาการที่ไม่สามารถรักษาแบบผู้ป่วยนอกได้
2.การรักษาด้วยยา
เป็นการรักษาที่จำเป็นที่สุด แพทย์จะให้ยากลุ่มต้านโรคจิต เพื่อควบคุมอาการและลดการกำเริบ
นางสาวธารารัตน์ มีวงษ์ รหัส 180101119
