Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 9 การพยาบาลผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพ ตา หู คอ จมูก ระยะเฉียบพลันและเรื้…

- - - - เมื่อเริ่มขึ้นใหม่ๆ ประคบด้วยนํ้าอุ่นจัดๆ
      - ให้ใช้ยาหยอดตาหรือป้ายตาที่ผสมยา ปฏิชีวนะถ้าหนังตาบวมแดงหรือมีต่อมนํ้า เหลืองหน้าหูโตร่วมด้วย ให้กินยาปฏิชีวนะ
      - ถ้าเป็นหัวหนอง ควรสะกิดหรือผ่าเอา หนองออก แล้วให้กินยาปฏิชีวนะ
  - - - สาเหตุ
        
        เชื้อ Strep.epidermidis, Staph.aureus
        ติดต่อโดยการสัมผัส
      - อาการ
        
        ตาแดง หนังตาบวม มีขี้ตามากเป็นสีเหลืองหรือเขียว ไม่ปวดหรือเคืองตา
      - การรักษา
        
        ใช้ยาป้ายตาหรือหยอดตา ยาปฏิชีวนะ เช่น Terramycin eye ointment, Poly-oph eyedrop. ถ้าหนังตาบวมมากให้กินยา Cloxacillin หรือ Erythromycin
    - - สาเหตุ
        
        ติดเชื้อไวรัส เช่น adenovirus
        ติดต่อโดยการสัมผัสน้ำตาโดยตรง เล่นน้ำในสระว่ายน้ำ
      - อาการ
        
        ตาแดง เคืองตา หนังตาบวมเล็กน้อย มีขี้ตาเล็กน้อยต่อมน้ำเหลืองหน้าหูโตอาจมีไข้ร่วมด้วย
      - การรักษา
        
        ใช้ยาป้ายตาหรือหยอดตา ยาปฏิชีวนะ
    - - สาเหตุ
        
        จากการแพ้ เช่น ฝุ่น ควัน เกสรดอกไม้ อากาศ เครื่องสำอาง โรคภูมิแพ้
      - อาการ
        
        คันตามาก ตาบวม น้ำตาไหล มักไม่มีขี้ตา ตาแดงเล็กน้อย
      - การรักษา
        
        ให้ antihistamine เช่น Hista-oph eye drop , Alomide eyedrop
        
        ถ้าเป็นมากให้ยาแก้แพ้ เช่น CPM หลีกเลี่ยงสิ่งที่แพ้
        
        ถ้าคันตามากให้ประคบด้วยน้ำแข็ง
  - - - การเกิดแผลของกระจกตา อาจเกิดจากอุบัติเหตุหรือการที่เยื่อบุขั้นนอกสุดของกระจกตามีความต้านทานต่ำทำให้เกิดการตายของเนื้อเยื่อกระจกตา และถ้ามีการติดเชื้อร่วมด้วยก็จะเกิดหนองและเนื้อเยื่อกระจกตาหลุดลอกจนเกิดแผลของกระจกตาเกิดขึ้น
  - - - ชนิดปฐมภูมิ หรือชนิดไม่ทราบสาเหตุ
        
        เกิดจากการเสื่อมของประสาทตาและวุ้นตา (vitreous) ทำให้มีการฉีกขาดเป็นรู
      - ชนิดทุติยภูมิ
        
