Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 4 การพยาบาลเด็กและวัยรุ่นที่มีการเจ็บป่วยทางจิตเวชภาวะออทิซึมสเปกตรั…
บทที่ 4 การพยาบาลเด็กและวัยรุ่นที่มีการเจ็บป่วยทางจิตเวชภาวะออทิซึมสเปกตรัม
ความหมาย ลักษณะอาการและอาการแสดงของภาวะออทิซึมสเปกตรัม
กลุ่มโรคที่มีความผิดปกติของพัฒนาการทางระบบประสาท ที่มีความบกพร่องของพัฒนาการด้าน ปฏิสัมพันธ์ทางสังคม การสื่อสารร่วมกับความผิดปกติของพฤติกรรม และความสนใจหมกหมุ่นในบางเรื่อง มี พฤติกรรมซ้ำๆ ซึ่งแสดงอาการในระยะต้นของพัฒนาการ
มีลักษณะเหมือนกับเด็กปกติทั่วไป แต่เด็กจะ มีพฤติกรรมที่แตกต่างจากเด็กปกติทั่วไป โดยจะแสดงอาการต่างๆ ก่อนอายุ 36 เดือนแต่จะไม่ชัดเจน มีลักษณะเหมือนกับเด็กปกติทั่วไป แต่เด็กจะ มีพฤติกรรมที่แตกต่างจากเด็กปกติทั่วไป โดยจะแสดงอาการต่างๆ ก่อนอายุ 36 เดือนแต่จะไม่ชัดเจน
1) มีความบกพร่องด้านการสื่อสารและด้านปฏิสัมพันธ์ทางสังคม
มีความบกพร่องด้านการสื่อสาร แบบวัจนภาษา กับอวัจนภาษาหรือมีความบกพร่องในการเข้าใจภาษาและการใช้ภาษากายในการสื่อสาร เช่น ไม่มีการสบสายตา, ไม่ชี้บอก, ไม่หันตามเสียงเรียกจากบุคคลอื่น ผิดปกติในการเปล่งออกเสียงพูด
มีความบกพร่องในการสร้าง รักษา และเข้าใจในสัมพันธภาพ เช่น ไมีความผิดปกติในการเข้า หาหรือเริ่มต้นมีปฏิสัมพันธ์บุคคลอื่น, ไม่สามารถเลียนแบบการกระทำของผู้อื่นได้
มีความผิดปกติทางอารมณ์และทางสังคม เช่น ไม่มีการสบสายตา, ไม่มีการแสดงออกทางสีหน้ากิริยาท่าทางที่ประกอบการเข้าสังคม
2) มีแบบแผนพฤติกรรม ความสนใจ หรือกิจกรรมที่จำกัดซ้ำๆ (stereotyped) ที่ไม่มีประโยชน์และ ไม่สามารถหยุดหรือยืดหยุ่นพฤติกรรม
มีการแสดงกิริยาบางอย่างซ้ำ (mannerism) เช่น การสะบัดมือ การหมุนตัว การหมุนต้นคอ
ยึดติดกับสิ่งเดิม กิจวัตรประจำวันเดิม หรือแบบแผนการสื่อสารเดิมๆ ซ้ำๆ ไม่มีความยืดหยุ่น
มีความสนใจที่จำกัดในขอบเขตที่จำกัดหรือเฉพาะเจาะจง เช่น หมกหมุ่นกับสิ่งหนึ่งสิ่งใดหรือ เพียงบางส่วนของวัตถุมากเกิน
มีการตอบสนองต่อการรับสัมผัสสิ่งเร้าที่เข้ามากระตุ้น (เช่น แสง สี เสียง สัมผัส เป็นต้น) มาก หรือน้อยกว่าบุคคลทั่วไป
การประเมินผลทางการพยาบาล (evaluation)
