Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Bia - Coggle Diagram

- - - - cnámha
  - - - ionsuithe ón ithir
        
        foirmíonn suimint i gcillbhallaí
    - - ionsuithe ón ithir
        
        cuid de struchtúr clóraifil
  - - - i mbainne
        
        foirmiú cnámha +fiacla
    - - san ae
      - glasraí glasa
      - cuid de struchtúr haemaglóibín
- - - - msh glúcós
        
        C₆H₁₂O₆
      - monaisiúcrídí
        
        carb is lú
        
        blas milis
        
        intuaslagtha i H2O
        
        aonad singil siúcra
        
        fáinne C
        
        glúcós
        
        nithe beo
        
        déanta ag plandaí- fótasintéis
        
        príomh móilín fuinneamh d'orgánaigh beo
        
        torthaí, milseáin, deochanna boga
        
        frúctós
        
        isiméir de glúcós
        
        níos milise na glúcós
        
        torthaí
      - déshiúcrídí
        
        milis
        
        intuaslagtha in H2O
        
        péire monasiúcrídí nasctha le chéile
        
        súcrós
        
        siucra boird
        
        glúcós+frúctós
        
        maltós
        
        glúcrós+glúcós
        
        i síolta i rith péacadh
        
        lactós
        
        glúcós+galactós
        
        bainne
      - polaisiúcrídí
        
        dotuaslagtha i H2O
        
        cuid mhór monasiúcrídí nasctha le chéile
        
        stáirse(amalós)
        
        slamhraí fada glúcós
        
        stóráil plandaí a bia(fuinneamh)
        
        déanta ag fótasintéis
        
        rís, pasta, prátaí
        
        díleáite go furast
        
        ceallalós
        
        slabhra fada glúcós(níos mó crossnascáil)
        
        an láidir
        
        (cuid de)cillbhallaí plandaí
        
        deacair briseadh síos
        
        snáithín
        
        glanadh amach an córás díleá
        
        coinníonn an faecas bod
        
        spreagadh imfháscadh
        
        ionsú uisce
        
        bolg mothú lán
        
        stad ithe barraíocht
        
        glicigin
        
        in ainmhithe
        
        dóigh chun stórail a glúcós
        
        sna matáin
        
        aistrithe go fuinneamh nuair is gá
        
        slabhra fada glúcós
  - - - struchtúrthach
        
        scaoileann fuinneamh
      - meitibileachta
        
        ciseal cosanta timpeall na horgáin
        
        an croí
    - - gliocról
      - 3 aigéad saillteach
      - tríglicríd
    - - gliocról
      - 2 aigéad saillteach
      - grúpa fosfáite
        
        píosa P
      - Cillscannán
  - - - 10,000 adaimh
    - - meitibileachta
        
        einsímí+hormóin
      - struchtúrthach
        
        gruaig +iongacha
        
        ceritin
        
        matáin
    - - slabhra aimínaigéad
      - nasc peiptídeach
        
        peiptíd<20 a.a
        
        polaipeiptíd<200
        
        prótéín
    - - na a.a atá sé déanta as
      - ord/seicheamh
      - dóigh a filleann sé
    - - níl alán filltí sa slabhra
      - slabhra fada
      - láidir
      - ról struchtúrthach
        
        ceiritin sa ghruaig, iongacha, cleití etc
    - - alán filltí
      - cruth ciorcalach
      - ról meitibileacht
      - albaimin i ngeallach ubh, hormóin, einsímí
      - haemaglóibín
    - - ní filleann an pr mar is gceart
      - BSE- bó
      - CJD- daoine
      - scréipigh- caoirigh
    - - breis a.a
        
        tocsach
        
        go dtí an t-ae
        
        úiré
        
        dí-aimíniú
        
        go dtí na duáin
        
        scagtar ón bhfuil
        
        úiré- duáin i bhfoirm fual
  - - - C -aig ascorbach
        
        torthaí citreacha
        
        glasraí
        
        feidhm
        
        fás fíocháin nascach(cnámha/loingean)
        
        cuidiú cneasú(healing)
        
        feidhmiú an córas imdhíonach
        
        ganntanas
        
        scuirbhé
        
        cailliúint fiacla
        
        drandal ag cur fola
    - - D
        
        éagsúlacht de Vit D
        
        D2
        
        cailcifearól
      - foinse
        
        bainne
        
        ae
        
        ola éisc
        
        buíochán ubh
        
        solas ultra-vialáite na gréine
      - feidhm
        
        ionsú Ca isteach go dtí na cnámha
        
        fiacla + cnámha láidir
      - ganntanas
        
        ricéidí i bpáistí
        
        oisteamaláis i daoine fásta
- - - - donndearg ->dúghorm
  - - - téimh suas
        
        gorm->dearg brice
  - - - tuaslagán dé-úiréite
        
        gorm-> corcra liath
  - - - tréshoilseach