Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 5 การพยาบาลผู้ใหญ่และผู้สูงอายุที่มีการเจ็บป่วยทางจิตเวช …
บทที่ 5
การพยาบาลผู้ใหญ่และผู้สูงอายุที่มีการเจ็บป่วยทางจิตเวช
บุคคลที่มีกลุ่มโรคอาการทางกาย
ความหมายของกลุ่มโรคอาการทางกาย
กลุ่มโรคอาการทางกาย (somatic symptom and related disorders) บุคคลที่มีปัญหาทางด้าน จิตใจ หรือ มีความกดดันทางด้านจิตใจแต่แสดงอาการของการมีปัญหาทางด้านจิตใจออกมาให้เห็นเป็นความเจ็บป่วย ทางด้านร่างกาย
ลักษณะอาการและอาการแสดงของกลุ่มโรคอาการทางกาย
โรค somatization disorder
ผู้ป่วยจะรู้สึกว่าร่างกายมีอาการผิดปกติหลายอย่างและมีความรุนแรงมากเกินจริงก่อนอายุ 30 ปี
1) มีอาการปวด (pain) อย่างน้อย 4 ตำแหน่งพร้อมกัน เช่น ปวดศีรษะ ปวดท้อง ปวดหลัง ปวดข้อ แขนขา ปวดท้องขณะมีประจำเดือน ปวดขณะมีเพศสัมพันธ์ ปวดขณะถ่ายปัสสาวะ
2) มีอาการของระบบทางเดินอาหาร (gastrointestinal symptom) อย่างน้อย 2 อาการ เช่น คลื่นไส้ แน่นท้อง อาเจียน ท้องเดิน
3) อาการทางเพศ (Sexual symptom) อย่างน้อย 1 อาการ เช่น เฉื่อยชาทางเพศ ประจำเดือนมา ไม่สม่ำเสมอ อวัยวะเพศไม่แข็งตัว
4) อาการที่คล้ายโรคทางระบบประสาท (pseudo neurological symptom) น้อย 1 เช่น การ ทรงตัว แขนขาไม่มีแรงหรือเป็นอัมพาต กลืนอาหารลำบาก พูดไม่มีเสียง ตามองไม่เห็น หูหนวก ชัก เป็นต้น
โรค Hypochondriasis
ผู้ป่วยจะมีความกลัวหรือกังวลอย่างน้อย 6 เดือนว่าตนเองจะป่วยเป็นโรคร้ายโรคใดโรคหนึ่ง โดยที่ ตนเองไม่มีการเจ็บป่วยนั้นจริง
สาเหตุของกลุ่มโรคอาการทางกาย
โรค somatization disorder ยังไม่ทราบแน่ชัด
1) ปัจจัยด้านชีวภาพ
ผู้ป่วยมีความผิดปกติของระดับการใส่ใจ (attention) การรู้คิดและเข้าใจ(cognition)
พันธุกรรม พบ อัตราการเกิดโรคนี้เท่ากับ 29 ต่อ 10 เมื่อเปรียบเทียบอัตราการเกิดโรคในแฝด จากไข่ใบเดียวกันกับแฝดไข่คนละใบ
2) ปัจจัยทางจิตสังคม
ทฤษฎีจิตวิเคราะห์มองว่า อาการแสดงทางร่างกายเป็นการสื่อแทนความรู้สึกภายในจิตใจ หลีกเลี่ยงความรับผิดชอบหรือหลีกเลี่ยงสิ่งที่ต้องทำ
ทฤษฎีการเรียนรู้มองว่าอาการแสดงทางร่างกายที่เกิดขึ้น เป็นการรับแบบอย่างมาจากพ่อแม่ การอบรมสั่งสอน หรือเกิดจากวัฒนธรรมประเพณีบ้างอย่างที่สนับสนุน
โรค hypochondriasis ยังไม่ทราบแน่ชัด
1) ถูกกระตุ้นได้ด้วยความเครียดหรือปัญหาชีวิต
