Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 9 การพยาบาลหลังคลอดดดยเน้นครอบครัวเป็นศูนย์กลาง - Coggle Diagram

- - - - ชีพจร
        
        ระยะคลอดควรมีชีพจรปกติ อาจมีบางราบอัตราการเต้นของชีพจรช้าลง 50 ครั้ง/นาที
      - อุณหภูมิ
        
        24 ชั่วโมงแรกหลังคลอดอาจพบอุณภูมิร่างกายสูงขึ้นได้ ไม่เกิน 80 องศา
      - ความดันโลหิต BP
        
        ควรมีลักษณะคงที่ภายหลังการคลอด
  - - - ภายพลังคลอดทันที ระดับยอดมดลูกจะฟดรัดตัวแข็งอยู่ต่ำกว่าสะดือ 1FBระหว่างสะดือกับหัวหน่าว
      - จะลดลงเหมือนก่อนตั้งครรภ์ เรียกว่า มดลูกเข้าอู่ใช้เวลา 6 สัปดาห์
      - อาการปวดมดลูก
        
        ทำให้การหดรัดตัวและคลายตัวของกล้ามเนื้อมดลูกสลับกันเป็นอาการปกติ
        
        ขณะที่ให้บุตรดูดนมมารดาอาจมีอาการปวดรุนแรงอิทธิพลของฮอร์โมนออกซิโทซิน
      - มดลูกจะมีการลดลงประมาณวันละ 1 FB หรือ 1.5 นิ้วฟุต
      - ชั่วโมงแรกหลังคลอดระดับยอดมดลูกที่อยู่ระดับสะดืออาจเกิดจากการที่มีเลือดหรือก้อนเลือดมาคั่งอยุ่
    - - เยื่อบุโพรงมดลูกได้รับการซ่อมแซมอย่างสมบูรณ์ประมาณปลายสัปดาห์ที่ 3หลังคลอด
      - บริเวณที่รกเกาะมีการหายของแผลช้าอาจเกิดการตกเลือดในระยะหลังคลอด หรือทำให้มดลูกเข้าอู่ช้า
    - - น้ำคาวปลามีสีแดงสดอยู่เรื่อยไป อาจเกิดจากการมีเศษรกตกค้าง
      - ถ้ามีกลิ่นเห็นเน่า แสดงถึงการติดเชื้อ
    - - 18 ชั่วโมงหลังคลอดปากมดลูกจะสั้นลงและแข็งขึ้นเริ่มกลับคืนสู่ปกติ
      - 2-3 วันหลังคลอดปากมดลูกยืดขยายได้ง่าย อาจสอดนิ้วเข้าไปได้
    - - ช่องคลอด
        
        การลดลงของฮอร์โมนเอสโตรเจนในระยะหลังคลอด
        
        การลงลงของฮอร์โมนเอสโตรเจนทำให้ช่องคลอดแห้ง
        
        การลดลงของเอสโตรเจน บสมช้ำ อ่อน นุ่มตึงตัวน้อยลง
      - ปากช่องคลอดจะคืนสภาพใน2สัปดาห์หลังคลอด ดูแลความสะอาดให้ดี
    - - เกิดการหย่อนสมรรถภาพของกล้ามเนื้อฝีเย็บโดยเฉพาะในรายที่ผ่านการคลอดมากกว่า 1 ครั้ง
- - - - ตอบสนองด้านจิตใจ
      - แสดงออกถึงความเข้าใจ ถึงความกังวลต่อการปรับตัว
      - ตอบสนองความต้องการของร่างกาย
      - สนับสนุนให้สามีและญาติได้มีส่วนร่วมในการดูแลมารดาหลังคลอด
  - - - กระตุ้นให้สามีและครอบครัวช่วยเหลือแบ่งเบาภาระการเลี้ยงดูบุตร
      - กระตุ้นให้มารดาและสามีจัดสรรเรื่องเวลาให้ซึ่งกันและกัน
      - ให้คำแนะนำมารดาหลังคลอดและครอบครัวเกี่ยวกับการวางแผนดำเนินชีวิต
      - แนะนำมารดาแบ่งเวลาให้ตัวเองบ้าง
  - - - ให้แนะนำ สาธิต ความรู้และวิธีการเกี่ยวกับการดูแลตนเอง
      - ส่งเสริมให้สามีมีส่วนร่วมในการดูแลแก่มารดาตามสมควร
      - กระตุ้นให้มารดาหลังคลอดใช้ความสามารถตนเองในการตอบสนองความต้องการ
      - เมื่อมารดาหลังคลอดยังทำไม่ถูกต้องให้กำลังใจ ชมเชย เมื่อสามารถทำถูกต้อง
- - - - นอนคว่ำ ท่านี้ช่วยให้เข้าอู่เร็วขึ้น และน้ำคาวปลาไหลสะดวก
      - นอนหงาย ทำติดต่อกัน 15-20 ครั้ง/รอบ ควรทำช่วงเวลา เช้า กลางวัน
      - นั่งเอนหลังเล้กน้อย ท่านี้ช่วยบริหารหน้าท้องและฝึกการหายใจ
      - นอนหงายชันเข่า ท่านี้ช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหน้าท้อง
  - - - ขณะให้นมบุตรไม่ควรหลับอเพราะเต้านมอาจปิดจมูกจนหายใจไม่ออกได้
      - หาโอกาสพักผ่อนในช่วงที่บุตรนอนหลับ
    - - สัปดาห์แรกไม่กล้าเบ่งอุจจาระกลัวเจ็บแผล ควรรับประทานอาหารให้ครบถ้วนและควรดื่มน้ำหรือนมเพิ่มมากขึ้น
      - อาหารควรหลีกเลี่ยง
        