เป็นการประเมินผลหลังให้การพยาบาลตามตัวชี้วัดที่ได้กำหนดไว้ในเกณฑ์การประเมินผล เพื่อ ตรวจสอบว่าภายหลังให้การพยาบาลเด็กที่มีภาวะออทิซึมสเปกตรัม เป็นไปตามเป้าหมายที่วางแผนไว้และสามารถ แก้ไขปัญหาได้หรือไม่ ถ้ายังไม่สามารถแก้ไขปัญหได้ พยาบาลจะต้องนำผลที่ประเมินได้มาปรับแผนการพยาบาลหรือ ปรับกลยุทธ์ในการพยาบาลเพื่อแก้ไขปัญหาของเด็กที่มีภาวะออทิซึมสเปกตรัมต่อไป
การพยาบาลเด็กที่มีภาวะออทิซึมสเปกตรัม
2) การวินิจฉัยทางการพยาบาล (nursing diagnosis)
มีพฤติกรรมก้าวร้าวเนื่องจากขาดความสามารถในการควบคุมตนเอง
มีความบกพร่องด้านการมีปฏิสัมพันธ์กับบุคคลอื่นเนื่องจากมีพฤติกรรมแยกตัว
เสี่ยงต่ออุบัติเหตุเนื่องจากมีพฤติกรรมอยู่ไม่นิ่ง
เสี่ยงต่อการทำร้ายตนเองเนื่องจากขาดความสามารถในการควบคุมตนเอง
เสี่ยงต่อการขาดสารอาหารเนื่องจากมีพฤติกรรมการรับประทานอาหารซ้ำซาก
3) การวางแผนและการปฏิบัติทางการพยาบาล (planning and implementation)
1) การพยาบาลช่วยเหลือด้านเด็กที่มีภาวะออทิซึมสเปกตรัม
การฝึกกิจวัตรประจำวัน
ฝึกทักษะการสื่อความหมาย
ฝึกทักษะทางสังคม
แก้ไขพฤติกรรมที่ไม่หมาะสม ปัญหาพฤติกรรมที่ไม่รุนแรง
2) การพยาบาลช่วยเหลือครอบครัวเด็กที่มีภาวะออทิซึมสเปกตรัม
แสดงความเข้าใจยอมรับความรู้สึกของพ่อแม่ที่มีลูกที่มีภาวะออทิซึมสเปกตรัม
ช่วยลดความรู้สึกผิดหรือกล่าวโทษกันของพ่อแม่ด้วยการให้ข้อมูลที่ถูกต้อง
ช่วยลดความวิตกกังวลของพ่อแม่ด้วยการให้ความช่วยเหลือปัญหาที่พ่อแม่ต้องเผชิญ
1) การประเมินสภาพ (assessment)
การซักประวัติ
การประเมินทางร่างกาย
การประเมินพัฒนาการ การซักถามบิดามารดาผู้เลี้ยงดู บุคคลใกล้ชิด
การสังเกตพฤติกรรม โดยเฉพาะการเล่นของเด็ก
การใช้แบบคัดกรองพัฒนาการตามช่วงวัย
การประเมินสภาพจิต
การประเมินทางด้านจิตสังคม และด้านจิตวิญญาณ
สัมพันธภาพในครอบครัว
รูปแบบการติดต่อสื่อสารของบคุคลในครอบครัว
รูปแบบการเลี้ยงดู เช่น รูปแบบการเลี้ยงดูแบบเข้มงวดเคร่งครัด
การเรียน ประเมินความสามารถในการเรียนรู้ของเด็ก
สาเหตุ การบำบัดรักษาของภาวะออทิซึมสเปกตรัม
สาเหตุของของภาวะออทิซึมสเปกตรัม
2) ปัจจัยทางสมอง ทั้งในลักษณะโครงสร้างและการทำหน้าที่ของสมอง
มีช่องว่างในสมอง (ventricle) มีขนาดใหญ่กว่าปกติ ขนาดเซลล์สมองที่มีขนาดเล็ก หรือใหญ่กว่า ปกติ มีความไม่สมดุลของการทำงานของสมองส่วนต่างๆ
มีความผิดปกติของสารเคมีในสมอง เช่น ความไม่สมดุลของสารสื่อประสาทประเภทซีโรโทนิน (serotonin)