        2.1 การลอกหลุดของจอประสาทตาเนื่องจากมีของเหลวคั่ง
        
        2.2 การหลุดลอกของประสาทตาเนื่องจากการดึงรั้ง
    - - การเสื่อมของจอประสาทตาหรือน้ำวุ้นตา มักพบในผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีสายตาสั้นมากๆ
      - หลังผ่าตัดต้อกระจก
      - อุบัติเหตุถึงชั้นของจอประสาทตา
      - โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง
      - การอักเสบของคอรอยด์ (choroids) และจอประสาทตา (retina)
    - - photocoagulation เป็นการใช้แสงเลเซอร์ผ่านรูม่านตาที่ขยาย ไปยังจอประสาท
      - cryotherapy or retinal cryopexy เป็นการใช้ความเย็นจี้ด้านนอกผ่านลูกตา เยื่อบุตาและตาขาว
      - Pneumatic retinopexy เป็นการทำ cryotherapy
      - Buckling operation การดันให้จอประสาทตาที่ลอกหลุดกลับเข้าที่โดยใช้แรงดันจากภายนอกผ่านตาขาว
      - Vitrectomy วิธีตัดน้ำวุ้นตา ใช้ในรายที่มีรอยฉีกขาดของจอประสาทตาร่วมกับวุ้นตาขุ่น
  - - - ผู้สูงอายุ
      - ปัจจัยทางด้านสุขภาพ ได้แก่ พันธุกรรม ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง เช่น โรคเบาหวาน
      - การใช้ยาหรือสารพิษ เช่น ยาสเตอรอยด์ ยาขับปัสสาวะ ยาฆ่าเซลล์มะเร็ง ยาฆ่าแมลง
      - การขาดสารอาหารในหญิงตั้งครรภ์ ส่งผลทำให้ทารกเป็นต้อกระจกแต่กำเนิด
      - รังสี หรือไฟฟ้าแรงสูง
      - การกระทบกระเทือนหรือบาดเจ็บบริเวณลูกตาโดยตรง
    - - ตามัวลงช้าๆ ตามัวมากขึ้นในที่สว่างที่เป็นเช่นนั้นเนื่องจาก ขณะอยู่ที่สว่างรูม่านตาเล็กลงส่วนอยู่ในที่มืดจะเห็นชัดขึ้น เพราะรูม่านตาขยาย
      - มองเห็นภาพซ้อน เนื่องจากการหักเหของแสงในแต่ละส่วนของแก้วตาเปลี่ยนไป
      - สายตาสั้นลงเพราะแก้วตาเริ่มขุ่น กำลังหักเหของแสงเปลี่ยนไปจึงมองในระยะใกล้ได้ชัด ขณะเดียวกันมองไกลจะไม่ชัดเมื่อใช้ไฟฉายส่องผ่านรูม่านตา จะเห็นแสงสะท้อนสีขาว
    - - ต้อกระจกไม่มีการรักษาด้วยยา มีวิธีเดียวเท่านั้น คือ การผ่าตัดเอาแก้วตา ที่ขุ่นออก ซึ่งเรียกว่า ลอกต้อกระจก (lens extraction)
  - - - ปวดตา ตามัว กระจกตาบวม เห็นเป็นสีรุ้งรอบดวงไฟ ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน ความดันลูกตาสูง ลานสายตาแคบลง อาจเดินชนของ
- - - - จัดให้นอนท่า ศีรษะสูง หรือนั่งก้มหน้าเล็กน้อย เพื่อไม่ให้เลือดไหลงคอ เพราะอาจจะทำให้คลื่นไส้ อาเจียน และไม่สามารถตรวจดูจำนวนเลือดที่ออกได้
      - วัดสัญญาณชีพ
      - ถ้าเลือดไม่ออกมากให้บีบจมูกนาน 5-8 นาที และให้หายใจทางปาก
      - ประคบเย็นที่สันจมูก
      - ถ้าเลือดออกไม่หยุดอาจต้องใช้ 5. Adrenaline 1: 1,000 หรือ ephredine 1% พ่นจมูก หรือชุบก๊อสสอดเข้าในจมูก (ยกเว้นผู้ป่วยความดันโลหิตสูง)
      - จี้ไฟฟ้าด้วย silvernitrate solution 10% Trichloracetic acid 30-50%
      - Nasal packing ด้วย gelform ,finger cot
  - - - รักษาเช่นเดียวกับโรคภูมิแพ้ และการอักเสบเรื้อรังของจมูก
      - หากก้อนมีขนาดใหญ่ หายใจมาสะดวกต้องรักษาโดยการผ่าตัด ทำ Polypectomy ก่อนการผ่าตัดต้อง x-ray sinus ทุกราย หากมีการอักเสบของไซนัสด้วย ต้องทำผ่าตัดไซนัสพร้อมๆกัน เช่น Caldwell-Luc Operation หรือ Ethmoidectomy
      - หลังผ่าตัดจะปวด จมูกบวม ให้ประคบเย็นและลดบวม ถ้า
      - 48 ชม.ยังบวมอยู่ แต่ไม่มีเลือดออกให้ประคบร้อน
      - อาจมีการงอกออกมาใหม่ได้ จึงต้องรักษาสาเหตุการเกิดให้ดี
  - - - การรักษาพยาบาล
        
        ใช้ยาบรรเทาปวด
        
        ประคบร้อน
        
        ลดอาการบวมโดยใช้ยาหยอด หรือพ่นจมูก ที่ทำให้หลอดเลือดหดตัว
        
        งดใช้ยากลุ่ม steroid ในขณะที่มีการอักเสบติดเชื้อ
        
        ควบคุมการติดเชื้อโดยใช้ยาปฏิชีวนะ อย่างน้อย 14 วัน
        
        รับประทาน anti histamine และ anticongestant เพื่อบรรเทาอาการคัดจมูก
        
        ให้ยาละลายเสมหะ ให้ดื่มน้ำมากๆเพื่อละลายเสมหะ
        
        พักผ่อนให้เพียงพอ
        
        หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่ชุมชน เพื่อป้องกันการติดเชื้อไปสู่ผู้อื่น
        
        แนะนำสังเกตอาการแทรกซ้อนทางตา
    - - ขจัดสาเหตุของโรค
      - ขจัดแหล่งการติดเชื้อ รับประทานยาปฏิชีวนะอย่างน้อย 2 สัปดาห์
      - ให้การถ่ายเทของน้ำหรือหนอง ภายในไซนัสได้ดีขึ้น โดยลดอาการบวมของเยื่อบุจมูก และไซนัส โดยใช้ antihistamine และ decongestant หรือโดยการเจาะล้างไซนัส และการผ่าตัด antrostomy , endoscopic antrostomy , ethmoidectomy, Caldwell-Luc operation หรือ Functional endoscopic sinus surgery (FESS)
  - - - Ebstein-Barr Virus (EBV)
      - การสูบบุหรี่ การดื่มสุรา
      - การรับประทานปลาเค็ม
      - การอักเสบของจมูกและไซนัส
    - - รังสีรักษา ได้ผลดีในระยะ ที่ 1-2
      - รังสีรักษา ร่วมกับเคมีบำบัด ระยะที่ 3 -4 ทำคู่กันไป หรืออย่างใดอย่างหนึ่งก่อนหลัง
      - การผ่าตัด ทำเฉพาะในรายที่ต่อมน้ำเหลืองที่คอโต จากนั้นร่วมกับการฉายรังสี
      - เลเซอร์ Photo-dynamic therapy (PDT) เป็นกระบวนการเหนี่ยวนำให้เกิดสารที่เป็นพิษต่อเซลล์มะเร็ง (phototoxic effect) โดยใช้ ปัจจัย 3 ประการ คือ ยาไวแสง แสงเลเซอร์ และออกซิเจน