        อาหารหมักดอง
        
        เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ คาเฟอีน
        
        อาหารรสจัด
      - มารดาที่มีภาวะโภชนาการดีย่อมทำให้สามาตรผลิตน้ำนมให้ทารกเพียงพอและมีคุณภาพที่ดี
  - - - สะดือจะหลุดภายใน 7-14 วัน ดูแลให้โคนสะดือและสะดือแห้งเสมอ
      - ห้ามใช้แป้งโรยสะดือ
      - การถ่ายอุจจาระ
        
        ทำความสะอาดด้วยสำลีหรือเช็ดด้วยผ้าชุบน้ำต้มสุก
        
        ทารกที่กินนมมารดาจะถ่ายบ่อย มีสีเหลือง จะมีเม้ดเล็กๆ เพราะนมแม่ย่อยง่าย ช่วยระบายท้อง
        
        ห้ามเช็ดกลับไปมา
      - การให้นมบุตร
        
        ภายหลังการให้นมบุตรต้องอุ้มเรอทุกครั้ง
        
        ท่าอุ้มทารกในการเลี้ยงดูบุตรด้วยนมมารดา
        
        ท่าอุ้มข้างตัก
        
        ท่าอุ้มขวางตักประยุกต์
        
        ท่าอุ้มฟุตบอล
        
        ท่านอนให้นม
        
        ให้บุตรดูดนมมารดาทุก 2 ชม.ไม่ต้องให้น้ำตาม
  - - - ควรเฝ้าระวังก้อนเลือดคลั่ง บริเวรปากช่องคลอด และช่องคลอด
      - การพยาบาล
        
        ประเมินแผลฝีเย็บตามหลัก REEDAP
        
        การใช้ผ้าอนามัยเย็นประคบที่แผลฝีเย็บทันทีหลังคลอด
        
        ประเมิน pain score ระวัง Hematoma
        
        อธิบายว่าอาการแผลฝีเย็บ จะหายประมาณ 7 วันและจะหายสนิทภยใน 3 สัปดาห์
    - - การพยาบาล
        
        ดูแลให้พาราเซตามอล
        
        ให้สารน้ำและอาหารอย่างเพียงพอ
        
        เช็ดตัวลดไข้เพื่อความสุขสบาย
    - - ดื่มน้ำมากๆป้องกันท้องผูก
      - รับประทานอาหารที่มีกากใย ผัก ผลไม้ ธัญพืช
      - แช่ก้นในน้ำอุ่นช่วยลดอาการปวด
      - หลีกเลี่ยงการเบ่งอุจจาระ/การนั่งนานๆ
      - แนะนำให้นอนตะแคง
    - - การพยาบาล
        
        อธิบายว่าเป็นเรื่องปกติช่วยป้องกันการตกเลือดหลังคลอด
        
        แนะนำให้นอนคว่ำ เพื่อระบายน้ำคาวปลา และช่วยบรรเทา
        
        ดูแลให้พาราเซตามอลเพื่อบรรเทาอาการปวดก่อนให้นมบุตร
    - - กระตุ้นให้เคลื่อนไหวร่างกายโดยเร็ว กระตุ้นการไหลเวียนเลือด
      - ส่งเาริมการทำงานของกระเพาะและลำไส้
    - - รับประทานน้ำให้มากขึ้นภ้ายังแสบขัดและกระปริบกระปรอยต้องรายงานแพทย์
      - กระตุ้นความอยากปัสสาวะ โดยการเอาน้ำราดบริเวณSymphysis pubis
      - ถ้าปัสสาวะไม่ออกใน 6-8 ชั่วโมงหลังคลอดให้ทำ Intermitent Cath
  - - - ติดตามการขับถ่ายปัสสาวะ ลักษณะ ปริมาณ
    - - ความบอบช้ำของเนื้อเยื่อบริเวณ ทวารหนักและฝีเย็บ การมีริดสีดววง มารดาไม่อยากถ่ายอุจจาระ