Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความผิดปกติของเม็ด เลือดแดง - Coggle Diagram
ความผิดปกติของเม็ด เลือดแดง
โลหิตจางที่เกิดจากการสูญเสียเลือด
อาการและอาการแสดง
Hypovolemia and Hypoxemia
อ่อนเพลีย ซึม สับสน
ผิวหนังเย็นชื้น
ความดันโลหิตต่ำ
หัวใจและชีพจรเต้นเร็ว
ระดับฮีโมโกลบินและฮีมาโตคริทลดลง
การพยาบาล
การดูแลผู้ป่วยที่ได้รับเลือด ตรวจเช็คความถูกต้อง ตรวจเช็คด้วยพยาบาล 3 คน เกี่ยวกับ ชื่อ นามสกุลของผู้ป่วย กรุ๊ปเลือด ชนิดของเลือดที่ต้องให้กับผู้ป่วย หมายเลขกำกับถุงเลือด
ขณะที่ให้เลือดต้องสังเกตปฏิกิริยาของร่างกายที่มีต่อเลือดที่ได้รับ มักจะเกิดขึ้นหลังให้เลือดนาน 15 – 20 นาที
กระตุ้นและแนะนำให้ผู้ป่วยรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กผสม
ควรจัดช่วงเวลาในการทำกิจกรรมและการพักผ่อนให้เหมาะสม เพื่อให้ผู้ป่วยมีพลังงานสะสมอย่างเพียงพอในการทำกิจกรรม
มีโปรแกรมคัดกรองผู้ป่วยที่มีภาวะสี่ยง
แนะนำให้หญิงที่เสียเลือดประจำเดือนในปริมาณมาก ติดตามประเมินระดับความเข้มข้นของเม็ดเลือดแดงอย่างต่อเนื่อง
โลหิตจางที่เกิดจากการสร้างเม็ดเลือดแดงได้น้อย
1) Aplastic anemia
สาเหตุ
การได้รับยาต้านการเจริญเติบโตของเซลล์เนื้องอก
การปนเปื้อนสารเคมี
การติดเชื้อ
ความผิดปกติที่เกิดมาตั้งแต่กำเนิด Fanconi’s anemia
อาการ
ส่วนใหญ่จะพัฒนาขึ้นอย่างช้า ๆ อาจใช้เวลาหลายอาทิตย์หรือหลายเดือน แต่บางกรณีก็เกิดขึ้นทันทีทันใด
อาการเหนื่อยล้า ใจสั่น และหายใจลำบากเมื่อออกแรง
ผู้ป่วยที่มีภาวะเกล็ดเลือดต่ำ อาจจะมีเลือดตามผิวหนัง ตามเยื่อบุ ทางจมูก เหงือก ช่องคลอด และทวารหนัก
การรักษา
ขจัดสาเหตุที่ทำให้เกิดความผิดปกติ
ป้องกันและติดตามอาการแสดงของการติดเชื้อ
จัดเตียงให้ผู้ป่วยนอนในห้องแยกเฉพาะ
จัดให้มีอุปกรณ์เครื่องใช้ต่างๆ สำหรับผู้ป่วยโดยเฉพาะ โดยแยกจากผู้ป่วย อื่น ๆ
ดูแลและแนะนำญาติเกี่ยวกับความจำเป็นในการดูแลสุขอนามัยของ ร่างกายอย่างเคร่งครัด
หลีกเลี่ยงการใส่สายเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะ
หลีกเลี่ยงการสัมผัสผู้อื่นที่มีการติดเชื้อ
หลีกเลี่ยงการรับประทานเนื้อสัตว์สุก ๆ ดิบ ๆ รับประทานผักหรือผลไม้สด
การพยาบาล
สังเกตอาการแสดงของภาวะติดเชื้อ เช่น มีไข้ เมื่อพบต้องรายงานให้แพทย์ที่รักษาทราบทันที
แนะนำญาติที่มาเยี่ยมผู้ป่วย ต้องล้างมือก่อนและหลังการเยี่ยมผู้ป่วย
สังเกตอาการมีเลือดออกในร่างกาย