3) ปัจจัยในระยะตั้งครรภ์ ระยะคลอด และระยะหลังคลอด
อายุพ่อแม่ที่มีอายุมาก
เด็กที่คลอดก่อนกำหนด
อายุครรภ์น้อยกว่า 33 สัปดาห์
น้ำหนักแรกเกิดต่ำกว่าเกณฑ์มาตราฐาน
ภาวะที่ไม่เข้ากันของภูมิคุ้มกันระหว่างมารดาและทารก
เลือดออกในไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์
ติดเชื้อหัดเยอรมัน
ได้รับสารตะกั่ว
1) ปัจจัยทางพันธุกรรม พบว่า ในคู่ฝาแฝดแท้ (ไข่ใบเดียวกัน) ที่มีคนหนึ่งมีภาวะออทิซึมสเปกตรัมแล้ว แฝดอีกคนมีโอกาสเกิดภาวะออทิซึมสเปกตรัมเพิ่มสูง
การบำบัดรักษาภาวะออทิซึมสเปกตรัม
1) การรักษาทางยา
ยา methylphenidate ใช้บรรเทาอาการขาดสมาธิ
ยา haloperidol กับ risperidone ที่ใช้บรรเทาอาการหงุดหงิด พฤติกรรมวุ่นวาย ก้าวร้าว
ยา fluoxetine ใช้บรรเทาอาการซึมเศร้า ลดพฤติกรรมซ้ำๆ
ยา lorazepam ใช้บรรเทาอาการวิตกกังวล
2) พัฒนาทักษะด้านการสื่อสาร ด้วยการทำอรรถบำบัด (speech therapy)
7) ดนตรีบำบัด (music therapy) เพื่อพัฒนาทักษะที่จำเป็นนการสร้างปฏิสัมพันธ์ทางสังคม ฝึกการ แสงออกทางด้านอารมณ์ทางสังคม
3) พัฒนาด้านทักษะทางสังคม (social skills) โดยฝึกเด็กให้ใช้ภาษาทางกายให้เหมาะสม สบสายตา บุคคลอื่นเวลาต้องการสื่อสาร กระตุ้นความเข้าใจในอารมณ์ทั้งของตนเองและผู้อื่น
4) พฤติกรรมบำบัด(behavioral therapy) มีเป้าหมาย คือ “การส่งเสริมพฤติกรรมที่เหมาะสม การ หยุดพฤติกรรมที่เป็นปัญหา และการสร้างพฤติกรรมใหม่ที่ต้องการ
5) การบำบัดทางความคิด และพฤติกรรม (cognitive behavioral therapy: CBT) มีเป้าหมายหลัก คือ “เพื่อลดความวิตกกังวลซึ่งมักเป็นโรคร่วมในเด็กที่มีภาวะออทิซึมสเปกตรัม”
6) ศิลปะบำบัด (art therapy) ที่นำมาใช้การบำบัดควบคู่ทางการแพทย์ ศิลปะจะช่วยพัฒนาด้านจิตใจ เสริมสร้างสมาธิ สร้างจินตนาการ และ การสื่อสารผ่านงานศิลปะ
8) การฟื้นฟูสมรรถภาพด้านการศึกษา (educational rehabilitation)
9) การให้คำแนะนำครอบครัว ให้มีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับภาวะ ออทิซึมสเปกตรัมที่ถูกต้อง
10) การฟื้นฟูสมรรถภาพด้านอาชีพ (vocational rehabilitation) เพื่อให้เด็กที่มีภาวะออทิซึมสเปกตรัมสามารถพึ่งพาตนเองได้มากที่สุด ลดภาระการดูแลของครอบครัวและสังคม ให้มากที่สุด
:star:
นางสาวธาริณี ไหวพริบ รหัส 180101120