Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

algemene toxicologie - Coggle Diagram

- - - - chemische analyse:
        
        DLC (dunne laag chromatografie), HPLC-UV, LC-MS
        
        botanisch OZ
  - - - resorptie vertraging:
        
        actieve kool (Norit): <1h na opname, in water opl, níét actief bij alcohol,aldehyde,nitriet,cyanide,zuren,alkaliën,metalen
        
        water <-- bij zuren,basen tegen etsing
        
        maaglediging (khd, gesedeerd, <3h na opname) door maagspoeling (lauw water, 10ml/kg LG, #)
        
        laten braken (níét als bewusteloos, shock, convulsies (strychnine), org.oplosmiddelen, corrosieve stoffen): apomorfine h (0,05mg/kg LG IV of 0,1 IM/SC), xylazine k (0,2 IV, 0,5-1 IM/SC)
        
        huid wassen <-- spray, spot-on insecticiden
        
        IV lipiden emulsie (IVLE) <-- vetopl stoffen met ernstige sympt
      - eliminatie versnellen:
        
        darm--> laxeermiddelen (MgSO4, sorbitol)
        
        nier--> furosemide, mannitol IV
      - noodgevallen therapie:
        
        anti-convulsief: diazepam, barbituraten
        
        shock therapie: elektrolyten, glucose, plasma-expander, bloedtransfusie
        
        AH, longoedeem: cortico's
      - anamnese (wat, hoeveel, wanneer?)
        
        ABC vitale functies +monitoring
      - specifiek:
        
        atropinesulfaat: 0,2-0,5mg/kg q6-9h, 0,25 IV, 0,75 IM/SC <-- AChEi
        
        pralidoxime: <-- fosfaatesters
        
        succimer =complexeerder vh gif
        
        CaNa2EDTA ..succimer <-- Pb (papegaai) ,Fe,Zn
        
        (d-Penicillamine <-- Pb, Cu, Hg, Cd)
        
        Berlijns Blauw (bij h ook dithizone mogelijk) <-- thallium
        
        Methyleenblauw <-- MetHb (nitraat, nitriet, chloraat herbicide)
        
        Na-nitriet / Na-thiosulfaat <-- cyanide (niet op Fe3+ van cytochroomoxidase, maar op Fe3+ van MetHb)
        
        fomepizole <-- ethyleenglycol (h)
        
        vit.K1 (khd): 5mg/kg/dag SC ... >2w 2,5mg/kg/dag p.o. over 2x; (bloedtransfusie); PTQuick 2d na vit.K1 stop
        
        ammonium tetrathiomolybdaat <-- Cu ov
      - sympt.beh: AB, cortico's, O2, diazepam (tremoren)
    - - levend:
        
        bloed, urine, braaksel
        
        lokaas
- - - - Absorptie:
        
        p.o.: first-pass effect= al >70% afgebroken via darmwand, v.portae, lever vóórdat systemisch!
        
        passieve niet-ionische diffusie (thv dd) ~ log P (lipofiliteit), pKa, pH.
        ... resorptie / intox zonder resorptie-->etsing (metalen)
        
        actief transport (+ATP): P-gp in darmen, csv, CZS, lever, nier --> efflux
        
        inhalatie: giftige gassen (..., CO (kachel), NH3, H2S, HCN (mestput)) / vaste partikels...fagocytose-->lnn.
        ... bronchiale resorptie / etsing alveolaire mucosa
        
        huid
        
        onbeschadigd <-- lipofiele stoffen, vnl bij hoge vochtigheid en T
        
        beschadigd (brandwonden,..) <-- (niet-)lipofiele stoffen, corticosteroïden, GM +carriers(DMSO)
      - Metabolisatie: --> ++wateropl--> excretie; vaak minder toxisch, soms echter bio-activatie
        
        fase I:
        
        oxidatie: DH...DOH, mbv cytochroom P450 (CYP) lever>nier --> op veel substraten;
        inductie CYP450 door GM fenobarbital, rifampicine / milieufactoren PCBs --> ++metab (vnl mnl rat) --> minder intox / meer intox (als metaboliet toxisch)
        
        CYP450 isoenzymen ~spp. (CYP3A<-- tiamuline, ionoforen (nóóit samen! ...ionoforen intox), ...)
        
        reductie
        
        hydrolyse
        
        fase II:
        
        glucuronidatie: +glucuronzuur (k slecht)
        
        AZconjugatie
        
        rhodanese: +thiosulfaat (S2O3--); bijv voor detox blauwzuur/cyanide CN- ...-->SCN- (thiocyanaat)
        
        glutathione-conjugatie: +glutathione (tripeptide: Gly, Glu, Cys); bijv voor detox paracetamol, tegen depletie door aflatoxines of selenium ....--> cys conjugaat... +acetylatie--> acetylcysteine conjugaat. Glutathione-conj van hydrofobe stoffen / bij C=O / die niet andere conj reacties kan ondergaan
        
        reactie
      - Distributie: ~vasc, eiwitbinding (albumine-->vervoer), lading,..
        
        lever
        
        nier
        
        affiniteitsverschil: jood-->thyroid, lood en fluor-->skelet, CO-->rbc;
        hoogste giftconc ≠ per se waar r (-->effect)
      - Excretie:
        intox als snelh excretie<absorptie / rechtstreeks effect op excretieorgaan (=uitscheidingstoxicose)
        
        nier --> nierinsuff
        
        g-i <-- niet geresorbeerde / biliaire excretie
        
        longen: gasvormige toxicons
        
        huid: via zweet, haar/gekeratiniseerde weefsels
        
        melkklier: lipofiele stoffen, zwakke basen