หลีกเลี่ยงการฉีดยาเข้ากล้ามเนื้อ และลดจำนวนครั้งของการเจาะเลือดเท่า ที่จำเป็น
แนะนำผู้ป่วยและญาติให้ทำความสะอาดปากฟันโดยใช้แปรงที่มีขนอ่อนนุ่ม หลีกเลี่ยงการใช้ไหมขัดฟัน
แนะนำให้เจลหล่อลื่น เมื่อมีเพศสัมพันธ์
แนะนำให้จัดช่วงเวลาพักขณะการทำกิจกรรมประจำวันอย่างเหมาะสม
เมื่อรู้สึกเหนื่อย หายใจเร็ว วิงเวียน ควรงดการทำกิจกรรมต่าง ๆ
2) Iron deficiency anemia
เป็นภาวะโลหิตจางเนื่องจากขาดธาตุเหล็ก
ภาวะนี้พบได้บ่อย ในผู้หญิงสาวที่มีภาวะโภชนาการที่ไม่ดี ผู้สูงอายุ และบุคคลที่มีเศรษฐานะไม่ดี
การรักษา
การค้นหาสาเหตุของการขาดธาตุเหล็ก
ให้ธาตุเหล็กทดแทน
แนะนำการรับประทานยา Ferrous sulfate
สังเกตสีอุจจาระจะเปลี่ยนเป็นสีดำหรือน้ำตาลเข้ม อาจมีอาการท้องผูก
ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กผสมอยู่
3) Vitamin B12 deficiency anemia
ภาวะโลหิตจางที่เกิดจากความผิดปกติของการสังเคราะห์ DNA
การรักษา
แนะนำผู้ป่วยที่ขาด Intrinsic factor มารับยาฉีดตามแพทย์นัดทุกครั้ง
แนะนำอาหารที่มีวิตามินบี 12 สูง
แนะนำให้สังเกตอาการผิดปกติทางระบบประสาท
ไม่ควรประคบความร้อนหรือความเย็นบริเวณมือและเท้าของผู้ป่วย เนื่องจากผู้ป่วยมีอาการชา
4) Folic acid deficiency anemia
ส่วนใหญ่เกิดจากการรับประทานได้ไม่เพียงพอ โดยเฉพาะผู้ป่วยที่ติดสุราเรื้อรัง
การรักษา
ให้รับประทาน กรดโฟลิกทดแทน วันละ 1 มิลลิกรัม นาน 3 เดือน
สังเกตว่าผู้ป่วยมีอาการดีขึ้น
การพยาบาล
แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีกรดโฟลิกสูง
หลีกเลี่ยงวิธีการปรุงอาหารด้วยการต้ม นึ่ง
หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารจานด่วน
กรณีที่ติดสุราเรื้อรัง ควรส่งปรึกษาแพทย์เพื่องดการดื่มสุรา
5) Polycythemia
ภาวะที่เม็ดเลือดแดงเพิ่มขึ้นเพียงอย่างเดียว
การรักษา
รักษาสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะโลหิตข้น
ลดจำนวนเม็ดเลือดแดงโดยการเจาะเลือดออก
ให้ยากดการทำงานของไขกระดูก
การพยาบาล
พยาบาลควรประเมินอาการและ อาการแสดงของภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้น
ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับสารน้ำเข้าสู่ร่างกายอย่างเพียงพอ เพื่อลดภาวะเลือด หนืด
วัดระดับความดันโลหิต เพื่อประเมินภาวะความดันโลหิตสูง
สังเกต จุดเลือดออกตามผิวหนัง เลือดกำเดาไหล อาเจียนเป็นเลือดหรือ ถ่ายอุจจาระเป็นสีดำ
ระมัดระวังการเกิดอุบัติเหตุ เพราะจะทำให้เลือดออกหยุดยาก
