Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่13 การพยาบาลผู้ป่วย ที่มีปัญหาของระบบ ทางเดินปัสสาวะ …

- - - - ขับสารและของเสียออกจากร่างกาย (BUN,Cr,Uric acid)
      - ปรับความสมดุล, ควบคุมความดันโลหิต, สร้างฮอร์โมน
- - - - นิ่วในไต
        (Renal Calculi,
        RC)
        
        มักพบในผู้ใหญ่ หากยังมีขนาดเล็กจะเคลื่อนที่ตามแรงบีบลงสู่กระเพาะปัสสาวะ, ถ้านิ่วก้อนใหญ่จะไม่เคลื่อนที่ โดย นิ่วชนิดนี้จะไม่เกิดการอุดตันในทันที
        
        อุดกั้นเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จะมีอาการปวดมากจนดิ้น, ปัสสาวะเป็นเลือด, กดเจ็บบริเวณไต
      - นิ่วในหลอดไต
        (Ureteric Calculi, UC)
        
        ก้อนนิ่วมักหลุดมาจากไต ส่วนใหญ่อุดกั้นเพียงบางส่วน ถ้านานๆท่อไตจะโป่งพอง เกิดภาวะไตบวมน้ำ
      - นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ
        (Vesical calculi, VC)
        
        ส่วนมากเกิดการอุดกั้นที่คอปัสสาวะ มักเกิดการคั่งค้างของปัสสาวะร่วมกับการติดเชื้อ
        
        อาการ ถ่ายปัสสาวะลำบาก, ปวดเอว ปวดหลัง ปวดท้อง พบปัสสาวะสีเหลืองเข้ม-ขุ่น-เป็นเลือด มีแบคทีเรีย หนองและตกตะกอนแขวนลอย
      - อุดกั้นบางส่วน, อุดกั้นอย่างสมบูรณ์, อุดกั้นทางเดินปัสสาวะส่วนบนหรือส่วนล่าง
      - ถ้าไตข้างหนึ่งเสียหน้าที่ ไตข้างที่เหลือจะทำหน้าที่ทดแทนจนเท่ากับการทำงานของไต 2 ข้าง
      - การรักษา แก้ไขปัญหาปัสสาวะคั่งเฉียบพลัน, ระบายปัสสาวะเหนือตำแหน่งที่อุดกั้น, ขจัดการติดเชื้อ
      - สาเหตุ พันธุกรรม, ความผิดปกติของต่อม พาราไทรอยด์, มีการตีบแคบระบบทางเดินปัสสาวะ, ปัสสาวะข้น, กรด-ด่าง, การอักเสบ-ติดเชื้อ, สิ่งแปลกปลอมหลุดเข้าไป, ยาบางอย่าง, สภาพโภชนาการ โดย การทำหน้าที่ของไตลดลง, ระคายเคืองเฉพาะที่
      - การตรวจ
        วินิจฉัย
        
        ตรวจพบระดับแมกนีเซียมฟอสเฟต, ตรวจหาพาราไทรอยด์ฮอร์โมน, KUBดูว่านิ่วอยู่บริเวณใด, IVPฉีดสารทึบรังสีแล้วถ่ายภาพเพื่อประเมินการทำหน้าที่ของไต
      - การรักษา
        
        การผ่าตัด
        
        การผ่าตัดกรวยไตเอานิ่วในไตออก (pyelolithotomy)
        
