Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
วัณโรค(TUBERCULOSIS) - Coggle Diagram
วัณโรค(TUBERCULOSIS)
กิจกรรมการพยาบาล
-
อธิบายเหตุผลและแนวทางการป้องกันการแพร่กระจายเชื้อก่อนให้ผู้ป่วยสวมหน้ากากอนามัย(Face Mask) ปิดปากปิดจมูกที่ถูกต้องตลอดเวลาระหว่างพักในห้องแยกโรคในโรงพยาบาลหลังประเมินว่า
มีอาการสงสัยติดเชื้วัณโรคปอดและในชุมช 1เดือนแรกหลังวินิจฉัยว่าเป็นวัณโรคปอดแล้ว
ส่งเสริมการรับประทานยรักษาวัณโรคครบชนิดและถูกขนาดยาติดต่อกัน6 เดือน ให้ข้อมูลอาการไม่พึงประสงค์จกยและการจัดการอาการรบกวนเพื่อป้องกันการหยุดยาระหว่างการรักษา
แนะนำวิธีกาปฏิบัติตัวเมื่อเกิดอาการไม่พึประสงค์จากยาและควรรีบไปพบแพทย์ทันทีหากมีอาการเหล่านี้ได้แก่ ความอยากอาหารลดลงผิวซีดเหลืองปัสสาวะมีสีเข้มอาการไข้ติดต่อกัน 3 วันขึ้นไปโดย
ไม่มีสาเหตุหายใจลำบากรู้สึกว่าหน้าท้องมีอาการแข็งหรือบวมผิดปกติมีอาการบวมที่หน้า ริมฝีปาก ลิ้นหรือคอมีปัญหาเรื่องการมองเห็นเช่นเห็นภาพไม่ชัดหรือเห็นสีผิดปกติ
-
สอนสาธิตให้หายใจเข้าออกลึกๆ ช้ ๆ และปฏิบัติทุก 1-2 ชั่วโมง ส่งเสริมให้ถุงลมปอดขยายตัวได้เต็มที่ แลกเปลี่ยนก๊ชได้ดีขึ้น และ/หรือแนะนำให้กรณีศึกษาหายใจโดยใช้กล้ามเนื้อหน้าท้องและกระบังลม
-
สาเหตุ
ระยะฟักตัวของโรควัณโรค
จากเมื่อแรกรับเชื้อจนถึงเมื่อให้ผลทดสอบทูเบอร์คิ้วลิ้นเป็นบวกประมาณ 2-10 สัปดาห์ ระยะที่มีโอกาสเกิดอาการของโรคได้มากี่สุดคือ ใน 2 ปีแรกหลังติดเชื้อโดยทั่วไปแล้วถ้าไม่ได้รับการรักษา
เชื้อที่เข้าไปจะซ่อนตัวอยู่เงียบๆโดยไม่ทำให้เกิดอาการของโรค
การติดต่อของโรควัณโร
สำหรับในเด็กมักจะได้รับเชื้อจากผู้ใหญ่ที่เป็นวัณโรคระยะแพร่เชื้อโดยเชื้อจะออกมากับการไอ จาม ทำให้เชื้อกระจายในอากาศ ในห้องที่ทีบอับแสง เชื้อวัณโรคอาจมีชีวิตอยู่ได้ถึง 1 สัปดาห์ ถ้าเสมหะี่มีเชื้อลงสู่พื้นที่ไม่มีแสงแดดส่อง เชื้ออาจอยู่ได้ในเสมหะแห้งได้นานถึง 6 เดือน เชื้อจะกระจายอยู่ในอากาศ และเข้าสู่ร่างกายทางการหายใจเอาเชื้อเข้าไป บางครั้งเชื้ออาจผ่านจากแม่ไปยังลูก
ในท้องโดยผ่านทางรกได้
เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Mycobacterium tuberculosis ซึ่ง
เป็น acid fast bacillus (AFB) ย้อมติดสีแดงซึ่งจะมีอยู่
ในปอดของผู้ป่วยที่ไม่ได้รับการรักษา
การป้องกัน
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วยที่กำลังมี
อาการไอ และยังไม่ได้รับการรักษาด้วยยารักษาวัณโรค
- ในผู้ติดเชื้อที่ไม่มีอาการ โดยเฉพาะในเด็กอายุ
ต่ำกว่า 4 ปี ที่ตรวจได้ผลทูเบอร์คิวลินบวกแพทย์จะพิจารณาให้ยาป้องกัน Isoniacid นาน 2-3
เดือน
- ให้วัคซีน BCG ป้องกัน ในประเทศที่มีโรควัณโรค
ชุกชุม องค์การอนามัยโลกแนะนำให้เริ่มให้ BCG3. ให้วัคซีน BCG ป้องกัน ในประเทศที่มีโรควัณโรค
ชุกชุม องค์การอนามัยโลกแนะนำให้เริ่มให้ BCGตั้งแต่ต่ำกว่าร้อยละ 50 ไปจนถึงร้อยละ 80 แต่ที่
ได้ผลชัดเจน คือ ป้องกันวัณโรคชนิดรุนแรงแบบแพร่กระจาย และวัณโรคเยื่อหุ้มสมอง ใน
ประเทศไทยให้วัคซีน BCG เมื่อแรกเกิด
การรักษา
ㆍปัจจุบันมียารักษาวัณโรคที่ได้ผลดีหลายชนิดการรักษาจะให้ยาร่วมกันอย่างน้อย 3 ชนิด เพื่อลดอัตราการดื้อยา และเพิ่มประสิทธิภาพของยายาที่ใช้ได้แก่Streptomycin,Pyrazinamide,Rifampin, Isoniacid, Ethambutol
ㆍ การรักษาจะได้ผลดีถ้มารับการรักษาเสียแต่ระยะ
เริ่มแรก และจะต้องกินยาอย่างสาเสมอเป็นระยะเวลาอย่างน้อย 6 เดือน และจะต้องดูแลให้พักผ่อนและให้อาหารที่มีโปรตีนสูงและมีไวตามินเพื่อช่วยเพิ่มความต้านทานโรค
การวินิจฉัยโรค
การวินิจฉัยทางคลินิก
ปฏิกิริยาทุเบอร์คลิ้น 10 มม. (ยก เว้นในรายที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องหรือรายที่สัมผัสใกล้ ชิดกับผู้ป่วยวัณโรคปอด ใช้เส้นผ่าศูนย์กลาง 5 มม.) ในรายที่ได้รับวัดชื่น บีซีจี มาแล้วเมื่อได้รับเชื้อวัณ โรคเพิ่มเติมมักจะมีปฏิกิริยา 15 มม.)
ภาพรังสีทรวงอก มีความผิดปกติ เข้าได้กับวัณโรค รูปแบบมีได้ตั้งแต่ต่อมน้ำเหลืองที่ ขั้วปอดโตอย่างเดียวหรือมีแผลในเนื้อปอดร่วมด้วย หรือมีน้ำในช่องเยื่อหุ้มปอด หรือเป็นชนิด military ฯลฯ ควรถ่ายภาพรังสีทรวงอกทั้งด้านหน้าและด้านข้าง
-
-