แนะนำให้ตัดเล็บให้สั้น เพื่อป้องกันการเกิดบาดแผลจากการแกะเกา ควรใช้ยาทาบรรเทาอาการคันเมื่อมีอาการ
โลหิตจางที่เกิดจากเม็ดเลือดแดงถูกทำลายและความผิดปกติของการสังเคราะห์ฮีโมโกลบิน
1) Sickle cell anemia
ยาที่ใช้รักษา
Hydroxyurea
การให้ฮอร์โมน Erythropoietin
การให้ยาฆ่าเชื้อ
ยาเพื่อบรรเทาปวด
การรักษา
การดูแลสารน้ำเพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ
การจัดการอาการปวด
ให้ออกซิเจนเพื่อป้องกันภาวะพร่องออกซิเจน
ให้เลือดบ่อย ๆ ประมาณทุก ๆ 3-4 อาทิตย์
สามารถป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดสมองได้
การเปลี่ยนถ่ายไขกระดูก
การพยาบาล
หลีกเลี่ยงการสวมเสื้อผ้าที่รัดรึง คับแน่น
ให้คำแนะนำให้ผู้ป่วยงดการสูบบุหรี่
ติดตามประเมินอาการปวดซึ่งเกิดขึ้นจากหลอดเลือดอุดตัน
แนะนำดื่มน้ำในระยะสงบของโรคประมาณ 4-6 ควอทซ์ต่อวัน
ดูแลให้ออกซิเจนเมื่อรู้สีกเหนื่อย
จัดให้ผู้ป่วยทำกิจกรรมต่าง ๆ และพักผ่อนอย่างเหมาะสม
ติดตามประเมินอาการปวดของผู้ป่วยอย่างต่อเนื่อง
เพื่อลดความวิตกกังวลของครอบครัว ให้ดำเนินชีวิตได้ตามปกติ
สนับสนุนและเปิดโอกาสให้ผู้ป่วยสามารถขอคำปรึกษา
2) G 6 PD
การรักษา
หลีกเลี่ยงการสัมผัสปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดการ สลายเม็ดเลือดแดงก่อนกำหนด
ให้ Folic acid and Iron ทดแทน
การพยาบาล
ติดตามประเมินภาวะโลหิตจาง
ติดตามประเมินอาการแสดงของภาวะเม็ดเลือด แดงแตกก่อนกำหนด
แนะนำให้ผู้ป่วยและญาติหลีกเลี่ยงปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดการแตกของเม็ดเลือดแดง
กรณีที่มีภาวะโลหิตจางอย่างรุนแรงจำเป็นต้องได้รับเลือด
3) Thalassemia
อาการ
ซีด
เจริญเติบโตช้าตัวเล็ก เหนื่อยง่าย
ต่อมไร้ท่อทำงานผิดปกติ
ลักษณะกระดูกใบหน้าผิดปกติ
ใบหน้ามีลักษณะเฉพาะ
การรักษา
การให้เลือด
บางรายต้องทำผ่าตัดม้ามออกไปเพื่อลด การทำลายเม็ดเลือดแดง
การรักษาโดยการเปลี่ยนถ่ายไขกระดูก
การพยาบาล
ดูแลให้เลือดตามแผนการรักษา
สนับสนุนความต้องการด้านอารมณ์
ให้กำลังใจผู้ป่วยและญาติ
ให้คำปรึกษากับผู้ป่วยและญาติเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของพยาธิ
แนะนำการปฏิบัติตัวของผู้ป่วยธาลัสซีเมีย
ห้ามรับประทานยาบำรุงเลือดที่มีธาตุเหล็ก
หลีกเลี่ยงอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง
หลีกเลี่ยงการทำงานหนัก
ให้คำปรึกษากับคู่สามีภรรยาเกี่ยวกับการ วางแผนครอบครัว
ควรตรวจฟันทุก 6 เดือน