Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Melioidosissssssssssssssssssssssss - Coggle Diagram
Melioidosissssssssssssssssssssssss
โรคเมลิออยด์ หรือเมลิออยโดสิส เป็นโรคติดเชื้อจากแบคทีเรียชนิดหนึ่งที่ปนเปื้อนได้ในน้ำและดิน แพร่กระจายสู่คนผ่านการสัมผัสเชื้อโดยตรงหรือโดยการติดต่อจากสัตว์ที่ติดเชื้อ เช่น สุนัข แมว หมู ม้า วัว ควาย แกะ แพะ เป็นต้น พบอัตราการป่วยมากที่สุดในช่วงฤดูฝน โดยในประเทศไทยจะพบมากในแถบภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นอกจากนี้ ยังถือว่าเป็นโรคที่มีอัตราการป่วยตายสูง
สาเหตุการเกิดโรค
การติดเชื้อโรคเมลิออยด์มีสาเหตุจากแบคทีเรีย Burkholderia Pseudomallei ซึ่งพบได้ในน้ำ ดิน หรือตามพืชพันธ์ุต่าง ๆ แบคทีเรียชนิดนี้อาจติดต่อสู่มนุษย์โดยตรงผ่านการสัมผัสหรือแพร่ผ่านสัตว์เลี้ยงทีมีเชื้อนี้อยู่ในร่างกายอย่างแมว สุนัข หมู ม้า วัว ควาย แกะ หรือแพะก็ได้ โดยเฉพาะการสัมผัสกับเชื้อบริเวณผิวหนังที่มีแผลเปิดนั้นเสี่ยงต่อการได้รับเชื้อสูง
การวินิจฉัย
RT-PCR
Immunological Essays
การเพาะเชื้อ (Bacterial Culture) โดยเก็บตัวอย่างจากบริเวณที่มีพยาธิสภาพ
อาการ
โรคเมลิออยด์เกิดขึ้นได้ในหลายลักษณะและมักแสดงอาการที่แตกต่างกันออกไปขึ้นอยู่กับอวัยวะภายในร่างกายที่มีการติดเชื้อ ดังนี้
การติดเชื้อเฉพาะที่เฉียบพลัน เป็นการติดเชื้อเฉพาะตำแหน่งที่สัมผัสเชื้อโรค หากเป็นที่ผิวหนังจะทำให้ผิวหนังบริเวณที่ติดเชื้อมีอาการเจ็บ บวม มีแผลเปื่อยสีออกขาวเทา และอาจเกิดเป็นหนอง รวมถึงส่งผลให้มีอาการไข้และเจ็บกล้ามเนื้อตามมา
การติดเชื้อในกระแสเลือด ผู้ป่วยด้วยโรคที่มีความเสี่ยงต่อเชื้อเมลิออยด์ เช่น โรคเบาหวาน ภาวะไตวาย หรือผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ เป็นกลุ่มที่มีแนวโน้มจะติดเชื้อลักษณะนี้มากที่สุด มักทำให้เกิดอาการช็อก และเสี่ยงต่อการเสียชีวิตสูง
การติดเชื้อที่ปอด เกิดจากการสูดดมเชื้อเข้าไป ซึ่งเป็นรูปแบบการติดเชื้อที่พบได้บ่อยที่สุดของโรคนี้ โดยการติดเชื้อที่ปอดนั้นอาจจะทำให้เกิดการอักเสบและทำให้มีฝีหนองในปอดตามมา
เชื้อกระจายทั่วร่างกาย เชื้อเมลิออยด์สามารถแพร่กระจายจากผิวหนังผ่านเลือดไปสู่อวัยวะอื่น ๆ จนกลายเป็นการติดเชื้อเรื้อรังที่อาจส่งผลต่อหัวใจ สมอง ตับ ไต ม้าม ต่อมลูกหมาก ข้อต่อ ต่อมน้ำเหลือง กระดูก และดวงตา
เป็นโรคที่ไม่มีอาการแสดงจำเพาะ ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักมีไข้สูง โดยพบว่าผู้ป่วยครึ่งหนึ่งมีอาการคล้ายปอดอักเสบติดเชื้อ บางรายอาจมีไข้สูง ชอก จากการติดเชื้อในกระแสเลือดเพียงอย่างเดียว แต่บางรายอาจติดเชื้อในหลาย ๆ อวัยวะร่วมด้วย
ภาวะเเทรกซ้อน
ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากการติดเชื้อโรคเมลิออยด์ ได้แก่ ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด กระดูกอักเสบ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ เกิดฝีในสมอง ม้าม หรือตับ และหากติดเชื้อรุนแรงอาจทำให้เสียชีวิตได้
การรักษา
ยาปฏิชีวนะแบบฉีดในการป่วยเฉียบพลนอย่างน้อย 14 วัน (บางรายอาจต้องนานกว่า) : Ceftazidime, imipenem หรือ meropenem
ควรตรวจเชื้อซ้ำหลังได้รับยาครบ โดยเฉพาะกลุ่มที่มีฝีในอวัยวะต่างๆ
เเก้ไขภาวะที่เป็นอันตรายต่อชีวิต ได้เเก่ ภาวะช๊อค
ยาปฏิชีวนะแบบกินเพื่อให้ตอจนครบ 12-20 สัปดาห์ : trimethiprim/sulfamethoxazole, choramphenicol, amoxicillinclavulinate
การป้องกัน
ใส่รองเท้าบู๊ทเมื่อจำเป็นต้องลุยหรือยํ่านํ้าเป็นเวลานาน
ดื่มนํ้าต้มสุก หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารสุกๆดิบๆ
ผู้ที่ทำการเกษตรควรสวมรองเท้าบูทเพื่อป้องกันการติดเชื้อจากการที่เท้าและขาสัมผัสกับดิน
ผู้ที่ทำงานใกล้ชิดผู้ป่วย เช่น แพทย์ พยาบาล เจ้าหน้าที่ในห้องปฏิบัติการ ควรสวมอุปกรณ์ป้องกันอย่างเหมาะสม ได้แก่ หน้ากากอนามัย ถุงมือ และเสื้อคลุม
ทำความสะอาดร่างกายทันทีหลังจากสัมผัสนํ้าเเละดิน
หากไม่สบาย มีไข้สูง หรือเกิดการอักเสบที่ใดก็ตามในร่างกาย ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
ผู้ที่เสี่ยงต่อการเกิดโรค
ผู้ที่มีโรคประจ าตัวอื่นๆ เช่น โรคไตวายเรื้อรัง โรคธาลัสซีเมีย และ โรคมะเร็ง
ผู้ที่สูบบุหรี่ หรือ ดื่มสุรา
ผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน
ผู้ที่รับทานยาหรือสารที่มีส่วนผสมขอสเตอรอยด์ เช่น ยาหม้อ ยาต้ม ยาชุด ยาลูกกลอน
ผู้ที่สัมผัสกับดินและน ้าบ่อยๆ เช่น ชาวนา ชาวสวน ชาวประมง