        การผ่าตัดเข้าไปที่ไต , การผ่าตัดไตออก , การส่องกล้อง ฯลฯ
        
        การสลายนิ่ว
        
        อาศัยคลื่นเสียงความถี่สูงวิ่งผ่านน้ำ กระทบนิ่วแตกละเอียด เศษนิ่วหลุดออกมาทางปัสสาวะ หรือใช้แสงเลเซอร์
    - - เกิดจากความผิดปกติของเซลล์ในกระเพาะปัสสาวะที่มีการแบ่งตัวเพื่อเพิ่มจานวนเซลล์อย่างรวดเร็วและมากผิดปกติจนกลายเป็นก้อนเนื้องอกขึ้นมา ลุกลามไปยังอวัยวะข้างเคียง และแพร่กระจายเข้าสู่กระแสเลือด มีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำสูง
      - สาเหตุ การสูบบุหรี่, เป็นนิ่วเรื้อรัง, สัมผัสสารเคมีนานๆ, กินเนื้อปิ้งย่าง, อาหารไขมันสูง
      - อาการ ระยะแรก ปัสสาวะเป็นเลือด ไม่มีอาการเจ็บปวดร่วมด้วย , ระยะลุกลาม ปวดท้องน้อย คลำได้ก้อน
      - การตรวจ ตรวจปัสสาวะ, CBC, CT scan, MRI, ตรวจหาเซลล์มะเร็งในน้ำปัสสาวะ, IVP, การส่องกล้อง, ตัดชิ้นเนื้อส่งตรวจ
      - การรักษา โดยการผ่าตัด, รังสีรักษา, เคมีบาบัด
    - - กระเพาะปัสสาวะทำงาน
        ผิดปกติจากโรคและความ
        ผิดปกติของประสาท
        ที่มาเลี้ยง
      - การฝึกกระเพาะปัสสาวะ
        (Bladder training)=การ
        จัดน้ำดื่ม,จัดท่า,จัดเวลา
        ให้ฝึกถ่ายปัสสาวะ
  - - - การอักเสบของผนังกระเพาะปัสสาวะ มักมีสาเหตุจากการติดเชื้อ แบคทีเรีย E. Coli ร้อยละ 80 อื่นๆคือ เชื้อรา, แบคทีเรีย แกรมลบต่างๆ โดยมักมาจาก การมีก้อนนิ่ว, คาสายสวน, สรีระเพศหญิง, การมีเพศสัมพันธุ์, การฉายรังสี
      - เนื้อเยื่อจะบวมแดงทั่วไปหรือเป็นหย่อมๆ หากเรื้อรังความจุของกระเพาะปัสสาวะจะลดลง
      - เจ็บปวดขณะถ่ายปัสสาวะ, ปัสสาวะบ่อย บางครั้งกลั้นไม่ได้, ปัสสาวะขุ่น หรือสีโคล่าหรือสีแดง, ไข้สูง อ่อนล้า, คลื่นไส้
      - การพยาบาล ให้ความรู้, ให้ยาแก้ปวด, หลีกเลี่ยงการสวนปัสสาวะ, ดื่มน้ำมากๆ, บันทึกจำนวนสารที่เข้าและออก, งดเว้นเครื่องดื่มคาเฟอีนและแอลกอฮอล์, ประคบร้อน, พยายามถ่ายปัสสาวะบ่อยๆ, ดูแลรักษาความสะอาด, ให้ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
    - - เกิดการอักเสบของระบบทางเดินปัสสาวะจากการติดเชื้อ รวมถึงการติดเชื้อตั้งแต่ท่อปัสสาวะไปจนถึงไต ส่วนมากเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย สามารถแพร่กระจายไปยังส่วนอื่นได้
      - แบบไม่ซับซ้อน=ติดเชื้อในผู้ที่แข็งแรง โครงสร้างปกติ, แบบซับซ้อน=ติดเชื้อในผู้อ่อนหรือมีโครงสร้างระบบทางเดินปัสสาวะผิดปกติ
      - เชื้อแบคทีเรียเข้าสู่ระบบทางเดินปัสสาวะได้ 3 ทางคือ ติดเชื้อย้อนกลับขึ้นไปจากท่อปัสสาวะ, ชื้อโรคกระจายตัวมาทางกระแสเลือด, เชื้อโรคกระจายมาทางกระแสน้ำเหลือง
      - อาการ Upper UTI=เจ็บชายโครง ร่วมกับมีไข้หรือไม่ก็ได้ อาจพบเชื้อหลายชนิด, Lower UTI=ปัสสาวะบ่อย แสบขัด หรือมีปัสสาวะเป็นเลือด
      - ปัจจัยเสี่ยง นิ่ว, VUR, ปัสสาวะที่ค้าง, เบาหวาน, อายุ, พฤติกรรม, ใส่สายสวนนาน, การสูบบุหรี่
      - การรักษา ให้ยาปฏิชีวนะตาม bacteria sensitive,
        ยาแก้ปวด ยาลดไข้, ตรวจติดตามผลการตรวจปัสสาวะ
- - - - acute pyelonephritis
        
        ยังไม่เเสดงอาการเฉพาะอย่างชัดเจน
        นอกจากมีไข้สูง หนาวสั่น
        
        การรักษา
        
        ยาปฏิชีวนะควรให้ยาตาม bacteria sensitive
      - Chronic pyelonephritis
        
        มักเกิดจากการไหลย้อนกลับของ
        ปัสสาวะจากกระเพาะ
        ปัสสาวะสู่ท่อไต
        
        การรักษา
        
        การให้ยาปฏิชีวนะ เช่น ซัลโฟนาไมด์
      - พยาธิสรีรวิทยากรวยไตอักเสบ
        
        ขยายใหญ่ขึ้น การติดเชื้ออย่างรุนแรงเป็นหย่อมๆ ขรุขระ
        จากการเกิดแผลเป็นและมีผังผืด หน้าที่ของไตจะเลวลงจนในที่สุดเกิดภาวะไตวายได้
        
        การพยาบาล
        
        ผู้ป่วยมักมีไข้สูง หนาวสั่น ควรดูแลให้เกิดความสุขสบาย ช่วยเช็ดตัวลดไข้
        
        ให้คำแนะนำในการดูแลสุขภาพของตนเอง
        
        การประเมินสัญญาณชีพ
        
        มีการติดเชื้อที่กรวยไต
        
        เกิดการบวมที่กรวยไต
        
        มีการอักเสบของเนื้อไตโดยทั่วไป
        
        เนื้อเยื่อของไตจะบวมและเกิดแผลเป็น
        
        ขนาดไตเล็กลง
        
        1 more item...
    - - ระคายเคืองของกระเพาะปัสสาวะ
      - ปวดบริเวณไตทั้งสองข้าง
  - - - ทำให้เกิดสภาวะขาดเลือดไปเลี้ยงเนื้อไตเป็นส่วนๆ มีการสร้างเรนนิน (renin) และแอนจิโอเทนซิน (angiotensin) มีผลกระตุ้นให้เกิดความดันโลหิตสูง
    - - เมื่อยูเรียและครีเอตินินสูงขึ้นจนถึงระดับ
        ที่ทำให้เกิดอาการทางกระเพาะลำไส้
        ได้แก่ การเบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
  - - - โรคนี้มักเกิดตามหลังการติดเชื้อแบคทีเรีย กลุ่ม Betastreptococcus group A เช่น ต่อมทอนซิลอักเสบ
    - - 1.ปัสสาวะเป็นเลือด 2.ความดันโลหิตสูง 3.อาการบวม
        4.ปัสสาวะน้อย 5.อาการไข้
    - - มีไข้ ให้ยาลดไข้ เช็ดตัวลดไข้
      - หายใจหอบเนื่องจากมีภาวะน้ำเกิน ดูแลให้ออกซิเจน
      - ปัสสาวะออกน้อย ดูแลให้ยาขับปัสสาวะ
      - ให้ยาลดเกร็งการหดตัวของกระเพาะปัสสาวะ เช่นUrispas