2) มีประวัติถูกกระทำทารุณในวัยเด็ก
3) มีประวัติเจ็บป่วยร้ายแรงในวัยเด็กหรือเรียนรู้ที่จะใช้บทบาทการเป็นผู้ป่วยในการแก้ปัญหาชีวิต
4) มีแปลความรู้สึกของร่างกายผิดปกติ
การบำบัดรักษาของกลุ่มโรคอาการทางกาย
โรค somatization disorder
ไม่มีการรักษาที่เฉพาะเจาะจงในโรคนี้ แต่ผู้ป่วยจะได้รับการบำบัดตามปัญหาของผู้ป่วยเป็นรายๆไป ส่วนใหญ่แพทย์ที่ทำการบำบัดรักษา มักจะเป็นแพทย์ประจำเพียงคนเดียว และมีการนัดพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอ
โรค hypochondriasis
โดยทั่วไปในผู้ป่วยโรคนี้การบำบัดด้วยยาไม่ค่อยได้ผล ผู้ป่วยอาจจะได้รับยาแก้ต้านเศร้าที่อาจช่วย ให้อาการดีขึ้นบ้าง หรือหากผู้ป่วยมีโรคทางจิตเวชอื่นร่วมด้วยผู้ป่วยก็อาจจะได้รับยาที่ตอบสนองต่ออาการของโรคจิต เวชอื่นที่ผู้ป่วยมีร่วมอยู่ด้วย
การพยาบาลบุคคลที่มีกลุ่มโรคอาการทางกาย
1) การประเมินสภาพ (assessment)
ด้านร่างกาย
ส่วนมากผู้ป่วยกลุ่มโรคอาการทางกาย มักจะได้รับการตรวจร่างกายทั่วไปอย่างถี่ถ้วนเพื่อความชัดเจนว่าผู้ป่วยไม่มีการเจ็บป่วยทางร่างกายจริง
ด้านจิตใจ ควรมุ่งเน้นทางด้านอารมณ์และความคิดเป็นสำคัญ
2) การวินิจฉัยทางการพยาบาล (nursing diagnosis)
ไม่สนใจที่จะแก้ปัญหาทางจิตใจเพราะปฏิเสธปัญหาทางจิตใจ
มีความบกพร่องในการดูแลตนเองด้านสุขภาพอนามัย
มีอาการเจ็บป่วยทางร่างกายหลายอย่าง
ต้องพึ่งพายาลดอาการปวด
มีอารมณ์ซึมเศร้าหรือพยายามทำร้ายตนเอง
มีความบกพร่องในวิธีเผชิญปัญหาหรือความไม่สบายใจ
ไม่สามารถทำหน้าที่ได้ตามบทบาทหรือแยกตัวจากสังคม
3) การวางแผนและการปฏิบัติทางการพยาบาล (planning and implementation)
การปฏิบัติการพยาบาล
สร้างสัมพันธภาพเพื่อการบำบัด (therapeutic relationship) กับผู้ป่วยเพื่อให้เกิดความไว้วางใจ
ให้เวลาผู้ป่วยได้พูดระบายความในใจได้อย่างอิสระ ตั้งใจรับฟัง
พยาบาลควรหลีกเลี่ยงการให้แรงเสริมต่อพฤติกรรม
ส่งเสริมความรู้แก่ผู้ป่วยและญาติผู้ดูแลเกี่ยวกับปัญหาทางสุขภาพของผู้ป่วย
ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาตามแผนการรักษา
4) การประเมินผลทางการพยาบาล (evaluation)
สามารถบอกวิธีในการเผชิญหรือแก้ปัญหาของตนเองได้
สีหน้าสดชื่นแจ่มใส
นอนหลับพักผ่อนได้
ประกอบกิจวัตรประจำวัน บทบาท และหน้าที่ของตนเองได้
นางสาวธารารัตน์ มีวงษ์ 180101119
